Vraag en antwoord & Wie wat waar

Heel vaak bekijk ik nog steeds de side "Schepen van Scheveningen"
Iedere keer opnieuw ontdek je nieuwe dingen..
Bv.
Bij de Sch. 72 ( Prins Bernhard ) staat een foto waarbij is vemeld.
J.Klein ( monteur )

Bij de Sch 10 ( foto van de Deense "snik " staat dezelfde J.Klein.
Echter zonder vermelding van naam

Volgens mij is dit dezelfde persoon die ooit in de gemeente raad van Den Haag heeft gezeten als afgevaardigde van de Boeren Partij ( boer Koekoek)

vreemdeling

herinnering 2

In 1945 werd de Sch. 78 vrij gegeven.
Hieraan voorafgaande is er een strijd geweest tussen rederij A.den Dulk en rederij Tuit om welke logger hier sprake was.

Rederij Tuit claimde n.l.deze logger als zijnde de Sch. 16 Sumatra.

Uiteindelijk bleek het toch de Sch. 78 te zijn. Door de ex.schipper werd aan bijzondere kentekens dit schip als de Sch. 78 herkent.

Ik kan me best voorstellen dat verwarring mogelijk is, zeker als je de diverse foto's ziet , in hoedanige staat deze schepen terug keerden.

Maar wat mij wel bevreemd dat de 78 bij de Jong in Vlaardingen is gebouwd en de 16 bij de gebr. Boot te Leiderdorp.

Qua bouwwijze moet toch al verschil merkbaar zijn geweest.

Deze informatie uit 1952 van reder A.den Dulk.

Vreemdeling

wat was jouw band met A den Dulk
vreemdeling

Herinnering no.3

Op de side "Vis. Scheveningen " staat bij de gegevens van de Sch.121 het volgende geschreven.
Bijnaam van deze logger was de "Jeep "vanwege zijn snelheid en de korte masten van het schip.
 Van de korte achtermast weet ik de oorzaak.
Na ombouwing van stoom- naar motorlogger en visserij nummer verandering
had dit schip nog de normale masten.
Na de eerste teelt met deze omgebouwde logger, net voor het klaarmaken voor de trawlvisserij, werd besloten iets aan de achtermast te doen.

Schip werd verhaald naar de hijskraan aan de nieuwe haven, alwaar de achtermast met deze hijskraan uit het schip werd getakeld en netjes op de kade werd neergelegd.
Als zo'n mast op de kade ligt lijkt het heel wat, vooral als je altijd deze mast op je schip hebt zien staan en je geen benul hebt van het gedeelte wat onder deks zit.

Door het bedrijf wat de mast moest inkorten werd aan de schipper gevraagd...  Hoeveel moet er af...

Antwoord van de schipper was... Haalt er maar een stuk af, zonder aan te geven hoe groot dat stuk moest zijn.

Het stuk werd er afgezaagd en de mast terug geplaatst op het schip.

Maar nu bleek alras dat het verwijderde stuk wel erg groot was en de achtermast nu maar een "zielig " mastje was geworden, tot grote hilariteit van de aanwezige "kaairidders ".
Tegenover de voor mast  was er nu wel een groot lengte verschil ontstaan.
Boze tongen beweerden dat de schipper een "beetje "op had.

Waarschijnlijk is de voormast later ook ingekort om een betere balans te krijgen tussen voor en achtermast.

Vreemdeling

De vreemdeling is volgens mij letterlijk en figuurlijk een "vreemdeling".

De monteur op de foto van de  SCH 72 is JAN KLEIJN (zoon van Jacob KLEIJN, jarenlang schipper geweest bij de rederij Frank Vrolijk ) en was mijn vader. De andere JAN KLEIJN ( en niet JAN KLEIN) was een neef van mijn vader en een zoon van LEEN KLEIJN, die een broer was van mijn opa JACOB KLEIJN.
Ik hoop dat de vreemdeling met dit antwoord voldoende is ingelicht, zo niet, dan ben ik altijd bereid nadere informatie te verstrekken!

Met vriendelijke groet,

J(an) KLEIJN

Herinnering 4.

Zondag 3 september 1939 zal altijd in mijn geheugen blijven.
Nooit eerder had zo'n massa loggers voor de wal gelegen in afwachting van het hoog water.
In deze periode moest nog worden gewacht om binnen te kunnen lopen tot er voldoende water stond aan de ingang van de haven , ( defensie drempel tussen de beide havenhoofden )

Waterhoogte werd aangegeven op de semaphore door middel van zwarte rieten Kegels en ballen.
 1 bal was 10 palm
1 kegel was 2 palm.
Meestal kon je ongeveer bij 3 ballen ( 30 palm ) ,getoond op semaphore ,binnen lopen.

Wat was de reden dat er zo veel loggers voor de wal lagen.

Op vrijdag 1 september 1939 was 's morgens vroeg het Duitse leger Polen binnen gevallen.
Dezelfde dag werd door Engeland en Frankrijk de oorlog verklaard aan Duitsland.
De meeste schepen van de Scheveningse vloot waren op zee.
Waarschijnlijk werden de schepen met een radiotelefonie installatie door de reder gewaarschuwd en kregen het advies om naar Scheveningen terug te
keren. in afwachting van betere tijden.
Deze schepen waarschuwden op hun beurt de loggers zonder ontvang installaties.
Waarschijnlijk hadden de loggers vrijdagmiddag al "geschoten" en werd de vleet op zaterdagmorgen vroeg "gehaald ", waarna de thuisreis werd aanvaard.
De verwachting was dat de eerste loggers zondag in de loop van de middag zouden arriveren.
Het was een prachtige dag en de boulevard was niet alleen bevolkt met dagjesmensen maar ook met de vissersvrouwen en hun kinderen, benieuwd of hun man en vader, bemanningen van de diverse loggers , met hun schip ook al aan de kim zichtbaar was.
Veel schepen waren makkelijk herkenbaar.
De loggers van de rederij Roeleveld. aan hun scheepskleur ( Rood/ oranje met gele bies.) en rood/bruine of geel/okerkleurige zeilen.
 Loggers van Jaczn en Unie aan hun gekleurde verschansing.
Veel loggers waren door de diverse "bonbroodwinners "herkenbaar aan de stand van de masten, kleur van de zeilen, stuurhuis voor de mast, stuurhuis achter de mast, stuurhuis om de mast , buitenbrug enz.
De personen met hun kijkers hadden de aandacht van de vissersvrouwen.
Zodra er een logger aan de kim zichtbaar was, werd er gegist welke logger het was en zodra meer gegevens van het schip zichtbaar werden, kon een juist antwoord worden gegeven.
En met deze gegevens kon weer een of meerdere vissersvrouwen gerust gesteld worden dat hun man of zoon ook gearriveerd was.

In de namiddag, toen de semaphore genoeg water aan gaf, verplaatsten zich de wachtende meute naar de haven en al gauw liepen de eerste schepen binnen.

Zo ook mijn vader op een logger van de rederij Roeleveld en mijn broer op een logger van "Blauwtjes "'

Die avond waren er veel gelukkige gezinnen door de terug keer van mannen en kinderen.

De meeste van de schepen zijn niet weer naar zee vertrokken.
Voor ons brak al vrij spoedig een nieuwe fase in ons leven aan, nl. de inval van het Duitse  leger in ons land in mei 1940 en de 5 jaar durende bezetting.

Vreemdeling

Herinnering 5.

Speelgoed.
In de vooroorlogse jaren waren wij niet zo ruim bedeeld met ons speelgoed in vergelijking met de jeugd van tegenwoordig.
Het mooiste van het mooiste is tegenwoordig denkbaar en vaak nog maar voor een korte periode.

Wij waren vroeger meer "self supporting " en vindingrijker.
Een fietswiel zonder spaken konden we gebruiken als hoepel. Als je met zo'n fietswiel ging hoepelen maakte dit veel kabaal in vergelijking met de toen in zwang zijnde houten hoepels. Vaak gebeurde het dan ook dat als je diverse keren heen en weer in de straat met je hoepel was gehold, dat er ergens wel een deur open ging en een boze buurvrouw je toe snauwde... "Joh, ga ergens anders hoepelen !      Opgehoepeld hier !

Dat zelfde fietswiel kon je ook gebruiken als vis net.
Een stuk van een oude jute aardappel zak rond de hoepel genaaid was de basis van dit visgerei. Bij de diverse rederij bedrijven was wel een oud stuk speerreep te krijgen. Hier mee werd een vierspruit aan de hoepel bevestigd en het restant van de speerreep werd op deze vierspruit bevestigd als sleeplijn.
Van je moeder mocht je wel een oude emmer meenemen of je vroeg bij de groentenboer om een gebruikte augurken of zuurkool blik.
Nu had je alles gereed om te kunnen gaan vissen.

Wij als bewoners van het oude dorp hadden hadden dan ook volop de gelegenheid om te gaan vissen, want toen was het kanaal bij de Havenkade en Haring kade nog niet gedempt.
In denk dat dit voor de jeugd van het Geuzen kwartier en Duindorp niet zo eenvoudig was in verband met het ontbreken van viswater. Of je zou het moeten gaan proberen in de vijvers van het Gemeente Museum.
Ik denk niet dat ze het daar erg plezierig hadden gevonden met de grote hoeveelheid prachtige goudvissen.

Op je visplekje aangekomen werd eerst je emmer of blik met behulp van het uiteinde van de treklijn met water gevuld. Je moest er wel voor zorgen dat je een goede knoop om het hengsel van de emmer legde, anders verspeelde je de emmer, wat dan weer de nodige trammelant thuis veroorzaakte.

Het vissen kon nu beginnen. Het net werd langs de kade van het kanaal te water gelaten en langs de kade voortgesleept. Regelmatig haalde je het net boven water en kon je zien of er wat in je net zat.
Meestal waren het stekelbaarsjes, grondelingen enz.
De gevangen vis werd in de emmer gedaan en na verloop van tijd vond je het genoeg en ging je de vangst  thuis tonen.
Meestal was dan de reactie... Joh, wat moet ik met die rommel. Ga die beesten terug gooien in het kanaal.
Soms was je eigenwijs en liet je de gevangen vissen in de emmer of blik rond zwemmen. Als je de volgende dag naar je vangst ging kijken, lagen de visjes met hun buik omhoog in de emmer. Mors dood en uiteindelijk moest je toch de rommel weggooien.

Maar in ieder geval had je zonder veel kosten en attributen vermaak gehad.

Vreemdeling

vreemdeling je hoef met die duindorpers geen medelijden te hebben want wij visten met een draapje van de golfbrekers af op schol,ook al was het stervens koud met de winterdag.
zier

Over Herinneringen gesproken.
Wij als Duindorpers konden ons heel goed vermaken op de breggetjes aan de oude haven. Daar zat ook een heel leger jongelui uit Scheveningen te vissen. De vangst was meestal een krabbetje van mini formaat. Maar ook de planken in de haven waarmee ze de tonnen van de logger rolden waren heerlijke vlotten. Daar zijn in het verleden talrijke jongens door de haven politie gesommeerd naar de kant te komen, om een uitbrander te krijgen. Ook hadden wij als Duindorpers de duinen, bunkers en vooral niet vergeten het strand. P.S. Eigenlijk was de haven voor heel de Scheveningse jeugd één grote speelplaats. Volgens mij hadden wij Duindorpers iets meer speel ruimte !

Witkwast   

Herinneringen of nostalgie,

Mede door het schrijven van vreemdeling komen er gelijk weer allerlei nostalgische gedachten naar boven. Het is jammer dat vreemdeling niet in Duindorp is opgegroeid, dan had ie een hele andere beleving van Scheveningen en Duindorp. Ik begin zomaar ergens midden in, en dat is de jaarlijkse kermis op het Tesselseplein. zowel voor de kleuters als de opgeschoten jongeren was één grote happening. Met het treintje wat bij de kermis hoorde door Duindorp rijden tot de goede man een goeie bui had en ons trakteerde op een rit over de hele boelevard De groente boeren helpen om van hun oude waren af te komen. In de voor zomer zwemmen i/h afvoer kanaal. Van de week draaide ik een cd van Simon en Garfunkel en hoorde de hit The Boxer moest gelijk weer aan m'n nozem tijd denken alle gasten op de brommer en op de versier toer. Duindorp wijk no : 1 van Scheveningen !

Witkwast   

Witkwast,

Wat speelruimte betreft, hadden wij in het dorp echt geen gebrek.
Waren er in de vooroorlogse jaren al bunkers in de zuid duinen ?

Zelf ook vaak genoeg gevist op de breggetjes, wat mij meestal een schrobbering opleverde van mijn moeder, omdat de breggetjes vaak glad en vet waren en onze kleren dan ook goed smerig waren.

Proef ik in uw reactie een onderlinge "strijd " of enige "onverdraagzaamheid "
tussen de bevolkingsgroepen uit Duindorp en Dorp.
Wij waren toch immers dezelfde bevolkings groep met onderlinge familie banden in Duindorp en Dorp en hoeveel jongens en meisjes uit deze twee bevolkings delen hebben verkering met elkaar gehad waaruit vele huwelijken zijn gesloten.

Was er voor de oorlog al een kermis in Duindorp ?
Witkwast even goede vrienden.
Prettig weekend

Vreemdeling 

hi.hi.hi........daar gaan we weer ,vlieg mekaar niet in de haren.

witkwast ik mot je coriseeren onze breggetjes waren tussen de helling en het sluisje en ons zwembad was de kom.
in de kom kon je alles zwemmen leren aan het strandje het schuine dijkje de bovenste balk.
als je het al een beetje kon en het niet te druk was en de waterstand goed dan voor de eerste keer van het trapje onderaan het dijkje naar de onderste balk,dan bleef je een half uur zitten bibberen op die balk van de zenuwen en dan weer terug en als je dat gehaald had voelde je je een hele vent.
zier


p/s er was wel enigzinds een stijd ,want vlak na de oorlog zat iedereen in duindorp op de visserij en in dorp ja ........daar woonde zo'n beetje van alles,dus voelde je je eigen als duindorper zijnde zo'n beetje meer scheveninger.

en duindorp was meer zichtbaarder ,waar het begon en waar het eindigde.
en scheveningen was dat waziger het begon bij de nieuboerbrug maar waar hield het op??

voor mijn hield het bij de keizerstraat en de duinstraat op.

ben tog bezig .
ik ging wel eens met ne'n opoe mee naer katek naar familie in de oost of west gat met de blouwe tram dat was voor mijn een buitenland reis .
maar ik ging met me moeder ook wel eens met de van wijk mee dat was in mijn ogen ook een buitenland reis en de van.wijk was in mijn ogen een passagierschip.
hoe bedrieglijk kan dat soms wezen.

non schij ik eruit.

in cafee de branding hield het toch op Zier

ja dat bedoel ik rinus de keizerstraat.
zier

Voor wat betreft  Duindorp...  

Hoe men het ook wendt of keert: Duindorp  is vanaf zijn ontwikkeling aan het begin van de 20ste eeuw uitgegroeid tot het meest Scheveningse deel van het vissersdorp en is dit zeker tot aan het laatst van die eeuw steeds gebleven. Bij mijn verschillende tellingen van de klederdrachten scoorde Duindorp  het hoogst terwijl bij mijn onderzoeken naar dialect nog zeer lang dáár de eigen spreektaal - het Schevenings - het meest werd gehoord. De geschiedenis van Scheveningen volgend is een en ander ook heel verklaarbaar. Terwijl aan het begin van de 20ste eeuw de slopershamer een flink deel van het oude dorp neerhaalde, vertrok een groot deel van de gerenommeerde vissersfamilies van oudsher naar de inmiddels nieuw voor hen opgetrokken woonwijk Duindorp. De media hebben Duindorp  in de afgelopen jaren vaak en zeer zeker goeddeels ten onrechte in het verdomhoekje gezet; een toenmalige stedelijke krant was daar destijds nogal sterk in (o.a. "De spelonken van Scheveningen") en ik heb mij daar regelmatig met ingezonden brieven en artikelen fel tegen verzet. Zie  hiernavolgend bij [2] de tekst van een van deze reacties.

Ik ben niet in Duindorp  geboren, maar ik kan mij de trots en de nostalgische gevoelens van de Duindorpers  en oud-Duindorpers  heel goed voorstellen. Soms voel ik zelfs wel eens een beetje gezonde jaloezie! Nergens sprak namelijk het hart van Scheveningen en de wereld van de visserij en van de visserman en zijn gezin meer dan daar: in Duindorp!

Piet Spaans

In mijn oude bestanden vond ik mijn schriftelijke (en door de H.C. geplaatste) reactie terug op het door de  H.C. destijds afgedrukte artikel "De spelonken van Scheveningen". Bijgaand de tekst.

Duindorp als smartlap

Met mij zijn veel dorpsgenoten geschokt door de inhoud van het artikel 'De spelonken van Scheveningen' in de H.C. van 1 oktober jl. Want alhoewel voor anderen de kop van zo'n verhaal publicitair gezien wellicht goed 'bekt' roept dit soort ladingdekkende vlaggen bij ons veel weerstand op. Ik wil dit, geplaatst in het licht van onze historie, graag nader toelichten.

Verslag over volksgezondheid
Om de huidige situatie te begrijpen moet men terug naar het laatst van de 19e eeuw. Een Haags verslag over de gezondheidstoestand in 1892 gaf een schril beeld van de toenmalige woontoestanden in het oude Scheveningen. Het werd geschreven naar aanleiding van een heersende epidemie eind 1891. Het rapport signaleerde woningen die in feite krotten waren. Zij hadden één minimaal kleine kamer en het gemis van een gang of hal, een keuken, een WC, een waterleiding en enig gas of elektra. De huisjes hadden één bedstee met daaronder een ondiep keldertje. In een ruimte naast de bedstee voerde een ladder naar een zoldertje waar kinderen pal onder een kaal, koud pannendak sliepen. Ironisch vergeleek het rapport de weelderige inrichtingen op enige honderden meters afstand in de badplaats met de krotten elders in het dorp.

Scheveningen rond 1900
Dit was het beeld van het sloppenrijke vissersdorp aan het begin van 1900. Krotten voor de met veel kinderen bedeelde Scheveningse gezinnen. Wat was er mis met de toenmalige woningbouw? Goede regelgeving ontbrak; bouwregels waren slechts nodig voor aan de straat gelegen woningen. De bouw op gronden áchter de woningen was vrij van bouwregels. Hier ontstonden de hofjes en de sloppen want met de alsmaar uitbreidende, arme bevolking groeide in die vroegere jaren de markt voor minimaal kleine woninkjes waaraan elk comfort ontbrak. Een Gemeenteraad die vooral bestond uit goed gesitueerden stemde elke poging om te komen tot betere woonomstandigheden voor arbeiders- en vissersgezinnen weg. Door steeds terugkerende epidemieën van typhus e.d. en door een nieuwe visie op de samenleving kwam de kentering tot stand.

Onderzoek
Vanaf 1904 deed een Haagse Gezondheidscommissie een woningonderzoek waarin men zeer veel Scheveningse woningen had betrokken. Bijna 2200 huizen waren gebouwd in hofjes, aan gangen of in sloppen. Van deze huizen was 31% goed; voor de andere gold dat zij matig tot slecht waren. Dit stond los van de constatering dat de woonruimte bijna altijd onvoldoende was. Men schreef in een verslag: 'De wijze waarop de visschersbevolking is gehuisvest tart elke beschrijving.' In 1910 deed men een eerste stap tot woningverbetering te Scheveningen. Het ging om bescheiden woningbouw op een stuk grond in het dorp. Later volgden plannen voor gemeentelijke bouw bij de Westduinweg en het Afvoerkanaal. Een al in 1905 bij de Gemeente ontstaan plan kreeg rond 1920 vorm na de aanleg van een wijk zuidwestelijk van dit kanaal waar de Gemeente massaal huurwoningen voor de Scheveningse bevolking deed bouwen.

Duindorp
De wijk Duindorp zou in de loop der jaren model staan voor het toenmalige (veelal protestantse) Scheveningen. Bekende vissersfamilies trokken met velen weg uit het kaalgeslagen dorp naar de nieuwe wijk. Het daadwerkelijke belijden van hun christelijke geloof had eeuwenlang het leven en denken der vissers en hun gezinnen goeddeels bepaald. Hierdoor ontstond in Duindorp spoedig de roep tot bouw van enige protestantse kerken waarvan er in Duindorp zelf en in de direkte omgeving ervan een drietal verrees.

De Tweede Wereldoorlog
Vanaf 1942 moest het voornamelijk uit vissersgezinnen bestaande Duindorp massaal evacueren, dit vanwege het Duitse Sperrgebiet. Een aantal huizen werd grondig vernield. Toch kwamen de Duindorpers terug in de wijk waarvan zij intens hielden. Daarom is Duindorp nog steeds het meest Scheveningse deel van Scheveningen waar het dialect nog voluit klinkt en de klederdracht nog regelmatig in beeld is.

Onjuist en onzinnig
Nu de inhoud van het artikel. Allereerst vind ik door het bovenvermelde te hebben afgerekend met de opmerking 'dat het altijd al zo was in Duindorp'. Evenzo geldt dit voor de vette opmerking 'Duindorper is nooit een lieverdje geweest'. Zulke uitspraken zijn snel neergeschreven maar zij zijn onjuist. En vervolgens treft men dan met de citaten 6300 mensen die in Duindorp zijn opgegroeid of daar nog wonen. Ook kwamen volgens de reporter de mensen bij hun komst naar Duindorp 'uit gesaneerde delen van het dorp terecht in rechte blokkendozen met één kamer en een keuken.'   Had zij kennis genomen van 'De Volkshuisvesting te 's Gravenhage 1914-1939' dan had ze geweten dat de waarheid over de woningen een andere is. Dit door H.C. verslaggeefster Garschagen gestelde is dus onzin. En is het woordgebruik als door haar geciteerd des Duindorpers? Zeker niet, tenzij men niet anders wil horen omwille van het sfeertje. Wil ik haar voorstellen aan duizenden Duindorpers die aan het taalgebruik zoals door haar geciteerd niet voldoen?

Geen problemen?
Bestaat Duindorp dus uit uitsluitend lieverdjes? Zeker niet en het zou van dwaasheid getuigen om de problemen te bagatelliseren. Maar om een groep van omtrent tachtig jongeren als maatstaf te hanteren voor het gehele Duindorp en 6000 Duindorpers op grond daarvan te stigmatiseren, dat gaat mij te ver! En voorts, welk flankerend beleid was er toen de gemeentelijke overheid de mensen uit Haagse stadsvernieuwingsgebieden ging overplaatsen naar relatief goedkope woningen in Duindorp?  Want is het niet zo dat Den Haag zich vele jaren te druk maakte aan de noordoostelijke zijde van Scheveningen -zijnde de badplaats- om oog te hebben voor de zuidwestelijke zijde, Duindorp dus? Duindorp moest vechten om haar zwembad te behouden, moest knokken voor het behoud van een bibliotheek. Duindorp stemde en masse voor de Centrum Democraten (Janmaat: auteur)  schreef mevrouw Garschagen. Welnu, in elk geval nam de Duindorper dan nog de moeite om te stemmen en zijn stem had dan voorts nog een boodschap. Want zijn stemgedrag was minder een rechtvaardiging van de C(entrum) D(emocraten) dan een veroordeling van andere Haagse politieke partijen die putten dempen als een kalf verdonken is, als dáár al tijd voor is. Mijn advies: zorg voor een variabel toelatingsbeleid voor verschillende inkomensklassen en niet alleen voor een woningbeleid voor de laagstgeklasseerden. Verbouw bestaande huizen en geef ze meer comfort zodat oud-Duindorpers met een beter inkomen kunnen terugkeren: velen willen graag! Zorg voor een stringent preventief beleid en een lik-op-stuk optreden van het gezag. Duindorp is dit alles waard!

Toon en muziek
C'est le ton qui fait la musique: het is de toon die de muziek maakt. De toonzetting van de muziek was onjuist en de melodie derhalve onzuiver. Maak wat geposeerde foto's van een poortje en noem dit vervolgens een spelonk. Plaats het geheel dan in Scheveningen en voilá: het liedje is daar. Mag ik dit, ondanks zijn niet geheel onjuiste inhoud, toch een slechte smartlap vinden? Spelonken in Scheveningen? Wat zeiden die paar jongens in Garschagens artikel ook alweer? Oh ja: Rot op!
 
Piet Spaans
historisch publicist en auteur
Scheveningen (2000?)

Ik heb in mijn eigen familie eens bekeken hoe de situatie was in 1940.

Mijn beide grootouders woonden in het dorp.
Dorp is voor mij een ruim begrip. Alles benoorden het verversingskanaal beschouw ik als dorp, bezuiden het kanaal als Duindorp.
Mijn vaders moeder had 7 kinderen. 5 mannen en 2 dochters.
Van de 5 mannen waren er 3 op de visserij werkzaam, 2 hadden een walbaan.
De beide dochters waren met visserlui getrouwd.
Van de 5 personen welke met visserlui waren getrouwd woonden er 2 in Duindorp en 3 in het Dorp.
De 2 walbanen woonden ook in het dorp.

Mijn moeders moeder had 9 kinderen . 7 mannen en 2 vrouwen.
Van de 7 mannen waren er 4 op de visserij werkzaam en 3 hadden een walbaan.
Een der dochters was met een visserman getrouwd. ( is reeds geteld bij de vorige reeks )
Van de 4 personen die op de visserij werkzaam waren , woonden er 2 in Duindorp en de rest in het Dorp.

Ik moet nog wel even vermelden dat er rond 1936 weer wat mensen uit Duindorp verhuisden naar het Dorp.
Op dat moment waren de huizen in Menninck, Koppelstock en Datheenstraat gereed.

In de families was er dus zeker een groot gedeelte in Duindorp woonachtig.
In deze periode was er dus zeker geen sprake van "Min of Minder "zijnde.

Vreemdeling

De strekking van deze laatste zin ontgaat mij. Wat is de betekenis of de strekking ervan?

Piet Spaans

Vreemdeling,

Ik reageer niet kwaad maar op een zinsnede van jou woorden :  

In denk dat dit voor de jeugd van het Geuzen kwartier en Duindorp niet zo eenvoudig was in verband met het ontbreken van viswater. Of je zou het moeten gaan proberen in de vijvers van het Gemeente Museum.
Hierbij doelde ik op het vermaak wat aan alle kanten van het dorp hadden zeer groot schalig was ( is )

En Zier sorry je hebt gelijk we zwommen vaak in de kom. van die zwemleraar kreeg je een oude fietsband omgebonden,  
Oohhh !! wat een tijd  Wat hou ik toch van Scheveningen.
 *  Het plaatje wat destijds door Heintje werd gezongen  ( Ik hou van Holland  ) is op mijn verzoek geweest alleen ik had geschreven Ik hou van Scheveningen.  :D :D

Witkwast .

ik wil de komentaar van schub wel eens zien.
zier

Die is nog niet terug van de bokkum moet je ff op je AIS kijken Zier Hopelijk houd ie het nou wel droog !

Witkwast

Ik denk dat ie meer of minder bedoelt !

Witkwast

Herinnerring of Nostalgie

Zier je had het over de blauwe tram. Komt bij mij ook gelijk weer naar boven, wij met de hele familie uit DUINDORP naar de snip. Goh dat was een feest net wat je al zei  dat was een vakantie op zich, zelfs naar de Bataaf was al een feest.
Met het bootje naar de Drievliet vanuit de Haringkade. Moet gelijk weer aan het liedje denken van Leen Jongewaard en Wim Sonneveld Ooohhh wat een tijd  " In een rijtuigie helemaal naar Vinkeveen "

Witkwast     

Piet Es. Witkwast,
Min of minder.
Het was wel een raar woord gebruik.
Moet dan ook meer of minder zijn.
Het was ook zo warm !

Zier.
Ik ging voor de oorlog ook mee met mijn oom, om een beug te zetten op het noorder strand.
Aas was er voldoende door de grote aasschelpen die op het strand aanwezig waren.
Vangst van schol was prima.
Vreemdeling

Zier, dankzij die Witkwast had ik een plekje op de Maria met oud vissersdag, ik heb hem toen beloofd dat ik hem niet meer zou treiteren.
Doe ik dus ook nu niet, maar ik blijf het walgelijk dorp vinden, ten zuiden van het vervorsing ;D ;D

Schub.
Waarschijnlijk heeft u gelijk.
In mijn stukjes" herinnering" praat ik over de periode voor 1940.
Aangezien uw leeftijd, momenteel 61 jaar, kan en mag u daar niet over oordelen. Ons leeftijd verschil is 20 jaar
Dat u het MOMENTEEL een "verfoeilijk " dorp vindt , kan ik u geen ongelijk in geven.
Maar het is NOG STEEDS uw geboorte dorp, in welke wijk u ook geboren en opgegroeid mag zijn.

Wees daarom blij en trots dat u SCHEVENINGER bent.
Ik ben het ook als ben ik sedert 1958 in deze plaats niet meer woonachtig.

Dus toen ik vertrok uit Scheveningen was u net 10 jaar oud en toen was Scheveningen al aan het veranderen.

groeten.

Misschien wel in uw ogen een zeer vreemde "VREEMDELING "

ho.ho.ho. vreemdeling ff wachten ,schub is niet in duindorp geboren dat zou die willen,kon die ook zegge dat die op stand geboren is .
schub is in dorp geboren in het gunstigste geval voor hem ,in het ongunstigste geval bij voorbeeld in bronovo op de scheveningseweg want dan is het een hagenees.
zier

oranje kliniek was op de scheveningseweg Zier
 niet bronevo

Zier,
Ik heb het woord "Duindorp "niet gebruikt, in mijn reactie op Schub.
gr.
Vreemdeling

dat bronovo waar lag dat dan .??
zier

Dat u het MOMENTEEL een "verfoeilijk " dorp vindt , kan ik u geen ongelijk in geven.
Maar het is NOG STEEDS uw geboorte dorp, in welke wijk u ook geboren en opgegroeid mag zijn.
==================================================================

hier maakten ik uit op dat je het over duindorp had.

ik ben gisteren nog door de markensestraat gereden (net als een makreel dwars tegen de verkeersregels in ) ik moet zegge die huizen aan de zee kant dat gesteente ziet er wel sjiek uit,alleen die kloote auto's dat breekt het weer even hard af.

Rinus N,

ook herinneringen zijn...
Op de side "schepen van Scheveningen "staat bij de Sch. 77 geen jaartallen van schipper.
Voor 1940 was C. de Jong jaren lang schipper op dit schip.
Hij was de broer van P.de Jong schipper van de Sch. 4 van dezelfde rederij.
C.de Jong woonde in de Oesterstraat.
Deze persoon is in de periode 40-45 werkzaam geweest bij Ministerie van Verkeer en Waterstaat.
In deze periode heeft hij een been verloren door een beschieting door een Engels vliegtuig op de trein waarin hij een dienstreis maakte.
Dat zal dan ook wel de oorzaak zijn geweest dat hij na de oorlog geen schipper meer is geworden en employe bleef bij het ministerie.
Zoon Maarten van deze C.de Jong is dominee geworden in Hervormde Kerk, Zoon Wim heeft tot 1e stuurman gevaren bij de H.A.L en is later leraar geworden op de Zeevaartschool in Amsterdam.

Vreemdeling

Bronovo ziekenhuis ligt aan de Bronovolaan   ;)

(http://www.google.com.ph/mapdata?CxV8BRsDHfrcQQAgIQwtfAUbAzX63EEAQI4CSLkBUgJOTJABAsoBAmVu)

Dat u het MOMENTEEL een "verfoeilijk " dorp vindt , kan ik u geen ongelijk in geven.


Vreemdeling, verfoeilijk heb ik niet gezegd, ik gebruikte het woord, walgelijk, komt aardig in de buurt. ;D
Ik heb het al eens eerder tegen u gezegd, in de topic over Lancaster gordijnen, hoe serieus een onderwerp ook is, er moet altijd ruimte zijn voor wat humor.
Zo moet u mijn antwoord dan ook zien en ik mag er voor mijn leeftijd dan al wat ouder zien, ik ben pas 57 ;D
Rinus, ik denk dat Zier het Nebo bedoelde, hij heeft met het Bronovo niet helmaal mis, in de jaren 60/70 ging Nebo en Bronovo samen.
Dieper ga ik niet door het stof voor die Duindorper ;D ;D
Ik ben ik het  dorp geboren Zier ;)

Oh ja en ik, ik hou van Scheveningen ;D

Scub,
In dank aanvaard
vreemdeling

Rinus N,
Zojuist bekeek ik weer eens het boek'' Nieuwe Schepen "
Uitgave Amstleven 1954.

In dit boekwerk staat een aquarel van de IJM.74  Martha.
Ik kom deze motortrawler-haringlogger niet tegen in de side "Schepen van IJmuiden.

Hier wat gegevens
van de N.V Visscherij Ond. v.h. J.C. Pronk te IJmuiden
1948 N.V. Scheepsbouwwerf De Dageraad te Woubrugge.
B.R.T. 230   N.R.T  100   L.33.6 m.  B. 7.0 m.  H. 3.5 m.
Lading 900 kantjes..
Geen motor vermogen vermeld.

Vreemdeling

Het heeft mij nu wel te lang geduurd, dat er dagelijks shit over Duindorp word verteld.Hier is nog een echte geboren en getogen Duindorper. Geboren in de Flakkeesestraat 65 en nu nog wonende in Duindorp. Ik kom uit een familie van 8 kinderen, twee meiden en 6 jongens. Iedereen heeft het over haring, hoe lekker die is. Nou ik heb daar een fobie van over gehouden, ik was de jongste van het gezin. Mijn vader werkte in de vis, en mijn 5 broers vaarde op de vleetloggers en trawlers. Bij binnenkomst van mijn broers was ik als jongste van het gezin, altijd de lul om de haring naar de buren of familie te brengen. In die tijd wis je niet anders, maar om te zeggen die goeie ouwe tijd >:( In die tijd speelde het geloof/ en politiek een grote rol in Duindorp. Mijn vader was een communist, wist jij veel wat dit in hield als kind zijnde.  Ik heb potverdomme nog de Waarheid rond gebracht, en ik weet dat ik veel naar het eiland moest fietsen. Ik kan mij nog herinneren dat ik als een jonge van 15 jaar wilde werke bij de PTT, maar omdat je vader in  die tijd links was werd ik afgewezen. Maar mijn vader heeft altijd de goede waarde en normen aan mij gegeven. Vecht voor de arbeiders, en gebruik je stem. En voor iedereen , ik geloof niet maar ik hou GODVERDoME van Duindorp  ;D Maar  schub is er niet eens geboren, laat staan dat hij die brug overkomt. En als hij over die brug komt, dan met een donkere bril en liefst in een geblindeerde auto  bang dat hij herkent word. ;D ;D ;D

C.Bal.
Hetgeen u schrijft zal best waar zijn.
Het kan ook ECHT zonder vloeken geschreven worden.
Echte communisten hadden ook een eigen waarde"". Hierin hoorde ook iets uiten, zonder iemand te kwetsen.
Jammer, het had beter overgekomen.

Vreemdeling

Wat jij nu zegt achtervolgd mij nu al jaren, dus sorry. Ik ben wie ik ben, trouwens geloof jij.

Trouwens kom je ook uit Duindorp :-\

Rinus N.

Nog even een aanvulling t.a.v.side "Schepen van Scheveningen."
Bij SCH.77 staat vermeldt
80  pk. 2 cil. Brons.1929
Volgens mijn herinneringen is dit schip in 1935/ 1936 ?  naar de werf in het binnenland geweest.
Eerst had dit schip een "gloeikop"motor. Later niet meer.
Mijn laatste herinnering was dat na de werf het motor vermogen 80 pk. was.
In deze periode werd ook het z.g.n. kluifhout"verwijderd.
Alle getoonde foto's op de side zijn van voor 1935/36 want op alle foto's is het kluifhout nog te zien .

Ik meen ook dat toen de carbid verlichting werd verwijderd.

Schippers van de Sch. 78 kloppen ook niet helemaal.
In 1952 en 53 was M.Pronk schipper op deze logger en niet degene welke nu is vermeld.

Heb je weer iets te doen.
gr.

Vreemdeling

 En voor iedereen , ik geloof niet maar ik hou GODVERDoME van Duindorp

Foei,foei, driewerf foei.
Leer dit onderstaande maar uit je hoofd.

Ik ga slapen, Lieve Heer
Zie goedgunstig op mij neer;
Als ik zonden heb bedreven,
Ach, wilt Gij mij dan vergeven?
Iedere avond bid ik trouw
Zo mijn oefening van berouw:
Mensen die dit niet vergeten,
Slapen met een rein geweten

Schub nooit meegekregen, en ik geloof daar niet in.

Wat is kwesten als jij niet weet wat ik in die tijd heeft meegemaakt, en dat wat niemand >:(

Schub,
Ik hoop dat jij achter je gepubliceerde gedicht staat.
Als het een geintje is, dan is het misplaatst.

C.Bal
Antwoord op uw vragen.
Punt 1   Ik geloof nog steeds en ben vanmorgen naar de kerk geweest.
Punt 2   Ik ben niet in Duindorp geboren. Had u kunnen constateren uit de reactie van Schub, al is hij dan zelf geen Duindorper.

Vreemdeling

Ik vraag

]Toen jij uit de kerk kwam , toen ging ik naar huis. Maar is vreemdeling geen Roker :-\

nee hoor ik ben geen Vreemdeling . En ik ben geboren aan de haven  ;D ;D ;D

Groetjes Henk K

Schub,
Ik hoop dat jij achter je gepubliceerde gedicht staat.
Als het een geintje is, dan is het misplaatst.

Dat sta ik zeker Vreemdeling.

Persoonlijk ben ik van mening dat je moet kunnen zeggen wat je vindt, alleen daar is dit forum niet voor bedoeld.

Ik vind ook dat je zekere krachttermen hier niet moet gebruiken, omdat je daar mensen mee kan kwetsen, ik ben niet roomser dan de paus, geloof me, ik kan aardig het evangelie achterstevoren opzeggen.

en ik weet dat ik veel naar het eiland moest fietsen.

Was er ook voor overnachting gezorgd Cor, was toch wel een afstand, Duindorp/Eiland ;D ;D ;D

Bronovo ligt aan de Bronovoaan en de Oranje kliniek lag aan de parkweg volgens mij. Kan het mis hebben en de Nebo lag aan de Scheveningseweg. Er is veel veranderd in al die jaren maar sommige dingen niet.

Witkwast   

Nou ik hoop dat alles weer een beetje geluwd is. Ieder heeft zijn zegje gedaan Herinneringen of Nostalgiesche gedachten. Één ding is zeker en dat blijkt uit alle reacties !

Wij houden van Duindorp, en Scheveningen of in andere volgorde maar wij houden in ieder geval van onze geboorte plek.

 " Scheveningen Leeft "

Witkwast  

Het is niet mijn broer maar toch een zoon van mijn vader, ra ra wie ben ik? En wie is de dominee?

Het is een vreemd'ling zeker,
die verdwaald is zeker,
'k zal hem gauw eens vragen naar zijn naam!

Refrein...

Piet Es

Piet Es.

Ik mag dan een heel eind van Scheveningen afwonen, maar nog steeds niet verdwaald.

Ik hoop zeer binnen kort weer eens naar mijn geboorte plaats te komen !

Ben ik nog wel welkom. ?

Het was wel een oude Scheveningse gewoonte om te worden "welkom geheten " bij binnenkomst vanaf de visserij.

Ook was het een goede traditie bij de oudere generatie om hun zonen en kinderen bij vertrek naar zee  "Zegen en Bewaring "toe te wensen

Vreemdeling

 Een citaat uit het boek "The Humble Dutch Herring "
Hoofdstuk  "The New Herring "

Dotted throughout most towns in Holland there were, in the days of peace, herring stalls on the streets, where for a few cents, working men and members of the white-collar brigade, poor and not poor would buy their herring and eat it then and there on the street.
But for so special a delicacy a special method of consumption was evolved.

Every member of the little crowd around the stall would grasp the two end of his herring's tail between thumb and forefinger of each hand.
Then , flipping the herring over its own axis, a firm wrench would remove half the flesh from the bone. This was eaten with zest.
The other half would then be filleted with another firm movement, and consumed with gusto.

In fact, only recently an escape from Holland who, because of his unusual accent, aroused suspicion, was tested bij given a herring to eat bij the Netherlands authorities in London who were interrogating him.
All suspicion vanished when, with three expert movements, he filleted the herring in true Dutch style; a more reliable indication of origin than the pronunciation of the word "Shibboleth "given as a test by Jeptha"s men to those suspected of being Ephraimites.

Het gaat hier dus over hoe vroeger de haring aan de stalletjes werd geserveerd. Schoongemaakt maar met graat er nog in.

Ook wordt hier een passage uit de Bijbel geciteerd. n.l. het boek Richteren uit het oude testament.

Het boek The Humble Dutch Herring werd in 1944 uitgegeven in Melbourne/ Australie en is geschreven in the Engelse taal

Vreemdeling

zou de K voor kegge staan.??
zier

Het gaat hier dus over hoe vroeger de haring aan de stalletjes werd geserveerd. Schoongemaakt maar met graat er nog in.

====================================================================

dan werdt de haring met beide handen met beide handen met duim en wijsvinger beet gepakt een keer over de kop geslingerd en van elkaar af getrokken ,dan bleef de graad aan de rug zitten,die 2 stripjes van de buik kon je graadloos naar binnen laten glijden en had je 2 handen om de rug beet te pakken en at je de rug van de graad af.
zier


ik denk ik maar weer ff naar vlaaring ga.

Ja Zier roker is een nazaat van de rokers club van Kegge

ja ik dog et wel.
zier

rinus ik ree een zaterdag langs de haven ,de nieuwe haven het dwarskantje en een stuk waar die sportvissers lege,dat meurde lyk hel het leek wel een beer put.
zier

 dit klopt de Martha was de 2 de nieuwe logger van deze Mij na de gorredijk IJM 75 die in mei 1948 in de vaart kwam en de Martha volgde in oktober van het zelfde jaar
 de Gorredijk vaart nu nog als Maria bij de red. Groens als sportvisser

  de IJm site is nog steeds niet compleet  dus als je van een nummer geen foto er op ziet heb ik die helaas nog niet in mijn bezit

 ja zier dat meurt daar lekker zeker met dit warme weer is ook een klacht van de kroege daar
 de staandewantvissers (niet allemaal) kijken niet vzo nauw met het schoonhouden van hun netten
maar zijn dan wel boos als ze daar weg moeten

Zier,
Zo kreeg ik de haring ook van mijn vader.
Je kreeg toch ook een hele gekookte schol op je bord bij het middag eten.
En eet jij nog wel eens "sied haring ".
Dat was toch vroeger ook normale kost !

Vreemdeling

Sinterklaas is altijd welkom!

Piet Es

 ;D ;D

 ;D ;D ;D ;D

Het is weer een leuke Schub .

Ja Zier ik ben een Kegge . Mijn vader was Gerard , misschien zegd je dat meer .

Groetjes Henk K.

 En als hij over die brug komt, dan met een donkere bril en liefst in een geblindeerde auto  bang dat hij herkent word ;D ;D ;D

Waar waren jullie nou, zonder donkere bril en gewoon lopend.
Eenmaal over de brug, heb ik een ventje een euro gegeven, hij moest in Duindorp gaan vertellen, dat De Schub er aan kwam, lege straten was het gevolg.
Terug over de brug, aan de goeie kant zeg maar, kwamen ze uit hun huizen en begonnen te schelden. ;D ;D ;D ;D

Het heeft mij nu wel te lang geduurd, dat er dagelijks shit over Duindorp word verteld.Hier is nog een echte geboren en getogen Duindorper. Geboren in de Flakkeesestraat 65 en nu nog wonende in Duindorp. Ik kom uit een familie van 8 kinderen, twee meiden en 6 jongens. Iedereen heeft het over haring, hoe lekker die is. Nou ik heb daar een fobie van over gehouden, ik was de jongste van het gezin. Mijn vader werkte in de vis, en mijn 5 broers vaarde op de vleetloggers en trawlers. Bij binnenkomst van mijn broers was ik als jongste van het gezin, altijd de lul om de haring naar de buren of familie te brengen. In die tijd wis je niet anders, maar om te zeggen die goeie ouwe tijd  In die tijd speelde het geloof/ en politiek een grote rol in Duindorp. Mijn vader was een communist, wist jij veel wat dit in hield als kind zijnde.  Ik heb potverdomme nog de Waarheid rond gebracht, en ik weet dat ik veel naar het eiland moest fietsen. Ik kan mij nog herinneren dat ik als een jonge van 15 jaar wilde werke bij de PTT, maar omdat je vader in  die tijd links was werd ik afgewezen. Maar mijn vader heeft altijd de goede waarde en normen aan mij gegeven. Vecht voor de arbeiders, en gebruik je stem.

Sorry Cor, ik denk dat jij dat klusje van mij overgenomen hebt. Schub beseft niet dat je voor een paar kranten heel duindorp door moest en dan ook nog het kanaal over bij de sluizen om naar eiland vloek te fietsen. en vooral in de winter was dat een rot eind in het donker, je was al gauw anderhalf uur bezig. Ik denk dat jij wat jonger bent dan ik.


groeten, Fred

Schub, als je mijn vader en moeder ziet doe ze dan even de groeten.

Fred

verrek schub jij ziet er jonger uit dan je bent  ;D ;D ;D ;D

Hallo Fred jeetje dat is ook leuk dat jij het voor mij heeft gedaan.  Het leukste vond ik altijd als er verkiezingen in aantocht waren, gingen we altijd plakken. Ik zal nooit vergeten dat we iemand tegen kwamen van de KVP, die was aan het flyeren en belde bij mensen aan voor een praatje. Toen hebben wij zonder dat hij het wist, een pamflet van de CPN op zijn rug geplakt. Dus als hij klaar was met een praatje en zich omdraaide om weg te gaan, zagen de mensen in eens een pamflet van de CPN op zijn rug  ;D ;D ;D ;D ;D ;D

Ohhh en schub is een hele grote vriend van mij, wij hebben altijd de grootste humor, hier is hij met zijn donkere bril op in Duindorp  ;D ;D ;D

Zal ik zeker doen Fred, Ruud ook? ;D

verrek schub jij ziet er jonger uit dan je bent


Dat is is alleen maar de buiten kant Henk ;D

Ja Schub, je mag mijn broertje ook de groeten doen. Wordt tijd dat die weer is een emmer haring komt brengen. Ik heb net nog even mijn vader gebeld hij moest er wel hard om lachen.
Maar ik vindt het wel knap dat je op het tesselseplein durft te komen. ik ben er drie weken geleden een dag voor vlaggetjesdag nog geweest, ben maar snel doorgereden naar de haven.

Fred

Het is mooi weer Fred, zal Ruud met z`n motor en een Emmertje jou kant op sturen ;D

Schub en Piet Es
Reactie was zeer leuk. Echter als Sinterklaas zal ik geen cadeaux uitdelen bij mijn bezoek aan ons aller geboorte plaats

 Nu even ets serieus.
Ik was vorige weelk in het plaatsje  Sint Anna ter Muiden. Echt een bezienswaardig plaatsje.
Dit plaatsje ligt ongeveer 3 km. ten zuiden van de plaats Sluis.( Zeeuws -Vlaanderen )
Vroeger (  1500-1600 ) lag deze plaats aan het Zwin., de zee arm welke de Belgische plaats Brugge met de zee verbondt.
Brugge was toen ook een belangrijke Hanze handelsstad.
Momenteel is het Zwin nog maar een klein gedeelte van wat het vroeger was en is nu ook een belangrijk natuur reservaat.

Jaren geleden heb ik een roman gelezen waar in een tocht wordt beschreven van een kogschip vanuit Brugge naar het Zweedse eiland Schoten., om daar ter plaatse haring te kopen.
In dit verhaal wordt ook de plaats Sint Anna ter Muiden genoemd bij de terug keer van het schip. Zodoende kwam ik op mijn vragen.
Ook wordt beschreven het verhandelen van de aangevoerde haring en de hectische toestanden ter plaatse., zelfs dames van "licht allooi " waren ter plaatse.

Vraag.
Is er in de visserij literatuur iets bekend over het Zweedse eiland Schoten.
Haringvisserij kwam er  jaar in - jaar uit, op een bepaald jaargetijde , ik meen in het voorjaar.

Weet iemand soms je titel van dit boek, welk ik nog graag een keer zou willen lezen en als nog in de bibliotheek zou kunnen bestellen.

Misschien heeft Piet Es iets in zijn documentatie.?

BVD.

Vreemdeling

Kijk uit naar Vlaanderens haringbedrijf in de middeleeuwen van R. Degrijse (N.V. De Nederlandsche Boekhandel te Antwerpen 1944). Soms nog antiquarisch te koop.

Piet Spaans

piet es,
dank voor info.
zou nog van anderen willen vernemen wat de titel kan zijn van de door mij eerder gelezen roman.

vreemdeling

Het is niet mijn broer maar toch een zoon van mijn vader, ra ra wie ben ik? En wie is de dominee?

Die zoon ben jij Bart  En de Dominee zat achter de Kansel en is de man van de moeder van de zoon.

Witkwast

Maar ik vindt het wel knap dat je op het tesselseplein durft te komen.

Ik ben ook niet helemaal van gisteren Fred, ik was er met etenstijd, de meesten zaten dus binnen.

(http://www.scheveningen-haven.nl/yabbse/fotos/smillies/muishahaha1.gif)

Vlaardingen,
De aangehaalde citaten uit het boek(je) "The Humble Dutch Herring "
beschrijft het haring eten in de periode voor 1940.
Er staat ook ..... bijna in alle steden van Holland, dus waarschijnlijk ook Vlaardingen.
Schrijver van dit boekje is W.Preger.
Hij is zeker geen visserman of haringverkoper.
Van zijn hand verscheen ook ... Dutch Administration in the Netherlands Indies.

Vreemdeling

.... Nou jong????? ...hij is al geselecteerd als oud visserman  ;D ;D.......komt misschien ook omdat hij zo goed kan soeve.....  ;D ;D

 ;D ;D ;D ;D ;D maar wel een leuke zuiper.  ;D ;D

Teun leuke ontwikkelingen op Kombuispraat wat betreft de Chapparel.

http://www.kombuispraat.com/viewtopic.php?f=1&t=694&start=1072

komt misschien ook omdat hij zo goed kan soeve

Ik ben al weer aan het trainen voor volgend jaar, je komt er niet zomaar bij ;D

 Ik had niet verwacht dat onderwerp "Speelgoed "zoveel consternatie zou geven. Je zou bijna denken dat er in Scheveningen verschillende soorten bevolkings groepen wonen. Gelukkig is dat niet zo.
Daarom wil ik wat meer vertellen wat wij vroeger ( voor 1940 ) in onze vrije tijd deden.
Als goed geaard Scheveninger met toekomstig zeemansbloed in de aderen, zochten wij dan ook ons vertier in het laten varen van scheepjes.
In de winkels omgeving Boulevard waren mooie scheepjes tekoop,echter daar hadden onze moeders niet het geld voor en wij als toekomstige zeelui hadden ook al ras in de gaten dat dit soort scheepjes niet voor ons doel geschikt waren.
Deze scheepjes waren leuk om er mee op het strand te spelen, maar zodra deze scheepjes in het water werden geplaatst, kapsijsden zij, omdat ze niet voorzien waren van een kiel.
Dus voor ons bleef er niets anders over om zelf iets te fabriceren met de attributen en materialen welke voor ons jongens voorhanden was.
Als eerste wil ik de " vloot " noemen.
Een niet Scheveninger zou meteen gaan denken aan een verzameling schepen., maar voor ons had dit een ander aspect.
Een vloot was een stuk kurk welke werd gebruikt om de haring netten
drijfvermogen te geven. Er waren ronde en platte vloten.
De ronde vloten hadden in het midden een doorboring en konden aan een bepaald stuk touwwerk ( speerreep ) worden geregen.Bij nieuwe netten werd deze speerreep met het juiste aantal ronde vloten aan de boven zijde van het net bevestigd. Korte stukjes touwwerk, stalen genaamd, werden hier voor gebruikt en zorgden er voor dat de hoeveelheid ronde vloten  op de juiste afstand langs het net werd verdeeld.
Na ingebruikname van de netten werd veel gevergd van deze ronde vloten en hier en daar sneuvelden er wel enkelen.
Om het srijfvermogen van de netten te garanderen werden op de open gevallen plaatsen platte vloten aangebracht en dit ook weer met behulp van de stalen. ( stalen waren voor dit doel speciaal gefabriceerd.
Meestal gebeurde dit soort werk 's winters op de schuur en ook wel op het boetsterland bij de water toren.

Als jongens wisten wij wel wat van deze vloten te organiseren.
Het liefst nieuwe, want hiervan was de kurk vrij soepel om te verwerken, in tegenstelling van de gebruikte vloten, welke door het zeewater en tanen ,hard en brokkelig waren geworden.
Deze vloot moest dan ook de vorm krijgen van een scheepsromp.
Menig aardappelschil mesje zijn hier mee verloren gegaan door verlies en breuk en dan ook nog kwade gezichten en schrobberingen van de benadeelde moeders.
Na met een mes de grondvorm te hebben aangebracht, moest er hier en daar nog wat aan de romp worden bijgeslepen. Hier voor werden de muren van de huizen gebruikt of de muur van de biblotheek op het Mercelisplein,
want deze muur was van grof stuckwerk.
Van een houten cigaren doos werden masten gesneden en op de romp geplaatst.
Van de groene harde kaft van een oud schoolschrift werden zeilen geknipt en voorzichtig rond de masten aangebracht . Grootzel en gatzeil.
Voor het plaatsen van een fok zagen we geen kans.
Een paar oude roestige spijker werden aan de onderzijde van de vloot bevestigd, als compensatie van de ontbrekende kiel, zodat door de wind de vloot niet zou omslaan.

We waren toch al op het Marcelisplein, dus ook vlak bij het kanaal.
Op onze buil liggend , plaatsten wij de scheepjes in het water en met wat geluk berieikten zij de overzijde,
Aangezien de zeilen een vaste stand hadden, konden wij de scheepjes niet terug laten varen.
Snel de brug over naar de overkant en opnieuw je scheepje in het water zetten.
Het gebeurde wel. dat we in plaats van het scheepje, zelf in het water verdaagden, wat ons dan op boze woorden thuis te wachren stond en als straf voorlopig niet varen met je mooie vervaardigde vloot.
Met een klomp kon je ook veel doen, maar daarover een volgende keer

Vreemdeling

vreemdeling,dat hadden de duindorpers weer mee die haden de kom van de eene kant naar de andere kant laten zeilen je moest aleen ff de zeiltjes over zetten voor als die terug moest ,soms als je het roertje niet goed gezet had kwam die nooit meer terug en ging die richting symafore en zag je hem nooit meer terug ,en mos je weer een nieuwe maken ,of je maakten een verlengde.
zier

Ik had niet verwacht dat onderwerp "Speelgoed "zoveel consternatie zou geven. Je zou bijna denken dat er in Scheveningen verschillende soorten bevolkings groepen wonen. Gelukkig is dat niet zo.

Beste Vreemdeling,

Ik denk dat je laatste opmerking "Wishfull thinking" is

Vr. gr. Vierboet

Beste Vierboet,

Ik denk dat u gelijk heeft.
Het zijn geen verschillende bevolkingsgroepen, maar onderling hebben zij
wel andere denk patronen.
Was ook al het geval voor de oorlog.
Je had in Duindorp zelfs 6  scholen . 2 Hervormd origine
                                                         1  Gereformeerd
                                                         1  Ger. Gem
                                                         1  Openbaar
                                                         1  R.K.
 Gegevens Volgens mijn vrouw, geboren in de Markensestraat.
Ondeling werd door de kinderen al leuze geschreeuw.

Katholiek........ Elastiek
Protestast.......Olifant
Openbaar ,,,,,,, Klapcigaar.

Zier,
Wij konden ook naar het Westbroekpark of de Eendenvijver gaan.
Wilde je dan je scheepje naar de overkant ;aten zeilen, dan moest je wel een verschrikkelijk eind omlopen of ze kwamen vast te zitten in het eendenkroost.

In ga er een paar dagen uit. Op mijn oude dag mantelzorg verlenen.

gr.
Vreemdeling
             

Ik denk dat Vierboet heel andere bevolkingsgroepen bedoeld, mensen uit de West en landen rond de Middelandse zee ;D ;D

Bij mijn weten waren er 7 scholen want er waren 2 openbare scholen 1 in de Tesselsestraat 63 boven en 1 Pluvierstraat 400 van de films.  Karel

schub jij kan zo de 2de kamer in ,want je druk je zo netjes en diplomatiek uit.
zier

Als ik met vrienden ondermekaar was geweest, had ik ##%^%$^&*&(*&())&^%$$ gezegd ;D ;D ;

Jaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa ;D ;D  dat kan Meneer Hans wel hoor :P :P :-* :-* ;D ;D

Groetjes Hans :-* :-* :-*  Willem.

dat bedoel ik nou schub,nu weten we nog niet wie je bedoelden,als ik het zeg weet je het bedeen hoef je niet meer te vragen wie bedoel je nou.

een voorbeeld:onderlaas noemde dirk de namen van personen op een foto en vernoemde teun de dulk,dat zei mijn niet veel want er zijn er zo veel van maar der is maar 1 teun de slof.

daarom een 2de van naam is veel gemakelijker.
zier

Zier, ik had het beestje ook bij de naam kunnen noemen, dan had Rinus weer boze pbtjes gehad en had hij berichten moeten verwijderen.
Jij weet hoe ik over die klanten denk, maar ik heb hier inmiddels wel geleerd dat je niet alles kan schrijven,zonder dat je gedonder krijgt of dat Rinus daar gedonder over krijgt.
Schub

nou we toch hier zitten schub zou jij die andere voor the time being terug willen zz henk

Groetjes Hans     Willem.

Ha die Willem, alles wel man ;D

jawel Hans alles zuiver hoor.
met jou ook hoop ik.
bijna iedereen gezien met Vlaggtjesdag........behalve je raadt het al ;D ;D
Groetjes Willem.

Jullie zullen wel zeggen wat is die Witkwast rustig. Maar ik ben al een paar avonden lekker  bezig met de film van oud vissersdag. Vanavond neem ik even pauze. 
Verder wil ik op deze topic onze nostalgische memoires van Duindorp levend houden.
Duindorp met zijn vele poortjes was voor ons een waar toevluchts oord als we door de Dienders werden nagezeten ! Maar ook onze belhamel streken konden we in Duindorp goed uitvoeren.  Vliegende brandweer door de Flakkese, Markense, Voornse, Puttense en al die straatjes met de deur aan de voorkant.  Je moest natuurlijk wel zorgen dat je vooraan bleef lopen de achterste kon weleens een emmer water of een paar schoppen krijgen.
En vreemdeling kon jij ook hutten maken in de duinen ? Wij wel ! Al werden we vaak door de kottebeier achterna gezeten.
 En ik, Ik hou van Scheveningen !  " Scheveningen Leeft "

Witkwast   

Even een vraagje...over de r.k.school in duindorp...waar stond die

kan het me niet herinneren...of was die onder de openbare school in de tesselsestraat?

heb zelf niet in duindorp gewoond...maar ik zat er wel op school (tweede thabor).

gr.Dicky

Voor alle duidelijkheid:
Ik doelde op de autochtone scheveningse bevolking.
Niets meer en niets minder.

Vierboet.

Bij mij weten was er geen katholieke school in Duindorp op de bovenschool  ( 63 ) heb ik gezeten en dat was een gemeente school en de beneden school was een zeer Christelijke  de Ebenhaeber  En dan had je de eerste Thabor, de H. Colijn. en nog een kleuterschool in de Tesselssestraat in de pluvierstraat kreeg je de twede Thabor en weer een gemeente school  de 400 met aan gebouw gehuistveste kinderbewaarplaats en daaraan vast de kleuterschool De Zeemeeuw ( hoek Doggersbank / Tholensestraat. En in de Zeezwaluwstraat had je ook nog een kleuterschool en als laatste de Techniescheluchtvaartschool. Oja ik had een katholiek vriendje en die zat in het vogelwijk op een katholieke school.


Witkwast

In de Bevelandsestraat had je toch een katholiek schooltje? of was dat alleen maar een kapelletje,kan me toch herinneren dat er daar nonnetjes waren of iet????????


gr.Dirk.

Ik doelde op de autochtone scheveningse bevolking.

Beste Vierboet. De bevolkingvan Duindorp bestond voornamelijk voor 99,9 % uit Scheveningers wat ik me nog kan herinneren is dat er een Urkse woondde en één uit Marken beiden van het vrouwelijk geslacht verovert door de Scheveningse mannen. Dat was wel rond de jaren 50/60.
Anders taligen waren er toen nog niet in Duindorp of op Scheveningen.

Witkwast

Klopt die vergat ik maar dat was volgens mij ook een kleuterschool.
witkwast

Onder de Sint Josepgebouw zat een bewaarschool ( ook wel frobelschool genoemd ) gehuisvest , welke geleid werd door de zusters van de Haviklaan .

groetjes Henk K .

Alle ophef voor niks geweest, jammer ;D
Sorry Vierboet dat ik je verkeerd begreep ;)

volgens mij was er ook geen..Katholieke school...maar ja kan ook wat vergeten zijn...

er zaten ook kinderen uit duindorp...op de Heldering School in de vogelwijk ...waaronder 2 nichtjes en een neef

die in de Tholense straat woonden.

gr. Dicky

die in '46 in duindorp kwamen te wonen gingen alemaal de eerste maanden naar de vogelebuurt op school ,zeker die achterin woonden.
nou weet ik niet meer zeker of dat al via het groeneveldje was of niet.
zier

ik weet wel dat er in de Kerklaan een katholieke school was .

Er was er ook een in de Berkenbosblokstraat,maar de vraag was, was er ook een RK school in Duindorp ???

volgens mij alleen een bewaarschool . Maar ik ga het na vragen .

Ik heb het na gevraagd . Maar op Duindorp is er geen katholieke school geweest . Men moest naar de Haviklaan of naar de Kerklaan . De Kubus is te ver van Duindorp .

Ja Schub, je mag mijn broertje ook de groeten doen. Wordt tijd dat die weer is een emmer haring komt brengen.

Ik heb je broertje gesproken Fred, zijn motor heeft hij niet meer en hij heeft andere bezigheden, dus voorlopig geen emmertje haring voor je ;D

Hans , dat is K... moet ik er zelf nog maar is achteraan.

Fred

Nog even terug komen over RK school in Duindorp, ik woon er vanaf 1953. En ik weet voor 100 procent dat er geen RK school was in Duindorp. Maar in de Doggersbankstraat was wel een langzaam ze leerschool, zat aan de achterkant van de Duinrandschool op de eerste verdieping achteraan.

gr Cor

hans goede morgen die r k school was in de 2 de meessstraat niet in de b b straat groet henk

wat is er loos bart zit je soms klem.
zier

Ja Zier, bedankt voor de tip, kennelijk zat er iets klem.
Die tekst hoorde bij heel iets anders waar ik nu verstelt van sta is dat het hier terecht is gekomen. Ik heb het al verwijdert.
HG. BartW.

Nog even terug komen over RK school in Duindorp, ik woon er vanaf 1953. En ik weet voor 100 procent dat er geen RK school was in Duindorp. Maar in de Doggersbankstraat was wel een langzaam ze leerschool, zat aan de achterkant van de Duinrandschool op de eerste verdieping achteraan.

gr Cor




Cor aan de achterkant van de Duinrandschool zat ook een kakschooltje heb ik zelf opgezeten wat ik me nog kan herinneren,daar liepen zusterjes in vol ornaat,ik heb een keirtje me eile bedje onder eu kakt daar waren de zusterjes geloof ik iet zo blij mee. ;D ;D ;D ;D ;D ;D ;D ;D ;D

Dirk die lang zaam me leer school had de achter ingang van de Duinrandschool, en die zat in de Doggersbankstraat tegen over de Tiengemeentestraat. De ingang van die kakschool zat er naast  ;D ;D

Heren,

was dat kakschooltje niet het Juliana kinder dag verblijf?

Gr. Dicky

Ja Dicky zoals ik al zei, en de ingang zat in de Doggersbankstraat.  :-*

Ik wist niet dat mijn reactie d.d. 8 juli een ware "schoolstijd "heeft ontwikkeld.
Ik denk dat iedereen gelijk heeft.
Maar in mijn reactie d.d. 8 juli staat...voor de oorlog dus voor 1940.
Ik heb het nogeens bij mijn vrouw nagevraagd,
Haar reactie....
Er waren 3 scholen op een groot plein , op de plaats waar later de Pniel kerk is gebouwd.
Zelf heb ik heel weinig ervaring m.b.t. Duindorp.

In de R.K. school in de 2e Messstraat heb ik zelf ook nog les gehad, toen de Kon.Emmaschool gevorderd was voor de legering van militairen.

Vreemdeling

Rond de Pnielkerk waren 3 scholen en in het midden eengroot plein wat naderhand schooltuintje werd  als eerste had je de 1e  Thabor school dan in het midden de Christelijke Eben haezer school en de boven etage was de openbarelager gemeente school 63 en als laatste  de H. Colijn school deze 3 scholen stonden als een zogenaamde hoefijzer om de Pnielkerk. Ik zal langs de Pnielkerk rijden en kijken wanneer deze gebouwd is  weet wel Duindorp is rond de jaren 20/30 ontstaan.


witkwast

Gewoon even Googlen ;D ;D

De Pnielkerk is ontworpen door architect B.W. Plooy. Het gebouw kan als typerend voor de Gereformeerde Kerkbouw uit de periode tussen de twee wereldoorlogen genoemd worden. Een sobere bouw met hoge dakvlakken in kruisvorm met in het centrum een koperen torenelement. de hoog opgaande verticale raampartijen zijn uitgevoerd in ongedecoreerd gekleurd glas in lood. Het gebouw heeft zowel buiten als binnen stijlkenmerken die ontleend zijn aan de 'Amsterdamse School'. Het interieur, inclusief het orgelfront zijn ontworpen door de architect. De blokvormige decoratieve elementen, de paraboolvormige bogen, de banken en de zwartgekleurde houten lijsten zijn karakteristiek voor de bouwstijl. Achter de preekstoel is in de houten betimmering een zon met stralen te zien; de zon met stralen werd veel als motief gebruikt in de 'Art-deco' en was ontleend aan de vondsten die archeologische expedities bij ontdekking van het rijk der Inca's hadden opgeleverd. Het interieur is vrijwel nog geheel in tact gebleven, ondanks de oorlogsperiode. In de periode 1970-1975 heeft een kleine verbouwing plaatsgevonden en is een zaal onder de galerij gecreerd. Ook werd de speeltafel van het orgel rechtsbeneden in de kerkzaal geplaatst.
Eerste steen gelegd op 25 september 1937 door Ds.C.W. Keur. De kerk werd op 27 juni 1938 in gebruik genomen.Ds. Keur leidde de eerste dienst en koos als tekst: 1 Corinthe 3:9b "Gods gebouw zijt Gij,"
In de oorlogsjaren kwam het gebouw in het 'Sperrgebiet' te liggen Duindorp werd eind1942/begin 1943 geëvacueerd. Na de oorlog was er in Duindorp nog een NSB-kamp, waardoor de Pnielkerk op 3 augustus 1947 pas weer opengesteld werd voor de gemeentelede

Nog even voor allen en met uitzondering voor vreemdeling ! Duindorp was de nieuwbouw wijk van Scheveningen. De oude Scheveningers vonden het maar niks en de toen jong gehuwden (  nieuwe generatie ).  Vonden deze nieuwbouw met stromend water en electriciteit vele malen beter dan de oude woningen in de oude wijk Scheveningen die veel van deze voorzieningen niet hadden.
Met andere woorden weer een plus puntje voor Duindorp.

Witkwast

Beste Witkwast

Ik ben het goeddeels met je eens, met uitzondering van de opmerking over de oude Scheveningers. Ik ben er ook niet van overtuigd dat die opmerking terecht is. Iedereen in Scheveningen, zowel oud als jong, was blij dat de tijd van de 19de eeuwse miezerige huisjes met de eensteensmuurtjes, de plee buiten, één kamer beneden, geen keuken maar koken onder een afdakje op het achterplaatsje, ouders slapen in de bedstee en de kinderen met z'n allen op de zolder (twee of drie in één bed) en eens in de week als kind gewassen worden in de teil op een stuk zeil in de woonkamer, voorbij was. Ik weet waarover ik praat. Het enige probleem kan zijn geweest dat voor wat betreft ouderen, of anders gezegd voor ouders, hun kinderen plotseling heel ver weg woonden. Er reed geen bus naar Duindorp en in het begin ontbrak zelfs een brug die toegang gaf tot Duindorp. Maar de relatieve luxe die de nieuwgevestigde Duindorpers mochten genieten woog zeker op tegen het feit dat de ouders niet zo maar even langs konden komen zoals destijds toen iedereen nog in het oude dorp woonde.

Met groet,

Piet Spaans

Beste Piet,

Bedankt voor je eerlijke reactie,

Maar uit eigen ondervinding waren mijn grootouders niet te spreken over het besluit van mijn ouders om in het nieuwe dorp  te gaan wonen. En dat was niet alleen bij ons in de familie, ook bij vrienden  ervaarde ik dat. Een erfenis  is het feit dat je nog steeds het verschil merk als er over Scheveningers of Duindorpers gediscuseerd wordt, kijk maar in het begin van deze topic ook al is het niet kwaad bedoeld. De brug die jij omschrijft is ook een grens overgang van het oude naar het nieuwe.

En ik, ik hou van  Scheveningen  " Scheveningen leeft  "

Witkwast       

Geachte heer Spaans,

Zoals u het hier boven beschrijft, zo heb ik het eigenlijk nooit bekeken. Ik zie nu pas dat toen Duindorp bewoond ging worden, er nog geen brug was tussen Duindorp en oud Scheveningen. Mijn vraag is natuurlijk, wanneer werd die brug dan gebouwd en opgeleverd.

p.s Ik ben fel tegen Noorder zijn bouwplannen, maar in 1 ding zie ik wel wat zitten. Een tweede brug die Zuid en Noord verbinden. Want als ik in het Zeemanshuis een bakkie ben ga halen, is het een heel stuk lopen om in mijn Duindorp te komen.  ;D ;D

in het begin ontbrak zelfs een brug die toegang gaf tot Duindorp.

Wat een heerlijke tijd ;D

Mijn vraag is natuurlijk, wanneer werd die brug dan gebouwd en opgeleverd.

Lang leve internet; even googelen:"brug Duindorp" ;D ;D ;D ;D


Uitvoering
De eerste bebouwing van Duindorp bestond uit drie hoven met (huur)woningen, alle drie elk gesitueerd rond een ruim vierkant plein met speelgelegenheden voor de jeugd van de kinderrijke Scheveningse gezinnen. Het front van het totaal der ontwikkelde blokken, die als werktitels de namen Afvoerkanaal I, II, III, IV droegen, werd gevormd door woningen, gelegen aan de Houtrustweg. Deze keken alle in noordoostelijke richting uit op wat in de volksmond het Verversingskanaal werd genoemd. Dit afvoerkanaal liep sinds de 19de eeuw vanuit Den Haag richting de zee en het mondde via een sluis uit in de Noordzee. Oorspronkelijk werd de zich nieuw vormende wijk nog niet via een brug verbonden met het aan de overzijde van het kanaal gelegen - en zich intussen ook verder uitgebreidende - vissersdorp. Pas vanaf 1923 konden de Duindorpers beschikken over een brug die hen met het oude dorp, en dus met hun familie, verbond. Tot die tijd konden zij slechts oversteken met een pontje, of anders lopen of fietsen naar de meer noordwestelijk gelegen sluis die dan een droge oversteek over het kanaal kon bieden. Vervolgens ging een tram via de nieuw aangelegde brug een aansluiting bieden vanaf het betrekkelijk afgelegen Duindorp naar het centrum van Den Haag. In de loop van de jaren breidde de bouw van Duindorp zich in zuidwestelijke richting uit door middel van een aantal lange, rechte straten die hier en daar door - soms zeer korte of hoefijzervormige - zijstraatjes met elkaar werden verbonden. De aan deze straten gelegen woonblokken bestonden uit portiek(huur)woningen in twee of drie lagen, kleine eengezinswoningen en gelijkvloerse woningen met hun voordeur aan de straat. De zuidoostelijke helft van Duindorp kreeg in de loop der jaren een aanzienlijk minder sober en rechthoekig uiterlijk, met name doordat hier ruimte werd geboden aan particulier bouwinitiatief. In dit gedeelte verrezen ook vrijwel alle openbare voorzieningen, waaronder enkele scholen, kerken en een badhuis annex zwembad. Heel centraal gelegen werd te Duindorp het Tesselseplein gesitueerd, alwaar zich, rondom gelegen, een bloeiende middenstand kon ontwikkelen.

Schub , het was wel zo dat de mensen via de overgang bij de sluis naar Duindorp konden lopen. Daarbij moet verder ook nog rekening worden gehouden met het gegeven dat de Tweede Binnenhaven nog niet was gegraven en dat men dus vrijwel rechtstreeks van het oude dorp langs de Eerste Binnenhaven (Oude haven) via de Zeesluisweg naar Duindorp kon lopen of fietsen. Niet voor niets droeg de Zeesluisweg die in 1915 werd aangelegd deze naam; de weg leidde naar de bewuste sluis over het Verversingskanaal. Al met al een flinke kuier, maar dat was men destijds wel gewend. En over die bewuste brug zelf vertelde Jan Jansen al het een en ander.

Met groet,

Piet Spaans

Piet Es,

Schub's reactie was m.i. enkel en alleen als scherts bedoeld.

Vierboet.

heel goed gezien vierboet
 die schub kan er wat van

 ;D ;D ;D ;D ;D En zo is het heren, we kennen elkaar zeer goed. We hebben altijd de grootste humor over Duindorp en oud Scheveningen. Maar hij was tot nu nog toe welkom op Duindorp, maar of dit nu nog het geval is.  ;D Ik ben blij met de antwoorden van Karel en de heer P Spaans.

ik denk dat SCHUB zich er niets van aantrekt Cor,

Dat denk ik ook Rinus  ;D ;D ;D gelukkig maar  :-*

ik denk dat hij de straaljagers al weer klaar heeft staan Cor

 hou de humor er in

Waarde Vierboet. misschien hoor je ook wel eens het grappige gezegde dat deel uitmaakt van die reclame van Mediamarkt....!

Het is m.i. de vraag of iedereen Schub zo interpreteert; zie verder mijn onderstaande bijdrage.

Piet Es

Ik denk dat men in algemene zin voorzichtig moet zijn met te vermoeden of te suggereren dat er een wezenlijk verschil in mentaliteit of geaardheid zou bestaan of zou hebben bestaan tussen Scheveningers uit het oude dorp en die uit Duindorp. In de eerste plaats was en bleef er een heel directe familiaire band bestaan tussen jongeren die trouwden en naar Duindorp vertrokken en hun families in eerste en tweede lijn die in het oude dorp bleven wonen. Het zal mijns inziens nooit tot ruzies hebben geleid tussen de verschillende familieleden. Niemand zou immers zijn kinderen en kleinkinderen hebben misgund dat deze in betere woonomstandigheden terechtkwamen dan de ouders en grootouders vóór hen. Ten tweede ging het hier goeddeels om vissersgezinnen of om aanstaande vissersgezinnen waarvan de mannen voeren op loggers die werden bemand door zowel mensen uit het oude dorp als uit het nieuwe Duindorp. Binnen zo’n klein gemeenschapje als een schipvolk van een logger zou geen naijver of aversie tegen de ander kunnen bestaan, anders zou het leven aan boord niet leefbaar zijn. Voor hen die niet op de visserij werkzaam waren gold in wezen hetzelfde. Men werkte bij een rederij, een rokerij, een pakkerij, een kuiperij of een smederij waar men steeds op collega’s uit zowel het oude dorp als uit Duindorp was aangewezen. Voor onderlinge wedijver was dunkt mij daarom geen plaats.

Eeen ander ding is dat zich onder de Duindorpers in de loop der jaren een zekere samenhorigheid zal hebben ontwikkeld van groepen mensen en gezinnen die in beginsel onder dezelfde – en vaak nogal moeilijke – omstandigheden elders waren terechtgekomen. Men deelde gezamenlijke zorgen met elkaar en men ging streven naar verdere ontwikkelingen binnen de nieuwe woongemeenschap zoals scholen, kerken, verenigingen, maar ook naar infrastructuur zoals betere verbindingswegen met het dorp en wenselijk openbaar vervoer. De werkelijkheid is dat er geen verschil bestaat of heeft bestaan tussen Duindorpers en plaatsgenoten uit het oude dorp. En, wat ik al eerder schreef: voor zover ouderen ooit bezwaar hebben gemaakt tegen het vertrek van hun kinderen naar Duindorp, is dit gebaseerd geweest op emotionele overwegingen: immers, men kon vóór die tijd zo even bij de dochter of bij de zoon binnenlopen en dat was plotseling voorbij. Maar geloof me, die emotionele gevoelens hebben weldra plaats gemaakt voor begrip voor het genomen besluit van dierbaren die naar de nieuwgebouwde wijk waren vertrokken.     

Ik vertel dit met een zekere nadruk omdat men het medium internet, waaraan iedereen binnen deze Scheveningse site ‘Vraag en Antwoord’ meewerkt, en waarbinnen men allerlei meningen ventileert, sterk onderschat. Onbewust is iedereen met zijn of haar bijdrage bezig, een stukje geschiedenis over Scheveningen te schrijven. Het is niet alleen een discussie of een correspondentie tussen Schub of Witkwast of tussen Piet Es en Vreemdeling, nee: beslist niet, want alles wat hier wordt weergegeven wordt vanaf dat moment wereldwijd gelezen maar, nog belangrijker, wordt tot in lengte van dagen bewaard en opgeslagen. Dit houdt in dat uw woorden later door anderen, die op internet zoeken, kunnen worden aangehaald en dat uw mening, al dan niet aan feiten getoetst, voor waarheid wordt gelezen. Men zou kunnen denken dat Scheveningers uit twee werelden bestaat en ik bestrijd dat. Ik sluit mij tot slot volledig aan bij de woorden die Witkwast met regelmaat hanteert: ik houd van Scheveningen (en daarin is iedereen begrepen die daar is geboren en getogen, in het oude of in het nieuwe deel).

Piet Spaans       

op de internet encyclopedie (Wikipedia -onderwerp Duindorp) staat een soortgelijk verhaal.

K

Re: Sint aldegonde plein en om geving
« Antwoord #1041 Gepost op: 08-07-2009, 11:53:40 »

vierboet je hoeft het niet te lezen je mag en als je er niets aan vindt lees je het niet we zijn gewoon lekker slap aan het taaie met vrienden onder elkaar reageer lekker op herrineringen of zoiets en niet hier als je er niet thuis voelt


Piet Es,

Uit bovenstaande reactie mag blijken dat niet iedereen zich bewust is van het feit dat alles wat hier geschreven wordt wereldwijd gelezen kan worden. Waardoor er buiten Scheveningen een beeld van Scheveningen kan ontstaan waarin in elk geval deze scheveninger zich niet zou kunnen herkennen.

Vierboet

Viervoet vrooger had je het eiland, nu heb je nog steeds eilandtjes. ;D ;D ;D Maar een apart volk dat Sint Aldegonde plein.  ;D

waar gaat deze discussie weer heen
 moet toch kunnen een beetje humor er tussen door
 de meeste waar het tegen is kennen elkaar
 het hoeft toch niet altijd zo zwaar te zijn 
 en hoe een iemand  buiten scheveningen tegen mij aan kijkt
 laat me koud

Wat Duindorp al niet los maakt Rinus  ;D Ben ik in Hoogvliet kom ik Dik Vermeer tegen  :-*

ja Cor
 ze kunnen gelukkig niet meer over de magneet zeuren

Nu je daar over begint  ;D

Nog zo`n walgelijk stukje Scheveningen ;D

;D ;D ;D ;D

Ik gebruik bij mijn berichten vaak de smily`s  ;D ;D  en de lachmuis, dan mag je toch aannemen dat men weet, dat ik de boel zit te stangen.
(http://www.scheveningen-haven.nl/yabbse/fotos/smillies/muishahaha1.gif)

Maar ik heb begrepen dat we nu over de Magneet verder gaan, HEERLIJK.
Heb ik ook zo mijn mening over :-*

 waar ook veel onzin over geschreven is
 maar nu weer terug naar duindorp en een beetje met respect ????

 zal je wel willen SCHUb
 maar Maaswinkel heeft dat hoofdstuk persoonlijk gesloten (gesloopt)

Neemt niet weg dat ik er nog lekker onzin verhalen over kan vertellen ;)

ja wie niet Hans
 maar of ze allemaal waar zijn ???
 maar je weet ik ben bevoor oordeelt in deze

Bij deze veroordeeld  ;D ;D

Ik weet het Rinus, maar ik zal hier in, veel voorzichtiger zijn, er wonen mijn te veel ex Magneeters bij mij in de buurt en sommig kunnen nog aardig uit de voeten ;D ;D

TOT .....

 ja en glas is duur

Piket is dichtbij ;D

En als we het niet meer weten . waar licht de Hoge Nol nu eigenlijk  ;D ;D ;D

Een tevreden roker is (soms wel eens) een onruststoker...! ;D ;D ;D ;D ;D

Piet Es

 ;D ;D ;D ;D

Ik ben geen St Aldegondepleiner en vind dat het hun verantwoordelijkheid is wat daar wordt geschreven en niet de mijne. Ik zou derhalve zeggen: leg het probleem (voor zover het dat al is!) dáár neer waar het hoort, dus bij het St Aldegondeplein of nog beter, lees die topic niet. "Wat niet weet, dat niet deert," zei mijn moeder zaliger altijd.

Piet Es

vierboet je hoeft het niet te lezen je mag en als je er niets aan vindt lees je het niet we zijn gewoon lekker slap aan het taaie met vrienden onder elkaar reageer lekker op herrineringen of zoiets en niet hier als je er niet thuis voelt

Toch vind ik Vierboet, dat ze daar een punt hebben, net zoals sommige van ons dit forum gebruiken of zoals je wilt, misbruiken om slap te kletsen, heb ze dat recht ook op het St. Aldegondeplein topic.
Deze topic van het plein is opgezet om  oudpleiners weer met elkaar in contact te brengen en oude herinneringen op te halen.
Voor niet pleiners is het allemaal niet interessant, persoonlijk heb ik niks met het plein, dus kijk ik er bijna nooit en zal dan ook geen commentaar hebben.
Dus laat iedereen in zijn waarden en vooral doen waar ze zin in hebben, kan ik ook lekker blijven keten hier ;D

Nu in Duindorp  :-\

Nu in Duindorp

Laat het daar aub blijven ;D

Volgens mij was hij toch echt , waar nu het lindo is . De Nol die in duin dorp licht is zo hoog omdat er een bunker onderlicht . ;D ;D ;D ;D ;)

 ja daar hebben ze hem nog
 hoge Nol
is een algemene benaming voor een  hoog duin top

Beste allemaal,

Mijn correspontie en die van Schub moet men voor lief nemen Hans en ik kennen elkaar sinds de schooljaren en hebben een heel goede relatie gaan regelmatig een biertje drinken en dollen graag wat. En die relatie is juist dat Hans aan de andere kant toendertijd van de brug woondde dan ik. Maar na jaren en juist door deze site of topic hebben we elkaar weer terug gevonden.

Witkwast ( Aad )

Kijk deze brug die mag er van mij komen, maar zal het Zeemanshuis er dan nog zijn  >:(

maar dat is dan ook een nieuwe hoge nol
 en zal niet mee vallen om daar na een bezoek aan het
 zeemanshuis tegen op tekomen

.... duindorpers moeten strakkies tol betalen om de brug te passeren.... arsom iet!!! ;D ;D

Maar het is wel lekker korter om daar te komen, en ook naar de boulevard. Heerlijk die iedeen van Norder, ik steun hem wel daar in. ;D En tol betalen johhhhhhhhh oud duindorper die JE was, je woont nu zeker op stand.  ;D ;D

ik heb vernomen dat het bestuur van duindorp inwoners van dorp toestemming geven van de winter bij sneeuwval gebruik te mogen maken van de hoge nol om sleetje te rijden ,mits ze met een origineele schev. slee komen,komen ze met een bob slee moet dat eerst aangevraagd worden op het stadhuis.
zier

ik wist niet dat duindorp een bestuur heeft, of bedoel je de
 voetbal club Zier

... Ha die Cor ..... ;D ;D.. inderdaad vlak bij het strand en duin.....maar jij toch ook !!! allien je blijft een maatje van Norder ..... ook zo'n rooie rakker  ;D ;D ;D

Norder is alleen in woord een rooie rakker maar niet in daden

 maar we dwalen af van de topic
 Norder is helaas nog geen Herrinering

Wat voor idioot gaat nu containers op het strand zetten :( :( :( :(
Het wordt tijd dat hij in een container komt te wonen met een zooi allochtonen : :( :( :( :( :( :(

De vernieuwing van Scheveningen  is afbraak >:( >:( >:(
Maar het geld moet uitgegeven worden >:( >:( >:( :( :(

Zo ziet de de politiek in mekaar :( :( :( :( :(

... als je PVDA stemt, stem je ook voor de principes van de PVDA en moet je ook je maten (lees rooie rakkers ) steunen ... of iet???......ik ben blij als die PVDA oprot hoewel diverse plannen welke samen met andere wethouders zijn gemaakt toch niet slecht waren....... Maar als die PVDA oprot wat komt er dan  ??? ??? :o... kunnen we dan helemaal terug naar af .... en alles laten verpauperen  :o :o :o :o Er zijn toch ook wel mooie projecten gerealiseerd de afgelopen jaren......Ik ben het je eens dat vele problemen in verschillende wijken niet op de juiste manier worden uitgevoerd....maar desondanks is Duindorp goed onderhanden genomen .....en word het alleen maar mooier.... ;D ;D ;D ......
Het plan van de kustverhoging gaat gewoon dooor ... daar kan ook Norder geen moer aan veranderen  aan de provincie plannen met de rijkswaterstaat.....
Als Norder maar rekening houdt met de verkeersproblematiek rondom al die plannen. :o :o
Teun.

Hoi Rinus
Als het op verkeerde topic staat,dan verplaats ik het wel ?
Groet Zeepaard

Als Norder op rot.Wie krijgen dan een.Vogelaar ;D ;D ;D ;D ;D
Dan wodt het wwer een prachtstrand :o :o :o :o :o
Met leuke dames erbij :o :o :o :o
En toch maar weer een goktent erbij :( :( :( :(

Nog een mooie herinnering uit de jaren 60. Als de grote vakantie begon van de lagere school, kon je vader of moeder je in laten schrijven voor de groepen. Je kon dan de gehele week mee met deze groepen, richting zandtje of groene-veld of strand. Ik ging altijd naar de Duinrandschool of wel 400, dit zal ik nooit vergeten. Wat een grote armoe was dit, met 30 graden naar het zandtje in de duinen, hoe verzinnen ze dat toen. Ik kwam met dat mooie weer nooit op het zandtje, ik sloeg altijd rechtsaf richting strand samen met mijn broers. ;D ;D Kunnen we dit nog herinneren  :P

Teun en Cor een mooie dag nog verder :D :D :D :D

... ja ...hoe verzint men dat met 30graden..... :o :o :o ... of het idee in de zomervakantie met de groeppe .... kon het woord alleen maar uitpoeppe ..... ;D ;D.. ik zat liever op strang of an de eve...of wij ginge zwemmen in de buiten vervursing .... later toen we een beetje konden zwemmen in de vervursing .... en van de brug afduiken .... mijn moeder zei toen ... "ben je helemaal beleetifeld om tussen de ratten te zwemmen"...nouja het water stonk een beetje .. ;D ;D maar de buitenvervursing was ook soms gevaarlijk.... vooral als ze gingen spuien ... :o :o :o ... toen ik 16jr werd gingen wij vaak tussen de keien .. op het eiland .... ;D ;D :P :P

... yoi..... allefe sudeet .....au jij je geweun maar kallum .... jij moet eirst een paspoort anvrige ...in maasluis....om in ons durrup te komme ;D ;D

Wat voor idioot gaat nu containers op het strand zetten     
Het wordt tijd dat hij in een container komt te wonen met een zooi allochtonen : 
===========================================================

dan las ik de deur wel voor je dicht.
zier   

Nog een mooie herinnering uit de jaren 60. Als de grote vakantie begon van de lagere school, kon je vader of moeder je in laten schrijven voor de groepen. Je kon dan de gehele week mee met deze groepen, richting zandtje of groene-veld of strand.
====================================================================
zeg dat wel cor...de groepen.....wat heb ik dat toen vervloekt,maar ja het was niet anders.
wat voor jaar precies weet ik niet meer maar het was in de jaren feertig,was me'n vader binnen gebracht met een maagbloeding met de 402 ,ik denk die toen een jaar of 2 aan de wal geweest is en die tijd zal ik de groepen wel beleeft hebben.
die andere jaren ging ik altijd mee met de logger ,ik blij en me'n moeder ook blij, want daar werdt je ook niet vrolijk van als er iedere avond 1 an de deur stond.
maar die jaren van de groepen ,er tussen uitknijpen was er ook niet bij want er werd speciaal op je gelet ,het enigste wat ontbrak waren de handboeien.
zier

Ja Teun,tussen de keien...op het eiland mocht je volgens mij niet onder de zestien...meisjes mochten met 14..15 jaar wel.

spreek uit ervaring...was altijd erg gezellig ;D ;D ;D

ik ben ooit eens een keer met de groepen...mee geweest...in de duinen bij de water toren...maar was niet aan mij besteed.

vond de kom...en het verversings kanaal interressanter...lekker tussen de ratten...en lekker warm water.

maar we dwalen af van de topic
 Norder is helaas nog geen Herrinering.

Nou voorlopig staat ie al bij menigeen in het geheugen gegrift.

Witkwast

Als wij de groepen langs zagen komen zomers en dat waren er toendertijd niet weinig . Dan stonden wij ze toe te roepen ! Groepen poepen !

Witkwast

Bij de groepen waar ik zat mocht de voorste altijd met een stok met een plaatje erop lopen. Op dat plaatje stond een nummer.
Het was in de duinen altijd bloedverziekend heet en moest je na een lange dag nog terug lopen ook.
En wat hadden we mee: een paar boterhammen in een papieren zakje en een kruikje water, heel soms aanmaaklimonade.
Hieronder een foto met linksonder m'n 2 broers bij de groepen in de duinen, was begin jaren vijftig.

Mooi verhaal Anneke. Dat noemen we wel eens die goeie ouwe tijd ;D ;D
tegenwoordig heet dat geloof ik "de naschoolse opvang"

K

 ;D ;D Ja die goede ouwe tijd  Anneke/  JJ  ;D Het is wat Anneke zegt, zomer en bloedheet in de duinen of groene veld. Mijn moeder kwam altijd vers brood brengen, en er zat altijd bastaardsuiker op. ( nooit van een tandarts gehoord ) En drinken dat was siroop of een flesje exota. Er kwam altijd een bakfiets langs met scheppen enz, en dan maar vechten voor een schep  ;D ;D Nee dat was geen leuke tijd, maar je wist niet anders.  :D

ja wij moesten lopen van af de Rotterdamsestraat
 naar de bosjes bij de Bataaf.
maar als je de vacantie had volbracht was de beloning
 naar circus Strasburger

EN EEN ZAK SNOEP TOE  ;D ;D

weet ik niet Cor want ik heb nooit het einde gehaalt
 kwamen dan langs huis en dan was ik het al zat

Volgens mij heb ik dat ook maar 1 keer meegemaakt  ;D

Witkwast hanteert regelmatig de leuze....
IK HOU VAN SCHEVENINGEN  !!!
Ik heb altijd gedacht dat ik hetzelfde zou zeggen als rechtgeaarde Scheveninger.
Maar als je weer eens na lange tijd een bezoek brengt aan je geboorte plaats en wat kennissen en familie leden een bezoek wilt brengen, dan blijft er maar weinig van die liefde over.
Bezoek aan Deo Gratias... Gekukkig nog 1 parkeerplaats vrij.
Bezoek aan Duinrust....... na veel gezoek eindelijk een plaats in de omgeving gevonden.
Bezoek aan Prins Willemhof... Je schrik je een ongeluk van de parkeertarieven in deze omgeving.

Bij deze bezoeken moest ik denken aan de bezoeken, welke ik voor 1940 aan mijn overgroot vader bracht, in het rusthuis in de Duinstraat.
Wat een verschil ....en toch hier en daar nog klachten.
Waarschijnlijk hebben deze klagers nooit het rusthuis in de Duinstraat van binnen gezien, toen dit gebouw bewoond was door de oud bewoners van Scheveningen.

Nog kort geleden heb ik de naam Cor Roeleveld genoemd.i.v.m vragen over
Vishandelaren vereniging "Vrede "
Het eerste wat ik te horen kreeg bij een der familie bezoeken, was dat de door mij genoemde Cor Roeleveld diezelfde morgen was overleden.
Hij was de schoolkameraad van mijn broer en hij kwam vaak bij ons thuis.
Met zijn reeds overleden vrouw nog op de zondagschool gezeten
Weer een bekende Scheveninger heeft ons verlaten.
a.s. Zaterdag zal hij worden begraven.

Na een korte rustpauze op een bankje bij het noorder havenhoofd, heb ik mijn "thuisreis " weer aanvaard en na 21/2 uur reis weer behouden aangekomen.

In het PRINSWILLEMHOF , waar ik met een bewoner in de lift stond, wenste mij bij het verlaten van de lift ... "een goede stoom "
En dit is dan ook Scheveningen  waar ik dan ook van moet houdenen ook doe !!

Vreemdeling

Als je al een tijdje niet meer op Scheveningen bent geweest Vreemdeling, dan is er erg veel veranderd en niet allemaal ten goede.
Maar ehhh,  na 21/2 uur reis weer behouden aangekomen.

Woont u zo ver van Scheveningen, of een slechte auto ;D ;D

Schub,
Wat je ver zoekt is lekker..........
AUto in orde 406 station.......
21/2 uur is snel, weinig verkeer op de weg, veel 130/140 km, behalve door het Westland.
Hier geen parkeer problemen en geen parkeer meters.
gr.
Vreemdeling

Ik had het bericht te snel gelezen, ik zag 21 en een half uur ;D

Oorzaak  ;D ;D ;D

Te lang vriendschap met een Neanderthaler ;D

Is dat besmettelijk ?

Dat denk ik wel Vreemdeling, voordat ik Cor leerde kennen, zag ik er zo uit
Nu ik hem een aantal jaren ken, zo.

 ;D ;D ;D ;D
Ammehoela.... ;)

 ;D ;D ;D ;D

Vrooger gingen we altijd braam zoeken bij de watertoren. Dat was vroog op, voor dat het daglicht werd.  Moesten we altijd van Duindorp naar de watertoren lopen, wat een klere eind was dat. En dan daar aangekomen braam zoeken, en altijd uitkijken voor die kottebeiers. Ik dacht rond een uur of negen de duinen uit naar het strand toe. Dit was wel een leuke herrinnering  ;D ;D ;D

 ;D ;D ;D
Om 5 uur op Cor en dan op de fiets naar Wassenaarse slag om braam te plukken.
Op tijd de duinen uit en via strand terug naar de fietsenstalling.
Vaak troffen we daar koddebeier Teun. :o :o

K

Dit was wel een leuke herrinnering !


Ach ja leuke en minder leuke herinneringen, ze kunnen het ons niet meer af nemen we hebben het allemaal meegemaakt. En dat is juist het mooie van een stukje nostalgie. Op de zondag over het strang vond je daar een loopplank leker varen toch in die mui !   Maar ooh als je thuis kwam je sundagse brook verpest nou de rapen waren gaar ! Maar het plezier wat je beleefde op het strand bijf je bij . En daarom hou ik zoveel van Scheveningen

" SCHEVENINGEN  LEEFT  "
Witkwast

Ook ik ( wij ) ging (en ) braam zoeken in de duinen bij de water toren. Heen en terug langs het strand,
Wat mij nu op valt is dat van uit Duindorp naar de noord duinen en niet naar de zuid duinen om braan werd gegaan.
Ik spreek van voor 1940, anderen waarschijnlijk over na 1940.
Waren de zuid duinen toen nog gevaarlijker i.v.m. mijnen gevaar en bunkers ?
Nu hadden de dorps bewoners eens een voor sprong op de andere woon gebieden. Wij behoefden niet zo ver te lopen. Risico van koddebeier bleef.
Zochten wij de bramen waarschijnlijk dichter bij het strand waar minder paden waren en minder gevaar van koddebeiers.

Ook ik ging regelmatig met de groepen mee. ( voor 1940 ) Opstap plaats de school in de Neptunusstraat., waar nu Schevenings Museum is.
Wij bevakkeerden in de duinen bij de watertoren.
Wat ik er wel nog van weet is, dat er uit meerdere startplaatsen groepen samen kwamen.
Kwam je op weg naar de duinen zo'n groep tegen dan ontstond meestal een
een lied ( yell ) met veel gebrul, waarin de andere groep werd uitgemaakt en beledigd.
Dit gebeurde van weerskanten.
Het aangeheven gezang was niet erg verheffend.....
Voorafgegaan door naam van de groep of straat was het vervolg....
???????? .. dat vullis zootje en nog meer van zulks fraais en natuurlijk tot slot dat wij de kampioen waren.
De groepsleiding probeerde wel het gezang te stoppen, wat niet altijd gelukte.
Ook toen al voelde de ene straat of groep zich verheven boven de ander.
De groepen werden georganiseerd door ce stichting "Vacantie Bezichheid "
aanmeldingsformulieren werden voor de vacantie op de scholen uitgedeeld.

Vreemdeling

ik snap niet dat jullie van uit duindorp helemaal naar de noord gingen ,dan had je een paar stalpooten voor dat je begon.
in het zuidduin had je ook een goed visserijtje alien je mos de plekjes weten,en over het hek met de kans dat je ales kwijt raakte aan een kottebeijer die dan zij van ik neem dit in beslag en gooit het maar in me'n tas aan de bagagedrager ,die vuile vloeperd.
maar als we in een goed visserijtje zatten en de emmer bijna vol was bleef er 1 op het pad met de emmer en de anderen met een groente blikje ging het hek over.
zier

Ik herinner mij ook nog dat er diverse groepen per HTM vanuit Den Haag naar Scheveningen werden vervoerd.

Hoek Stevenstraat -Hoek Nieuwe Parklaan was de opstap halte en waar deze groepen moesten uitstappen.

Een van deze groepen was de groep uit de Hekenlaan. De groep waarmee wij vaak bij het vertrek uit de Neptunusstraat te maken hadden.
Ik weet niet of de Hekenlaan toen in een kwaad daglicht stond, maar zij waren wel het mikpunt van onze scheld kannonnades.

Het tegen antwoord werd door hen dan ook heel makkelijk gevonden en u raadt het al, de yell veranderde met slecht één woord n.l. het eerste woord en werd dan... Schevening, dat vullis zootje enz.

Meestal werd op de plaats van bestemming vrede gesloten en speelden de diverse groepen weer vredig met elkaar.

Vreemdeling


In deze periode werden ook de Haagse bleekneusjes vanuit de diverse Haagse minder rijke wijken, naar adressen in het binnenland gestuurd om wat aan te sterken.

Ja nu je dat zegt Zier, ik heb het nooit aan mijn vader gevraagt. Misschien was die kottebeier in zuid wel de schuldige  ;D Maar als je dan thuis kwam met de bramen, mijn vader kookte ze gelijk. Afgieten en laten afkoelen, dan in de fles met een klontje boter er op. Ik heb wel eens een klap gehoort, dan was de binnenkast helemaal rood van de bramensap. Zo daar het word rooie rakkers vandaan komen ;D ;D

Wij gingen ook veel naar Rozenburg om braam op de fiets vanuit Duindorp naar de hoek en dan met het pontje over was gelik een dagje uit met de familie weet nog wel dat daar een kwakke braam stond je hoefde in ieder geval iet te zooke!!

En met de groepen ben ik een keer meegeweest daarna nooit meer!!!Ging liever met de logger mee as prenter,spaugde je de eerste dagen wel je longen uit je lijf maar as je opknapte vond je het toch geinig allemaal met je overralletje an en je oblokies en as je een keir mocht stieren was je zo groos as een eap met zeuve l....len, oud um maar op die scheune drop zee de schipper dan.
Een snijertje maken van een stik boom twie spikkers en een stik bendel en dan overboord as je stoomde vond je prachtig.Of schommelen met de jils.
Espres met je oblokkies over de plecht lopen as de matrozen een nopje deden.Ik weet nog op de 305 aane we een heel koppeltje duiven onder de bak. Ach ja waar is de tijd!!!!

gr.Dirk.

dirk wat dog je van de rotstreken.

as je voor de midag al e schooten a,dan s'middags as ze alemael lage te meuren dan malemoken vangen en dan gooiden we ze alemael in het BB.wandruim en dan draaiden we et licht van et wandruim uit,s'nachts as je ging haalen dan de de kok et luk voor een derde open zag die dat et licht uit was gaf die een brul naer de brug van doe et licht is aan en dan liet die zen eigen bedien zakken en as die dan eerder beneden was als dat et licht aan ging wier die bedien gelanseert door die malemoken en a die een halve hart verzakking.
zier

Beste vreemdeling,

Het feit dat het merendeel Scheveningers naar de duinen rond de watertoren gingen had te maken met de braam. De bramen aan de zuid zijde eigenlijk zuidwest zijde waren kleiner en schaarser wat daar de oorzaak van is weet ik niet helemaal maar een ding is zeker het heeft met de grond te maken. De grond bij de watertoren heeft vele water bekken en dat zou een oorzaak kunnen zijn dat de braam daar beter gedijde dan op de schale droge grond aan de andere zijde van Duindorp. In de bosjes van Poot zuizijde was helemaal geen braam maar ook als kind hebben we ons daar kostelijk vermaakt. Maar ook op zuidwest is regelmatig braam geplukt zekers na een vochtige zomer.

Witkwast

Witkwast,
Prachtige uitleg.
Nooit hierbij stil gestaan.
Een mens is nooit te oud om iets te leren.
Ondanks mijn leeftid heb ik tot voor kort nog steeds braam gezocht.
Moet hier wel bij vermelden dat het braam zoeken in de duinen, in het gedeelte van het land , waar ik bivakkeer, heel wat gemakkelijker is, dan ik vroeger was gewend in de Scheveningse duinen.
Bramen zijn groter en meer zwart kleurig dan de kleinere diepblauwe duinbramen..
Het is een soort kruising tussen duin en bosbraam.
Het sap van de duinbraam is sterker van smaak.
In deze streek wordt ook prakisch geen braam gezocht.

Momenteel is voor mij het braamplukken een "makkie"
Ik hen namelijk sedert enige tijd 4 braamstruiken in de tuin staan, welke overvoloedig vrucht dragen en waar ik sedert enkele weken al van kan plukken.
Het voorziet mij  het gehele jaar dagelijks van sap en jam.
Bramen zijn rauw gemakkelijk in de diepvries te bewaren, dus je kunt de verwerking op een later tijdstip uitvoeren.
Vreemdeling

Witkwast.

Bramen in combinatie met vlierbessen geeft ook een zeer smakelijk en sterke sap.
Plukken van vlierbessen is vrij simpel maar het "afrissen " van de bessen vraagt veel tijd. Hetzelfde als bij aalbessen.
Proberen waard.
Vreemdeling

Zoals in vele steden en dorpen was er voor 1940 ook een padvindersgroep in Scheveningen.
Deze groep had de mooie bij Scheveningen passende naam “Zeemeeuw “.
De groep had haar thuisbasis aan de oude haven, op de zolders van een niet in gebruik zijnd  rederij erf. 
Moet in die tijd ongeveer op de hoogte zijn geweest waar na de oorlog de erven waren van de rederijen J.J. en Simon Taal.
Mijn broer en ik waren ook lid van deze padvinders groep .
Waarom wij ook lid van de padvinderij mochten worden is mij tot op heden niet duidelijk. De tijden waren er echt niet naar dat zulk soort dingen mogelijk waren.
In verbasnd met onze leeftijd behoorden wij bij de jongeren afdeling, toentertijd  “Welpen “genaamd.
Ouderen afdelingen werden “Verkenners “of “Voortrekkers “ genoemd.
De Welpen werden geleid door leden van het vrouwelijk geslacht.
Verkenners en Voortrekkers door leden van het mannelijk geslacht.
Iedere zaterdagmiddag bezochten wij ons groepshuis aan de haven.
Discipline en fatsoen waren onderdeel van het programma, maar ook sport en spel in de buitenlucht, meestal in de duinen.
Het motto van toen was dan ook…
 
Doe iedere dag een goede daad,
                                                 aan mens en dier, in huis op straat !

Deze groep had ook een prachtige yell.

Z.  E.  E.. M..
                       E.. E.. U.. W.
Z..E..E..M..
                       E..E..U..W.
SCHE    VE    NIN    GEN

       ZEEMEEUW

Met deze padvinders groep zijn mijn broer en ik in 1937  op bezoek gegaan  bij het padvinders Wereld Jamboree  in Vogelenzang.
Voor ons was het de eerste maal dat wij een reisje maakten in de trein en voor het eerst gingen wij zo’n eind van huis.
Het was een wonderlijke ervaring. Eerst de treinreis en daarna, op het Jamboree terrein, al deze buitenlanders in verschillende uitrustingen en van verschillende nationaliteit en huidskleur.
Het Jamboree terrein was  op het landgoed Bloemendaal.
Er waren hier 27.100 deelnemers verzameld uit 35 verschillende landen. Hiervan waren 16.526 buitenlanders.
Voor ons, kinderen van 10 en 8 jaar , afkomstig uit het zo rustige Scheveningen .was dit een hele belevenis.  Kleurlingen, negers , uniformen, hoofdtooien enz.
En zeker het bijwonen van zo’n manifestatie, wat eens in de zoveel tijd,  ergens in de wereld wordt gehouden.

Het Jamboree lied was toen heel bekend en door iedereen gezongen.
 
De Hollandse versie is…….                       ( Er bestaat ook en Engelse en Franse versie. )

In negentien drie zeven
dan zal je wat beleven
dan komt het Jamboree in Nederland.
Dan staan uit alle landen
van alle rang en standen
de jeugd van blank en bruin hier hand in hand.
Dan zingen scouts uit Labrador, Japan en Alkmaar
op ‘t Nederlandse grondgebied heel vrolijk met elkaar.

Refrein.
 Jamboree, Jamboree
J   A   M   B   O   R   EE  is jamboree    ree   ree
Jamboree, Jamboree, wij zijn verkenners van B.P.


De Schotten dragen rokken,
de Polen wandelstokken,
Hongaren hebben pluimen op hun hoed.
Amerika een rijbroek,
Brits Indie een hoofddoek,
de Zweden staan de witte mutsjes goed.
Maar allen dragen in hun hart het grote ideaal
dat niet afhankelijk is van ras, van land of stand of taal.         Refrein


Geert Hendrik van Dongen,
en Amsterdamse jongen,
met peenhaar en veel sproeten op ‘t gelaat.
Zoekt in dit grote leger
een ras-wasch-  echte neger
als trouwe bondgenoot en kameraad.
Geert sprak geen woordje Engels,
Jim misschien een stuk of vier.
Toch ruilden ze van alles en ze hadden veel plezier.                  Refrein


De wereld is vol broodnijd,
vandaar dat men zich doodstrijdt.
We raken steeds maar dieper in ‘t moeras.
Een jeugdbond aller volken
zal metterdaad vertolken
dat aan de jeugd een betere toekomst was.
De wereldbond van padvinders stuurt daar bewust op aan,
het spreekwoord zegt nog altijd.. Jong geleerd is oud gedaan.      Refrein


De letters B.P. in het refrein staan voor lord Baden Powel, de Engelse oprichter van de padvinderij.

Een jaar later mochten wij weer mee met de groep, maar nu op vakantie.
De gehele groep ging voor een week kamperen op een vakantie boerderij in het Veluwse dorp Epe.
Voor ons was dit iets bijzonders. Nooit eerder waren wij op vakantie geweest en voor het eerst zouden wij voor langere van huis zijn. 
Uitgezonderd dan een  bezoek, een dagtocht met de blauwe tram, aan familieleden in Katwijk,
Voor de tweede maal  een trein reis., maar nu heel wat langer dan de reis naar Vogelenzang bij het bezoek aan het wereld jamboree.
Onze moeder deed ons uitgeleide aan het station. Opmerkelijk was het, dat zij de enige vrouw in Scheveningse dracht was .

Heel veel later realiseer je pas, wat een opgave dit moet zijn geweest om 2 kinderen uit een gezin van 4 in de gelegenheid te stellen om op vakantie te gaan.
Verblijfkosten, treinreis en nog wat zakgeld. En dat allemaal van de povere verdienste van een visserman en zijn bijna dag en nacht hard werkende vrouw.
De gemiddelde  “teelt “ van de logger waarop mijn vader toen voer, was rond de 27 a 30 duizend gulden.
Echt geen vet pot. Een garantie loon van rond 14 gulden per week.

Van het ons meegegeven zakgeld hebben wij niets verbrast , maar uit dankbaarheid aan onze moeder voor haar een mooi souvenier gekocht, bestaande uit houtsnijwerk van vogels rond een nestje en wat gebruikt kon worden als spelden kussen.

Tot aan haar dood, 58 jaar na dato, heb ik het aan de muur van haar kamer zien hangen in de aanleunwoning in het Prins Willemhof.
Waarschijnlijk zal dit stukje herinnering wel zijn weggegooid bij het leegruimen van haar woning na haar overlijden.

Na het uitbreken van de oorlog in 1940 werd al heel gauw de padvinderij verboden.
In de ogen van de Duitsers was de padvinderij  een para militaire organisatie en ook nog eens van Engelse origine.

Na de bevrijding in 1945 ben ik weer toegetreden tot de padvinderij, nu als verkenner.
Mijn 2 jaar oudere broer heeft deze gelegenheid niet meer gehad . Een jaar eerder was hij jammer genoeg overleden.
Ik denk dat het in Epe gekochte souvenier ook daarom zo lang bij mijn moeder in huis aan de muur heeft gehangen.

Deze na oorlogse toetreding was echter niet op Scheveningen, maar in de plaats waar wij door de evacuatie waren  komen te wonen.
Na ongeveer 1 ½  jaar heb ik mijn lidmaatschap moeten opzeggen i.v.m. studie en verhuizing naar Scheveningen .

Nog altijd draag ik de “scouting “ , zoals het tegenwoordig heet, een warm hart toe.

Vreemdeling

Vierboet.
Dank voor uw reactie

Vreemdeling

Mooi verhaal Vreemdeling, wacht op meer!!!
Groetjes Willem.

ik weet niet of ik op deze topic goed zit maar ja herineringen ikwerdt vandaag weer met mijn neus op de feiten gedrukt de geoepen zijn er nog alleen wij moesten lopen tot je er bij neer viel nu worden de kinderen opgehaalt met een bus ik leef in een verkeerde tijd maar ik heb er vrede mee groet van een oud groepenaar ik hoop dat ik het goed schrijf anders doe je het er maar mee groet henk

De Spienet,
Waarschijnlijk zal uw vader hetzelfde hebben gezegd.
Tijden veranderen, ofschoon niet alles beter zal zijn.
Uw kinderen zullen later waarschijnlijk ook anders reageren .
U bent niet de enige.
Velen constateren dezelfde veranderingen
Vroeger werd er veel gezongen...
Wees tevreden met uw lot.
    Ziet hoe alles hier veranderd    enz.

Vreemdeling

De zee heeft altijd vrees ingeboezemd voor de Scheveningse moeders.
Strandbezoek zoals dit tegenwoordig plaats vindt, was er wel, maar in beperkte mate.
Niet de grote mensen massa’s en geen surveillerende politie agenten, die waakten over het onvoorzichtige zwemgedrag van de vele badgasten.

De Scheveningse moeders hadden weinig tijd om met hun kinderen naar het strand te gaan. Meestal hadden zij hun werkhuizen of waren boetster en na hun werk moest het werk in huis nog worden geregeld en waren zij meestal nog tot ‘s- avonds laat bezig
En de kinderen alleen te laten gaan was ook al erg moeilijk, vooral als er geen oudere kinderen bij waren en zeker als het woord zwemmen werd gebezigd.

In deze periode van voor 1940 waren er 2 gedeelten van het Scheveningse strand waar onder toezicht kon worden gezwommen of in het zeewater kon worden geploeterd.
Deze gedeelten van het strand waren door hekken afgescheiden van de rest van het strand en vanaf de Boulevard alleen tegen betaling toegankelijk.
Beide afdelingen waren ook , qua publiek, verschillend.
Het luxe bad … Maatschappij Zeebad… was op de hoogte van het Kurhaus en het
Volkszeebad was op de hoogte van de Seinpost.
De beide namen geven reeds het verschil aan.  Ik denk ook dat het luxe bad een particuliere instelling was en het Volkszeebad een gemeentelijke instelling.
De toegangprijzen zullen ook daarom wel verschillend zijn geweest.
Beide baden konden bij mooi zomer weer op voldoende belangstelling rekenen.
Het Volkszeebad had iets aparts. ‘s- Avonds na 7 uur, als het bad sloot voor de betalende gasten en zij zich in de kleedhokjes hun zwemkleding omwisselden voor de normale kleding, werd het bad opengesteld voor niet betalende belangstellenden.
Hiervan werd druk gebruik gemaakt en vooral door de jeugd.
Nu hadden de moeders niet meer zoveel angst dat er iets kon gebeuren.
Geduldig stonden wij vroegtijdig voor de kassa te wachten tot het sein werd gegeven dat wij naar binnen mochten.
Echt zwemmen konden we niet. Het was meer ploeteren en duiken in de golven.
En steeds werden wij vanuit de uitkijkpost geobserveerd en gewaarschuwd als we te ver in zee gingen.
Na afloop onder de koude douche…. ook al geen gebruiksvoorwerp in de meeste vissershuizen….aankleden en vermoeid naar huis en meestal ook meteen naar bed.

Hier zijn ook mijn eerste pogingen begonnen om te leren zwemmen. Na verloop van tijd is dit gelukt, maar dan “ op z’n hondjes “, een zelf aangeleerde zwemslag.
Hiervan heb ik nog veel ongemak gehad.
Toen ik als gevolg van de evacuatie in de Achterhoek op school in het voortgezet onderwijs zwemlessen kreeg, heeft het erg lang geduurd eer ik deze “selfmade “ zwemslag had afgeleerd. 
In die tijd was de school die ik bezocht een zeer vooruitstrevende school,  waar tijdens de gymnastiek lesuren , zwemlessen werden gegeven voor het diploma A en B.

Vreemdeling

Vreemdeling, en natuurlijk ook de anderen...

Ik geniet heel erg van uw bijdragen aan deze site!!
Uw herinneringen, Vreemdeling, heb ik uitgeprint en laten lezen aan mijn vader (80 jaar, opgegroeid aan de Zeekant en Kompasstraat) en hij zei dat hij het zelf verteld kon hebben, zo herkenbaar zijn deze voor hem!

Veel van zijn herinneringen heeft hij mij al verteld en zijn door mij al schriftelijk 'vastgelegd', maar door de herinneringen van 'leeftijdsgenoten' zoals u, komen er nóg meer herinneringen naar boven drijven!

Wat betreft de bramen.......... mijn vader heeft ook hierover dezelfde herinneringen, maar daarop aanvullend leeft in zijn herinnering nog voort dat zijn broers en zus de bramen mee naar huis moesten nemen waar deze door moeder verdeeld werd in bakjes waarna de kinderen deze bakjes gevuld met verse bramen gingen verkopen aan de 'rijke badgasten'.

Werden zij tijdens het bramen plukken betrapt door de koddebeier, dan kieperde deze de volle pan met bramen over de grond en trapte de verse vruchtenmassa met zijn laarzen tot moes!

'Zelf vertelde herinneringen' zijn nóg leuker dan de boeken over het Scheveningen van toen!!

Bedankt voor de bijdragen tot nu toe, ik kijk al uit naar de volgende herinneringen!

vriendelijke groet
Netteke

Het gebeurt tegenwoordig nog wel eens dat de stroom uit valt.
Geen verlichting, geen T.V. geen internet verbinding enz.
Waar zijn de kaarsen ? Wie heeft er lucifers ? Waar is de zaklamp .?
Waar liggen de stoppen ?
En de peterolielamp van vroeger, uit oma’s  inboedel , staat glimmend gepoetst ( zonder lont en petroleum ) op de vensterbank, maar je hebt er op zo’n moment zo weinig aan.
Of brengen dan de nog nooit gebruikte sfeerkaarsen  uitkomst ?

Erger wordt het als er een storing is bij de toelevering van gas.
Geen verwarming, geen mogelijkheid tot het bereiden van een warme maaltijd enz .
Of je moet toevallig dan wel elektrisch kunnen koken.

Vroeger hadden wij dezelfde problemen, maar heel vaak was het onze eigen schuld.
Van een automatische afschrijving van de energie rekening hadden wij nog nooit gehoord..
Energie moest toen “cash “ worden betaald.

De toelevering van elektra en gas verliep ook toen via de meterkasten.
De meterkasten  waren van een gleuf voorzien, waarin geld of munten kon worden ingeworpen.
Voor elektra was het een zilveren gulden en voor het gas  een z,g.n. gaspenning.
Deze gaspenningen waren voor een bepaald bedrag bij de plaatselijke kruidenier verkrijgbaar, in ons geval bij de kruidenier Gitz aan de Badhuisstraat.

Wilde je elektrisch licht hebben dan moest er wel een gulden in de meterkast zitten.
Om elektra te sparen werd er nog vaak gebruik gemaakt van de petroleumlamp, b.v. bij het voorlezen in de schemering voor de kinderen… mits moeder tijd had…. , alvorens deze naar bed moesten.
Daarom kwam dan ook nog regelmatig de petroleumman langs met zijn handkar, waarop een vat met petroleum,
Ieder huisgezin had dan ook een petroleum kan.

Viel de stroomvoorziening uit dan was het bijna zeker, dat de hoeveelheid elektra waar je volgens de ingeworpen gulden recht op had, was verbruikt.
Had je geen zilveren gulden in je portemonnee of geldkistje, dan was je aangewezen op de petroleumlamp of er moest wat losgeld worden omgewisseld voor een gulden bij familie of buren.

Regelmatig werd de ingebouwde geldlade in de meterkast geleegd. Ter plekke werd dan door de “meterlichter “ afgerekend, want het geldbedrag aan ingeworpen guldens was hoger dan het geldbedrag van de verbruikte hoeveelheid stroom en kreeg je enkele guldens terug.

Wanbetalers waren er niet bij dit systeem of je had er een foefje op gevonden om de geldlade regelmatig zelf leeg te halen.

De gas voorziening verliep op dezelfde wijze.
Meestal had de huisvrouw wel één of meerdere gas munten in voorraad, maar zo niet, dan werd je als kind er op uit gestuurd om snel bij de kruidenier wat munten te kopen.
Moeilijker werd het als de kruidenier was gesloten of op zondag. Dan was je aangewezen om te lenen bij buren of familie.
Of je moest je behelpen met de in de meeste huizen aanwezige 3 of 4 pits petroleum stellen.
De petroleumkan was dan ook hier een nuttig gebruiksvoorwerp.

Afrekening geschiedde op dezelfde wijze als bij het elektra. Ook hier was het gebruikte geld bedrag van de munten hoger als de verbruikte gas prijs.
Geld werd echter niet uitbetaald, maar wel een aantal gasmunten ter waarde van dit bedrag.

Ik weet niet of deze nuts voorzieningen in de nieuwbouw wijken op dezelfde wijze was geregeld zoals in een groot gedeelte van het oude dorp, maar dit zullen we zeker te horen krijgen uit de reacties.

Vreemdeling


 

vreemdeling,tegenwoordig krijg je eens in het jaar een kaart voor je meterstanden, die kun je dan telefonies of via internet door geven,en bij deened hoef je helemaal niets want die kunnen hem op kantoor zo aflezen iedere dag.

maar die oude meters waar je munten in moest gooien waren tog de mooiste,want ik herinner me nog in midlesbrough kwam ik bij iemand thuis en die had ook zo'n meter daar moest je sixpence in gooien ,daar werd je helemaal gestoord van,maar dat was gouw over,op gelijke hoogte van de draaischijf aan de zijkant van het glaasje een klein gaatje boren,en dan met een dunne naald erin en tegen de schijf aan laten komen ,dan stopten de schijf en ook de teller.
je moest alleen niet vergeten dat als je de deur uitging de naald er uit te halen en het gaatje onzichtbaar te maken want de land lady wilde nog wel eens komen controleeren.

zelfs dat kan tegenwoordig met de nieuwe meters niet meer want die zijn digitaal.
zier

Zier'
Leuke reactie.
In Engeland was alles mogelijk.
gr.
Vreemdeling

beste Netteke , Schrijf ook eens wat verhalen van je vader op deze site . Of zijn die te prive .

Groetjes Henk K

Witkwast.
Gelieve goed te lezen. Anders een bril kopen.
Er staat heel duidelijk day beide gedeelten door hehhen waren afgesloten.
een voor het Kurhaus en een voor de Seinpost,
Het is dan ook vrij logisch dat de rest van het strand door anderen toegankelijk was.
Nergens spreek ik van een electra munt, wel over een ZILVEREN GULDEN.

p.s.
In de Hema zijn "look overtjes "te koop voor minder dan € 2..
Doe er uw voordeel mee !

Vreemdeling

day?? hehhen??  bij de kruidvat heb je ze ook ;D ;D ;D ;D ;D ;D ;D :o :o :o

rob

Beste Henk

Ik heb er een paar die ik zal verzamelen en hier neerzetten. Alleen nog even de tijd zoeken  ;)

groetjes
Netteke

correctie reactie 31/7/09 20.57 uur.
Gelieve te kezen....
2e regel  DAY moet DAT zijn
           en HEBBEN moet HEKKEN zijn.
vreemdeling

van wat voor tijd spreken jullie over die strand afzettingen.??
zier

één herinnering van mijn vader is de jaarlijks terugkerende feesten in het dorp en op het strand, vóór de oorlog; elk jaar rond Pinksteren.

Hij vertelde dat er dan op het strand (lege) teertonnen met divers brandbaar materiaal opgesteld werden in piramide-vorm die in brand werden gestoken.
De straten op het dorp waren allemaal versierd en de mensen dansten hossend door de straten.

Het heeft even geduurd om uit te vinden wélk jaarlijks feest dit moest zijn geweest en op welke datum, daar andere (oudere) Scheveningers die ik sprak zich dit feest niet konden herinneren.

Uiteindelijk heb ik het gevonden: het bleek om de Nationale Feestdag te gaan, dat tot aan de oorlog in 1940 elk jaar op 18 juni werd gevierd vanaf het jaar 1816: "Waterloodag" of "Oranjedag" (werden ook wel 'onafhankelijkheidsfeesten genoemd).
Op deze manier werd gevierd dat op 18 juni 1815 de Franse bezetters werden verslagen door de geallieerden. (Natuurlijk gebeurde dit in Scheveningen al veel eerder: eind november 1813)

Deze feesten en de 'pektonnen-branden' hebben op mijn vader als jochie veel indruk gemaakt!!
Wat zij (de jochies) dan ook vaak deden, was 'karbiet schieten': karbiet in een blikje, lucifer erbij en ....... BOEMMMM!  :D

groetjes
Netteke

Zier,
Afzetting Volkszeebad was omgeveer vanaf de hoge trap van de Seinpost tot even voor het Schuitengat.
Vanaf Schuitengat tot havenhoofden alles vrij.

Afzetting Maatschappy Zeebad ( luxe bad ) was ongeveer vanaf Kurhaus tot +/- 150 meter in zuidelijke richting.

Vanaf hier tot Volkzeebad alles vrij.
Vanaf Kurhaus in noordelijke richting ook alles vrij.

Overdag kon je dus niet een wandeling langs het strand maken. In noord of zuidelijke richting moest je altijd 2 maal omhoog naar de Boulevard.
's-Morgens vroeg en 's-avonds kon je onder door de afsluitings draden kruipen.
Overdag hoefde dit niet te proberen, want dan werd je door het bad personeel terug gestuurd.

Zo was het voor 1940  en ook na 1945 tot    ?   toen de beide zeebaden zijn opgehouden te bestaan.

Vreemdeling

Nou die is er zeker tot 1965 geweest als het niet langer was.  Karel

ja die afzetting kan ik me nog wel herinneren terhoogte van de seinpost.
eind jaren '50 begin jaren '60.
dat waren paaltjes met prikkeldraad er langs ,was met laagwater altijd een smeerig gezicht alles bleef er aan hangen.
werkten bij mij altijd als een roode lap op een stier,want hoe haalden ze het in der hersens om het strand af te zetten door die tenten boven aan.
klom der dan ook altijd grif overheen trots dat je in het pak was met overhemd en stropdas en gepoetste schoenen.
maar vreemdeling ik had nooit geen moeilijkheden met de eventueele badmeesters,want ik had altijd een mooi middel bij me waar ze ontzag voor hadden ,en als er der is 1 dat niet had dan had die een probleem.
zier

ik had nooit geen moeilijkheden met de eventueele badmeesters,want ik had altijd een mooi middel bij me waar ze ontzag voor hadden

 ;D ;D Had je dan een valse hond naast je lopen  ??? ;D ;D ;D

K

nee karel ze waren volstrekt niet fals,maar ze waren nog al uit de kluiten gewasen,de eene was tedie en de ander was bino en de verstand houding van die honden met mijn persoon was van dien aard dat als er iemand naar me wees was die subiet ze'n vinger kwijt.
ik nam er wel der is 1 mee naar huis om 6 uur om te eten ,en als ik dan gegeten had en in slaap viel in de libertystoel dan lieten ze me wel der is slapen ,en dan riepen ze me om een uur of 11 en dan zijden ze moet je iet naar boven en dan nam ik de hond mee deur dicht dan had ik geen last dat ze me vroeg waker makten want dan dorsen ze niet de deur open te doen.
zier

Nelleke,
 Ik kan mij ook niets van zulk soort feesten herinneren.
Alleen in 1938 een feest ter herdenking,van de 125 jaar geleden landing van de prins op Scheveningen in 1813.

Vreemdeling

 ;D ;D Nou Zier; dat van die valse hond was een pure gok van me.

K

Nelleke,
Van 1938 herinner ik nog wel dat de hoogste klassen van de lagere scholen liederen hadden ingestudeerd.
Waarschijnlijk voor een obade.
Mijn broer deed hier ook aan mee, ik zelf niet.

Een klein gedeelte van het lied weet ik mij te herinneren.

Wat vreugde toen wij zagen
   hoe 't Franse voetvolk ons verliet.
Nu komen blijder dagen
   wij vrezen langer niet.


Maar ziet, wie komt daar aangesnelt.
   't is Pronk die zeker nieuws vertelt.
Kom laat ons hem gaan vragen
 hoe is't daarginds gesteld.

Veel Scheveninger hadden oude kostuums aan.
C.J.M.V. gebouw in de Keizerstraat , waar de Prins werd "ingehaald ", was versierd. Ook meerdere plaatsen in het dorp.
Zie ook plaquette aan de voorgevel C.J.M.V. gebouw.

Wat ik me nog wel herinner is......
Mijn broer kwam drijfnat thuis.
In zijn jeugdige enthousiasme was hij de zee ingelopen, om de sloep, waarmee de Prins op het strand landde, te begroeten.

Ofschoon ik 1n 1963 niet meer op Scheveningen woonde, is dit feest nog eens herhaald.
Op deze side staat iets hierover vermeld m.b.t. het opleidingsschip voor de visserij , de Zeearend met schipper M.Taal

Misschien in 2013 de viering van 200 jaar bestaan ?

vreemdeling

Nelleke,
Uw vader spreekt over Pinksteren.
Eerste Pinksterdag zullen er zeker geen activiteiten zijn geweest.
2e Pinksterdag in de namiddag waren op het noordelijke gedeelte van de Boulevard de intocht van de wandelmarsen, welke op deze dag voor diverse afstanden werden gehouden.
Deze intocht trok veel bekijks, vaak op het laatste stukje van de etappe  begeleidt door een muziekkorps. Kleinere groepen begeleidde zich zelf met zang en kleppers.
Ik ben van mening dat dit ook nog plaats vond na 1945.

Vreemdeling

Misschien in 2013 de viering van het 200 jarig bestaan.

Misschien ddoe ik mee  !!!!!!

Ik heb nog een zwarte trui met kabelslag liggen , een Engels leren broek en een "ruig "jek.

Ook nog een complete Scheveningse dracht.

Ik ben er klaar voor !

Vreemdeling

Vreemdeling...

Mijn vader spreekt over 'rond Pinksteren', hij weet zeker dat het niet tijdens Pinksteren was en dit jaarlijks festijn heeft hij alleen meegemaakt als klein jochie en het kwam na de oorlog niet meer terug.
Het was geen inhalen van wandelaars of een ander 'sportfestijn' en het was ook niet de viering ter herdenking van het landen van de prins.

De datum van Waterloodag (of Oranjedag) klopt met 'rond Pinksteren', ook het feit dat teertonnen in de brand werden gestoken klopt met het vieren van een Oranje evenement en deze traditie (in de 'geschiedenisboeken' wordt regelmatig gesproken van het branden van teertonnen bij een feestelijke gebeurtenis van het Koningshuis).

Info over Waterloodag:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Waterloodag (http://nl.wikipedia.org/wiki/Waterloodag)

Ook ik hoop dat de viering van de 200-jarige herdenking in 2013 in Scheveningen uitgebreid en traditioneel gevierd zal worden! Het verhaal zelf vind ik prachtig en de manier hoe de Scheveningers destijds de Prins inhaalden is uniek te noemen!!
Alleen al het feit WIE die historische rollen zullen gaan vervullen, maakt me al heel nieuwsgierig  ;)

vriendelijke groet
Netteke

Nelleke,
Bedankt voor reactie.
Hiervan kan ik mij niets herinneren.
Zijn er anderen die hier iets over weten ?
Vreemdeling

In de Topic  Herinneringen aan de "Bloedpoort" no. 5. is een passage gewijd aan  Desinfecteren.

Niet alleen huizen werden gedesinfecteerd maar ook schepen.
Niet zo lang voor 1940 zag je hier en daar in ons dorp nog wel eens op een aanplakbiljet of mededelingen bord op een huis staan met de volgende mededeling........  Gevaar, Niet betreden, Wordt gedesinfecteerd.

Van de huizen waren dan ook de deuren en ramen geheel afgeplakt.

Dit kwam ook voor bij loggers. Veelal betrof het dan een " Mewa " logger.
De bemanning van deze loggers bestond een groot gedeelte uit Polen. Deze Polen hadden tussen de reizen een onderkomen aan de oude haven.

Het is zelfs voorgekomen dat een "Mewa "logger werd gedesinfecteerd en op hetzelfde moment ook het onderkomen van deze Poolse bemanning aan de oude haven

Loggers en gebouwen mochten gedurende 24 uur niet betreden worden.

Vreemdeling

was dat voor de luizen of voor de kakkerlakken.??
zier

Vreendeling .
Wist je dat alle bussen en trams tweemaal per jaar nog steeds gedisinviteerd woorden . Dit is niet tegen luis of kakkerlakken maar tegen vlooien . Het gebeurd zowel in het stads maar ook in het streekvervoer . Van toeringcars weet ik het niet maar zal mij niets verbazen .

Groetjes Henk K

Go roker,
Hoe wordt dat dan wel gedaan?
GR. B@rtW.

Ik heb op de bus gereden bij West Nederland dat nu connexion heet . Dat werd meestal in het weekend gedaan . Dan stonden de meeste bussen binnen . En dat ontsmetten werd gedaan door Rento kil

Dus je was buschauffeur bij toendertijd  West Nederland.
Welke stalling en ook over welke tijdsperiode hebben wij het dan?
B@rtW.

B@rt ik zat in Delft . Van 84 tot 91 .

De vlooien springen door de ramen!!!!! :D :D

Wat een gezeik!!!!! :( :( :(

Hier nog een leuke link van TV West over de poolse vissers in Scheveningen.

http://televisie.westonline.nl/programmamakers_tv/dat_was_toen_zo

ik wens jullie allemaal SMAKELIJK eten!! ::) ::) ::) ::) :-X :-X :-X

Het is onfatsoenlijk om pardoes afscheid te nemen, zeker als er nog vragen zijn gesteld en reacties zijn gegeven.

Zier,
Het betreft luizen en waarschijnlijk ook kakkerlakken.

Roker en C.Bal 
Bedankt voor aanvullende inlichtingen per reactie.

Schub.
Aangaande de 2 vacatures bij het Schevenings toneel ..
Ik woon te ver weg en waarschijnlijk te oud.
Wellicht het overwegen waardt voot jezelf en vriend C.Bal
Ik zal voor lopig even kalm aan doen en wat herinneringen in voorraad maken.
Als de rust is weergekeerd zal ik wel weer eens wat publiceren.

Nogmaals gegroet

Vreemdeling

Wat is terecht, iedereen mag kritiek geven. Als je maar de waarde en normen in de gaten houd. Ik ben ook niet gelovig opgevoed, maar ik respecteer ieders zijn geloof als ze mij ook maar in mijn waarde laten.  ;D Dit is het laatste wat ik hier over zeg.  ;)

laten we nu eens niet op de man maar over het onderwerp
 hebben

dat de anderen je voorbeeld mogen volgen
 maak mij blij

vierboet ben jij cor vrolijk????

Nee Spienet,

Vierboet heet Kees.

Gr. Vierboet

 Je bent een WIJS man Rinus ;)

              grts Jaap

Roker ik sta verstelt, aannemend 6/7 jaar West Nederland,
ik stuur je een PBtje.
HG. B@rtW.

ik heb geen PB ontvangen

Ja, hallo Roker toch,
Ik kom net van mijn werk, mijn vingers zijn nog dik van het sturen, ik geef alleen aan dat je binnenkort een PBtje van mij kan verwachten. Dus dat komt er echt wel aan, maar even geduld je likkend wel een passagier voor lijn 19 de rails ligt er al.
B@rtW.

 ;D ;D ;D ;D

sory heb wat berichten verwijdert om dat
 de links die er bij stonden tegroot waren en
 het beeld uit mekaar trokken vandaar

Metser,

Als ik het goed begrepen heb...was er geen katholiek onderwijs in duindorp...wel een peuterschool.

mijn nichten en neef die de Heldering school bezochten...heten Plugge.

Gr.Dicky

Metser,
Dank voor uw reactie t.a.v. eiland Schonen.

Waarscjijnlijkk maakte u een kleine type fout toen u "Pietje typte.
Uw bedoeling was Piet , je  enz.
Nu staat er een heel andere zin en geen belediging.
Vreemdeling

Beste Metser,

Mag ik u vragen waar u ongeveer in de Voornsestraat gewoond heeft. We  hebben namelijk zeer dicht met elkaar geleefd ik woondde namelijk in de pluvier straat tegen over de Familie Blok ( De bekende  schipper Zier Blok ) En de OLS  Tesselssestraat 63  1956 / 1964  Tja ik was niet de beste leerling. Dat terzijde hebben we zeer dicht in elkaar leef omgeving geleefd. De Fam. Strom Vader moeder en een oudere zoon die moeilijk van de drank kon afblijven en geregeld dronken vanuit cafe meue Aal thuis kwam en een katukse familie waarvan de oudste jonge volgens mij Jaap heette en zowel Arie als Jaap en ik duiven hadden. Zou het leuk vinden als je me antwoord

Witkwast     

hallo wat is dat nou,pb'jes in coroneetjenstreet.
zier

Een beetje wel Zier we hebben namelijk met weer een Duindorper te maken.

Witkwast.

witkwast je weet tog ook dat als je je eigen een schev.wilt noemen dat dan je roots in duindorp moeten liggen.
zier

zoek je mot ik ben een scheveninger ik hou van schevenimgen duindorp is onze fietsen stalling  witkwast bijt van je af ik ben een scheveninger en ik hou van ons dorp hoezee henk

Ik wil niemand voor de schenen schoppen,  zelf ben ik een Duindorper Henk en Duindorp was vroeger eigenlijk het betere deel van Scheveningen. Maar mijn tekst was een beetje ongelukkig neergezet ik had moeten schrijven dat we een Duindorper erbij hebben gekregen.

Oohh, ik hou van Scheveningen  " SCHEVENINGEN LEEFT " afgelopen weekend is dit maar weer eens bewezen.

Witkwast

witkwast je weet tog ook dat als je je eigen een schev.wilt noemen dat dan je roots in duindorp moeten liggen.

Zee Zier.

Het wordt er ier iet beter op, ga eirst maer met vekansie, near un warm land, zel wel kikke of ik trug kom.
Denk ut wel, ik ou ook van Scheveningen mear iet van dat durp over ut vervursing ;D
Dag hoor :-* :-*

Kort geleden kwam ik in de computer bestanden het onderstaande liedje tegen.
Waarschijnlijk afkomstig uit Zwartewaal.
Hulde aan deze niet Scheveningse zeelui.


Allen die willen naar Island gaan.

Allen die willen naar Island gaan
Om kabeljauw te vangen en te vissen met verlangen
Naar Iseland, naar Iseland, naar Island toe
Tot drieëndertig reizen zij zijn nog niet moe

Komt ons de tijd van de fooie aan
Wij dansen met behagen en wij weten van geen klagen
Maar komt de tijd, maar komt de tijd naar zee te gaan
Dan is er wel ons hoofd van zorgen zwaar belaân

Als er de wind van het noorden waait
Wij gaan naar de herberge en wij drinken zonder erge
Wij drinken daar, wij drinken daar op ons op ons gemak
Totdat de leste stuiver is uit onze zak
Als er de wind van het oosten waait

De schipper, blij van herten, zegt: "Die wind die speelt ons perten;
't Zal beter zijn, 't zal beter zijn, 't zal beter zijn,
Te lopen voor de wind recht Het Kanaal maar in."
Langs de Lezaars, de Schorels voorbij

Vandaar al naar Kaap Claire, die niet weet, hij zal wel leren
Toen komt er bij, toen komt er bij ons stureman
En hij geeft ons de koerse recht naar Iseland
Wij lopen 't eiland Rokol voorbij
Al naar de vogelscharen, dat kan ieder openbaren
En dan vandaar, en dan vandaar naar Bredefjord
En daar dan smijten wij de kollen buiten bord


Fooie = kermis
Lezaars = Kaap Lizzard
Schorels = Scilly eilanden
Kaap Claire = Kaap Clear
Rokol = Rockall
Bredefjord = Breidifjord op IJsland
Kollen = sleepnetten


Vreemdeling

 




Sch.15  Bep.

Op 1e Paasdag 12 april a.s. is het 59 jaar geleden dat dit mooie schip verloren is gegaan

Bij de foto’s van de Sch.15 (periode tot 1940 ) op de  site Scheveningen Haven ( vis.Scheveningen ) staat de volgende vermelding.

1940. door Duits patrouillevaartuig ter hoogte van Terschelling tot zinken gebracht. Bemanning gered.

A.van der Veer  publiceerde in……
               VERLIEZEN NEDERLANDSE VISSERSVLOOT 
                                       1939  -  1945
het volgende.

Motorlogger Bep  SCH. 15
1916  Rotterdam  162 brt
J.J. van der Toorn Az,  Scheveningen.
Op 12 april 1940 door een bewakingsvaartuig van de Kriegsmarine in de grond geschoten nadat de bemanning het schip had verlaten.
De opvarenden werden naar Bremen gebracht en daar in de gevangenis opgesloten. Door tussenkomst van de Nederlandse consul kregen zij toestemming naar ons land terug te keren.

Wat weten wij precies van deze scheepsramp.

De volgende verslagen zullen hierin iets meer duidelijkheid brengen en waarschijnlijk meerdere vragen oproepen.

Verslag/ Afschrift

        V’tH / RvH                                          4 juli 1940

A. no.2409
Betreffende : scheepsramp “Bep”Sch.15
Bericht op apostille d.d. 26 juni 1940 No.260
Bijlage : diverse

            Onder terugzending van de mij bij nevenstaande apostille
aangeboden bescheiden heb ik de eer UHoogedelgestrnge mede te de-
len, dat door de Scheepvaartinspectie een onderzoek is ingesteld
naar de scheepsramp op 12 april 1940,overkomen aan de motorlogger
“Bep” SCH.15. De Raad voor de Scheepvaart heeft beslist, dat ter zake geen openbaar onderzoek zal worden gehouden.
            Uit het voorloopig onderzoek is mij gebleken, dat het vaar-
tuig , groot 151 Meg.ton bruto inhoud met geldig certificaat van
deuglijkheid en voorzien van duidelijke kenteekenen als Neder-
lands schip van 7 tot 12 April gevischt heeft in de buurt van
2 Deensche snurrevaadvissers, die voor anker lagen op naar schat-
ting  5 mijlen  West van Puzzle Hole  ( 54  20 N.Br en 4 19 O.L.)
           Deze waren de 12en te 5.45 v.m. verdwenen, het zicht was
slecht, men zag weinig meer van de andere visschers, die aldaar
in de buurt waren.
          Op 2 mijl afstand kwam een Duitsche treiler in het zicht,
die eenige schoten loste en langszij kwam. Aan de bemanning werd
beduid over te stappen. De bemanning mocht niets medenemen.
         Daarna werd het schip door een twintigtal schoten tot zinken
gebracht. De plaats werd door de schipper geschat op 54 25 N.Br.en
4 20 O.L.
         Uit afgenomen verhoor in Duitschland maakt de schipper op, dar
hij verdacht werd van het geven van berichten door middel van post-
duiven.
         Naar mijn meening is de gebeurtenis een onmiddellijk gevolg
van den oorlogstoestand. Er is geen enkele aanleiding te veronderstellen, dat door de bemanning van de ”SCH.15 “ eenige handeling is verricht in strijd met onze neutraliteit.
         Indien het noodig is te weten hoe het Departement van Economische
Zaken over deze zaak denkt, zou dit aan het waarnemend Hoofd van dat
Departement kunnen worden gevraagd.

                                                                     De Inspecteur-Generaal voor de Scheepvaart.



Je kunt je afvragen of dit een oorlogstoestand was. *
Wij waren op dat moment toch niet in oorlog met Duitsland.
Op 10 mei 1940 werd door Duitsland aan Nederland de oorlog verklaard
Of had het iets te maken met de gebeurtenissen welke op haar vorige reis waren voorgevallen.


*
 Op 19 maart 1940 vertrok het schip om 19.00 uur vanuit Ymuiden ter trawlvisserij waar gevist hoopte te worden in de buurt van het lichtschip Terschelingerbank.


Verslag / AFSCHRIFT
_____________
Bericht no.2 Scheveningen, 3 April 1940

Reisrapport

Motortrawllogger “Bep “SCH.15 Eigenaar J.J.v.d. Toorn
151 Br.reg.ton Schipper : Nicolaas Pronk

De schipper verklaart als volgt:

Vertrokken den 19 den Maart 1940 te 19 uur van IJmuiden ter trawlvisscherij. zetten koers naar het V.S. Terschellingerbank,
welk vuurschip op 20 Maart te 3.30 v.m. op korten afstand werd gepasseerd.
Op dit traject zijn geen mijnen, vliegtuigen, oorlogsbodems of andere schepen gezien.
Bij dit vuurschip werden een 20- tal Hollandsche visschersschepen gezien, o.a.
SCH.130, SCH 250, KW 78. Vischten tot 21 Maart steeds in de omgeving van het vuurschip en bevonden
ons te 2.30 v.m. op 13 á 15 mijl afstand van Terschellingerb. V.S. in peiling N t O pk (geen fout) Nadat het net gehaald was,
werd hierna gestoomd NNO 25 mijl ( diepte 21 vm ) en Noord 10 mijl, zoodat het gegist bestek was 54 15 NB en 4 05 OL
( diepte 24 vm ) Dit was op 21 Maart te 7 uur v.m. In ’t Noorden kwamen op dit tijdstip 3 trawlers in zicht op een afstand
van 7 mijl, n.l. 2 grote Duitsche marine stoom- trawlers en de stoomtrawler IJM.97 (“Bruinvisch “), welk schip opgebracht
werd. Deze schepen lagen in een ZZO-lijken koers en lagen voor de SCH. 15 over, passeerden en draaiden bij en kwamen
zoodoende achter de Sch.15 die, daar er geen seinen werden gegeven, met een vaart van 9,5 mijl zijn koers vervolgde.
Eén van de Duitsche trawlers gemerkt ) 4 ??, was geheel normaal geschilderd, nl een zwarte romp
( kleuren van de opbouw onbekend ) en voerde aan de gaffel van de bazaanmast een hakenkruisvlag.
Zeker één , maar waarschijnlijk 2 vuurmonden op het achterdek gezien.
De 2e Duitsche trawler bleef op een afstand van ruim een halve mijl. Van dit schip is verder geen notitie genomen,
daar de eerst genoemde trawler 5 stooten op de stoomfluit gaf, waarna de SCH.15 dadelijk stopte.
Eerst werd er per scheepsroeper het een en ander gevraagd,hetgeen echter niet verstaan werd.
De Duitsche trawler stoomde met een vaart van ongeveer 9 mijl naar de SCH.15 toe en stootte aan bakboord zijde tegen dezen
logger aan, zoodat de verschansingsstijlen werden krom gezet De bedoeling was, dat er eenige matrozen zouden overspringen,
hetgeen echter niet gelukte, omdat Duitsche trawler te hoog lag en de sprong aan dek te gevaarlijk zou zijn.
Hierna werd door de Duitsche trawler een boot uitgezet en kwamen er 3 matrozen en één bootsman met gerichte
revolvers in de hand aan boord van de SCH. 15.
De bootsman bezette dadelijk het stuurhuis, één matroos ging in de achterkajuit en bewaakte de radiozender en twee andere
matrozen bewaakte de motorkamer.
De schipper werd in het stuurhuis geroepen en werd door de z.g. bootsman met een op hem van dichtbij gerichte revolver ontvangen.
De zeekaart, het journaal en andere scheepspapieren moesten worden gehaald.
Het journaal werd even ingezien en daarna moest worden duidelijk gemaakt hoe in de stuurhut de motor op voor en achteruit moest
worden gezet. De gehelebemanning en ook de schipper moest beneden deks blijven.
Er werd nu gedurende één uur vooruit gevaren en daarna afwisselend zacht-aan en achteruit.
Alleen de motordrijver kreeg af en toe gelegenheid om de motor te verzorgen.
Van 21 op 22 maart te 12 uur werd er geankerd.
Op verzoek kreeg de bemanning op 22 Maart van 7 -9 uur v.m. gelegenheid om de visch, die nog aan dek lag, te verwerken.
Hierna moest de bemanning weer naar beneden en is het schip gaan stomen tot 12 uur, waarna er wederom werd geankerd en wel bij Borkum.
Indien tusschentijd waren de Duitschers zeer correct en vriendelijk geworden.
Eerst om 3 uur n.m. kwamen er officieren aan boord, die op het schip een onderzoek hebben ingesteld en in de achterkajuit
slechts twee kooien hebben nagezien. De officieren zijn hierna naar den wal gegaan en te 4 uur n.m. kwam één der officieren zeggen,
dat het schip vrijgegeven was. De schipper moest een geschreven bewijsje teekenen, waarop ongeveer stond dat de SCH.15
was opgebracht en de bemanning goed was behandeld.
De trawler “Bruinvisch “kreeg een loods aan boord en de SCH.15 vertrok daarachter tot de Huibert ton.
Hier werd de Duitsche loods door de Duitsche loodsboot afgehaald, nadat er order gegeven was, dat alle lichten gedoofd
moesten blijven en dat het schip om verder te stoomen steeds de 7 vaamlijn moest houden.
Het schip heeft hier tot 22 Maart 6 uur v.m. ten anker gelegen en is wederom naar dezelfde vischgronden vertrokken.
Op den 29 Maart zijn 2 Duitsche vliegtuigen gezien, welke om de West koersten.
2 April te 4 uur v.m. werd de visscherij beëindigd, te 10 uur v.m. L.S. Terschellingerbank gepasserd en te 23.30 werd er te Scheveningen gemeerd.
Op dit laatste traject niets bijzonders gezien.

Op de SCH. 15 waren de gebruikelijk Hollandsche kenteekenen aangebracht n.l. aan sb en bb. Op de verschansing de naam Holland,
een geschilderde vlag op sb. en bb. boeg en op het stuurhuisch en tevens op de bezaan een geschilderde Hollandsche vlag
met eveneens de naam Holland.

vervolgVerslag

2e.   A.Korving, 1ste motordrijver, verklaart als bovenstaande en bovendien het volgende:
        Donderdagmorgen 21 Maart te 10 á 11 uur v.m. toen hijde gelegenheid kreeg om van de kajuit over dek naar de motor ingang te gaan, zag hij dat er op den Duitsche trawler aan de gaffel van de bazaanmast een Hollandsche vlag geheschen was in plaats van de Duitsche hakenkruisvlag, die er oorspronkelijk gehangen had.
       Voor de tweede maal heeft hij dit te 0.30 n.m gezien.
       In dien tijd heeft hij niets bespeurd van vliegtuigen.

3e.   P.de Jong, 2e monteur verklaart bovendien:
        Toen op 21 Maart te 3 uur n.m. de overige bemanning lag te slapen en hij in het logies bij de hand moest blijven om af en toe den motor na te zien, hoorde hij motorgeronk.
        Eerst te 6 uur n.m. hoorde hij van een Duitsche matroos, dat het motor geronk afkomstig was van zes Engelsche vliegtuigen.
       Onder dit gesprek werd den Duitsche matroos ook gezegd, dat zij gezien hadden, dat  de Duitsche trawler een Hollandsche vlag voerde, hetgeen hij, de Duitsche matroos, bevestigde met de meededeeling dat wanneer zij dit niet gedaan hadden, de Duitsche trawler zeker beschoten zou zijn geworden.
   
       Den leeftijd van de matrozen en de bootsman schatte hij op 25 á 30 jaar.
       Op het achterschip van den Duitsche trawler heeft hij zeker één kanon gezien, gedeeltelijk afgedekt met een zeil.
   

                                                                       Scheveningen 3 April 1940
                                                        De expert bij de Scheepvaart-Inspectie
       
                                                                          w.g.  F.Berkhout

Aan den Chef van het Bureau  Zeeverkeer
Badhuisweg 171
’s-Gravenhage


’s-Gravenhage, 6 Mei 1940
Voor eensluidend afschrift

(  Onleesbare handtekening )
Lijkt op Seventer ?

Verslag

                                         
Inspecteur –Generaal
…….r de Scheepvaart
H.B.
                                                            Afschrift
                                                                              ’s-Gravenhage, 4 april  1940

  Vervolg van het rapport over de aanhouding van den motorlogger “Bep “ SCH. 15.


Maarten Pronk,  stuurman.
       Deze Pronk maakte tegen den Duitschen bootsman de opmerking dat, wanneer er nu eens Engelsche vliegtuigen overkwanen, dit gevaarlijk zou zijn voor de SCH. 15
       Hierop antwoordde deze bootsman :  “Geen nood, want wij zijn nu allemaal Hollandsche schepen “.
       Er was één Duitsche matroos, die behoorlijk Hollandsch sprak en die,
Zooals hij vertelde, een Hollandsch diploma voor stuurman ter visscherij had. Deze matroos kende zelfs verschillende schippers uit IJmuiden.
       M.Pronk heeft een kanon gezien op het voorschip, één op de brug en één op het achterschip.

        Hij heeft op den boeg gezien, de naam “THETIS “de letters waren ongeveer 2 dm. Hoog en daarachter iets lager en ongeveer 2 maal zoo hooge letters en cijfers  “O. 46 “.

Zier Spaans, matroos
       Heeft niets van de Hollandsche vlag op den Duitsche trawler gezien en ook niet gemerkt, dat er vliegtuigen zijn overgevlogen.

Leen de Jong, matroos
      Kan niet met zekerheid zeggen of hij de Hollandsche vlag op een Duitsche trawler heeft gezien.



Aan de Heer Chef van
        het Hoofdbureau Zeeverkeer,
        Badhuisweg 171
        ’s-Gravenhage

Verslag
                                                           
Leendert Spaans, matroos
       Wel even boven geweest en heeft een Hollandsche vlag gezien, maar durft niet met zekerheid te zeggen of die van den Duitsche trawler of van de
“Bruinvisch “was.

Piet de Jong, jongste, oud 17 jaar

     Deze Piet de Jong is verschillende keeren tijdens het opbrengen even aan dek wezen kijken.
     Eén keer heeft hij duidelijk gezien, dat één Duitsche
Trawler de Hollandsche vlag voerde aan de nok van de gaffel van de bazaanmast.
     Deze gaffel stond even over stuurboord . Een zeil was niet aangeslagen.
     Hij heeft gezien, dat er op de boeg stond “O 46 “en daarvoor de naam “THETIS “.

     

In 1995 wilde men ter herdenking aan de bevrijding van Doetinchem in 1945, een boek uitgegeven over deze oorlogs periode..
Piet Es werd aangezocht om ook iets te schrijven over de oorlogs ervaringen in Doetinchem als evacuee.
Door mij onbekende redenen kon Piet Es hieraan geen gehoor geven en heeft hij mij verzocht om hierover iets te schrijven., wat ik dan ook heb gedaan.
Bij de herdenking van deze bevrijdingsdag ben ik aanwezig geweest,
Ook bij de presentatie van het uitgegeven boekwerk.
In het boek is heel weinig geschreven over de gedwongen evacuatie van Scheveningers naar Doetinchem en de door mij verstrekte gegevens zijn summier gebruikt.
Als "dank" voor mijn tijd en "goodwill " mocht ik zelfs het boek kopen. 

Evacuatie..
Langzaam, piepend en kreunend, kwam de stoomtrein tot stilstand op het geheel verlaten en in duisternis gehulde station van Doetinchem. Het was een kille zondagavond in oktober 1941.
    De gehele treinreis, vanaf Den Haag tot Doetinchem, was ook in kilte en donkerheid afgelegd. De treinen onverlicht, met uitzondering van hier en daar een spaarzaam brandend blauw gekleurd lichtje in de wagons. Het landschap, wat aan ons oog voorbij trok achter de beslagen ramen, was al even troosteloos en donker. Nergens een lichtje te bespeuren. Overal duisternis in verband met de verplichte verduistering door de bezetters.
Zou onze toekomst, op de voor ons onbekende bestemming Doetinchem, even troosteloos en donker zijn?
Zou deze evacuatie de enige en laatste oorlogservaring zijn die wij zelf aan den lijve zouden ondervinden?

Al ver voor deze gedwongen evacuatie door de bezetters, werden wij in Scheveningen al geconfronteerd met de op hand zijnde oorlog en oorlogshandelingen.
De bevolking van Scheveningen was voor het grootste deel werkzaam in de visserij of de aanverwante industrie en handel. Een ander gedeelte was werkzaam op de koopvaardij of kustvaart. Toen in september 1939 de oorlog uitbrak tussen Duitsland en Engeland, bevond zich praktisch de gehele vissersvloot op zee, ter hoogte van Doggersbank en Schotse kust. Daar gevechten tussen Engelse en Duitse oorlogsschepen niet ondenkbaar waren, waarbij onschuldige schepen, liggend in het schootsveld van deze oorlogsschepen, getroffen konden worden, werd door de reders van de visserijvloot besloten de schepen naar huis terug te roepen.
De oorlog van ‘14-’18 was nog niet vergeten. Toen hadden er in Scheveningen honderden mannen en kinderen het leven gelaten op zee,  getroffen door mijnen en beschietingen.

Slechts enkele schepen waren in 1939 uitgerust met radiotelefonie. Na de oproep van de reders om naar huis terug te keren, hadden deze schepen de anderen gewaarschuwd voor de te verwachtte gevaren en verdere orders doorgegeven. Ik kan mij nog heel goed herinneren, hoe de  vloot op een zondagmiddag op de rede van Scheveningen aan kwam en wachtte op het tijdstip van hoogwater om de haven binnen te kunnen lopen. En steeds maar weer verschenen er meer schepen in de verte. Van de vissersbevolking was bijna iedereen op de boulevard aanwezig, om met kijkers te speuren of het schip waar man, kind of vriend op voer, reeds op veilige rede was gearriveerd.
Zodra het hoogwater werd, liepen de schepen de haven binnen en direkt werd er naarstig geïnformeerd naar schepen, die nog niet gesignaleerd waren. Zo mocht ik zelf aan boord van het ene schip mijn vader begroeten. En mijn 12 jarig broertje, dat voor zijn plezier een vakantiereis mee geweest was, bevond zich op een ander schip.
Na een afwachtende houding gedurende enkele weken gingen toch weer enige schepen naar zee, want de maanden september, oktober en november waren voor de haringvisserij hoogseizoen.
Grote vangsten op relatief korte afstanden van de Nederlandse kust. Dit in tegenstelling tot de maanden eerder in het jaar, waar de vangstgebieden veel verder afgelegen waren en de reizen langer duurden.
Door deze gang van zaken werden veel vissers noodgedwongen werkeloos. Al spoedig zouden velen te werk worden gesteld in de D.U.W. (Dienst Uitvoerende Werken). Anderen werden gemobiliseerd of namen vrijwillig dienst bij de vaartuigendienst voor bewaking van bruggen en havens.
De werkzaamheden bij de D.U.W. bestonden veelal uit ontginningswerkzaamheden of aardappels rooien. Meestal in de noordelijke of oostelijke provincies. Zodoende waren de mannen veelal twee weken van huis, waarna een weekend verlof van zaterdagmiddag tot maandagochtend volgde. Zij waren gewend aan het zware vissersleven, maar het nu uit te oefenen beroep met schep en kruiwagen was ook geen lolletje. Maar wat moest je anders ? Thuis zaten vrouw en kinderen, waar geld voor nodig was om het huishouden draaiende te houden. Men was nu weer eens  jaloers op collega’s die toch het risico namen om te gaan vissen. En dan weer was men opgelucht om niet naar zee te hoeven. Vooral na de berichten die kwamen in april 1940.
Het vissersschip SCH. 61, genaamd “Willie”, werd vermist en van de  SCH. 15, genaamd “Bep”, werd ook niets vernomen.
Achteraf bleek dat het schip SCH. 15 door een Duits oorlogsschip in de grond was geschoten, op beschuldiging van spionage. De bemanning kreeg bevel aan boord van het Duitse oorlogsschip te  stappen en na enkele dagen werden zij in Wesermunde in de gevangenis opgesloten. Voor verhoor. Zonder dat familie, reders of regering hiervan in kennis waren gesteld.
Net voor het uitbreken van de oorlog tussen Duitsland en Nederland werd deze bemanning vrijgelaten en was er in vele gezinnen weer blijdschap na voorgaande droefenis.

Na mei 1940 was het in Scheveningen met de visserij-aktiviteiten vrijwel gedaan. Slechts de kustvisserij mocht nog worden bedreven. Zij het met kleine scheepjes. Deze voeren alleen overdag en moesten iedere avond in de haven terugkeren.

vervolg 
De grotere schepen werden door de Duitsers gevorderd om dienst te doen als voorpostenboten of patrouilleboot. Of als Rode Kruis vaartuigen. Het havengebied werd “sperr gebiet”, evenals het strand, de duinen en het dorp Scheveningen. Een deel van Den Haag was hetzelfde lot beschoren, waarbij de bevolking gedwongen werd te evacueren.
Voor diegenen, die zelf een evacuatie-bestemming hadden weten te vinden, was het lot minder hard als voor de mensen die later willekeurig in het gehele land gedwongen werden ingekwartierd.
Door de onvrijwillige werkeloosheid van mijn vader na zijn kort verblijf in de militaire dienst, werd hij te werk gesteld in Groningen, Drenthe, Winterswijk, Aalten en Doetinchem. Zodoende had hij een eventueel evacuatie adres gevonden bij familie Bulten op de Varseveldseweg in Doetinchem. Daar verbleef hij namelijk als kostganger tijdens zijn werkzaamheden rond Doetinchem.
Nu wij een toevluchtadres hadden, dachten mijn ouders op een ordelijke wijze te kunnen verhuizen. Niets was minder waar. Heel plotseling kwam ook voor ons de evacuatie. Op een zondag.

Scheveningen was in die tijd een echte protestantse gemeenschap, met zeer kerkelijke mensen, die de zondagsrust respecteerden. Ook deze zondag waren mijn vader en moeder naar de ochtenddienst in de Oude Kerk gegaan en wij, de vier kinderen, woonden een kinderkerkdienst bij in een wijkgebouw. Toen wij thuiskwamen stond tot onze grote verbazing voor ons huis een vrachtwagen te wachten. Geen verhuisauto, maar een gewone open vrachtwagen. Gauw genoeg waren wij erachter waarom deze vrachtwagen daar stond.
Chauffeur en bijrijder wilden zo spoedig mogelijk alles opladen en ons meubilair en kleding verhuizen naar Doetinchem. Gelukkig kwamen al snel ook mijn ouders uit de kerk en ook hen sloeg de schrik om het hart.
Niets was er nog ingepakt! De wekelijkse was stond in het sop om de volgende dag te worden gewassen. Aardappelen en groenten stonden schoongemaakt klaar, en het stukje vlees , dat ’s zaterdags al was gebraden, lag te wachten in de pan.
Van het middagmaal is weinig terechtgekomen. Er moest worden aangepakt om alles zo snel mogelijk in te pakken en op te laden. Voor ons kinderen was het geheel een uniek gebeuren, want onder de Scheveningse bevolking werd toen nog strikt de zondagsrust gerespecteerd. Zo zouden wij ook later op de dag met tram en trein naar Doetinchem vertrekken. Een reis, waarvan wij nooit hadden verwacht dat zoiets ons ooit op zondag zou kunnen overkomen.
Ondanks het haastige inpakken en opladen van de huisraad en ondanks het feit dat het voertuig geen verhuisauto was, bleek de volgende dag, bij het uitladen van de auto, dat er niets beschadigd of gebroken was.

Wij, de kinderen, vonden de reis naar Doetinchem heel spannend. Een vreemde bestemming lag voor ons, bij onbekende mensen, ver van familie en vrienden. In het begin van de reis waren we uitbundig en spraakzaam, bezig met het avontuur dat ons stond te wachten. Maar hoe langer de reis duurde en hoe vermoeider wij werden, werd ons luidruchtig enthousiasme minder en vervielen onze hoge stemmetjes in stilte.
Ik denk niet dat mijn moeder ons enthousiasme deelde. Zij moest alleen met haar vier kinderen, variërend in leeftijd van 8 tot 14 jaar, deze reis ondernemen. Haar man was in Scheveningen achtergebleven om ’s maandags de verhuis-rompslomp te regelen. Want ondanks de evacuatie was dit niet mogelijk op zondag en na het opladen was hier ook geen tijd meer voor geweest.
Een onbekende bestemming, onbekende mensen, gaan inwonen bij anderen. Hoe lang zou het duren? Zou alles goed gaan? Dat moet zij gedacht hebben in die donkere trein, op die kille donkere herfstavond.
Heel dit gebeuren heeft een grote indruk op haar gemaakt en nog steeds weet zij zich veel te herinneren. En ondanks haar 91ste levensjaar, en na 50 jaar bevrijding, komen deze gevoelens nog steeds tot uiting in gesprekken hierover.

Laat in de avonduren kwam eindelijk onze reis ten einde op het station van Doetinchem. Mijnheer Bulten, bij wie wij zouden worden ingekwartierd, stond ons al op te wachten. Voor ons een volstrekt onbekende, maar hij zal ons direct hebben herkend aan de Scheveningse dracht van mijn moeder. Van het station naar de Varseveldseweg was nog een behoorlijk eind lopen en tijdens deze tocht werden we ons al snel gewaar van onze nieuwe omgeving. Hier geen frisse zeelucht, maar onbekende geuren van het platteland. Ook andere geluiden, zoals het loeien van koeien, blaffen van honden en hanengekraai.
De familie Bulten had deze zondag ook niet stilgezeten. Nadat zij op de hoogte waren gesteld van onze komst, hadden zij een gedeelte van het huis ontruimd. Na de begroeting, met een heerlijke kop koffie of een glas melk, hebben we nog even na gepraat over de wederwaardigheden van deze dag. Maar daarna zijn we snel naar bed gegaan. Hoewel, naar bed gaan is een te groot woord. Deze nacht moesten wij ons nog behelpen en sliepen we naast elkaar op de harde vloer. Onze inboedel zou pas de volgende dag arriveren.

De volgende morgen, en de dagen die volgden, realiseerden wij ons pas echt dat wij waren verhuisd. Vanuit de voorkamer keken wij uit op een voortuin met herfstbloemen en de daar tegenover liggende Zuivelweg. Waar toen, met uitzondering van het tolhuis, weinig bebouwing was.
De Varseveldseweg was smaller dan nu en omzoomd met eiken bomen en aan weerszijden een ondiepe sloot. Aan de achterzijde van het huis een grote moestuin met daarachter bouwland. Aan de zijde van de Wiltinkbrug waren alleen de boerderij van Brunsveld en nog enkele huizen, waar, onder andere, Bulten de Timmerman woonde. En dan waren er ook nog enkele kleine sportvelden. Zoveel ruimte om ons heen waren wij op Scheveningen niet gewend. Behalve dan als wij aan de zee stonden.
Toch hadden wij vrij snel, na inrichting van huiskamer en slaapgelegenheid, ons normale leefritme weer teruggevonden.
Het huis van familie Bulten was een vrij nieuw huis en voor die tijd erg gerieflijk. Op de begane grond een voorkamer, achterkamer, hal, grote woonkeuken en grote bijkeuken En op de eerste verdieping drie slaapkamers en dan nog een grote zolder over de gehele lengte van het huis. Ons gezin kreeg de voorkamer en voorslaapkamer in gebruik en wij kinderen sliepen op de zolder. Keuken en bijkeuken moesten gezamenlijk worden gedeeld.
Al heel spoedig waren wij in onze nieuwe woon-en leefsituatie ingeburgerd. Voor ons als kinderen zal dit heel wat eenvoudiger zijn verlopen als voor mijn ouders. Keuken en bijkeuken gezamenlijk moeten delen, vreemde buren, andere leefwijzen en gewoonten.  Dat viel lang niet altijd mee.  Maar zij hebben zich er fantastisch door heen geslagen. Zeker voor die tijd, toen niemand nog vakantie-ervaringen had en men niet gewend was met vreemde mensen om te gaan.
Voor mij en mijn broers was het lopen in gareel weer spoedig daar. Dat betekende dus: naar school.

Ik kwam terecht op de Mulo school van de heer Blankensteijn. De school aan het Hovenstraatje,  waaraan ik na zoveel jaar nog zeer veel prettige herinneringen heb. Fijne schoolvrienden en schoolvriendinnen, waarvan sommigen helaas al heengegaan zijn.

vervolg

Goede, strenge schoolleiding en prima leerkrachten zoals de heren Vrieze (de Beer), van Nee (Lange Jan), Stemerdink (Puckie), Blankensteijn (de Geit), Melieste, Kruijthof en Van der Schoot. Anders dan wij op Scheveningen gewend waren, was deze school een echte streekschool en kwamen de leerlingen van heinde en ver. Iedere morgen zag je drommen fietsers zich richting school begeven. Meestal werd er op elkaar gewacht en werd de rit gezamenlijk afgelegd. Voor zover ik me kan herinneren, waren Jan en Henny Lovink wel degenen die het verst van school woonden. Zij kwamen n.l. uit Ruurlo.
Aan de fietsen was meestal te zien of de betreffende ouders van deze kinderen zich meer konden permitteren als de doorsnee dorpsbewoner. Want als pa of boer of molenaar was, kon gemakkelijker ruilhandel plaatsvinden ten behoeve van een nieuwe of goede fiets. Later werden ook deze mooie fietsen taboe. Dat was toen de Duitsers fietsen vorderden of in beslag namen ten behoeve van eigen of militair gebruik.
In het begin van de evacuatietijd was Doetinchem rustig en vredig en was er van de oorlog weinig merkbaar. Behalve dan de aanwezigheid van Duitse militairen en het toenemende aantal evacuées. Ook andere gezinnen uit Scheveningen kwamen er wonen, maar het aantal is nooit zo hoog geweest als bijvoorbeeld in Aalten en Winterswijk. En zo waren er zondags in de kerk vele vrouwen in Scheveningse klederdracht te zien.
Aardig te vermelden is, dat die klederdracht in het begin veel verwarring schiep. Vooral voor jongere kinderen. Vaak werden vrouwen als “zuster” aangesproken. Men dacht van doen te hebben met een Rooms-Katholieke non.
Het dragen van de klederdracht heeft echter ook voor problemen gezorgd. In Scheveningen waren deze vrouwen immers gewend de mutsen naar een speciaal adres te brengen om te laten plooien. En aangezien er in Doetinchem niet zo’n mutsenplooister aanwezig was, werden deze mutsen op toerbeurt op de fiets naar Markelo gebracht. Daar was wel zo’n Scheveningse mutsenplooister geëvacueerd.
Ik heb zelf vele malen deze tocht moeten maken, op een fiets met houten of massief rubberen banden. Meestal moest hiervoor de zondag worden benut, omdat deze dag de enige vrije dag van de week was. Ook hebben vele Scheveningse vrouwen in die periode leren fietsen, wat in het begin lang niet meeviel door de lange rokken van de klederdracht. Maar noodgedwongen leerden de vrouwen het wel. De afstanden die hier moesten worden afgelegd, waren veel langer dan zij ooit in Scheveningen gewend waren geweest.

Langzamerhand merkte men ook in Doetinchem steeds meer van de oorlog. Zo vlogen er in ‘43 en ‘44 veel meer vliegtuigen over, op weg naar te bombarderen doelen in Duitsland. Ook zagen we steeds af en toe luchtgevechten en neergeschoten vliegtuigen.
Vooral in 1944 werd de oorlog goed merkbaar rond Doetinchem. Dat was na de landingen bij en de slag om Arnhem. Nog heel goed weet ik me te herinneren dat een SS-afdeling neerstreek rond de Varseveldseweg en inkwartiering vorderde in boerderijen en woningen. Zelfs bij ons in huis werd nog woonruimte gevorderd ten behoeve van een SS-officier. Gelukkig heeft deze situatie niet lang geduurd. Tot grote opluchting van de buurtbewoners.
Zo kwam allengs het strijdgewoel nader. Rond Doetinchem en Doesburg werden verdedigingswerken aangelegd. Het merendeel bestond uit loopgraven en schuttersputten. De benodigde arbeidskrachten hiervoor werden gevonden onder de oudere schooljeugd. Ieder jongen van 15 jaar of ouder, die niet beroepsmatig werkzaam was, moest zich melden voor deze arbeidsinzet. Na keuring werd bepaald waar men te werk werd gesteld en welk werk men moest doen.
Gelukkig werd ik van deze werkzaamheden vrijgesteld, omdat bij de keuring mijn lichaamslengte niet voldoende was. Ook hier zijn slachtoffers gevallen, toen in aanbouw zijnde stellingen door jachtvliegtuigen werden beschoten.
De voedselsituatie werd langzamerhand ook steeds slechter. Toch is deze nooit zo slecht geweest als in het westen van het land. In deze periode zag men dan ook steeds mensen uit het westen voorbij trekken, wanhopig pogend voedsel te bemachtigen bij de boerenbevolking van de Achterhoek.
Uiteindelijk kwam op 1 april 1945 toch de bevrijding. Maar het heeft voor ons nog tot het najaar van 1946 geduurd voordat wij naar Scheveningen konden terugkeren. En bijna waren wij zelfs in het geheel niet teruggekeerd! Mijn vader kreeg n.l. een andere baan aangeboden. Een betrekking, die hij heel graag had willen hebben. Na overleg in familiekring bleek dat de rest van het gezin geen bezwaar had om in Doetinchem te blijven. Nu gooide echter het ambtelijk apparaat roet in het eten. Er werd aan ons geen vestigingsvergunning verstrekt, ofschoon wij al in Doetinchem woonden. Zo waren wij toch gedwongen om naar Scheveningen terug te keren.

Met dank denk ik terug aan de tijd, doorgebracht in Doetinchem. Aan het land van “naoberplicht” en “witte wieven”. Aan de tijd op school waarin wij leerden zingen:

“Gelders mooie Achterhoek
 land van beuk en berk en eiken
 in wier lommer burchten prijken.”        en wat eindigende in
 
“Achterhoek blijft ons gespaard.”

Cor Spaans
Vlijmen 1995

Vervol Bep.Sch.15

De schipper maakt zich bezorgd, dat na al deze mededeelingen, de Duitschers wraak zullen nemen.
Hij meende, dat de verandering van den naam en het nummer dit mogelijk zou kunnen voorkomen.

De expert bij de Scheepvaartinspectie
w.g. F.Berkhout

’s-Gravenhage, 6 mei 1940
Voor eensluidend afschrift.

Handtekening onduidelijk
( lijkt op Seventer )




Had schipper Nicolaas Pronk een vooruit ziende geest ?
Blijkbaar wel.

Over de SCH. 15 is reeds in een van de rubrieken van Scheveningen-Haven een kranten artikel geplaatst over de terugkeer van een gedeelte van deze bemanning.

De Telegraaf van 1 mei 1940 kopt met het volgende bericht.

Bemanning van de “Bep “
( door Duitschers in de grond geschoten ) Behouden Terug.

Treiler werd voor Engelsch schip aangezien.
Na langdurige verhooren
te Wesermunde eindelijk vrij.
’s-Gravenhage,1 mei, Er heerschte heden vreugde in Scheveningen en droefheid.
Vreugde in de gezinnen, waarvan de mannen en zoons uit Duitschland heden terugkeerden na 12 dagen in Wesermunde gevangen gezeten te hebben, nadat hun schip, de Sch.15, door een gewapenden Duitschen treiler in de grond was geboord., droefheid in tal van andere gezinnen wier mannen hoogst waarschijnlijk door het in de lucht vliegen van de Sch.61 zijn omgekomen en die hiervan door Scheveningsche predikanten gisteravond op de hoogte zijn gebracht.
De bemanning van de Sch.15, van de reederij J.J.van der Toorn, is heden met twee kustvaartuigen, de “Wega” en de “Nato “, in het vaderland teruggekeerd.
Met de “Nato”zijn hedenmorgen de stuurman Maarten Pronk, een achterneef van de schipper Klaas Pronk, en de matrozen Piet, Leen en Pieter de Jong in Schiedam aan wal gezet en met een auto naar Scheveningen gebracht, waar zij met blijdschap door hun familieleden zijn begroet.
De schipper Klaas Pronk, met de overige leden der bemanning, Arie Corving. Leen en Zier Spaans, zijn met de “Wega “naar IJmuiden gebracht en daarna naar Scheveningen gereisd.

Weer thuis.
Maarten Pronk was hedenmorgen om halftwaalf al in zijn gezin in de Menninchstraat terug. Zijn vrouw en 5 kinderen waren natuurlijk dolblij dat na al deze avonturen vader weer bij de tafel zat en tranen in moeders oogen bewezen beter dan woorden, wat er in haar omging, toen zij haar man weer tegenover zich had.
De stoere stuurman zelf was de kalmte in persoon, en zijn gezond rood gezicht illustreerde wel, dat de onaangename avonturen zijn physiek niet aangedaan hadden.
Zeevarenden zijn over het geheel niet erg mededeelzaam en ook Pronk was eerst terughoudend, maar toen hij nog eens goed alles overdacht had, wat hij in de afgeloopen 14 dagen had doorleefd, kregen wij ten slotte toch een goed aaneengeschakeld verhaal van zijn belevenissen.


Op 12 April in den vroegen morgen, vertelde Pronk, lagen wij ongeveer 100 mijl uit de kust benoorden Terschelling, toen wij plotseling hoorden schieten, De wacht aan boord wekte inderhaast de rest van de bemanning, die in de kooi lag met de roep: “Er wordt op ons geschoten”! In minder dan geen tijd was de geheele bemanning aan dek en zag op een afstand van circa 600 tot 700 meter in den halven nevel, welke er op zee hing, een grijs schip opdoemen. Dit schoot met een kanon en met mitrailleurs op ons – aldus Pronk- doch wij werden niet geraakt. De Sch.15 vertoonde op verschillende plaatsen de woorden “Holland “ en de nationale kleuren. Op het moment van het schieten zou de Nederlansche vlag juist geheschen worden. Toen het schieten begon, werd direct de Nederlandsche vlag aan de mast geheschen, welke toen duidelijk door den schietende treiler moet zijn gezien. Kort daarna hield het schieten op en kwam de treiler naderbij gevaren.Wij hadden terstond de twee reddingsboten gereed gemaakt om te water te laten. Het was toen ongeveer halfzeven in de morgen en de bemanning stond juist op het punt de netten voor de tweede maal te halen.

Toen de gewapende treiler dichtbij gekomen was en aan stuurboord langs stoomde, maakte de commandant een handbeweging, welke er op wees, dat hij het schip wilde laten zinken. Tevens maakte hij duidelijk dat de bemanning geen tijd meer had om de twee gereed gemaakte booten te water te laten, doch dat zij moesten overspringen aan boord van den gewapenden treiler, die naar men nu bemerkte, een Duitsch oorlogschip was. Tijd voor onderhandelingen werd niet gelaten, noch kreeg eenig lid der bemanning gelegenheid iets van het schip mede te nemen : de persoonlijke eigendommen moesten dus achterblijven.

Voor een Engelschman gehouden.

Er zat dus niets anders voor de Scheveningers op dan hun schip in de steek te laten en op den Duitschen treiler, die geen enkelen naam of onderscheidingsteeken droeg, over te springen. Hierbij waren Duitsche matrozen behulpzaam,die de leden van de bemanning op het voordek verzamelden. Nu werd medegedeeld, dat men de SCH.15 eerst voor een Engelsch vaartuig had gehouden en dat meen geen tijd had het schip op te brengen,uit vrees voor Engelsche patrouillevaartuigen.
De commandant zeide,dat hij de SCH.15 in den grond moest boren, ook al omdat zij in het Duitsche mijnenveld zou hebben gevischt, hetgeen de schipper van de SCH.15 ten stelligste ontkende aan de hand van de kaarten. Bovendien waren er dan nog meer Nederlandse vissers in de omgeving, die intussen, door het schieten blijkbaar opmerkzaam gemaakt, zich in den mist verwijderd hadden.
Terwijl de bemanning van de SCH.15 zich op het voordek bevond,werden de kanonnen en mitrailleurs van den Duitschen treiler op de SCH.15 gericht en begon men te vuren, Het was een hard gelag, zoo zeide de stuurman om ons mooie schip met zijn rijke vangst aan versche tong en tarbot, en ons bezit daar in den grond te zien boren.
Een twintigtal kanonschoten was noodig eer de SCH.15 zonk. Later kwam alleen een der sloepen weer boven, Van de rest zagen wij niets.

Goed behandeld.
Twee dagen zijn wij nog in de omgeving gebleven, aan boord van den Duitsche treiler.Wij werden goed behandeld en kregen hetzelfde eten als de Duitsche matrozen. Ook voor de ligging deed men alles om ons te helpen en een paar leege kooien werden ons ter beschikking gesteld. Wij hadden drie dagen op dit terrein gevischt, voor de Duitschers kwamen en wij waren ons er absoluut niet van bewust dat wij in het Duitsche mijnenveld waren. Na twee dagen aan boord van den treiler geweest te zijn, werd de Scheveningsche bemanning naar Wesermunde gebracht.
Hier werden wij van boord gehaald, in een auto gezet en naar de politiegevangenis gebracht volgens Pronk.
Het bleek uit het verhoor, dat men ons van spionnage verdacht, althans om die reden werden wij blijkbaar in de gevangenis opgesloten. Hier hadden wij het heel wat minder goed dan aan boord, de kost was maar zóó zóó. Tweemaal werden wij verhoord door de Gestapo-vertegenwoordigers, die van alles vroegen: omtrent de partij, waartoe wij behoorden,- ik ben anti-revolutionair en vertelde dat Colijn onze leider was, hetgeen blijkbaar een goeden indruk maakte – men vroeg van alles omtrent onze familie, of er nog Joden in de familie waren, enz. Wij werden streng behandeld, blijkbaar vanwege de spionnageverdenking, doch men bleef correct bij de verhooren.
Pogingen om met onzen consul in Bremen in contact te komen mislukten den eersten tijd volkomen. Zóó brachten wij 12 dagen in de gevangenis van Wesermunde door. Wij zagen alleen elkaar, hetgeen ten minste nog een zeker soort gezelligheid gaf.
Het onderzoek der Gestapo scheen eindelijk te hebben uitgewezen, dat wij met spionnage niets te maken hadden en zoo werden wij eindelijk Donderdag j.l. uit de gevangenis ontslagen, hoewel nog niet vrijgelaten.
Er waren intusschen twee Groningsche kustvaarders, die tijdelijk in de haven van Wesermunde waren vastgehouden na een reis naar Zweden, aangewezen om ons naar Nederland terug te brengen. Voor het zoover was, hadden wij evenwel nog het een en ander mee te maken. Wij waren reeds aan boord van de twee kustvaarders de Weser opgestoomd, toen er eensklaps weer bevel kwam, dat wij van boord moesten.
Nu werden wij echter niet meer als gevangenen behandeld, doch overgebracht naar de marine kazerne te Wesermunde, waar wij beter behandeld werden. Intussen was er contact met den consul te Bremen gekomen en Maandag j.l. werden wij weer aan boord van de twee kustvaartuigen teruggebracht.
Dinsdagmorgen om 5 uur in den morgen zeilden wij eindelijk uit en na een voorspoedige reis zijn wij thans weer gelukkig in het vaderland terug zoo besloot de stuurman zijn verhaal.
Hij was nog niet geheel gereedgekomen, toen één van zijn dochtertjes juist van school komend tot haar onuitsprekelijke blijdschap vader in de huiskamer terug vond.
Een familietooneeltje, treffend in zijn eenvoud en even een kijkje gevend in het harde visschersberoep.


De gegevens zijn uit vrij recent ontvangen verslagen en een vergeelde krant d.d.
1 mei 1940.

In een volgend artikel wil ik nog ingaan op bijkomende gegevens en vragen.


De volgende gegevens zijn verkregen uit persoonlijke gesprekken met een der opvarenden.

Reeds tijdens het onvrijwillige verblijf in de gevangenis is deze bemanning gewaar geworden hoe het Duitse regime was . Zelf in vrijheid , een beroep uitoefenend en dan plotseling opgesloten in de gevangenis als een stel boeven.
Meerdere malen werd in de nacht huilende en gillende vrouwenstemmen gehoord. Waren etr ook vrouwen in deze gevangenis opgesloten ? Het bleek wel het geval te zijn.
Dit werd vernomen van een der gevangenbewaarders, een Groninger, welke getrouwd was met een Duitse vrouw en in deze gevangenis werkte als bewaker.
Hij vertelde dat deze ongewone geluiden van gillende en huilende vrouwen afkomstig waren van vrouwen, welke werden ondervraagd, na arrestatie door Gestapo medewerkers.
Deze arrestaties waren meestal het gevolg van ontevredenheid en gemor, tijdens het in de rij staan voor winkels, ter verkrijging van levensmiddelen of andere goederen.

Het verblijf in de gevangenis was voor de bemanning zeker geen een pretje.
Doelloos rondhangen zonder vooruitzichten. Vanuit de vrijheid van het vissersschip naar de beslotenheid van het gevang.
Ze waren, vanuit hun werk aan boord, gedwongen zo op het Duitse marineschip over te stappen. Gekleed in bruine kiel, pet op het hoofd en rode zakdoek om de nek en geschoeid in lieslaarzen of klompen.
Tijdens de luchtingpauzes werd van deze mannen gevergd, dat zij in looppas rondjes liepen op het terrein waar werd gelucht.
Vaak geen het niet snel genoeg voor de bewakers en werden zij aangevuurd met de kreet......
Mensch, schneller, schneller.
Ik geef je het te doen om met lieslaarzen rondjes hard te lopen.

Wat de bemiddeling van de consul voor waarde heeft gehad is dubieus.
Waarom werd er geen bericht gegeven aan de rederij op Scheveningen.
De eerste berichtgeving was pas nadat de beide coasters resp. in IJmuiden en Schiedam waren gearriveerd.
En nog werd er geen direct bericht aan de vrouwen en moeders van de opvarenden gegeven.
Waarschijnlijk heeft geen van deze vrouwen en moeders telefoon gehad.
Wel weet ik dat de vader van een der opvarenden, een kleine middenstander en waarschijnlijk in het bezit van telefoon, wel in kennis is gesteld van de aankomst in Holland.
Via deze persoon is de echtgenote in kennis gesteld van de aankomst van haar man en deze middenstander is naar een school in Duindorp gereden om de bovenmeester in te lichten, dat de kinderen van de betrokken vader veilig in Nederland was gearriveerd en niet zoals eerst werd aangenomen, zoals de bemanning van de Willy, waren verongelukt.
De bovenmeester verwittigde de kinderen persoonlijk in hun klassen, gepaard gaande met felicitaties en deze kinderen werden in de gelegenheid gesteld om naar huis te gaan.

In het gepubliceerde krantenbericht was sprake van de dominee die de berichten over het verongelukken van de "Willy " aan de betrokken vrouwen en moeders moest aanzeggen.
Ook in het geval van de "Bep " zijn dominee's rond gegaan om betreffende vrouwen en moeder geestelijke bijstand te verlenen. Ook hier was er grote onzekerheid door de lange tijdsduur van de ongewenste internering.

De bemanning heeft wel vergoeding gekregen voor de verloren gegane prive eigendommen.
Deze afwikkeling is vrij spoedig tot stand gekomen. Reeds op 10 mei 1940 kon op het consulaat in Den Haag deze vergoeding worden afgehaald. Hoeveel mensen op deze dag een bezoek hebben gebracht aan het consulaat, is mij niet bekend. Mijn zegsman heeft het op 10 mei nog wel geprobeert, ondanks dat door Duitsland op deze morgen de oorlog was verklaard aan ons land. Maar onderweg naar Den Haag is hij terug gekeerd daar er para troepen waren geland en er regelmatig werd geschoten.
Hoe de schade met de reder is afgewerkt is mij onbekend. Misschien weet Piet Es hier iets over ?

Men zou denken dat lering getrokken kon worden uit wat deze bemanning heeft meegemaakt in de duitse gevangenis.
Mij is bekend dat van een der opvarenden, de kinderen fervente aanhangers werden van de N.S.B.

Veel vragen zullen blijven.
b.v. Het nummer 0. 46 op de Duitse trawler welke de "Bep " heeft opgebracht naar Borkum.
Was dit een visserij nummer of was het een voorkomend nummer ingebruik op oorlogschepen ?
Was dit camouflage ? Ook het voeren van de Hollandse vlag op een Duits vaartuig ?
Kon de " Bep " zo gemakkelijk ankeren of is zij langszij van de trawler gemeerd, nadat deze had geankerd.
Ook het excuus dat de "Bep " voor een Engels schip werd aangezien lijkt mij onzin.
Welke Engelse trawler zou zich zo ver in de Duitse Bocht vertonen om te vissen ?

Waarschijnlijk zullen er nog veel onduidelijkheden niet verklaart kunnen worden.

Enkele correcties.
De in de krant vermelde naam Arie Corving in hierin foutief vermeld, Dit moet zijn.... Arie Korving.


Vreemdeling
 
 
      

 

 
         
«      

Op 26 aug . j.l heb ik het liedje  "Allen die willen naar Island gaan "geplaatst.

Hierin komt het woord  "kollen "voor.
De onder dit lied geplaatste uitleg hierover is sleepnet.

Ik kon het woord  "kollen " als sleepnet niet thuis brengen.
Mijn grootvader had het wel eens over "kollen ".
Dit was echter een visserij met geaasde lijnen voor de vangst van kabeljauw of schelvis.. Dit was periode van de zeilloggers.

Op google nagezocht en deze bevestigt dit.

vreemdeling

De "Kol" is inderdaad een vistuig welke bestond uit een staaf ijzer met aan weerszijden een haak,
waaraan als aas een haring werd bevestigd; het geheel werd met lood verzwaard en werd in het midden opgehouden door een lijn, de dieplijn.
Door "de kol" heen en weer te halen kon men voelen of men beet had.
 Bron: "De Scheveningse woordenschat".

A.K.Pronk

Bedankt voor uw positieve reactie.

vreemdeling

Piet Es,

Naar aanleiding van ue reactie op mijn vraag heb ik het boek
"Vlaanderens Haringbedrijf in de Middeleeuwen
schrijver R.Degryse
uitgave Nv. De Nederlandse boekhandel Antwerpen.

vorige week aangevraagd in de plaatselijke bibliotheek.
Tot mijn grote verbazing lag het vandaag in de bibliotheek op mij te wachten.
Boek is terug gevonden in de Atheneum Bibliotheek te Deventer.

Ga nu dit boek lezen.
vreemdeling

Het Huis.

Op 11-7-2009 plaatste Piet Es de volgende reactie over een huis( je ).

.Iedereen in Scheveningen, zowel oud als jong, was blij dat de tijd van de 19de eeuwse miezerige huisjes met de eensteensmuurtjes, de plee buiten, één kamer beneden, geen keuken maar koken onder een afdakje op het achterplaatsje, ouders slapen in de bedstee en de kinderen met z'n allen op de zolder (twee of drie in één bed) en eens in de week als kind gewassen worden in de teil op een stuk zeil in de woonkamer, voorbij was.  Ik weet waarover ik praat.

Maar een beschrijving van het huis(je) wordt niet gegeven.
Daar ik ook in dit huisje heb gewoond wil ik proberen dit weer te geven.
Het huis was gevestigd in het "slop van Maerte Sukker ", dus bij het Marcelisplein, tegenover de bibliotheek.
Van dit slop is heden ten dage weinig over. Slecht een klein gedeelte is hiervan nog zichtbaar.. Al de daar vroeger aanwezige woningen zijn gesaneerd en door nieuwbouw vervangen.
Reeds  voor 1940 was hierover al sprake.

Het zogenaamde slob was in feite een grote doodlopende poort, waar in het achterste gedeelte nog een drietal doodlopende poortjes aan de rechterzijde waren. Haaks op de grote poort.. ( dus zijde Badhuisstraat ).
Het geheel werd begrend door de Badhuisstraat aan de zuid zijde, de Haringkade aan de noordzijde en de Stuurmansstraat aan de oostzijde.
Bij de ingang van deze poort op het Marcelisplein, was aan de rechterzijde op de hoek een sigaren winkel en aan de linkerzijde op de hoek een cafe..
De poort binnenlopend had je aan de rechterzijde een blinde muur, tot aan het huis van groenteboer/ kolenboer
Brand.
Aan de linkerzijde had je de blinde muur van het cafe en vervolgens een verhuurderij van handkarren en bakfietsen.
Hierna kreeg je een vernauwing. Links 4 huizen en rechts woonhuis en opslagplaat van firma Brand.

De huisjes aan de linkerzijde  waren...
1. No.251 Bewoner Dove Job.. een schelpen visser.
2. No.249 Bewoner van Klaveren. een schokkerman.
3. No.247 Bewoner Gijs ? ( v.d. Zwan )    visserman
4  No. 245 Bewoner Fam Taal.. Oud schipper en vader van Maarten ,Albert,Cor en Jacob Taal ( zie boek  Bouwe Teelt )
Deze huisjes hadden een klein plaatsje aan de straatzijde van de woning .

Na no.245 werd aan de linkerzijde de poort weer wat breder.
Op no.243 was een boven huis gevestigd waar de fam Roos ( de Klonterd ) woonde.Dit huis was gedeeltelijk boven de opslagplaatsen van bouwmaterialen van de aannemer Koek.. Deze opslagplaatsen hadden de nummers 241,239 en 237.
Hierna volgden 7 stuks gelijkwaardige huizen. Twee deuren naast elkaar en het laatste huis 1 deur..
Dit was tevens het einde van de poort.
Op no.235 woonde de fam.Pronk ( Kannebrou ) Weduwe met kinderen. Ex. koopvaardij man.( zie ook Herinneringen aan Duindorp ( Co en Jans, twee zusters ( 2 )
Op.no.233 woonde fam. J. Spaans. met 2 kinderen( meisje en jongen ) . Visboer.
Op no.231 woonde fam. C.Spaans met 4 kinderen ( jongens ) Monteur Sch. 77  Albatros 
Op no.229 woonde fam.J.v.d. Harst . groot gezin . tot 1938 schipper op de Sch.16 Sumatra
Op no.227 woonde fam Korving. 2 kinderen. Monteur op Sch.15 Bep.( zie ook Herinnering Sch.15 Bep )
Op no.225  mij onbekend.
Op no.223 woonde fam. J.v.d. Toorn. Enkele kinderen.  Melkboer ( getrouwd met Ke Lagas)

Vervolg Het Huis

Tegenover deze huizen waren nog eens 3 sloppen, waarvan de woningen in het middelste slop aan weerszijde met de achterzijde tegen de woningen in het 1e en 3e slop waren gebouwd.
Deze woningen waren allen gelijk maar kleiner dan de woningen in de grote poort.
De vrouwelijke bewoners droegen hoofdzakelijk de Scheveningse dracht., behalve de bewoonster van no. 227.
Zij was wel in klederdracht,echter in een dracht wat toen ter tijd een "Baskenlijf"werd genoemd.
Alles bij elkaar genomen was het een doorsnee Scheveningse wijkje..

Het plaveisel van de straat bestond in het begin uit klinkers. Later werd aan de linker zijde , vanaf no,243 , een stuk langs de huizen betegeld.. Tevens werden er palen geplaatst ter hoogte van het eerste slopje, zodat de paard en wagen van de firma Brand niet verder de poort in kon rijden en het tegelpad zou beschadigen.. Een gedeelte van deze palen was uitneembaar, om toch de rest van de poort toegangkelijk te maken met auto of paard en wagen. b.v. bij verhuizing of begrafenis..

Ons huis op no.231 was een koophuis van mijn grootmoeder, welke was verhuisd naar een bovenwoning aan de Westduinweg. In dit huis had zij als weduwe gewoond met 7 kinderen.
Mijn moeder was een dochter van Kees Taal ,welke op no.245 woonde.. Deze woning werd bewoond door de ouders en 9 kinderen.
Dus mijn ouders waren op dit adres vanouds al heel goed bekend.

Zoals ik al eerder heb geschreven waren er 2 buitendeuren naast elkaar, welke toegang gaven tot de hierachter gelegen woningen. Na de voordeur kwan je in een ongeveer 8 meter lange gang..In ons huis lagen de kamers aan de linker zijde van de gang en voor onze buren aan de rechterzijde van de gang..
Ongeveer in het midden van de gang aan de linker zijde waren 3 deuren. Deur 1 gaf toegang tot de voorkamer, deur 2 gaf toegang naar de trap naar de zolder boven de voorkamer en deur 3 gaf toegang tot de achterkamer..
Tussen voor en achterkamer was een scheidings wand., dus tussen deur 2 en 3. Boven zowel de voor als achterkamer was een zolder.
Beide zolders hadden een punt dak.
Beide kamers waren ongeveer 4 x 4 meter groot aan oppervlakte.
De voorkamer had 2 ramen aan de straat zijde.Mooie vitrage en lancaster over gordijnen.
Onder de trap naar de zolder was de bedstee. Deze kamer had ook een schoorsteen.
De voorkamer was de mooie kamer, welke alleen werd gebruikt voor visite..
Zeil op de houten vloer en in het midden een vloerkleed. Tafel met 4 stoelen en een leunstoel voor de heer des huizes..Een grote linnenkast ( het pronk juweel van de vrouw des huizes ) en een haardkachel.

De achterkamer was de woonkamer.waar men in leefde
Direct na binnenkomst in deze kamer was aan de rechterzujde een deur,welke toegang gaf naar trap naar de achter zolder . Trap liep dus langs de zijwand van de gang..
Ook hier was weer een bedstee onder de trap.
Ook hier zeil op de houten vloer en in het midden een kleed.
Aan de achterzijde ook twee ramen,
Verder tafel met 6 stoelen en een schoorsteen met een potkacheltje.

De voorzolder werd gebruikt als slaapzolder en de achterzolder als bergruimte. Toen wij er omstreeks 1936 kwamen wonen, waren op de beide zolders de dakpannen te zien.. Na ongeveer een jaar werd de slaapzolder afgetimmerd, zodat de dakpannen niet meer te zien waren. Scheelde 's-winters meteen een stuk tegen de kou.
De achter zolder bleef in de oorspronkelijke toestand en hier werden overbodige spullen opgeslagen en 's-winters de zee spullen van mijn vader, zoals oliegoed, lieslaarzen, groene scheepsdekens, zeemanskist enz..
Hier kon ook de was te drogen worden gehangen bij regenachtig weer.

Op de slaapzolder moest het gehele gezin slapen.. De bedstee in voor en achterkamer werden niet als slaapgelegenheid gebruikt, maar als bergruimte.
Gelukkig bestond ons gezin uit 4 jongens en op het moment van verhuizing waren de leeftijden resp. 3, 5, 7 en 9 jaar oud,
Op de zolder stonden 2 tweepersoons ledikanten en een kinderledikantje..
Een ledikant voor de beide ouders en een ledikant voor de 3 jongens en het jongste kind in het kinderledikantje.
Het kinderledikantje en een tweepersoons ledikant voor de kinderen stonden grotendeels onder de schuine zijkanten van het dak,
De zolder had aan de voorzijde een piepklein dakkapelletje met een raam en aan de achterzijde een klein openklapbaar raampje.. Een gedeelte van het zolder opppervlak werd ook nog in beslag genomen door de opening van het trapgat. Als mijn vader op zee was mocht een van de jongens bij mijn moeder in bed slapen.
Na enige jaren werd het kinderledikantje vervangen door een eenpersoons bed, waar de oudste zoon dan in kon gaan slapen. Ook dit bed stond dan weer gedeeltelijk onder de schuine zijkanten van het dak.
.
Een groot verschil met tegenwoordig, waar kinderen van 10 jaar al aanspraak maken op een eigen kamer.
Ook mochten wij in deze situatie nog niet klagen als ik denk hoe mijn grootmoeder hier woonden met 7 kinderen, waarvan er dan ook nog 2 meisjes bij waren.
Waarschijnlijk werden dan ook de beide bedsteden gebruikt. 
Van de kinderen zullen er zeker een paar op de visserij werkzaam zijn geweest en als zij op zee waren, gaf dit minder problemen bij de slaap situatie.

Keuken en badkamer hadden wij niet.
Achter het huis was een kleine binnenplaats van ongeveer 3 x 5 1/2  meter.,
Deze binnenplaats was deels  ( ca. 2 1/2 meter )overdekt. Hier was een klein gedeelte in gebruik voor kook en bak aangelegen heden en een gedeelte voor aanrecht, waaraan kon worden afgewassen en het eten worden bereid.
Kookgedeelt bestond uit een 2 pits gastoestel, een 4 pits, een 3 pits en een 1 pits petroleum stel..
Vis bakken en vlees uitbraden werd op het 4 pits petroleum stel gedaan.. Verder was er in deze ruimte een kolenhok, een berghok en een WC..
Het geheel was omgeven door een 2 meter hoge muur, zodat buren geen overlast zouden hebben. en zeker de achter ons wonende mensen aan de Haringkade.. ( Grotere huizen en betere stand )
Door de hoge muur en het gedeeltelijke overdekking was er weinig daglicht in de achterkamer.
Waterkraan was ook op deze binnenplaats en 's-winters moest er wel voor worden gezorgd dat de kraan goed was afgedekt en /of afgesloten i.v.m. bevriezing.
Op deze binnenplaats moest ook de wekelijkse was worden gedaan, welke dan op een droogrek aan de voorzijde van het huis te drogen werd gehangen of bij slecht weer op de achter zolder.

's- Morgens was je meteen ontnuchterd als je met koud water op de binnenplaats je toilet moest maken.
De wekelijkde persoonlijke wasbeurt geschiedde in de grote teil in de achterkamer. Van klein naar groot om de beurt, onder toezicht en kommentaar van het gehele gezin.. De kleintjes werden door moeder gewassen, de grotere moesten het zelf doen, onder toeziend oog van mijn moeder.. Toen dit iets wat "genant " voor de grotere ging worden, werden deze met handdoek en zeep naar het badhuis gestuurd naast het politie bureau..

Al waren wij dan niet voorzien van alle huidige confort, ik heb er geen minderwaardigheids complex aan overgehouden.
Hadden wij het slechter als het kind dat nu 11 hoog in een flat gebouw woont.?
Waren wij smeriger als de jeugd die nu iedere morgen onder de douce moet ?
Beslist niet., daar zorgden onze moeders wel voor dat hun kinderen netjes en schoon naar school gingen en over straat liepen.
 Geen deodorant, geen aftershave, geen zeep met een luchtje, maar gewoon sunlight zeep en als je heel smerige handen had was groene zeep bruikbaar.

Wij hadden ruimte om te spelen.
En er waren dan ook nog mensen die het slechter hadden en in een nog kleinere huisjes woonden.
Wat blijft, is de herinnering aan vroeger.
Zeker nu, in vergelijking waar en hoe wij nu wonen en hoe het vroeger was.
En zeker ook , hoe toen onze moeders zich moesten behelpen in vergelijking met het confort in huis en keuken van tegenwoordig.

Vreemdeling




..
.

De Klomp.

In mijn jeugd jaren en dus nog in de periode op de lagere school, was op het lesrooster van de school ook nog enige tijd vrijgemaakt voor het onderdeel zingen.
Behalve dat er bij de aanvang van de school een psalm versje werd gezongen, werd er ook meerdere malen ruimte gevonden om gedurende de week andere versjes dan psalmen te zingen.
Vaak werd dit gezang dan ondersteund door de meester of juffrouw met behulp van gitaat, viool,banjo of blokfluit
Een van deze versjes welke regelmatig werd gezongen was het onderstaande liedje.

Mijn vader's klomp is mijn scheepje
het slootje is de zee.
De wind blaast over de baren:
nu moet mijn scheepje varen ...
och kon ik ook maar mee!

Als ik erin kon zitten,
en zelf de stuurman was:
'k zou flink het roer hanteren,
en zeilen en laveren,
en drijven op de plas!

Heeft dit liedje ons geinspireerd bij onze zucht naar avontiuur ?
Gaan varen konden wij nog niet, gezien onze leeftijd, maar wij konden wel scheepjes laten varen.
Het maken van een scheepje van een vloot was het begin , maar ondanks onze jeugd waren wij ook nog eerzuchtig en wilden wij meer.
Geld om een scheepje te kopen was er niet. Als je geluk had kon je wel eens een scheepje krijgen , gemaakt van een klomp, van een oudere neef of buurjongen.
Soms maakte een vader tijdens zijn afwezigheid op de logger zo'n fel begeerd scheepje voor je.
Was dit niet het geval dan mocht je toekijken hoe je vriendjes zich vermaakten met hun zeilscheepjes op het strand of op het water van kanalen,eendjesvijver of Westbroekpark.
De klomp werd in die tijd nog veel gedragen bij de werkzaamheden op de aanverwante bedrijven van de visserij.
De klomp was natuurlijk ook een stuk materiaal om een scheepje van te bouwen en het verschafte je ook de mogelijkheid  om ook aan het vaar plezier van je vrienden mee te doen.
Van de huidige zelfbouwpakketten hadden wij nog nooit gehoord en er was trouwens ook geen geld voor en het was dan ook veel spannender om zelf een scheepje te bouwen.
Maar je had dan wel een klomp nodig.

Dit was echter nog niet zo eenvoudig .
Als de bovenkap van een klomp was afgebroken, werd deze zo spoedig mogelijk gemaakt met een stukje ijzerdraad of trekbandje. Zomaar een klomp weggooien voor een kapotte kap kon echt niet en een klomp welke aan de onderkant was versleten en waar gaten in zaten, kon je natuurlijk niet als scheepje benutten.
Vaak als de linker of rechter klomp nog intact was en de andere klomp gaten vertoonde, kon je op de schuur dit paar klompen nog wel gebruiken door in de kapotte klomp een stuk karton of een opgevouwen krant te stoppen. Dit was natuurlijk alleen mogelijk bij droog werk en binnenshuis. Bij regenachtig was dit natuurlijk uitgesloten.

Als dan zo'n paar klompen werd afgedankt kon je  hiervan een der klompen gebruiken voor het doel om een scheepje te bouwen.
De kunst was dan om de kap van de klomp te halen. Dit moest wel met zorg gebeuren , zodat een egale lijn werd verkregen om het dek hierop te spijkeren.
Voor het dek was het het mooiste als je een stuk triplex van een theekist op de kop kon tikken.
In de Keizerstraat was toentertijd een koffie en theehandel. Thee werd vanuit de tropen aangevoerd in triplexkisten, waarvan de binnenzijd was bekleed met bladlood.
En bij deze winkel kon je nog wel eens een stuk triplex op de kop tikken.
Lukte dit niet dan waren de zijplankjes van een sinaasappelkist hier ook bruikbaar voor.
Echter deze plankjes waren minder buigzaam en je moest er wel voor zorgen dat het raakvlak met de klomp volkomen vlak was en zonder "zeeg ".
Voor dat het dek op de klomp werd geplaatst moest er eerst een gat in het dek worden gemaakt om de mast door te laten en in het inwendige van de klomp een houder te bevestigen, waar de mast in werd geplaatst . Hetzelfde resultaat kon worden verkregen door een spijker door de voetzool van de klomp te slaan en hierop de mast te plaatsen.
 
Als kind hadden we natuurlijk niet de beschikking over veel gereedschap. Een mes ( soms het aardappelschil mesje van je moeder ), hamer en figuurzaag.
Als je nog een beetje geluk had, een handboor machientje uit je vaders gereedschap kist.
En wat schuurpapier of schuurlinnen was wel te "bietsen " bij ooms of kennissen, welke een baan aan de wal hadden.
Voor een paar centen kon je wat kleine spijkertjes kopen bij de ijzerhandel in de Stevinstraat, welke je dan in een klein papieren puntzakje mee kreeg.
Die paar centen had je na lang gebedel van je moeder weten los te krijgen of je had er flink wat werkjes voor moeten doen, zoals schoenenpoetsen. kachelhout hakken en zelfs wel eens koper poetsen.
Maar als je eenmaal de spijkertjes had,  kon je door gaan met plaatsen van het dek op de klomp.
Dit moest heel voorzichtig gebeuren, vooral aan de zijwanden van de klomp, waar het hout veel dunner was dan aan de voor en achterzijde van de klomp.
De mast, gemaakt van een langer stuk hout van voldoende dikte en na veel gesnij en schuren van boven iets taps toelopend, zou nu kunnen worden geplaatst.
Maar zo'n vaartuig zou met mast en zeilen  alleen te gebruiken zijn op de vloer van de kamer of in de zandbak of om op het strand, in het zand, mee te spelen . Met zo'n scheepje varen zou lachwekkend zijn t.o.v. je vrienden, daar het scheepje bij de minste windvang zou omslaan .

Zoals een echt schip moest de klomp ook een voor en achter steven hebben en een kiel.
Sunlight zeep werd toentertijd in houten kistjes bij de kruidenier afgeleverd. Dit hout was heel geschikt om stevens en kiel van te maken. Je behoefde maar een of twee plankjes te hebben en soms bracht het deksel van de kist al de nodige uitkomst als je het probleem aan de kruidenier voorlegde.
Voor en achtersteven passend op de klomp maken was nog niet zo eenvoudig, maar met veel geduld en het breken van diverse fijne zaagjes uit je figuurzaag, kreeg je het wel voor elkaar.
Met het handboormachientje nog wat gaatjes geboord in kiel en stevens , zodat met wat spijkers deze aan de romp konden worden bevestigd en de dikte van de spijkers  het hout niet zou doen splijten.

Nu begon het al aardig op een schip te lijken.
Nu de afwerking nog.
Roer uitzagen en met koperdraad aan de achtersteven bevestigen.
Nu nog een gaffel voor het grootzeil. Dit was wel het moeilijkste werk, vooral de uitholling van de gaffel wat rond de mast glijdt. Heel vaak moest je opnieuw beginnen wanneer de zijkanten van de gaffel weer eens onder het snijden schuren en zagen, afbraken.
Jou scheepje moest natuurlijk wel sneller varen als dat van je vrienden, dus zeil oppervlak moest zo groot mogelijk.
Normaal was een grootzeil en fok.  Het zeil oppervlak te vergroten was alleen mogelijk door het plaatsen van een topzeil ( tjik ) boven het grootzeil en een 2e fok aan een boegspriet ( kluifhout )
Dus nu nog een steng maken voor het topzeil en een boegspriet voor de 2e fok.
Boegspriet plaatsen en stagen aanbrengen tot steuning van de mast.
Van papier de grootte van de zeilen opmeten. Nu nog een stuk van een oud kussensloop of laken en een gewillige moeder om hiervan zeiltjes te naaien.
Als de zeilen dan waren geplaatst was het schip voltooid. Met een restje overgebleven verf kon eventueel nog wat kleur op het scheepje worden aangebracht.
Wat lood aan de kiel bevestigd en het schip kon te water worden gelaten en de competitie aangaan met je mede zeilvrienden.
Jouw scheepje met een boegspriet was wel kwetsbaar. Vaak gebeurde het dat de boegsprier afbrak, als het scheepje met snelheid tegen de kade botste.
In Eendenvijver,Westbroekpark en op het strand had jer hiervan geen last, maar je liep wel het risico dat je scheepje midden in de vijver vast kwam te zitten in riet en eendenkroost of op het strand richting open zee koerste.

Het is hier zo simpel verteld. maar als kleine jongen had je er handen vol werk aan en een vader om te helpen was er niet, want die was op zee.

Vreemdeling

Er wordt nog steeds met klompen gezeild hoor.
Zie bijv. http://www.klompkesilen.nl/

Dit jaar werd zelfs het '7e Iepen Frysk Kampioenskip Klompkesilen' gehouden.

Er zijn hele schoolkompetities en er is een eenheidsklasse met de zgn. Scherjonklomp (geen linkse, geen rechtse, maar de punt in het midden).
Zie ook http://www.klompzeilen.nl/

Het ter beschikking komen van de eenheidsklomp en het stimuleren van het klompkeslilen d.m.v. een bouwpakket voor lagere schoolleerlingen heeft e.e.a. fors gestimuleerd.

Volgende wedstrijd: zaterdag 17 oktober 2009 in Warkum (NL: Workum).
Bijzonder hierbij is dat het hierbij om vrachtklompen gaat, de vracht is een zelfgeschreven zeemanslied (zie: http://liereliet.nl/Klompschepen.htm)

Wijbe m2
Leuke reactie.
Vreemdeling

Ik woonde op het Eiland (1957-1963) en kan me herinerren dat wij bootjes zeilden in de kom.
Alleen onze scheepjes waren gemaakt van vloten (kurk) welke we tegen een muur schaavde om een scheeps profiel the krijgen.

Een vloot maakte een botter en twee vloten aan elkaar gehecht met houten pennen een logger.

(sorry voor eventuele spel fouten maar ik woon al 30 jaar in Engeland).

Kerk en Haringvisserij.

Voor Scheveningse begrippen misschien een vreemd onderwerp.
Wat wij ons nog wel weten te herinneren is de jaarlijks weerkerende Bid- en Dankdagen voor de visserij..
Tegenwoordig heet het misschien wat anders en zal ook wel afhangen van de streek waar men woont en zal het b.v. Biddag voor gewas en arbeid worden genoemd
Natuurlijk ook niet te vergeten het prachtige werk van het hospitaalkerkschip "de Hoop "
Het betreft in deze gevallen om geestelijke bijstand en in geval van H.K.S. ook om medische hulp.
En de enkele keren, wanneer je vader van een reis thuis was, je van je moeder wat harinkjes of een zootje vis naar de dominee moest brengen..

De titel van dit onderwerp vindt zijn oorsprong in een bezoek aan de R.K. kerk in Dieppe zo'n 15 jaar geleden en ook nog eens vrij recent.
Niet het kleine kerkje op de krijtrotsen bij de linkerzijde van de  haven ingang, maar de kerk op het marktplein bij de huidige "port de plaisance " , dus nog voor de sluizen.
Op het moment van mijn eerste bezoek werd de kerk nog niet gerestaureerd van de geleden schade veroorzaakt in  de 2e wereld oorlog.
In de westerlijke wandelgangen van de kerk hingen diverse wandplaquettes met inlichtingen omtrent diverse gebruiken zoals deze in het verre verleden gebruikelijk waren.in deze parochie.
Een hiervan vermeldde dat deze kerk reeds voor de middeleeuwen al een pleisterplaats en beginpunt was van de bekende route en pelgrimstocht   naar Santiago de Compostella in N.W. Spanje..
Pelgrims vanuit Engeland kwamen op hun doorreis naar Santiago via Dieppe en in deze kerk.

Zelf was ik op de terug reis van een bezoek aan Santiogo de Compostella en op deze terug reis wilde ik de diverse havens in noord Spanje en west Frankrijk weer eens bezoeken waar ik in mijn zeemans loopbaan wel eens was geweest..
In Dieppe was ik nog niet geweest, maar de verhalen van familie en bekenden over Dieppe lokten ons, om ook hier eens een bezoek aan te brengen.
Het bezoek viel niet tegen en het zeefront van Dieppe zag er modern, mooi en verzorgd uit., .In tegenstelling tot de kerk waar nog veel aan moest gebeuren.

Vorig jaar bezochten wij weer eens Dieppe.en de betreffende kerk werd gedeeltelijk gerestaureerd..
Ook waren alle plaquettes omtrent "route de Compostella" en kerkelijke afdrachten aan de clerus van de kerk verwijderd i.v.m. werkzaamheden
Een van deze plaquettes vermeldde de hoeveelheid  stuks haringen welke de gezamelijke visserlui jaarlijks aan de kerk moesten leveren. IK weet het juiste aantal niet, maar het was een grote hoeveelheid..

In het boek "Vlaanderens Haring bedrijf in de middeleeuwen " is een hoofdstuk aan dit onderwep gewijd.. Hoofdstuk heet dan ook "De Kerk en de Haringvisserij. "'

Het hoofdstuk begint ook met de zin...... In de middeleeuwen speelde de kerk een voorname rol in de economie...  en verder...
.......en eischte van de bevolking van haar domeinen en parochien talrijke diensten en bijdragen.
De meest verspreide kerkelijke belasting was het tiend, dat door de cijnsplichtige meestal in natura, d.i. in landbouwproducten, maar ook in geld werd gestort.
De kust bewoners waren en landbouwer en visserman. De haringvangst kon tijdens het haringseizoen met open boten en niet ver van de kust worden bedreven.

In het bisdom Terwaan waren de vissers van de landstreek tussen Boonen ( het huidige Boulogne sur mer ) en Nieuwpoort aan hun parochiale geestelijkheid haringtienden verschuldigd,
Deze tienden werden niet altijd betaald en vele vissers probeerden deze heffing te ontlopen door niet te betalen.of valse aangiften te doen m.b.t. de vangsten..
Van de zijde der kerk werd bij constatering van fraude extra straffen opgelegd. wat dan weer resulteerden in een opstand van de vissers. Hierbij werden zelfs enkele geestelijken gedood..

De periode waarover deze tiend betaald moest worden liep van 29 september tot 18 november en viel samen met het haring seizoen in de zuidelijke Noordzee..
Politieke gebeurtenissen en natuurlijke omstandigheden konden nog weleens de haringvangst in het eigenlijke seizoen beinvloeden en was het voor de vissers dan ook moeilijk om de tiend te betalen.
Zo beklaagden zich de vissers van Grevelinge ( het huidige Gravelines ) in 1218 dat zij geen tiend konden betalen door de hevige vorst voor en tot Sint Maartensdag ( 11 November ) welke de haringvangst verhinderde.
De diverse oorlogen tussen Engeland, Spanje en Frankrijk hadden ook invloed in de uitoefening van en de opbrengst van de haring visserij.

Zo was de tiend  ook verschuldigd over de opbrengst van de walvis vangst., wat ook mogelijk bleek te zijn in de kust wateren..
.........Van elke gevangen walvisch hadden ze bovendien, eveneens als tiend, een stuk vleesch uit de staart af te staan.....
Het zal dan ook wel het lekkerste stuk vis zijn geweest.

De tiend verschilde in grootte per parochie
Het gebruik bestond reeds in de 11e eeuw aan de kust van het Boonensche ( rond Boulogne sur mer )
De zeelieden betaalden er jaarlijks, na de haring- en makreenseizoenen, aan de addij Sint Wulmar een tiend uit, dat de helft bedroeg van wat in elke boot als aandeel in de winst aan iedere vennoot van de stuurman toekwam..
Voor de haring visserij werden open boten gebruikt, varierend in grootte en werden door middel van een zeil of door riemen voort bewogen, varierend van 4 tot 10 zitbanken.
De stuurman was in het algemeen de eigenaar van de boot., Voor de levering van de talrijke haringnetten deed hij een beroep op zijn gezellen of "volghers "..
Deze waren niet zijn knechten maar zijn medewerkers of "vennooten "
Iedere vennoot moest minstens 2 netten meebrengen.
De vennootdelen werden aan het eind van het haring seizoen aan de vennoten uitgekeerd en op hetzelfde moment vond de afrekening van de tiend plaats.

Het kan best mogelijk zijn dat zo'n zelfde systeem voor en in de middeleeuwen ook in onze omgeving werd gebruikt.toen de R.K. de enige kerk was.
Misschien zijn hierover nog gegevens bekend.

Het kleine kerkje op krijtrotsen aan de linker haven ingang is ook de moeite waard om te bezichtigen. In dit kerkje zijn veel in memoriam gedenkplaten aangebracht van scheepsongevallen,
zowel van visserij en koopvaardij..

Vreemdeling

Zondag..

Hoe verliep de zondag in jullie jeugd is mij wel eens gevraagd. Ik moet dan terug gaan tot ongeveer 1939, dus de periode van nog voor de tweede wereld oorlog.
Het was een dag die volgens een vast patroon verliep. Een dag waar niet op gewerkt werd en alleen de noodzakelijkste dingen werden gedaan.
"Gedenk de Sabbaths dag........ " werd door ieder gerespecteerd.
Op de voorafgaande zaterdag waren de meeste noodzakelijke dingen gedaan.
De boodschappen waren gedaan. Gelukkig werd brood , melk,aardappelen en groenten aan huis bezorgd. Soms ook wel het stukje vlees.
De normale boodschappen moest je halen bij de kruidenier. Alles moest nog afgewogen worden en iedereen moest netjes op zijn of haar beurt wachten. En 's-zaterdags kon het nog wel eens druk zijn en dan moest je lang wachten voor je aan de beurt was.
Er waren toen ook veel kleine kruideniers zaakjes en de wat grotere zaken als Simon de Wit en Coop waren in opkomst.
De kinderen waren in bad gedaan, aardappelen waren geschild, groente was schoon gemaakt en zonodig was ook het stukje vlees uitgebraden.of stond te sudderen op het petroleum stelletje.
Het vuile goed was in de soda gezet om maandag te worden gewassen..
Zondagse schoenen ( ook de door de weekse ) waren gepoetst en het zondagse goed lag klaar.voor gebruik.
Niets was vergeten

Waarschijnlijk lag het tijdstip van opstaan op de zondagmorgen iets later als normaal maar uitslapen was er zeker niet bij.
Van stappen op zaterdagavond was nog geen sprake, want hier voor waren wij nog veel te jong..
Wel bezochten wij op zaterdagavond als wij oud genoeg waren het CJMV gebouw in de Keizerstraat. Hier brachten wij onze tijd door met diverse gezinspelen en hier namen wij onze leesboeken mee uit de uitleen bibliotheek .
Misschien dat de moeders wel een uurtje langer zouden willen blijven liggen, maar dat stonden de kinderen vaak niet toe.
Het zondagse ontbijt verschilde niet van het ontbijt  op door de weekse dagen. Gewoon brood met een lik margarine en een lik appelstroop of pindakaas..en een kopje thee om het geheel weg te spoelen. Geen croissants, geen orange jus en geen zacht gekookt eitje.
Na het ontbijt maakte ieder zich gereed voor de zondagse bezigheid, n.l. de kerkgang.
Gezicht wassen onder de kraan buiten op het plaatsje. In de winter echt niet zo plezierig. Koud water en kille tot koude omgeving.. Aankleden in je zondagse goed, gepoetste schoenen aan en ieder was gereed voor de kerkgang.
Afhankelijk van de ouderdom der kinderen en of de vader aan de wal werkte of op zee was, .verschilde dit nog wel eens
Waren kinderen nog jong en zat vader op zee, dan bleef moeder zondag 's-morgens thuis en dus geen kerkgang.
Crêche of kinder nevendiensten waren niet bekend..
In deze periode  waren wij thuis met 4 kinderen en hadden een zodanige leeftijd , dat wij als broers gezamelijk naar de kinderkerk konden gaan. Voor ons geval was dit in het wijkgebouw
 "Maranatha "aan de Gevers Deynootweg.
In verschillende zaaltjes werd kinderkerk gehouden voor diverse leeftijden.Voor de jongste groepen werd dit gedaan door dames.
Voor de oudere groep werd dit gehouden  in de grote zaal. Hier stond een soort preekstoel  en er werd voorgegaan op toerbeurt door diverse personen, n.l de heren Ter Avest, Compagne en Groenendijk. Deze personen waren cathageten en gaven in de week cathegesatie aan de jeugd van de Ned.Herv.kerk.
Zoals in de normale kerk werd hier ook een preek gehouden, maar op een eenvoudige wijze.
De ouder(s) gingen naar de Oude of de Nieuwe kerk,resp. in de Keizerstraat of Duinstraat., afhankelijk welke dominee er preekte.
Na afloop van de kerkdienst was het meestal de gewoonte om bij een der grootouders koffie te gaan drinken.
Was de vader van het gezin op zee werkzaam en toevallig deze zondag thuis, dan werd er koffie gedronken bij de ouders van de man.
Was de vrouw deze zondag alleen dan werd er koffie gedronken bij haar ouders.

De kinderen gingen meestal niet mee op de koffie visite.. Vanuit de kinderkerk even thuis iets nuttigen en vervolgens naar de zondagschool.
In ons geval was dat de school in de Korendijkstraat.
Het verplichte psalm versje hadden we natuurlijk geleerd en hoe beter en mooier je het psalm- vers.op kon zeggen, des te meer kans was er , dat je bij de viering van het kerstfeest van de zondagschool een bijbel tekt mocht opzeggen ten aanhoren van de ouders welke de kerstviering bijwoonden.. Dit werd meestal gevierd in de zaal van "Rehoboth"

Na de zondagschool werden de ouders opgehaald bij de resp. grootouders. Meestal werden wij als kinderen dan bij de grootouders onthaald op een zakje snoep en met de waarschuwing er bij, voorlopig niets hier van te nuttigen, want het middagmaal zou niet lang hierna thuis worden opgediend en onze eetlust moest niet worden bedorven door de snoep.

Op de terug weg naar huis door de diverse straten, werd dikwijls orgelspel gehoord. Veel gezinnen waren in het bezit van een orgel of harmonium en in veel gezinnen was het de gewoonte om voorafgaande aan het zondagse middag maal een een of meerdere psalm verzen te zingen.
Het zondagmiddag maal verschilde in die mate met het door de weekse middagmaal dat er nu een toetje was. Meestal was dit griesmeel met braamsap
Na de zondagse maaltijden werd er niet afgewassen. Vaat werd afgespoeld en in de keuken of wat hiervoor door ging, opgestapeld, om op maandag te worden afgewassen.
Ondertussen was het dan wel zo'n uur of drie geworden.  Op straat spelen was er niet bij.
Bij mooi weer de gelegenheid om wat te wandelen in de Scheveningse bosjes, Westbroek park, Eendenvijver met de 77 trappen en aan de andere zijde de Belvedére.. Misschien bij de wandeling wat beuken nootjes zoeken om later op het potkacheltje in de huiskamer te roosteren.
In de nateelt misschien naar de boulevard om te zien of er loggers voor de wal lagen om bij hoog
water de haven  binnen te  lopen. Misschien was onze vader er wel bij.

Na de wandeling werd er thuis een kopje thee gedronken met een kaakje of een stuk zeekaak. en meestal kwam dan de zak pinda's te voorschijn en het gezin schaarde zich rond de tafel, ieder kreeg zijn portie, en het pellen en eten kon beginnen.
Ook werd de nodige tijd besteed aan het leren van een psalmversje, wat je de volgende morgen op school moest opzeggen.. Hierna de avond brood maaltijd en was het zo langzamerhand tijd dat de jongste kinderen naar bed moesten.
Meestal ging éën der ouders 's-avonds voor een tweede maal naar de kerk.
Als vader van het gezin toevallig thuis was, was het de man die ter kerke ging. Was de vrouw
's-morgens thuis gebleven om op de kinderen te passen, dan bleef de vader thuis of fungeerde een zus of grootmoeder voor oppas.
Meestal mocht een der oudere kinderen 's-avonds met vader mee naar de kerk en als kind was je danig onder de indruk van het psalmgezang van de zware mannen stemmen en waar door een oudere generatie mannen vaak meerstemmig werd meegezongen. Gemengd met de heldere vrouwen stemmen was het een ware lofzang. Heel wat aangenamer als het "gejaag " hede ten dage bij het zingen in zeer veel kerken.
De mannen zaten meestal op de galerij en de vrouwen beneden in de kerk, wat een prachtig gezicht was van al de helder witte mutsen van de vrouwen met hun Scheveningse dracht..
 
Na kerktijd thuis nog wat napraten onder het genot van een kop koffie ( netjes gefiltreerd met een schepje Buisman ) en gekookte melk en de zondag liep ten einde.
Zondagse goed opbergen, zondagse schoenen in de kast en op tijd naar bed.
Maandag was altijd een drukke dag en er moest vroeg worden begonnen.
Afwas van de zondag moest worden gedaan , was uit de soda halen en wachten op de water en vuurman, die in tonnentjes het hete water kwam brengen voor de grote gezins was.
En de dagelijkse sleur meldde zich weer aan.
Als ik eerlijk moet zijn heeft deze soort zondagviering mij en vele anderen met mij geen "schadelijke"complexen bezorgd in ons latere leven.

vreemdeling

Maandag.

Uitgerust van de vorige dag, moest vandaag wel vroeg worden opgestaan.
De dagelijkse plichten dienden zich in volle teugen aan. De afwas van de vorige dag stond er nog en de gezins was moest vandaag ook gebeuren, Dus werk te over.
Eerst de was welke zaterdag in de soda was gezet om te weken, moest hieruit worden gehaald. en de bonte was worden gesorteerd.
De ochtend maaltijd was snel verorberd en de kinderen aangekleed om naar school te gaan, ofschoon dit nog wel even zou duren voor zij de deur uit zouden gaan.
Het wachten was op de water en vuur man, welke iedere maandag morgen voor een paar centen enkele tonnetjes heet water kwam brengen met z'n handkar..Bij ons was dat  water en vuur stoker Vreken uit de Korendijkstraat.
Wij waren niet de enige klant waar hij water bezorgde. Voor velen was de afstand naar zijn stokerij te ver om lopend emmers heet water te halen, Voor je weer thuis was , was het water weer afgekoeld en het was heus geen pretje om met 2 emmers gloeiend heet water te lopen sjouwen.
Bij ons in de buurt waren zover ik weet 3 stokerijen, In de Korendijkstraat, in de Rotterdamse straat en een in de Haringstraat. Op de maandagmorgen hadden deze kleine zelfstandigen het heel druk en regelmatig moest het vuur onder de ketel worden opgestookt en de inhoud van de ketel worden bijgevuld.en water uit de ketel worden getapt voor de wachtende huisvrouwen. De eigenaar bediende de tapkraan van de ketel en zijn vrouw beheerde de kassa.
Voor een paar centen kon je heet water verkrijgen. Op de kleine gastoestellen thuis ( meestal 1 of 2 pits toestellen ) zou het een hele toer zijn om voldoende heet water te verkrijgen voor de was.. Als de eerste ketel warm water in de tobbe was geschonken, was bij het leeg schenken van de 2e ketel het eerste water al weer koud.
Was je op zaterdag vergeten bij de kruidenier groene-of sunlight zeep mee te brengen, of bleekwater of blauwsel, dan waren deze attributen voor de was in voldoende mate bij de water en vuur man voorradig.
Er moest dan wel een kind meelopen om deze spullen te dragen, want met 2 emmers heet water was dat niet mogelijk.

Daar wij nog veel te vroeg waren om naar school te gaan, hadden wij een tijdverdrijf waarbij wij de Zending een plezier hoopten te doen. Op school, kinderkerk en zondagschool.werd ons uitgebreid verteld hoe belangrijk het zendingswerk van de kerken wel was t.a,v onze gekleurde mede mens overzee..
Hiervoor werd gestimuleerd om geld of zilverpapier en theelood in te zamelen.
Geld hadden we niet maar zilverpapier konden we zoeken.
De vele strand en boulevard bezoekers op de voorgaande dag, hadden voldoende.afval in de vorm van chocolade wikkels en cigaretten pakjes op de boulevard achter gelaten.
En zeker het jaar dat aan het einde van de boulevard ook nog een lunapark was gevestigd.
Wij als Hollanders stonden dan in de wereld wel bekend om onze netheid op straat, dit was echter niet merkbaar, na een zonnige zomerdag., op de vroege maandagmorgen.op de Scheveningse boulevard.,.
De gemeente reiniging was dan ook al direct bij aanvang van hun werktijd op de Boulevard aanwezig om het geheel weer een netter aanzien te geven.

Het verkregen zilverpapier van de chocolade wikkels en uit de cigaretten doosjes werd van het overige papier gescheiden en al gaande weg tot een grote bal gekneed., welke dan bij aanvang van de school aan de juffrouw of meester werd overhandigd.

De vele soort cigaretten doosjes van verschillende soorten en merken hadden voor ons als jongens ook nog wel wat waarde.
Van deze doosjes ( voor en achterzijde ) maakten we een soort kwartet spel, waarmee met andere jongens, die het zelfde hadden gedaan, werd gespeeld.. Na de plaatjes te hebben geschud, werd door iedere medespeler een plaatje op de stapel gelegd. Degene die hetzelfde plaatje als het bovenste plaatje van de stapel hier op legde, mocht de gehele stapel naar zich toe nemen.
Het is me toen wel opgevallen dat er zo'n groot aanbod was van verschillende cigaretten merken en een groot gedeelte werd ingenomen door turkse cigaretten., wat tegenwoordig, ondanks de grote groep turkse inwoners in ons land. niet het geval is.
Als wij dan zo de boulevard hadden afgestroopt, togen wij huiswaards en in middels was het dan ook tijd om naar school te gaan.

Wij kregen geen lekkernijen of snacks mee voor in de pauzes, Hooguit een stuk zeekaak, .maar wel een cent , waar van verwacht werd dat je deze netjes in het busje van de zending deponeerde, waarna het nikker poppetje op de collecte bus genadig een knikkende beweging maakte.
Het bezit van een cent was voor vele kinderen een grote verleiding, en menig centje voor de zending werd op de weg naar school omgeruild voor snoep bij de water en vuur man.of bij het kleine kruideniers winkeltje achter de school in de Haringstraat.
Op school moest je dan wel simuleren dat je jouw bijdrage in de collecte bus stopte, door ongezien het nikker popje een zetje te geven zodat hij knikte, waarop het zou lijken dat je je gave in de offerbus had voldaan..

De maandagmorgen begon met een gebed, waarna de opgegeven psalm, welke moest worden geleerd, werd overhoord. Bij niet geleerd hebben strafwerk. Geen pardon zoals tegenwoordig.
Dat de meeste ouderen de vele psalmen uit hun hoofd kennen ( mits er nog oude berijming wordt gezongen ), is nog een voortvloeisel van het leren en overhoringen op school en zondagschool..

Tussen de middag naar huis voor de middag maaltijd. De huisvrouw had haar handen vol aan de was en een maaltijd bereiden kwam op de 2e plaats. Meestal was er bij het zondagse maal hier rekening mee gehouden en waren er meer aardappelen geschild en groente klaargemaakt als werkelijk nodig was. Van dit restant voedsel werd een "prakje "opgewarmd  en ons voor geschoteld.. Meestal werd dit met smaak opgegeten en mocht onze honger nog niet zijn gestild, dan was er altijd nog de zeekaak als aanvulling..

Meestal was de morgen niet voldoende om de was klaar te krijgen, zeker niet als de echtgenoot tijdens het weekeinde van zee was thuis gekomen en zijn vuile goed van een reis van 3 a 4 weken had meegebracht.
Molton of rode baaien ondergoed. bruine kiel, engels leren broek en truien., veelal nog stinkend van de haring of vis.
Alles met de borstel op een plank boenen, spoelen, vaak nog met de hand uitwringen, nogmaals spoelen en wringen., witgoed in het blauwsel zetten en uit eindelijk ophangen om te drogen.
Bij slecht weer op de zolder en rond de kachel in de kamer ( als de kachel brandde ) en anders aan de voorzijde van het huis aan het wasrek..
De was werd meestal in de buitenlucht op het achterplaatsje afgehandeld en in de winter was het een harde job.
Kamferspiritus bracht dan verlichting voor de kloven in de handen..
In latere jaren kwam de wringer en dit was al een zeer grote aanwinst in het was proces, ofschoon het wringen van zeegoed ook van de huisvrouw de nodige inspanning vergde.
Als oudere kinderen moesten wij dan ook wel wat assistentie verlenen bij het uitwringen van de was.

Pas in het late najaar van1941 konden wij van een wasmachine gebruik maken, toen wij naar Doetinchem waren geévacueerd. Het gezin waar wij werden ingekwartierd kookten electrisch en hadden een wasmachine ( met electrische wringer ). Het gezinshoofd van deze familie was werkzaam bij het P,G.E.M.( Provinciaal Gelderse Electriciteit Maatschappij ) waar werknemers tegen gereduceerde prijs deze apparaten konden aanschaffen.:

Als wij om 4 uur uit school kwamen was de was meestal gedaan. Tijd voor een kopje thee had het gezin nog wel maar voor vrouwlief was de wasdag nog .niet over..Deze avond zou ze niet bij het licht van de petroleum lamp een verhaaltje voorlezen voor de jongste spruit, daar was ze echt te moe voor.

Was moest nog drogen, opvouwen en strijken. Eventuele reparaties uitvoeren. kousen stoppen.
Voor de komst van het electrisch strijkijzer werd alles nog met de strijkbout, welke op de kachel of gaspit werd verwarmd, gestreken.
En de scheveningse huisvrouw was precies, alles moest gestreken in de kast worden opgeborgen, zo hoorde het en zo deed je het ook. Dit in tegenstelling van tegenwoordig, waar de moderne huisvrouw, ondanks de vele hulpmiddelen hier geen tijd voor heeft.

Geen wonder dat de huisvrouw van weleer 's-maandags avonds geradbraakt en laat naar bed ging
Had.zij het de voorgaande dag dan niet gehoord, bij het voorlezen van de 10 geboden ?
Zes dagen zult gij arbeiden en al uw werk doen......
En de eerste dag was het dan meteen al goed raak. en het was dan ook te merken aan de kleding van mijn moeder. Het was de enige dag in de week dat ze zonder  " ijzer" liep.
En vaak werden ook nog de werkzaamheden uitgevoerd onder het zingen van een psalm of gezang.
Putte zij de  kracht uit haar trouwtekst, welke bij ons thuis ingelijst,  in de voorkamer hing.?
Psalm 37 vers 5.. "  Wentel uwe weg op den Heere en  betrouw op Hem en Hij zal het maken ".

En ondanks haar zware leven van weleer, heb ik haar tot op hoge leeftijd( met ( 'ijzer ")  gezien in het bejaarden tehuis.

 Zeemanskist.

Vorige week vroeg mijn vrouw tijdens haar huiselijke bezigheden aan mij, of mijn vader vroeger ook een zeemanskist had..
 Ik was wat verwonderd Ien kon deze vraag met ja beantwoorden en ik vroeg ......... Hoe kom je hierzo bij ?
Haar antwoord...... Ja, met "bouwe teelt "bracht mijn vader altid die kist mee en stond dan ergens in het huis, 
Wij gebruikten dan deze kist als poppenhuis.
Echte kinder fantasie, bij gebrek aan iets beters, maar ja,  er was toen ook niets

Het gebruik was dan ook alleen maar 's-winters mogelijk.
Zodra de haringteelt begon was de kist weer verdwenen. .

De kist van mijn vader stond ergens op zolder
In onze kinder ogen misschien een schatkist, maar zodra wij stlekem de klep hadden opgelicht , bleek dit niet zo te zijn..
Wat zat er dan wel in.die kist. 
Alleen gerei voor gebruik aan boord.
Dissel om tonnen mee dicht te slaan , Een drevel om de ijzeren hoepels van de tonnen vaster aan te slaan, Wat breeuwsel om tussen deksel en de wand van de ton te slaan om lekkage en leegloop te voorkomen.
Boetnaalden en boetkatoen om de haring netten te repareren..
Een marlspijker ( splitshoorn ) om touw en eventueel staaldraad te kunnen splitsen.
Kaakmesjes. Zeilplaat en een koehoorn met talkvet en zeilnaalden. en nog wat klein spul, zoals een paar wanten, van een oude molton deken gemaakt, ter bescherming van de handen om tonnen mee te rollen., bij lossing van het schip.

Velen zullen zich afvragen wat  een zeilplaat is en waarvoor dient een koehoorn met talkvet en zeilnaalden..
Een kleine uitleg vooraf zal het geheel duidelijk maken.

Mijn vader voer toentertijd op de Sch.77 Albatros van de rederij Roeleveld en op dit schip was hij monteur of zoals het ook wel werd genoemd  "motordrijver " .
Dit schip had tot ongeveer 1936 een gloeikop motor met een klein vermogen.. In dat jaar werd er in Alphen aan de Rijn ? ( in iedergeval binnenwaarts ) een nieuwe moter geplaatst ter vervanging van de gloeikop motor.
Tot aan dit moment was deze logger uitgerust met een boegspriet., ook wel kluifhout genaamd. Deze boegspriet was uitschuifbaar
In normale positie was hij binnenboord op de voorplecht en kwam vanaf de voorsteven tot ongeveer de voormast.
Na plaatsing van de nieuwe motor werd ook de boegspriet verwijderd. Alle foto's van de Sch.77 zijn van voor deze periode, want op alle foto's is de boegspriet nog aanwezig..

Tot aan dit moment kon de Sch. 77 gebruik maken van de boegspriet en kon hierdoor meer zeil voeren door middel van een 2e fok , .ter ondersteuning van het geringe motor vermogen..
Dit zeil werd "" zeuvenkleier " genoemd. Zeilen bestonden vroeger uit banen ( ook wel kleden genoemd )  en bedoeld fok was gemaakt van 7 kleden. Dit fok was ook groter dan het normale stagfok.en stagfok was dan ook een 'vijfkleier ".
.
Hiervan werd dan ook wel gebruik gemaakt bij gunstige wind als een grote afstand moest worden afgelegd b.v. bij uitstomen naar de noord of bij het thuisstomen vanaf deze breedte..

Bij gebruik van zeilen kunnen deze ook scheuren.. Meest voorkomende averij was dat het zeil uit de "lijken "scheurde.  De "lijken " was als het ware een frame van dik touwwerk waar aan het zeil was bevestigd.
Om averij aan het zeil te repareren had je een zeilplaat nodig.
De zeilplaat was een platte riem van leer welke over de hand paste en door een uitsparing voor de duim op zijn plaats werd gehouden. Op de plaats waar de lederen riem de palm van de hand kruiste., was op deze plaats een ronde ijzeren plaat bevestigd..
Met behulp van deze ijzeren plaat werd de zeilnaald door het zeildoek geduwd. ( een soort vingerhoed in groot formaat ).
Om de naald beter door het zeildoek te steken , werd de naald in het talkvet gestoken, zodat een glij effect werd verkregen.
Bij mijn opleiding aan de Zeevaartschool werd vroeger nog het vak schiemannen onderwezen. Zeilnaaien was een onderdeel hiervan en ik kan u verzekeren dat het een zware klus was..

Of deze attributen na 1936 nog zijn gebruikt ?  Ik denk het niet. Misschien waren deze attributen nog wel uit een vroegere periode n.l. van de zeilvaart. En in die periode was mijn vader in zijn jongere jaren "klimmer "..
Dit was de persoon die bij averij aan zeilen of lopend tuig de mast in moest om dit te verhelpen. Het baantje leverde een kleine vergoeding op boven je nomale gage.
 
De splitshoorn zeker nog wel, wat de reep splitsen zal zeker nog wel zijn voor gekomen.
De kaakmesjes en boetnaalden zeker ook, want vaak werden op zee nog wel eens netten gerepareerd..

Bij het begin van de teelt werd de zeemanskist aan boord gebracht.
Op de hoek van onze straat werd een handkar gehuurd en de hele uitrusting van de visserman werd dan aan boord gebracht.
De groene dekens, bont kussensloop met hhofkussen, strozak ( ongevuld ),  oliegoed, olievel. zuidwester, lieslaarzen en de kist. 
Voor ons als kleine jongen was het natuurlijk van belang om je vader hierbij te helpen.

Aan boord stond de kist aan het voeteneinde van de kooi en deed dan dienst als kast voor het opbergen van je shag en vloeitjes en wat lekkernijen die je vanuit huis voor onder reis had meegekregen.

Al met al herbergde de kist toch nog wel wat geheimen.

Vreemdeling.

Uit het graaikistje
Een platte riem van leer welke over de hand paste en door een uitsparing voor de duim op zijn plaats werd gehouden.
Met behulp van deze ijzeren plaat werd de zeilnaald door het zeildoek geduwd. ( een soort vingerhoed in groot formaat )
De zeilnaald.
Kaakmesje en boetnaald.
De kaartpasser

K

Karel,
 Bij jouw vader hoorde de kaartpasser.
 Bij mijn vader misschien meer een dot poetskatoen.
Verder een mooie weergave.
gr.
Cor

Zondagswerk

In mijn- en publikaties van anderen hebben wij herhaaldelijk kunnen lezen over de ingetogen leefstijl van de Scheveningse bevolking op de Zondagen.
Het was echter wel zo, dat zaken die door omstandiheden strikt noodzakelijk waren toch moesten worden uitgevoerd.
Het principe om op zondag geen werkzaamheden te verrichten werd dan ook niet gehandhaafd maar bleef wel beperkt tot het strikt noodzakelijke. En wel moesten deze uit te voeren werkzaamheden zich plotseling op zondag..aandienen.

De uit te voeren werkzaamheden konden beperkt blijven tot een enkele persoon. maar ook meerdere personen konden worden gevraagd.

Bijvoorbeeld
Een Schevenings vissersschip wat op zondag de haven binnen loopt..
Bemanning gaat naar huis, maar op het schip zal toch bewaking moeten zijn, 
Ontvreemding van persoonlijke zaken van de bemanningsleden die het schip hebben verlaten is mogelijk.en ook diefstal van vis of haring en eigendommen van de rederij...
Bewaking of het schip goed gemeerd zal blijven liggen en baldadigheid.( toen ook al ) door de jeugd.
De "peek " ( meestal een oudere persoon , welke niet meer aan het arbeidsproces deel nam ) werd dan gewaarschuwd en begaf zich dan aan boord.van het schip om de bewaking op zich te nemen. Voor deze mensen was dit soort werk een "snabbeltje ", want pensioen en AOW kende men nog niet.
Meestal werd dan zijn "warme hap " door een van zijn huisgenoten of kinderen bij hem aan boord gebracht..
Zijn nachtrust bracht hij door in een der kooien van de bemanning in het vooronder en zorgde ook dat de kachel bleef branden zodat hijzelf een "bakje "kon zetten..
In het geval dat meerder schepen van een rederij op deze dag binnen liepen en de beschikbare "peken " hun taak  reeds vervulden en geen
"peken " meer beschikbaar waren, dan werd aan een der oudere leden van walploeg gevraagd om de werkzaamheden op het schip te willen waarnemen.

Zo kon het gebeuren dat 's-zondags in de loop van de dag onweer en regen werd verwacht., terwijl er "geolied want " , ( nieuwe geoliede netten zonder pezen ) op het boetsterland lagen uitgespreid  om te drogen.. Deze netten moesten tegen de regen worden afgeschermd met zeildoek.
Meestal werden een paar leden van het walpersoneel wat op de "schuur "werkte, opgeroepen,  om deze werkzaamheden te willen uitvoeren.
Vaak waren het dan personeelsleden die in het dorp woonden en eerder in het boetsterland konden zijn. Want alles werd lopend gedaan.

Ook kon het gebeuren dat een logger binnen kwam en men bang was voor "broei " van de netten
Soms lagen deze netten al aan dek , maar het kon ook gebeuren dat door de vele werkzaamheden aan boord de netten nog in het want ruim lagen.
De netten moesten dan zo spoedig mogelijk van boord worden gehaald en in de duinen ( boetsterland ) worden uitgereden.
Dus vervoersbedrijf Tijssen werd ingeschakeld. Koetsiers opgetrommeld, paarden van stal gehaald en boerennettenkarren ingespannen..
Ondertussen was walpersoneel gewaarschuwd en naar het betreffende schip gegaan, waar de vervoersmiddelen al  wachtende waren..
Netten vanuit het wantruim of vanaf het dek op de karren geladen en daarna op het boetsterland uitgereden en enigsinds uitgespreid., zosat broei voorkomen kon worden.

Hetzelfde kon gebeuren dat een schip binnen kwam en zoveel haring had gevangen, dat alle aan boord beschikbare tonnen reeds met haring waren gevuld en het restand haring nog voor verwerking in de krebbes en last  lag te wachten op verwerking of op eventuele  verkoop als verse haring.
Besloot de reder de haring niet als verse haring te verkopen , dan moest deze haring dan ook direct worden verwerkt als steurharing.
Hiervoor waren personeelsleden nodig, lege tonnen en eventueel zout moest vanaf het rederijkantoor naar het schip worden gebracht, aleer men aan de werkzaamheden kon beginnen..Dus ook hier was een vervoersbedrijf nodig.
Voor degene die voor dit karwei werden uitgekozen was het een totale omschakeling. Vanuit je zondagse kleren overstappen in werkplunje om de haring te verwerken en tonnen dicht te slaan. en 's-avonds stinkend naar de haring thuis te komen..

En zo zullen er wel meer werkzaamheden zijn op te noemen en ik denk hierbij aan het personeel van de reddingboot Zeemanshoop..
Meerdere malen heb ik de reddingsboot in de buitenhaven "stand by "zien liggen bij de binnenkomst van loggers bij stormweer..
En zij waren dan nog vrijwilligers, zonder enige verplichting.t.a.v.reders of wie dan ook.

vreemdeling

M.b.t. de mrb Zeemanshoop . Deze ligt momenteel tekoop.

Hieronder de boot afgelopen 26 augustus 2009 in De Lemmer.

Op de achtergrond de mrb Jhr. J.W.H. Rutgers van Rozenburg, ook van Scheveningen.

De mrb Zeemanshoop staandebij bij het binnenlopen van een logger.

jongens dat brengt weer bange herinneringennaar boven als we met slecht weer naar binnen gingen de rillingen lopen noch over mijn rug als ik er aan denk het heeft heel lang geduurt voor ze de hoofden gingen verlengen dat er toen niet meer ongelukken zijn gebeurd is een gods wonder

 Weet iemand welke logger dit is.
 Ik heb de belevenis van deze foto zelf meegemaakt. Ik stond als jongen tussen de toeschouwers
Kenners hebben mij wel eens verteld dat de binnenkomende logger de SCH 245 was.
Vreemdeling

... vrooger had je echte zeilui!...die met een ienpitter met rauw weer op de rollers naar binnen kwamen.... non hebben ze zeeloodsen, rivierloodsen en havenloodsen en sleepboten nodig en tussen de verlenge havenhoofden binnen tekomen.... en stean de beste zeilui non te kikke op de kant of op ut dikje..... ;D ;D...

spienet je wil tog niet sugereeren dat na de verlenging van de pieren dat het toen beter was,het is nog net zo'n kloote haven als voor de verlenging.
zier

... kan wel weze ....maar nog steeds beter dan Masluus!!jullie ebbe ge-iens  een koppes ... ;D ;D ;D ;D

vreemdeling rond die tijd '36 zullen ze met elkaar gevaren hebben,ik zal wel deris in de garage kijken ik heb nog het kistje staan en de disel en kaakmesje aleen geen zet.
zier

De getoonde zeilplaat door Jan Jansen is niet kompleet.
Het ijzeren plaatje ligt los van de riem. Op de riem zijn de gaatjes te zien waarmee de ijzeren plaat met touw op de riem werd vastgezet.
Het behoort één geheel te zijn .
 vreemdeling.

Zier,
 Dat is best mogelijk.
Jouw vader en mijn vader zijn altijd kameraads geweest en ik heb diverse keren jouw vader meegemaakt als hij met je moeder en een kind met ons gezin ging wandelen.
Vreemdeling

Ik heb deze foto uit een boekje. Welke weet ik niet meer, de gegevens daarover zijn uit mijn compu verdwenen.
In de tekst bij de foto staan geen gegevens over de logger. Ook geen datum.

Deze foto is genomen:28 Oct.1936.Er staat geen nummer van de logger bij.
Gerard.

Ik heb deze foto uit een boekje. Welke weet ik niet meer, de gegevens daarover zijn uit mijn compu verdwenen.
In de tekst bij de foto staan geen gegevens over de logger. Ook geen datum.

Het boek heet Het Zilver v/d  Zee.  Er staat wel bij dat het gebeurde in november  1936 en dat de reddings boot de Zeemanshoop heette maar geen nummer of naam v/d logger.

Witkwast

Gerard Knoester,
Betreffende foto heeft de volgende dag in de krant gestaan.
Is op zondag 25 october genomen in de namiddag,.
Kijk maar op de foto naar de hoeveelheid mensen die naar de binnenkomst van deze logger kijken. Dit kan nooit op maandagmiddag 26/10 zijn genomen. Want op maandagmiddag zouden al deze mensen hebben gewerkt. Op de middag  van de 25 /10 kwamen meerder loggers binnen. Waarschijnlijk ook mijn vader op de Sch. 77, want wat deed ik anders op zondag aan de haven .
Op de foto is aan de horizon nog een logger zichtbaar.
vreemdeling

Er staat bij de foto 28 Oct.1936.
En of dat nou wel of niet waar is,daar zal ik niet van wakker legge ;D
Gerard.

 ;D ;D

t,ken aok weze dat ze een ATV dag hadde,of ane ze die toen nog iet ;D ;D ;D
Gerard,

Noord over.

Bij mijn weten hebben we ook op Scheveningen nog een familie welke deze naam als bijnaam heeft.
Ik weet niet of deze naam uit ëën of uit twee woorden bestaat.
Het ontstaan er van lijkt mij vrij simpel.
Hoe vaak hoorde je niet in het verleden als de vangsten wat tegen vielen .... Wij gaan het eens ergens anders proberen...
We gaan Noord Over. ........
Dus voor diegene welke deze terminologie niet verstaan...... Wij stomen naar het Noorden en gaan het daar eens proberen en kijken of de vangsten daar beter zijn.

Hetzelfde woord Noordover ben ik tegen gekomen in een boekwerkje over de Vlaamse visserij.
Het woord is nu aaneen geschreven en nu is het een plaats aanduiding.

Uit gegevens van de stad Nieuwpoort uit de 14e eeuw, blijkt dat de haringvangst tot eind september plaats vond op de haringgronden van
"Noordover "
Volgens de bewoners uit deze zelfde periode van Kales ( huidige Calais ) werd dit ook wel Noordland of Nordpais genoemd.
Nord stond voor Noord
Pais stond voor pays en is het franse woord voor land.
Er werd onder verstaan het zeegebied voor de kusten van Noord-Oost Engeland en Oost Schotland. 

In feiten bedoelen we beiden ( Hollanders en Vlamingen ) hetzelfde.

De visserij in het "Noordover " was de belangrijkste haring visserij. en deze visserij begon in Juni / Juli en werd beoefend vanuit de grotere vissersplaatsen,  zoals Grevelinge, Duinkerk, Lombardsijde, Oosteinde, Blankenberge en Biervliet .In die periode allen nog Vlaamse havens.

De schepen waar de "Noorover "haringvisserij  mee werd uitgeoefend waren grotere schepen, dan de meestal open schepen welke werden gebruikt voor de haringvisserij in de Vlaamse kustwateren


"Noordover " staat in tegenstelling tot de Vlaamse zee., de visserij in de "Hoofden " , de banken bij de Vlaamse kust ( Dijck, Sandettie en Ruijtingen )
Vanaf September tot November werd eerst voor de kusten van Zuid-Oost Engeland gevist met de grotere schepen, daarna ook in de Vlaamse kust wateren en als laatste het Nauw van Kales..

Vreemdeling

De bijnaam Noordover bestond want dat was de bijnaam van mijn Opa Willem Verheij als hij naar huis ging na een praatje zei hij altijd ik ga Noordover.  Karel

Dat kan goed kloppen.

Ik ben even in de oude kranten gedoken.

Uit Het Vaderland van WOENSDAG 28 October 1936 (voorpagina):



Ik konkludeer dus dat het inderdaad op een woensdag is geweest en wel op 28.10.1936 en dat de SCH 280 op de foto staat en de SCH 324 aan de kim verschijnt.

Er stonden nog meer berichten over de visserij op deze voorpagina:

{vervolg}








(De tekst is met de komputer omgezet van beeld naar tekst. Het is snel met de hand/oog gekorrigeerd, maar er kunnen nog foutjes inzitten.)

Bedankt voor de info Wybe.
Gerard.

Overigens lag de mrb Zeemanshoop ook op 27 oktober 1936 klaar.

Uit Het Vaderland van dinsdag 27 october 1936:




Blijkbaar waren er op dinsdag 27 en woensdag 28 october 1936 toch duizenden mensen op Scheveningen die naar het binnenlopen van de schepen kwamen kijken.
Blijkbaar is het een bijzonder stormachtige periode geweest.


Ik denk inderdaad dat de SCH 77 op zondag 25 October 1936 is binnengekomen (of op zaterdag 24 ?), gezien onderstaand bericht in Het Vaderland van dinsdag 27 October 1936

[7e regel van onderen:
SCH 77, C. de Jong, met 31 last]

(http://img.photobucket.com/albums/v305/demarico/lp-sch-110ajpg.jpg)
Sch-110,,Adriana Johanna'' met nieuw stuurhuis die geplaatst is zo 1953-
1954 ik dacht dat schipper W.de Graaf in 1954 er als eerste mee naar zee
ging
Antwoord 320 is naar mijn bescheide mening ook de Sch-110
,,Adriana Johanna''

(http://img.photobucket.com/albums/v305/demarico/lp-sch-110bjpg-1.jpg)

(http://img.photobucket.com/albums/v305/demarico/lp-sch-110cjpg.jpg)

(http://img.photobucket.com/albums/v305/demarico/lp-sch-110djpg.jpg)

(http://img.photobucket.com/albums/v305/demarico/lp-sch-110ejpg.jpg)

(http://img.photobucket.com/albums/v305/demarico/lp-sch-102ajpg.jpg)

(http://img.photobucket.com/albums/v305/demarico/lp-sch-103ajpg.jpg)

(http://img.photobucket.com/albums/v305/demarico/lp-sch-103cjpg.jpg)

In mijn archief staat hierbij dat dit de mrb Arthur is, inderdaad met de SCH 110

Herken je het schip? Ik trok mijn konklusie op basis van het krantenartikel en de datum 28.10.1936 van Gerard.

Ook hierbij staat in mijn archief dat het hier om de mrb Arthur gaat.

Mutsenwaster.

Voor wij uit Scheveningen werden geevacueerd, hadden de vrouwen in dracht geen enkel probleem om hun mutsen te laten wassen , strijken en plooien.
's-Maandags bracht je meestal de "vuile "mutsen naar de mutsenwaster en 's-zaterdags werden de schone mutsen opgehaald.

In ons geval was het de mutsenwaster ( Keus ? ) in burger dracht , wonende in een portiek in de Marcelisstraat, tegen over de Werfstraat.
Zij was één van de velen die dit beroep uitoefende..
Zolang wij op Scheveningen woonden.was er geen probleem, maar toen wij eenmaal geévacueerd waren moest er een oplossing worden gevonden, want een mutsenwaster was er niet in het stadje waar wij terecht waren gekomen.

In de begin periode werden de "vuile" mutsen  per post opgestuurd naar familie in Scheveningen of Den Haag en de 'schone "mutsen werden op dezelfde manier door familie geretourneerd..Familie zorgden er wel voor dat de mutsen wel bij een of andere mutsenwaster terecht kwamen,. hetzij op Scheveningen of in DenHaag.

Het woord "vuile"muts zoals dat vroeger normaal was, was echter niet langer een vuile ( ongewassen ) muts.
Door de zeep distributie kon de mutsenwaster zelf niet meer de aangeboden mutsen wassen, want dit zou ten kosten gaan van haar eigen zeep rantsoen.. De "vuile "muts was dus nu een door de eigenaresse gewassen muts welke nog niet was gesteven, gestreken en geplooid..

Dit circuit heeft een tijd goed gefunctioneerd.  Problemen bij NS. en PTT noodzaakten andere oplossingen te vinden.
Een hier van was om zelf de gewassen muts te stijven, te strijken en te plooien.

Een noodzakelijk attribuut was natuurlijk de plooi tang en zowaar had mijn moeder een plooi tang op de kop weten te tikken.
Veel heeft het niet uitgehaald. Na veelvuldige oefeningennen was het resultaat.ondermaats. Muts was net goed genoeg om door de weeks te dragen. De plaatselijke bewoners hadden toch geen benul van de Scheveningse dracht..
Kinderen dachten nog vaak dat een vrouw in Scheveningse drachr een non was.,
Mijn moeder heeft nooit een "nachtmuts " gedragen en een slecht geplooide muts kon echt niet door de beugel en om met zo'n muts 's-Zondags naar de kerk te gaan, kon al helemaal niet..
Moest je de dracht afleggen ? Je had al leren fietsen met je dracht.  Moest er nog meer gebeuren ?
Gelukkig strooide de kleding distributie roet in het eten. Voor dat weinige wat je toegewezen kreeg kon je niet fatsoenlijk worden gekleed en trouwens er was erg weinig voor handen.

Gelukkig woonden er meerdere Scheveningers in de omgeving en één er van was mijn "meuje Kee ". min vaders schoonzus, wiens man in Engeland zat.
Zij had een vrijgezelle  zuster , Baartje genaamd, die mutsenwasser was en met haar moeder,  zo'n 45 km .van ons vandaan, in Markelo. woonde.
In overleg met haar stemde zij er in toe om de mutsen van de in Doetinchem wonende Scheveningsters te stijven, strijken en plooien.

Maar hoe moesten de mutsen in Markelo komen en hoe daar vandaan naar Doetinchem..

Onderling werd afgesproken dat er 1 maal per 2 weken een der mannelijke Scheveningers 's-zondags op de fiets naar Markelo zou gaan.
Om de rit op zaterdag te maken was geen optie, daar er op zaterdag normaal tot 13 uur werd gewerkt.

Op de heen reis werden van de Scheveningse bewoners de "vuile " gewassen mutsen meegenomen en de schone mutsen mee terug gebracht..

Deze fiets tocht was echt geen plezier rit.
In de winter van 1944-1945 was het afzien van de kou. Fietsen waren  oud en versleten en de wielen waren voozien van massieve rubber- of houten banden..
 De tocht ging vaak over hard bevroren zandpaden., welke wij volgden om zo min mogelijk kilometers te moeten rijden en het risico te vermijden dat je fiets door Duitse militairen in beslag werd genomen.

Diverse keren heb ik deze tocht met mijn vader gemaakt. zodat mijn moeder en ook haar mede dorpsgenoten met een goed geplooide muts,
trots, 's-zondags zonder schaamtegevoel naar de kerk konden gaan.

Hadden wij het voor de oorlog ooit kunnen denken dat wij , 45 km  heen en 45 km terug zouden fietsen, en dat ook nog op houten banden om op de  "kostelijke zundag " mutsen zouden brengen en halen .t.b.v de dracht van de Scheveningse vrouw !.
Een ander denkpatroon had ook hier zich al geworteld.

Na terug keer op Scheveningen is mijn moeder Baartje de mutsenwaster tot op hoge leeftijd trouw gebleven.

Vreemdeling

Wybe M2.
leuke reactie in Herinnering no.341 d.d. 7 -10-09

Uit "Het Vaderland "van dinsdag 27 0ctober 1936.
 Het volgende valt mij op uit ........

Visafslag Scheveningen
'Met verse haring kwamen binnen de motorkotters SCH 12. G.den Heyer met F.278 en UK 18 L.Kamper met F.295 besomming.
De prijzen waren van F.2.50 - 3.90 per kist van 50 kg.

Mijn vraag is dan ook

Werd er toen al door deze kleine kust vaartuigen al haring "getrokken "
Uit wat er is gepubliceerd blijkt het  en moet de haring wel dicht onder de wal hebben gezeten.

Zijn er nog ouderen die hier een antwoord op kunnen geven ?.

Vreemdeling

in oktober zat?zit de haring dicht onder de kust
 ook wel engelsewal genoemd  dat is niet onder engeland maar
 hier onder de wal
 als je viste onder de engelse wal dan zag je de Hollandse vuurtorens
 

Ik kan me nog herinneren dat als je bij goed helder weer bij de vuurtoren stond de vislichten van het vlootje kon zien

K

Rinus en Karel,
Dit was mijn vraag niet.
Alles wat u verteld was mij bekend. Hier over is al eerder gesproken in topic "Ik heb een vraag "
Vraag was of er toen al met de trawl op haring werd gevist. Het was in 1936.
Was ook de vraag bij verhaal "De Kolbak vaart uit "

Het was geen bijvangst van de gewone trawl, want verse vis werd niet
geveild. Staat niet vermeldt in de gegevens.
Gemiddelde prijs verse haring was Fl. 3.20 / kist 50 kg.
Beide scheepjes brachten dus beide elk tussen de 80 en 100 kisten binnen.

Cor

Keulse Pot.

In de vooroorlogse periode hadden de meeste Scheveningse gezinnen, afhankelijk van de grootte van het gezin, 1 of meerder keulse potten in huis,
Na de oorlog heb ik deze potten niet meer zien gebruiken.en werden andere technieken gebruikt om groenten te bewaren voor gebruik in de winter.
De keulse pot was op Scheveningen het attribuut waar princessen bonen in werden bewaard voor gebruik in de winter.
In de winter periode waren toentertijd alleen de winter groenten verkrijgbaar, zoals rode-en wiite kool, boerenkool. knolraap, winterpeen en uien.
zuurkool.en spruitjes.
Momenteel zijn 's-winters alle soorten groenten verkrijgbaar. Wordt het niet in de vele kassen in ons land gekweekt, dan wordt het wel ergens in het buitenland
gekweekt en voor consumptie geimporteerd.

Om toch iets van een zomergroente te eten in de winterse periode, was het noodzakelijk dit te conserveren. Zoals een haring door zout werd geconserveerd
en wiitte kool door zout werd geconserveerd tot zuurkool, zo was dit ook mogelijk met princessebonen.

Dit verwerkingsproces vond meestal plaats in het najaar ongeveer half  september.
De oogst van de 2e teelt princessebonen viel in deze periode en de prijzen waren dan lager als de prijs van de 1e oogst welke in Juli / Augustus viel..
En het gebeurde wel dat rond deze periode de princessebonen "doordraaiden " als de aanvoer de vraag over trof.
Dit was het tijdstip om princessebonen te kopen, maar groenten inkopen was het werk van de groentenboer.
Het was dan ook nodig dat je met de groentenboer een afspraak maakte, dat als de princessebonen laag in prijs waren, hij dan een kist voor je kocht.
Dit was een vertrouwens kwestie tussen groentenboer en klant. Wij hadden hier geen enkele moeite mee, want groenteboer Brand woonde bij ons in de straat
en was practisch een van onze buren. Mijn grootouders woonden in dezelfde straat en de inkoop werd dan collectief gedaan.
En zo gebeurden het dan dat de groentenboer 3 kisten princessenbonen bij een der adressen afleverden. Niet van die kartonnen dozen waar momenteel de
princessebonen in worden verpakt maar 3 ouderwetse, vooroorlogse groenten kisten vol..

Het was dan "Allen hens aan dek",
Bij mooi weer werd het schoonmaken van de bonen in de buiten lucht, voor de deur gedaan. Opoe en moeder de bonen schoonmaken en de kinderen de bonen breken. Dat breken moest op de juiste wijze gebeuren. Boon voor boon moest worden doorgebroken om te zien of er aan de zijkant nog een haar zat en deze moest dan tijdens het breken worden verwijderd.. Nauwlettend werd toegezien of je niet stiekem een handvol bonen tegelijk door midden wilde breken om sneller klaar te zijn om te gaan spelen met je vrienden..

Drie volle kisten was een heel karwei, maar vele handen maakten licht werk.
Na schoonmaak en breken van de bonen tweemaal wassen en laten uitdruipen.
Keulse pot of potten uit de kelder halen en schoonmaken. Twee of meerdere grote stenen ( liefs kinderkopjes ) van uit de opslag te voorschijn halen en een paar plankjes en een paar stukken oud beddenlaken of kussensloop.zoeken.
Al deze attributen waren meestal voorradig en zeker als er al meerdere jaren bonen waren ingemaakt..

De uitgelekte bonen in de keulse pot gepakt en meerdere malen tussen de lagen ruim met zout bestrooid.  Als de pot vol was nog wat extra zout en werd het geheel flink aangedrukt. Het geheel afgedekt door een stuk laken, waarop weer de plankjes werden gelegd en hierop 1 of 2 kinderkopjes, om het geheel onder druk te zetten.
Het conserverings proces was nu in gang gezet.. Keulse pot in de koele kelder geplaatst in afwachting van de winter.
Regelmatig moest het stuk laken van de afdekking worden verschoond.vanwege het gistings proces.in de pot.

De ingemaakte princesse bonen waren meestal bestemd voor het zondags maal.
Zaterdags werd een maaltje bonen uit de keulse pot gehaald en in vers water te weken gezet. Dit werd zeker tot 2 maal toe herhaald om het zout te laten verdwijnen, zodat deze groente na het koken goed eetbaar was.

Of het altijd even lekker was is de vraag. Met een wat pittige jus en een stukje vlees en een kruimige aardappel was het wel te doen Het was in ieder geval een afwisseling t.o.v de diverse kool en knolraap maaltijden in de voorafgaande week.

Ik geloof niet dat er na de oorlog nog veel princesse bonen zijn ingemaakt in keulse potten
Door de evacuatie in andere delen van ons land hadden de meeste huisvrouwen wel meer inzicht gekregen van diverse modernere conserverings methoden, zoals wecken.
En tegenwoordig eten we op winterzondag als groente een portie princessebonen welke zijn gekweekt in Kenia. meestal zijn ze dan iets dunner en hebben een duurdere naam.

Vreemdeling

Vierboet,
Ik geloof niet dat er toen al werd gespand.
De besomming zou dan wel worden gedeeld. Nu zijn er 2 afzonderlijke besommingen.
gr.
Vreemdeling

als je de woorden verse haring vervangt voor het woord verse vis is het probleem opgelost.
die kanebraaiers weten meestal het verschil niet tussen een walvis en een poon.

die sch.12 was tog dat scheepje dat betaald is door de oude koningin.??
zier

p/s ff gekeken maar het zou die botter moeten wezen waar wilhelmientje op staat,maar teboek staat er die tijd ( '36 ) geen sch.12

Zier.
Volgens mij was er in 1936 al het scheepje wat door de koningin is betaald.
In de topic staat de naam  Wilhelmina .
Volgens mij heette de Sch. 12 Koningin Wilhelmina.

In geval van verse vis, zouden de prijzen van verse vis worden genoemd.
zoals nu de prijs van de haring is genoemd.

Prettig weekend

Vreemdeling

Het Kanaal.

Hier bedoel ik niet mee het zeegebied tussen Zuid Engeland en Noord  Frankrijk
Het is wel een algemeen begrip voor de Scheveningers, omdat daar in het verleden veelvuldig werd gevist door de Scheveningers en de bewoners van andere vissers plaatsen.
En het is ook niet het Verversingskanaal

Het kanaal wat ik bedoel is ook al verleden tijd en is reeds lange tijd geleden gedempt.
Dat kanaal liep vanaf het Seinpostduin oostwaarts richting Den Haag en werd begrensd aan weerszijde door Badhuiskade en Havenkade en voorbij de brug naar de Neptunusstraat door de Haringkade.

Dat kanaal had nog 2 zijarmen . Ëén  oosterlijk van de brug en liep paralel aan de Neptunusstraat in noordelijke richting tot aan de Seinpoststraat en had de naam Schelpengat.
Op deze plaats is momenteel het bejaarden tehuis gevestigd.
De 2e zijarm was een paar honderd meter oostelijker en liep ook in noordelijke richting tot ongeveer de hoogte van de Messstraat. en ook deze arm had een naam en dat was Balkengat.
Op deze plaats ongeveer is momenteel het zwembad gevestigd.

Het kanaal was een verbindingsweg per schip naar Den Haag en verder land in waarts en van het kanaal werd druk gebruik gemaakt., zowel door plezier als vrachtvaart..

Het kanaal was omgeven door een ruime loswal . Deze loswal lag onder het straat niveau. en was omgeven door een dijk tot op straat niveau..
Bereikbaar door diverse  hellingen voor los- en laad verkeer.en trappen voor passanten.
Het gedeelte  ten westen van de brug van de Neptunus straat werd 's-zomers hoofdzakelijk gebruikt door de plezier vaart. Veel omgebouwde sloepen en kleine plezier vaartuigen lagen hier gemeerd en veel van deze scheepjes bleven er een groot gedeelte van de zomer liggen en vanuit hun scheepjes beleefden zijj het strandvertier..
Op het Marcelisplein was dan ook een pomp aangebracht, waaruit deze vacantie gasten het water voor dagelijks gebruik konden tappen.
In dit gedeelte van het kanaal waren weinig activiteiten t.a.v. vrachtverkeer en als de kaden aan weerszijde van het kanaal weer door de zomergasten waren verlaten, hadden wij  als jeugd weer de ruimte om onze scheepjes te laten varen.en om te vissen

Het kanaal gedeelte tussen de brug van de Neptunusstraat en de brug bij de Pansierstraat was het gedeelte waar de meesten activiteiten waren.
Aan het eerste gedeelte van het kanaal in de buurt van het Marcelisplein was beurtvaart bedrijf Vrolijk gevestigd. Er was een dagelijkse beurtvaart verbinding naar Rotterdam.. Hier was altijd veel bedrijvigheid.. Ook veel vaten haring werden hier verscheept..

Iets verder aan de Haringkade was een houthandel gevestigd.( Stolk ? ) Regelmatig werd deze houthandel bevoorraad per binnenschip.
Meestal hadden deze binnenvaart schepen een deklast.
De lossing van de deklast was vrij simpel. Alle planken of balken werden met de hand van het dek gehaald en op de kade opgestapeld of rechtstreeks het pakhuis ingedragen..
Zodra de deklast was gelost en vanuit het ruim gelost moest worden, werd de scheepslier gebruikt en vanuit het ruim werden de pakken hout op de kade gezet en vanaf hier handmatig naar de opslag gebracht of op de kade opgeslagen.
Deze lossing was arbeids intensief. en verlangde veel arbeidskrachten.

Tevens was ook aan deze zijde van de Haringkade de Scheveningse Nettenfabriek gevestigd. Hier kan ik mij weinig activiteiten herinneren.

In de herfst kwamen er nog wel eens wat zeil tjalken.  Zeilen in het kanaal was niet mogelijk daar de mast gestreken moest worden omdat anders de vele bruggen niet gepasserd konden worden . Meestal werd dan het schip met handkracht langs het kanaal voortgetrokken of werd het schip voortgeboomd.
Deze schippers brachten hun eigen handels waar mee.
Meestal aardappelen of turf. Van af de ligplaats werd de turf en aardappelen door de vrouw aan de man gebracht. en de schipper leurde met een handkar langs de deuren. Meestal was het geen vetpot en op deze scheepjes werd veel armoe geleden..
Risico aan deze handel was er ook . Turf had niet iedereen nodig , maar was gelukkig niet aan bederf onderhevig. .Later werd ook de turf overbodig,
Aardappelen was echter riskant, vooral als de vorst in viel en bevriezing van de aardappelen  mogelijk was. Het schip lag dan rondom in het ijs. In zo'n geval was het restant wat nog aan boord was onverkoopbaar.
Ofschoon de Scheveningers het zelf niet breed hadden, hebben zij vaak deze mensen geholpen.

In de zomerdag lagen op deze ligplaatsen de rondvaart boten, waarmee je naar de uitspanning "Drievliet "en de Kagerplassen kon varen
Hiervan werd 's-zomers druk gebruik gemaakt..

Aan de kade langs het Schelpengat werden regelmatig schelpen per schip verscheept.
De schelpenvissers losten dan hun vangsten hier op de kade.
Ook werden er schelpen na de vangst op de Boulevard opgeslagen  en per vrachtauto afgevoerd naar de kalkfabrieken
.
Tussen Schelpengat en Balkengat waren de schooltuinen gevestigd. Water om de tuinen te besproeien werd met een gieter uit het Balkengat geschept.

Ook rond het Balkengat waren voldoende activiteiten. Allereerst lag hier het woonschip van de familie Hoos. Dit was een kolen handelaar. Woonschip was tevens opslagplaats van de kolen. Vanaf dit schip werd de kolenhandel bedreven.
Ook hier was aan de Seinpoststraat een houthandel gevestigd. Ik meen firma Vos. Dus ook de nodige activiteiten van lossing.en opslag

Tevens waren ook de rederijen Roeleveld en v.d.Toorn .hier gevestigd.. Rederij v.d.Toorn was toen nog niet opgesplitst in AT en JJ. en het was een groot bedrijf waar veel mensen werkzaam waren.
Opslag op de kade van vaten haring alvorens verscheping plaats vond.. Scheepjes met zout om te lossen.en ook vaak gebeurden het dat haringnetten van beide rederijen in het kanaal werden neergelaten om te worden gespoeld.. Bedrijvigheid alom

Hoe dit stuk kanaal aan zijn naam "Balkengat " is gekomen weet ik niet. Zouden er soms voor mijn tijd in dit stuk kanaal bomen in het water hebben gelegen alvoren deze tot planken werden gezaagd door de aldaar gevestigde houthandel?

Van mijn prille jeugd af heb ik hier aan deze kaden rond gezworven.
Slecht eenmaal ben ik in het Schelpengat in het water gevallen. Tussen de middag uit school komend toch nog even wat uit het water proberen te vissen en voorover in het water beland.
Gelukkig kon mijn broer mij uit het water helpen.
Mijn moeder was minder blij, want ik was in een hoop troep terecht gekomen.en mijn kleding zat onder de eendenkroos en afgewerkte olie.en voor haar dus weer extra werk..

vreemdeling

IJSPRET 

As long as we are happy

In onze jeugd hebben wij ons gedurende de winter als er sneeuw en ijs was,ook flink kunnen vermaken.
Wij hadden geen bobslee, geen snowboards en ski vacanties waren er alleen voor de rijkere klasse.
Wij waren tevreden met de platte bakslee welke waarschijnlijk al enkele generaties in de familie was en een paar schaatsen welke een oom of neef te klein waren..
Ofschoon sneeuw voor velen een grote hinder was konden wij als kind hier echt van genieten.
Natuurlijk moesten wij wel het stuk stoep voor ons huis sneeuwvrij maken en daarna konden wij sneeuwballen gooien tot dat wij te koude handen hadden of dat onze gebreide wanten kletsnat waren en rond de kachel moesten worden gedroogd.

De hinder welke de sneeuw aan veel kleine middenstanders en werknemers van grotere bedrijven parten speelden, was voor vele huisvaders een welkome bron voor een kleine snabbel.
Oefende de vaders niet de wintervisserij uit of werkten zij niet bij de reder op het erf , dan liepen de meeste vaders werkloos thuis en kregen een kleine geldelijke ondersteuning, "steun "genaamd.,. van de plaatselijke burgelijke gemeente,

Melk en brood werd per handkar of bakfiets bij de klant bezorgd.
Iedere dag vers..Soms werd er per adres maar een halfje wit -of bruinbrood bezorgd. Iedere klant was er een.en bracht geld in het laatje.
Met handkar of bakfiets was het onmogelijk om de bezorg ronde op de normale wijze te doen en extra hulp was nodig om de handkarren en bakfietsen door de sneeuw te trekken. En zeker op de zaterdagen als er voor twee dagen moest worden bezorgd en de wagens extra zwaar waren.
Ook reden er toen ook maar weinig auto's door de straten , waardoor eventueel de sneeuw kon worden plat gereden. Strooiwagens en shovels zoals tegenwoordig,  waren er niet.
Er werd wel wat gestrooid maar dan ook alleen maar op de hoofd verkeers aders..
De strooiwagen bestond uit een vrachtauto met open bak, waarin een hoeveelheid zout was geladen en door 1 of 2 personen met een schep al rijdende door de straten, handmatig over de sneeuwlaag werd gestrooid.

Sneeuwruimen vond ook plaats. Iedereen maakte zijn eigen stoep schoon en schepte of veegde dit op de rijbaan.
De rijbaan werd door de gemeentelijke reinigingsdienst gedaan. Maar bij zulke weersomstandigheden was er een groot tekort aan arbeidskrachten om te straten sneeuwvrij te maken er werd er via het arbeidsbureau werkloze arbeiders aan gewezen om deze werkzaamheden uit te voeren.
Regelmatig moesten de werklozen zich melden bij het arbeidsbureau en in zulke soort noodsituaties konden mensen worden aangewezen om deze werkzaamheden te doen. Hiervoor werd iets extra's betaald, maar de gewerkte dagen werden wel in mindering gebracht van de uitkering.
Veel geruimde sneeuw werd op vrachtwagens geschept en deze werden in het kanaal bij Badhuis- of Haringkade in het water of op het ijs van het kanaal gestort,
Sneeuwruimen was dan ook een arbeidsintensieve bezigheid. een veel achteraf straatjes werden in het geheel niet sneeuwvrij gemaakt.

Een van de plekken waar geen sneeuw werd geruimd was de boulevard.  's-Winters waren er toch geen badgasten.
Onze mooiste plek om te gaan sleetje rijden was het Seinpostduin en dan wel de steile dijk naar de boulevard. We hadden dan een prachtige helling om af te dalen en een grote "uitrij "op de boulevard en als de herfst stormen veel zand hadden doen opwaaien tegen de boulevard, was het soms mogelijk om zelfs het strand op te rijden..
Onze ouderwetse bak sleedjes waren ideaal voor deze afdaling. Breed en laag bij de grond. En plat op de buik liggend de helling af.
Met een bobslee zou het ook nog kunnen , maar het risico was groter dat je kon kapseizen. En zittend op de slee was helemaal gee keuze. Of je kwam voor de slee in de sneeuw terecht of je kwan achter de slee de helling afgegleden.

Als wij sleedje wilden gaan rijden, moesten wij van ons moeder de klompen aantrekken.  De moeders hadden al geleerd bij vorige winters dat schoen en sleedje rijden niet bij elkaar pasten. Wat plat op je buik liggend op de slede, afdalend van een steile helling, moest je met de voeten sturen.. Dit veroorzaakten natuurlijk kale schoenneuzen en soms weleens een gedeeltelijk afgerukte zool.  Extra kosten , waar zij niet op stond te wachten. Klompen konden hier veel beter tegen ofschoon er wel eens een kap van de klomp af kon breken of dat je tijdens de afdaling je klomp verloor. Dan stond je onder aan de dijk met je kous in de sneeuw, wachtend tot je klomp achter je aan kwam huppelen.
Met een afgebroken kap moest je wel stoppen om eerst thuis met een trekbandje je klomp te laten maken.

De helling van de Seinpost was voor ons in die tijd even belangrijk en mooi als tegenwoordig een ski vacantie in Alpe Huez..
De afdaling vond plaats nabij de trappen vanaf het Seinpostduin  naar de boulevard, zodat wij niet te ver behoefden te lopen om omhoog te klimmen voor een volgende afdaling .
Het weinige verkeer op de boulevard , de afdalende sleden ziende, gaven de sleden voorrang.en stopten veelal.
Wat ons weer de gelegenheid bood om onze slee aan de achter bumper van de auto vast te maken en met toestemming van de chauffeur ons voor te laten trekken over de boulevard. Soms tuimelde er iemand van zijn slee af, soms brak er een touw en kon je een eind terug lopen.
Ook gebeurde het weleens dat de horde sleden achter de auto te zwaar was en de bumper afbrak of werd ontzet.
Geen grotere lol om met een sliert sleden met grote vaart over de boulevard te rijden.

Bij lang durige vorst gaf ook het kanaal en aangenzende vijvers veel schaatsplezier..
Met onze verkregen schaatsen, soms wat te groot.en met touwtjes onder gebondeb, leerden  wij de eerste slagen op het bevroren kanaal bij de Badhuiskade en Haringkade.
Hadden wij eenmaal de slag te pakken, dan konden wij verder iets rijden, mits de wakken onder bruggen waren dicht gevroren.
Dan waagden we ons op de geveegde ijsbanen van de Kom, Eendenvijver en Westbroekpark of schaatsten wij over kanaal tot aan de toenmalige Dierentuin in Den Haag..

Menig standje is uitgedeeld omdat wij niet op tijd met eten waren. De volgende dag moesten we prompt beloven op tijd thuis te zijn voor het eten. Soms lukte het, maar vaak ook niet..
Al met al hadden wij een fijne tijd, vooral als je vader, mits hij de schaatskunst machtig was, zich ook op het ijs waagde en gezamelijk een tocht met je ging maken.

Maar ook toen was het merkbaar",.ofschoon wij het thuis niet "breed  hadden,  dat er ook nog een groep mensen was, die het nog slechter hadden en die, door gaten aan de rand van de vijvers in het ijs te hakken, zo een maaltje paling of andere zoetwatervis probeerden te verschalken.voor eigen gebruik.

Of door met een zelf gemaakte bezem van takken, de vorm van een ijsschaatsbaan veegden en deze ook  schoon hielden en zo een fooi hoopten te ontvangen van het schaatsrijdende publiek..

Vreemdeling

Kompasstellen.

Als jongentje had je altijd het verlangen om eens een keer met een logger mee te varen.
Aangezien de leeftijd waren wij te jong om in de vacantie een reis als "prenter " mee te gaan, maar af en toe deden zich wel gelegenheden voor
om toch een stukje met een logger mee te varen.
Zo'n gelegenheid was er als het schip aan de afslag zijn verse haring of vis had gelost en daarna werd verhaald naar de plek in de haven. waar normaal de kantjes haring werden gelost of in afwachting lag te wachten tot de aanvang van de nieuwe reis.
Zo'n stukje varen duurde niet lang. maar toch had je het idee dat je op dit schip was aangemonster en voelde je jezelf een hele piet.

Hetzelfde kon gebeuren als een logger moest "kompasstellen ".
Op geregelde tijden moest het kompas van het schip worden geverifieerd om vast te stellen dat de kompasnaald wel de juiste richting aan wees ten aanzien van de te varen koers.
De naald van het kompas moest naar het noorden wijzen en te varen koers werd bepaald  t.o. v. van de kompas naald.
Wees de kompasnaald niet zuiver naar het noorden dan was te varen koers ook niet zuiver.

Het kompas was toentertijd geplaatst aan de bovenzijde van het stuurhuis , zodat je achter het stuurwiel staande boven je, het kompas kon zien en ook de koers welke het schip op dat moment voorlag. De geconstateerde afwijkingen werden door magneetjes rond het kompas, boven op het stuurhuis aangebracht , gecompenseerd.

Het kompasstellen gebeurde in de oude haven. Er waren toen nog 2 dukdalven in het midden van de haven. De meest noordelijke dukdalf werd voor het kompasstellen gebruikt.
Van te voren was een tijdstip afgesproken waarop het kompasstellen zou plaatsvinden.
Schipper en motordrijver waren de aangewezen personen om dit karwei te klaren geassisteerd door de toch aanwezige peek ( wachtsman )
en natuurlijk de ambtenaar van de hydrografische dienst, die de keuring moest verrichten.
Motordrijver startte de motor, peek en motordrijver gooiden de trossen los en de schipper navigeerde het schip vanuit de oude of nieuwe haven
naar de dukdalf, waaraan het schip met 1 tros vanaf stuurboordsboeg zich meerde.

De ambtenaar klom op het stuurhuis en in samenspraak met de schipper manoeuvreerde hij het schip rond de dukdalf en ondertussen nam hij waarnemingen ten aanzien van vaste punten op de wal. Geconstateerde afwijkingen van het kompas  van voorliggende koers en pijling van het punt aan de wal, werden ter plaatse gecorrigeerd. en na correctie werd nogmaals ëën of twee ronden rond de dukdalf gemanoeuvreerd ter controle.

Zo'n kompas controle duurde ongeveer een half uur, waarna het schip weer naar zijn oude ligplaats terug keerde.
Als wij dan als jongentje dit mochten meemaken, dan was onze dag niet meer kapot te krijgen.

In de naoorlogse perioden waren er meer gelegenheden om een tochtje met een logger mee te maken.
Wat voor de oorlog niet plaats vond, was het naoorlogse vaartochtje voor de kust van praktisch de gehele loggervloot op vlaggetjesdag en de tochtjes vanuit Scheveningen naar de Waalhaven in Rotterdam voor demagnetisering van de schepen..
Dit was een boog waar onder door moest worden gevaren . Als je van een schip hoorde dat zij "onder de boog "moest, was er meestal wel voldoende animo van aanhang van de scheepsbemanning om zo'n tochtje eens mee te maken. en ook vaak om eens te ervaren wat zeeziekte
nu was.

Vreemdeling

Spook op Zolder

Het huis wat wij  in de Marcelisstraat bewoonden had twee zolders.
Een zolder boven de voorkamer. waar  op de zolder wij allen onze slaapgelegenheid hadden en een zolder boven de achterkamer welke als rommel zolder in gebruik was
De slaapzolder was onder de dakspanten netjes betimmerd  maar op de rommel zolder waren de dakpannen te zien en bij vorst waren de dakpannen dan ook wit uitgeslagen van de ruige vorst.
De voorkamer was de "nette "kamer waar jezelf nooit gebruik van maakte, behalve als je visite kreeg en dat was ook niet zo vaak
De achterkamer was onze huiskamer en tevens de werkkamer van mijn moeder, waar zij haar beroep als huisnaaister uitoefende.
Tevens speelkamer voor de kinderen en op zaterdag de badkamer..

Met "bouwe teelt "werd  het zeegoed en overige spullen van mijn vader op de achterzolder opgeslagen.
Oliejas, zuidwester, olievel en laarzen na te zijn schoongeboend werd opgehangen aan een paar spijkers in de gordings. in afwachting van het volgende visseizoen.
Oliegoed was zeker in de winter niet nodig maar de lieslaarzen konden nog wel eens nodig zijn bij hevige sneeuwval en bij de gelegenheden dat je een snabbeltje kon verdienen bij het trekken van een brood- of melkkar, of dat je moest gaan sneeuwruimen, wilde je niet in het vervolg je uitkering van de sociale dienst. mislopen.

Met de uitkering van de sociale dienst en het geen mijn moeder verdiende op de naaimachine met wat verstelwerk of dat ze bij anderen uit naaien ging, konden wij met ons gezin de winter door komen. Geen vet pot maar ook geen armoe.
Voor het gezin werd zoveel mogelijk alles zelf genaaid of gebreid.
Ik heb mijn moeder dan ook altijd bezig gezien.

En zo zagen wij als wat oudere jongens op een avond toen wij wat langer op mochten blijven, dat zij van een grote witte dikke lap katoen een soort lange jurk met mouwen en een opstaand kraagje,  naaide..
De volgende dag zagen wij het witte geval op een hangertje op de achter zolder, bij het olie goed hangen.
In het schemer donker leek het net een spookgedaante en hiermee maakten wij dan onze jongere broertjes bang.

Vader echter hielp ons uit de droom.
Het witte gewaad wat mijn moeder had genaaid was een toekomstige oliejas.
Van de wiite lap katoen had zij een oliejas gemaakt naar de maten en afmetingen van de oliejas welke op zolder hing.

Nadat de grootte door middel van passen door vader was goed gekeurd,  was het naar de zolder gebracht om daar verder te worden
geprepareerd.
Deze preparatie kon worden verkregen door het maaksel aan de buitenzijde te behandelen met gekookte lijnolie.
Er waren twee soorten lijnolie.  Ruwe lijnolie voor vermenging met verf en gekookte lijnolie voor andere doeleinden.
Beide soorten verkrijgbaar bij de verfhandel.
Diverse malen .moest deze behandeling worden gedaan, waarna elke behandeling een tijd nodig had om te drogen, alvorens de volgende behandeling kon plaats vinden.
En zo hebben wij als kinderen een spookgedaante zien veranderen in een volwaardige oliejas, welke mijn vader de volgende teelt in gebruik heeft genomen.

Vreemdeling

even terug komen op het tochje naar de Waalhaven

inus,
Mooie reactie
cor

Vierboet,
Bedankt voor uw reactie.
Ik wist dat er nog iets was, maar wat wist ik niet.
Zojuist een leuke reactie per PB van een naamgenoot gehad..
Kan zich herinneren dat na de oorlog ook nog boomstammen in het water lagen van het Balkengat en hij vraagt of er daar een zagerij was.

Er was toen een zagerij en houthandel van de firma Vos.
Ingang zowel in de Haringstraat en in de Seinpoststraat.
Seinpoststraat was dus aan de zijde van het Balkengat
Het was een groot complex. en veel bedrijvigheid.
Kan dus best mogelijk zijn dat hier ook de boomstammen tot planken werden gezaagd.
Ook hebben  op de loswal van het Balkengat boomstammen gelegen.

gr.
Vreemdeling

Na 3 September 1939

Het onderwerp " 3 September 1939 " eindigde met de volgende regels.,,,,,,,,,,,

De meeste schepen zijn niet weer naar zee vertrokken.
Voor ons breekt al vrij spoedig een nieuwe fase in ons leven aan, n.l. de inval van het Duitse leger in ons land en de 5 jaar durende bezetting.

Het was zeker een nieuwe fase. Praktisch de gehele vloot lag aan de kant en nu juist als voor de vissers de beste periode van het jaar voor de deur staat, n,l, "de Engelse wal ".
Enkele schepen waagden het toch om naar zee te gaan en de verdiensten waren goed.
Twijfel alom.  Wel naar zee ... Niet naar zee  ?
Het monument op de Scheveningse weg met de vele namen van de vissers welke in de oorlog van 1914-1918 op zee zijn gebleven staan velen nog helder voor de geest. En niet alleen de mannen , maar zeker ook de vrouwen.
In 1914 waren wij ook zelf niet in oorlog. Maar ondanks dat,  zijn er zovelen op zee door oorlogshandelingen verongelukt.
En weer ldoet zich dezelfde situatie voor.
Voor velen heeft het nuchtere verstand de overhand genomen en besluiten niet naar zee te gaan.
Wat weer resulteert dat het voor veel schepen  vroeg in het seizoen "Bouwe teelt " zal zijn en de schepen worden "äfgesneden ".
Nog een paar dagen werken om het schip af te takelen en spullen te drogen hangen en op de rederijwerf op te bergen.
En dan als laatste maal in dit seizoen, af te rekenen . Zeker een grote tegenvaller in vergelijking met voorgaande jaren,  waarin ook nog de vaak zeer goede vangst perioden onder de Engelse wal,  waren meegeteld.

Maar nu.
Wat is er voor werk voor deze niet varenden voorhanden. In de aanverwante bedrijven van de haring industrie is zeker geen plaats en bij de huidige inkrimping der vloot zullen ook hier spoedig werkllui overcompleet zijn en worden ontslagen.

Het uitbreken van de oorlog tussen Duitsland en Engeland / Frankrijk was ook in ons land merkbaar,  daar ons land een algemene mobilisatie werd afkondigde.
Dienstplichtigen van leger en marine werden opgeroepen om zich bij hun legeronderdelen te melden. Hierdoor kwamen op sommige plekken
arbeidsplaatsen vrij maar meestal waren deze banen niet geschikt voor de op de zeevaart gespecialiseerde visserlui..

Echter op sommige legeronderdelen was een tekort aan kundig en bekwaam personeel en een zo'n onderdeel was de vaartuigendienst.
Op vrijwillige basis konden ex visserlui hierin het tekort aan personeel oplossen en veel schippers, stuurlui en motordrijvers  hebben zich hiervoor aangemeld.
De naam "Vrijwillige Landstorm "  werd in dit opzicht weleens genoemd. Al lijkt mij dit een meer Duits woord. Kan natuurlijk ook een oud Hollands woord zijn.? Hadden studenten ook niet hun eigen "Weerbaarheid "?
Waarschijnlijk heeft hier ook het arbeidsbureau aan meegewerkt. Het zal weinig verschil hebben uitgemaakt of de staat een werklozen uitkering heeft moeten uitbetalen of de gage aan een vrijwillige militair.heeft moeten uitkeren.

En zo werden de engels leren broeken , blauwen en zwarten truien, ruige jekkers en grijze pet, verwisseld voor een uniformbroek, putties, tuniek en kepie.
Het was in het begin wel een vreemd gezicht. Het veranderde het straatbeeld. Een vrouw in dracht gearmd met een soldaat.
De voorlopige opleiding was in het RotterdamseLloyd gebouw in Rotterdam en het Hollandse Lloyd gebouw in Amsterdam..
Meestal hadden deze militairen het weekend vrij. Zaterdags 's-middag kwamen deze per tram aan op Scheveningen respectievelijk komend van Staats- of Hollandsspoor..
Op maandagmorgen vroeg verplaatste zich de meute in tegengestelde richting.

Voor de ex visserlui was wel even wennen. Niet de gemoedelijke sfeer van de logger, maar wel discipline en gehoorzamen aan een hogere leidinggevenden
Na de opleiding werden deze militairen toegevoegd aan de diverse onderdelen van de vaartuigen dienst in het land en mijn vader en nog enkele Scheveningers werden ingedeeld bij de sectie Willemsdorp bij de Moerdijkbrug. Allen hadden de rang van soldaat.

Zij bivakkeerden in houten barakken en hadden hun vertier 's-avonds in het Chr. Militair tehuis. Deze barakken waren nog van de arbeiders welke de Moerdijkbrug hadden gebouwd.
Voor de uitoefening van hun controle taken hadden zij enkele grijsgeschilderde binnenvaart sleepboten ter beschikking voor de bewaking van de Moerdijkbrug..
Er was toen alleen een spoorbrug. Dit was toentertijd een belangrijke schakel in de spoorverbinding vanaf het westen naar het zuiden en zuidoosten van ons land en naar Belgie en Frankrijk.
Overig verkeer moest gebruik maken van de veerpont . Veel gemotoriseerd verkeer was er toen nog niet.

Het leven als militair was best uit te houden. Meestal het weekend verlof. Af en toe het weekend wachtdienst, maar op de logger was je ook niet ieder weekend thuis. Over het eten waren er geen klachten.en de maaltijden op gezette tijden en niet zoals op de logger afhankelijk of er veel of weinig werd gevangen.en meestal nog met iets meer zorg kjlaargemaakt.
Het contact met de plaatselijke bevolking van Willemsdorp was goed. De hier gelegerde soldaten waren oudere personen en van het zelfde genre als deze bevolking , wat resulteerden, dat soldaten regelmatig op de koffie werden gevraagd.

De winter was koud en het was vaak "afzien " bij het wachtlopen bij de brug of langs het water van het Hollandsdiep.. Maar na deze winter volgde een prachtig voorjaar en op 2e Paasdag brachten wij als gezin een bezoek aan Willemsdorp en bezochten de barakken waar de militairen waren gelegerd en hetmilitair tehuis..

Maar zo mooi en rustig als het met de Paasdagen was, zo slecht was het met Pinksteren
 Niet qua weer, maar de oorlog, waar we van konden lezen in de kranten, was ook nu bij ons terecht gekomen.
Op vrijdag10 mei 1940 trokken in de vroege morgen de Duitse troepen de Nederlandse grenzen over. nadat aan ons land de oorlog was verklaard.

Op de vroege ochtend van de 10e Mei was het dan ook goed raak in Willemsdorp.  Parachutisten landde in de vroege morgen aan de west zijde van de Moerdijkbrug. en om 04.30 uur was het garnizoen van Willemsdorp reeds krijgsgevangene,.
Vanaf de vrijdagmorgen van de gevangenneming tot aan maandag 13 mei werd in de openlucht gebivakkeerd.
Dit was het Pinkster weekeinde. en gelukkig was het schitterend weer.
Toch vreesden velen nog het hier levend af te brengen.
Hier van getuigt de notitie , welke mijn vader in een N.T.zakbijbeltje, op de binnenzijde van de kaft , met potlood heeft opgeschreven.

Daar mijn tuniek gestolen is en tevens mijn zakboekje wordt dit bij sneuvelen of overlijden mijn herkenningsboekje.
Spaans  Cornelis                                                                           
geb.30-6-03 te Scheveningen                                                                                                                                                         
gehuwd met  Taal   Jaapje den 5 jan.1927
uit het huwelijk geboren kinderen
Johannes Jacobus  30 nov. 1927
Cornelis   geb. 7 aug.
Jacobus Johannes  geb.16 juni
Pieter     geb. 2 febr.
Alle geboren te Scheveningen
Taal Jaapje geb. 20 mei 1904 te Scheveningen.

Corn.Spaans
Marcelisstraat 231 geb. 30-6-03      te Scheveningen
Ingedeeld Vaartuigendienst Willemsdorp.
Gevangen genomen 10 mei  4 1/2 s'morgens.
Daarna naar Dubbeldam overgebracht.
Van Dubbeldam naar Willemsdorp onder hevig artillerievuur van de Hollanders.
Van vrijdagmorgen 10 uur tot heden maandag 2e Pinksterdag onder de blote hemel.       

Van de zorgen van mijn vader waren we niet op de hoogte. Wel zat mijn moeder in de rats over het lot van mijn vader.
Wij wisten toen nog niet dat parachutisten reeds de eerste morgen de Moerdijkbrug in handen hadden.en na enige tijd kwam het verlossend woord dat mijn vader in goede gezondheid was, maar in Holland in krijgsgevangenschap zat.
Gelukkig zijn de krijfsgevangenen na verloop van tijd vrij gelaten en dat was tevens het einde van het sodaten avontuur.
En weer waren mijn ouders aangewezen op de uitkering van de sociale dienst en de bijverdienste van mijn moeder met wat naaiwerk.
Ook hier mocht je niet teveel mee bijverdienen, anders werd het gekort op de uitkering van de man. .

Na enige tijd was er weer werk, echter niet ter plaatse. Alle werkzoekende welke een uitkering van de sociale dienst ontvingen moesten werkzaamheden gaan verrichten voor de D. U. W. ( Dienst Uitvoerende Werken.), mits zij qua gezondheid er toe instaat waren.
De meeste zeelui waren dat wel, gezien het zware werk wat zij voorheen aanboord van de loggers hebben moeten verrichten.
En zo zag je om de veertien dagen veel Scheveningse ex visserlui met hun zwarte zak richting station Hollandsspoor gaan, om de reis te aanvaarden naar gebieden in Nederland waar de D.U.W. haar werk terrein had.
Dan was het oost Groningen om aardappels te rooien en dan weer de Achterhoek waar ontginnings werk te doen was.
Ondertussen waren al diverse artikelen op de bon en als je dan in oost Groningen was gestationeerd dan had je de marzel om wat extra aarvoor iedereen een nieuwe periode aan..
dappels mee te brengen.als aanvulling op het rantsoen.
Ik kan mij nog herinneren dat van een restant gekookte aardappels nog weleens een aardappel taart werd gebakken.en 's- zondagsmiddag bij de thee werd genuttigd.
De D.U.W arbeiders bleven 2 weken van huis en hadden verlof van zaterdagmiddag tot maandag ochtend.
Deze periode bleef zo ongeveer gehandhaaft tot aan het moment dat er voor velen geevacueerd moest worden.en ving er qua werk en wonen

Vreemdeling
                                                                                         

Beste Leen,
Ik ben waarschijnlijk te lang weg uit Scheveningen. Ben dan ook terecht een vreemdeling.
Ik ken het boek over de Spaansen in het geheel niet en wist ook niet dat dit boek bestond.
Ondanks regelmatig in Scheveningen op bezoek te zijn , heb ik nooit iemand hierover gehoord.
Ben mij ook niet bewust dat er ergens van mij een foto in omloop is.,
Is hiervoor geen toestemming nodig ? Schijnbaar niet. EN wie heeft deze foto beschikbaar gesteld ?
Wanneer is dit boek uitgegeven.?
Welke uitgeverij  en welke titel.

Prettig weekend

Vreemdeling

Hallo vreemdeling ,ik heb je PB-tje gestuurd en hoop dat het duidelijk voor je is . gr. Leen

Ik zie geen namen.

Ze zijn er toch echt wel !!!!!! Niet op het monument, maar op een bijbehorende plaquette.

Zie  http://www.scheveningen-nu.nl/yabbse/index.php?topic=1117.0

antwoord 1

K
 

Dank U.

Sch.77.

Vele jaren geleden heb ik een bezoek gebracht aan  het Schevenings miseum.
In dit museum hing toen een schilderij met de Sch.77 op de voorgrond.
Wat mij toen op viel dat dit schip een zwarte romp had.
Aanwezige zaalwachters konden mij hierover ook geen uitsluitsel geven.

Vanaf mijn prille jeugd ( rond 1935 ) kende ik dit schip met een oranje/rood geverfde romp, aangezien mijn vader op dit schip motordrijver was.

Heeft de Sch. 77 in een zwarte romp uitvoering bestaan of heeft de schilder maar een logger geschilderd met een willekeurig visserij nummer.?

Het schilderij is dan ook geen juiste weergave van de werkelijkheid.


Vreemdeling

vreemdeling naar mijn weten en ik weet het is de albatros altijd rood geweest ik heb er een paar teelten op gevaren en als je dan op het kantoor kwam dan hingen de eerste twee scheepjes n l 75 en 77 aan de want en die waren rood als een tomaat groet henk

In 1956 is de rederij (4, 75 en 77) verkocht aan Jac. den Dulk. Ze zijn toen zwart geschilderd. De 75 en 77 hebben toen in de zwarte kleur in de Laakhaven gelegen.
Of de 75 en 77 in de zwarte kleur gevist hebben kan ik mij niet herinneren.
aat taal

aad ze z8ijn zolang ze van roelevelletjes waren rood geweest wat er daarna gebeurt is weet ik niet ik ben toen naar de koopvaardij gegaan

ja dat klopt kan ik me ook herinneren.
Ik kan me ook goed herinneren dat ze in de oude haven voor het kantoor van jacob den dulk zwart geverfd werden en ook de groen wit en blauwe bies op de verschansing werd geverfd

aat taal

Dan moet het schilderij na de verkoop aan Jac. den Dulk zijn gemaakt.
Is dat na te gaan in het Schevenings museum ?

Vreemdeling

Terugblik

Vaak heb ik mijzelf afgevraagd waarom ik na mijn jeugd naar zee ben gegaan en hiervan mijn beroep wilde maken.
Een punt zal hierin zeker een grote rol hebben gespeeld en dat is de woonplaats waar ik ben geboren en opgroeide.
En er zullen zeker nog heel wat andere oorzaken zijn aan te wijzen die deze beslissing  mede hebben bepaald op latere leeftijd.
Mijn woonplaats was Scheveningen waar ik in 1929 werd geboren als 2e zoon van een vissersgezin.
Scheveningen was in die tijd een belangrijke vissersplaats. Het merendeel van de bevolking was dan ook werkzaam op de vissersschepen en in de voor de visserij benodigde industrie en toeleveringsbedrijven of in de vis verwerkende industrie.
Industrie is een groot woord. Er was bijna geen spraken van machinale verwerking. Alles was handwerk. zwaar en arbeidsintensief. 
Zonder dat ik hiervan weet had, werd ik al op zeer jeugdige leeftijd, in de kinderwagen  meegesjouwd naar de haven als de logger, waar mijn vader op werkzaam was,  weer naar zee ging vertrekken of op het punt stond na een reis de haven binnen te lopen.
Maar in die kinderwagen zal ik weinig indrukken hebben opgedaan die mijn animo voor de zee zouden hebben kunnen aanwakkeren. De meeste tijd  daar aan de haven zal ik dan wel slapend hebben doorgebracht.
Op wat latere leeftijd, gezeten in het wandelwagentje zullen de indrukken wel iets meer en groter zijn geweest.
Toen kon ik ten minste de schepen in de havens zien liggen en ook de bedrijvigheid rond de beide havens waarnemen. Ongetwijfeld zal ik dan ook de diverse luchtjes hebben geroken die in die tijd rond de havens te ruiken waren.
Teer en verflucht van de diverse schepen in de haven, rooklucht van de diverse bokkingrokerijen, haring en pekelgeur van de op de kaden opgeslagen tonnen met haring en vanuit de pakhuizen langs de haven, waar de haring werd verwerkt.
En dezelfde geuren waren thuis ook te ruiken als mijn vader van een reis thuis kwam en zijn vuile goed vanuit zijn "zwarte zak "op de binnenplaats deponeerde om te worden gewassen voor een volgende reis.
De geuren van 4 of 5 weken en soms nog wat langer aan boord van een vissersschip in die tijd, zonder de moderne voorzieningen van heden, waren ongemerkt met de thuiskomende persoon mee gekomen.
Zelfs in de winter periode, als de schepen niet uitvoeren voor de haringvisserij en mijn vader voor langere tijd thuis was, was de lucht van een vissersschip nog merkbaar.
Dat kwam niet omdat mijn moeder mijn vaders vuile zeegoed niet goed waste, maar veel kleding, specifiek voor de visserij, zoals oliegoed, zuidwester, lieslaarzen, zeemanskist en zee dekens( na te zijn gewassen ) , werden op de zolder opgeslagen tot ze in het voorjaar weer benodigd waren.
En als mijn vader zo gelukkig was, dat hij ’s winters bij de reder op het erf mocht werken, dan bracht hij deze luchtjes van verf, teer, touw en getaande netten eveneens mee naar huis.

Van jongs af aan was ik veelvuldig aan de haven te vinden,  alleen of met schoolkameraden.
Menig standje heb ik van mijn moeder gekregen als ik na zo’n bezoek aan de haven weer thuis kwam.
Vuile handen en gezicht, vaak nog vuile en smerige kleding en vaak nog te laat voor etenstijd.
Als wij aan de haven speelden en ravotten, vergaten wij compleet de tijd en wij hadden niet, zoals  de jeugd van tegenwoordig,  de beschikking over een horloge.
Wij vermaakten ons met het vangen van krabben, het klimmen op stapels tonnen met haring, opgeslagen aan de havens tot het moment van verzending of verwerking.
En hier en daar wat hand en span diensten te verrichten bij het lossen of laden van de haring loggers.
En op weg naar huis vanaf de haven probeerden wij mee te rijden op de door paard getrokken karren met netten , die voor reparatie naar de duinen, in de buurt van de watertoren, werden gebracht
En niet alleen aan de haven werden wij geconfronteerd met het visserij gebeuren, maar ook in de buurt waar wij woonden.

wordt vervolgd.

Wellekom weer Vreemdeling.
Ik geniet van uw verhalen.

Ik ook, dus ga er vooral wel mee door!
B@rtW.

 Terugblik 2

Ik ben geboren in de d’Aumeriestraat. Een zijstraat van de Stevinstraat.
Het was een gewone volksbuurt waar visserlui en walpersoneel van de diverse rederijen woonden.
Kleine huisjes zonder veel comfort.
Toiletten meestal buitenshuis en vaak waren deze huizen nog zonder gasaansluiting voor het koken van de maaltijden.
De “peterolie boer” was  nog een zeer bekend figuur in het straatbeeld van toen, duwend achter zijn handkar met daarop een groot vat petroleum en diverse maatbekers om de gewenste hoeveelheid olie in af te meten.
Benodigd voor de huisvrouwen om op diverse petroleum stellen in het huisje, het eten te koken of water te verhitten voor de afwas of voor koffie en thee te zetten.
Diverse “peterolie” stellen werden in het huishouden gebruikt, een 1 of 2 pits toestel was er om de thee of koffie warm te houden of een etensrestje warm te houden als een van de kinderen bij het spelen de tijd was vergeten.
De 3 of 4 pits toestellen waren in gebruik voor koken,bakken en braden, maar je moest er wel je geduld bij hebben en niet  vergeten om op de hoogte van de pitten te letten, want hoog opgedraaide pitten waren erg gevoelig om te gaan walmen en daar waren de huisvrouwen echt niet gelukkig mee.
Want de pannen waren dan pikzwart van het roet en vaak was de roet afzetting ook nog merkbaar in het keukentje of kookplaats wat als keukentje moest doorgaan.
En moest er na de maaltijd erg veel zorg worden besteed aan het schoonmaken van de pannen en de omgeving van het kookgedeelte.
En niet te vergeten de petroleum die nodig was voor het petroleum kacheltje, waarmee de kilte uit huis werd geweerd op kille dagen en op de zaterdag als we onze wekelijkse wasbeurt kregen in de wasteil in de huiskamer.
Een andere plaats om deze wasbeurt uit te voeren was er niet, omdat wij niet beschikten over een badkamer of keuken, De huiskamer was de enig mogelijke plaats. Keuken hadden we ook niet. Koken werd gedaan op het buitenplaatsje onder een afdakje.
En op dit buitenplaatsje was ook het toilet gevestigd .
In de winter geen aangename plaats om je behoeften te doen.
Gelukkig was het al een toilet met aansluiting op de riolering, want in nog veel oude wijken moest de zgn. "kakton " nog periodiek door de Gemeente reinigings dienst worden geledigd.

En zo liepen er verscheidene van deze "olie boeren" rond  in het dorp.
Sommigen in loondienst bij een petroleum maatschappij en anderen als zelfstandige ondernemer.
Zij waren niet de enigen die met hun handel langs de deuren liepen, zo had je ook nog de diverse bakkers - en melkwagens.
Ook hier had je ook het onderscheid tussen zelfstandige ondernemers en zij die in loon dienst waren bij de grote bakkerijen ( Hus, Lensveld-Nicolaas, SBF, Arnoud v.d.Ree enz ) en de melkfabrieken ( Ermi, Sierkan ).
Stuk voor stuk harde zwoegers die voor een klein loontje zwaar werk moesten verrichten.
Ik geef je het te doen om met zo’ n zware handkar met ijzer beslagen wielen de deuren langs te gaan .
En zeker op de zaterdag als je voor twee dagen handel moest meenemen of voor een tweede keer naar het filiaal te gaan om meer brood of melk te moeten bij halen.
Een ding hadden deze mensen voor op de visserlui.
Ze moesten ook hard werken maar iedere avond waren zij thuis en hadden in tegenstelling tot de visserman een normale nachtrust en een vast loon.
En niet te vergeten dat zij altijd de weekenden en feestdagen thuis waren en moeder de vrouw er niet alleen voor stond bij de opvoeding van de kinderen, het verhelpen van ongemakken in huis en assisteren bij zware werkzaamheden in het huishouden.
En de vrouw des huizes had aanspraak en behoefde niet alleen beslissingen te nemen zoals de zeemansvrouwen dit moesten doen.

wordt vervolgd

TERUGBLIK  3

Ons huisje was een hoekhuis. Hoek d’Áumeriestraat en Seinpoststraat. Klein, met één huiskamer en 2 kleine slaapkamers en deze bevonden zich op het zoldertje onder de dakpannen.
Mijn vader en moeder sliepen in de bedstede in de huiskamer en wij als kinderen ( vier in getal na verloop van enige
tijd )), sliepen op zolder.
's- Winters koud en ’s-zomers bloedheet.
Het is zelfs voorgekomen dat wij ( dus de 4 kinderen ) tegelijk ziek waren door de mazelen en in deze benauwde ruimte werden verpleegd.
In die tijd was er ook woningnood en men was blij met een huis.
Voorafgaande aan dit huis hadden mijn ouders bij een tante, in een slop in de Messstraat, ingewoond en hadden daar maar één kamer tot hun beschikking.
En bij de geboorte van het eerste kind moest er nodig andere woonruimte komen.
In deze periode werd dan ook sociale woningbouw gepleegd in Duindorp en de wijken rond de havens.

De ingang van ons huis was  in de d’Áumeriestraat via het kleine "plaatsje ".
Maar wij hadden vanuit de huiskamer een vrij uitzicht over de brede kade van het gedeelte van de  Seinpoststraat gelegen langs het kanaal en de hier de afgemeerd liggende binnenvaart- en beurtschepen.
Dit kanaal is sedert lange tijd gedempt.
Wij hadden dus voor het huis een ruim uitzicht en zo konden wij in 1936 ook het luchtschip "Hindenburg "over Scheveningen zien vliegen.
En 2 jaar hiervoor, al waren wij nog klein. hadden wij , mijn oudere broer en ik,   intens meegeleefd en geluisterd op de distributie radio naar de Melbourne race met het KLM vliegtuig de "Uiver"

Aan de straat zijde tegenover ons huis was een groot rederij kantoor van de firma van der Toorn gevestigden.
Een paar huizen verder aan de andere zijde van ons huis in de  Seinpoststraat was de rederij Roeleveld gevestigd, maar deze rederij was beduidend kleiner ( 4 loggers ), als het bedrijf van de firma v.d. Toorn.
Aan het kleine rederij kantoor van de firma Roeleveld, heb ik nog goede herinneringen.
Niet alleen dat mijn vader als monteur op de Sch. 77 werkzaam was, maar ook als dit schip naar zee vertrok, werd zij meestal door een der directie leden uitgezwaaid, bij de semaphore, zoals de gezinsleden van de bemanning ook deden, na te zijn "omgelopen ".
Dit directielid was per auto aanwezig en bracht ons dan na afloop meestal naar huis, omdat het huis naast het rederij kantoor was gelegen..
Voor ons als kind een grote "happening ", want wie reed er toen al in een auto.
Ook was deze reder sociaal voelend. Mijn vader maakte eens een erg lange reis. Vijf a zes weken.
Voor vertrek werd meestal een voorschot verstrekt op het loon van de bemanning en er werd dan uitgegaan van een normale reisduur. Nu was deze normale reisduur al lang verstreken,
Reder heeft toen aan mijn moeder gevraagd of zij geld nodig had. Gelukkig was dat nog niet nodig.

Waarschijnlijk was er toen nog geen afspitsing in de rederijen "AT en J.J.v.d. T. ( was dat in 1938 ? )
In dit grote complex waren wel al de onderdelen van een haringvisserij rederij gehuisvest en menig uur hebben wij daar doorgebracht met het kijken naar de diverse bezigheden.
Je had er een kuiperij waar nieuwe haringvaten werden gemaakt of kapotte vaten werden gerepareerd. Het was puur handwerk. Alleen de duigen waren vóór gefabriceerd, de rest moest ter plaatse geschieden.
Een vuur was hierbij noodzakelijk en de opbouw van de harington werd rondom dat vuur gemaakt en deze vorm werd verkregen met behulp van ijzeren ringen en banden die van wilgen tenen werden gesneden en gevlochten.
Het was een indrukwekkend gezicht deze kuipers bezig te zien rond hun vuurtjes. En het geklop van de dissels waarmee de banden en ringen rond de vaten werden geslagen was van ’s-morgens tot ’s-avonds in de hele buurt te horen.
Rond 1935 liep deze bedrijvigheid op z’ n einde, want toen werd de fabrikage van haringtonnen fabriekswerk.
De kuiperij fungeerde toen alleen nog voor de reparatie van gebruikte vaten en waren de kuipers meer bezig met het dichtslaan van haring vaten bestemd voor export of binnenlands gebruik.
De vaten met haring die aan boord van de loggers waren volgepakt, werden aan de wal in de haring pakkerijen op nieuw vol gepakt.
Omdat de haring die aan boord van de schepen was gezouten, door deze handeling waren geslonken en de vaten na verloop van tijd dus niet geheel meer vol waren .
En deze vaten werden dan meteen onderhanden genomen en gecontroleerd op lekkage en dergelijke.
Niet deuglijke vaten werden uit de roulatie genomen om in de kuiperijen hersteld te worden voor hergebruik.

Bij zo’ n rederijkantoor waren heel wat mensen werkzaam op de diverse afdelingen t.b.v. de vissersvloot.
Zeilmakerij, kuiperij, haring pakkerij en de netten zolders. En dan ook nog de boet afdeling, waar de boetsters werkzaam waren.
Voor een vissersvaartuig kon gaan vissen moet er heel wat gebeuren.
Het schip moet zeewaardig gemaakt worden. Alle schepen maakten toen nog gebruik van de zeilen ofschoon  vrijwel alle schepen uitgerust waren met een kleine motor voor de voortstuwing.
Dus je had zeilenmakers nodig. Bovendien hielden deze werklui zich ook bezig met het knopen en splitsen van het touwwerk om de zeilen te kunnen hijsen.
In begin van het haringseizoen kwamen deze spullen aan boord en aan het einde van het seizoen werd dit weer van boord gehaald om op de grote zolders te worden gedroogd en te worden nagezien en zo nodig gerepareerd voor het volgende seizoen.
Ieder schip had minimaal 3 zeilen, t.w. fok, grootzeil en gatzeil, sommige schepen zelfs 2 fokken. Daarbij nog  de benodigde blokken, gaffels en lopend tuig. Zo is het dan mogelijk zo'n beetje uit te rekenen, ...als een rederij 15 of meer schepen had,... welk een oppervlak hiervoor nodig was voor opslag.
De oppervlakte die een rederij in beslag nam werd een “erf” genoemd, en deze benaming werd dan ook gebruikt voor andere productie terreinen, zoals haringpakkerijen, bokking rokerijen, zeilmakerijen, machine reparatie bedrijven enz. Misschien had het ook te maken met het  ingeburgerde woord in het toen gangbare dialect.
De oppervlakte van dit geheel was het vierkant begrensd door aan oostzijde de Seinpoststraat, aan de zuidzijde 3/4 van de dÁumeriestraat richting Haringstraat en aan de noordzijde 3/4 van de Messstraat richting Haringstraat.
De hoofdingang was aan de d'Aumeriestraat en hier was ook de kuiperij gevestigd
Aan de Seinpoststraat en Messstraat werden meestal de haring netten vanaf de boerennettenwagens naar de netten zolders binnengebracht. Alle werkzaamheden geschiedde met handkracht.
Op de uitgestrekte zolders van het erf waren ook de opslagplaatsen van de haring netten . Voor deze grote rederij was dan ook een enorme ruimte benodigd voor de opslag van deze netten.
Voor ieder schip moest toch zeker 2 verschillende vleten ( drijfvleet en zinkvleet ) van elk zo'n honderd netten, beschikbaar zijn. En natuurlijk ook voldoende ruimte voor de repen.
De indrukwekkende afmetingen van de taanketel boezemde ons altijd schrik in. Waarschijnlijk zal dat ook zijn oorzaak hebben dat moeder ( en soms ook vader )  ons waarschuwden voor de gevaren van deze ketels. Meerdere ongelukken zijn hiermee gebeurd. Dat het tanen van de netten veel indruk op mij hebben gemaakt, blijkt wel uit het fijt - volgens verhalen van mijn moeder - dat ik met een oud stuk "drit " en een emmer water, als peuter netten aan het tanen was.

wordt vervolgd

Terugblik  4

In 1933 werd ons bij ons thuis het 4e kind geboren.  Ik was toen 4 jaar en mijn oudere broer 6 jaar.
Mijn moeder had haar handen vol met haar 4 spruiten en was blij dat zij 2 van haar kinderen tijdelijk ergens anders kon onderbrengen.
Mijn oudere broer ging naar de 1e klas van de christelijke Koningin Emmaschool op de hoek van d 'Aumeriestraat en Stevinstraat. Ik werd geplaatst op de openbare kleuterschool bij juffrouw van Wijk in de Rotterdamsestraat.
Dat het een openbare kleuterschool was, zal wel te maken hebben gehad dat de Chr. Kleuterschool geld kostte en dat hadden wij nu juist niet.
Van deze openbare kleuterschool zijn mij goede herinneringen bij gebleven.
Op 6 jarige leeftijd werd ik ook op de Kon.Emmaschool geplaatst. Juffrouw Geel werd mijn eerste onderwijzeres.
Later zou deze onderwijzeres met een onderwijzer van dezelfde school, luisterend naar de naam Pronk, trouwen.
Dit echtpaar zou de ouders worden van de latere minister van ontwikkelings hulp, Jan Pronk.
De ouders van onderwijzer Pronk woonde in de Katwijkstraat en de vader van hem was eigenaar van een trawllogger.
Ook van de lagere school heb ik goede herinneringen. Na de oorlog ben ik nog eenmaal terug geweest op deze school en was juffrouw Geel er nog steeds onderwijzeres en wist zich mij nog te herinneren als een jongen die altijd loggertjes tekende.
Uiteindelijk hebben al mijn broer op deze school gezeten en in een bepaald jaar zaten wij met ons vieren op school.
Hoofd van deze school was dhr Deys. Verdere onderwijzers waren dhr. van Leeuwen en dhr. Bosch.
Enkele namen van medeleerlingen kan ik mij nog herinneren.  Arie den Heyer, Kees Jongejan, ( Noordwijkstraat )Arie de Jager ( later koetsier bij het vervoersbedrijf Tyssen) , Joop Net ( Bosschestraat ) en Chris Meijer ( Wasserij Gevers Deijnootstraat)
Van de meisjes Rietje Taal, ( Katwijkstraat, vader bekende vishandelaar ) Sarie v.d. Zwan, (  Maaswijkstraat, vader huisschilder) Anneke Tiebout, ( Stevinstraat vader poulier )  Gieltje  Rog, ( Katwijkstraat vader melkhandelaar. )
Er zijn er meer geweest want wij hadden en klas van ongeveer 30 leerlingen.

Het was een gemengd gezelschap , meer kinderen van ouders die een walbaan hadden, dan kinderen van zeelui.
Leerlingen kwamen allen uit de wijk benoorden de Badhuiskade,
Ofschoon wij als gezin rond 1937 verhuisden naar de Marcelisstraat , zijn wij toch leerlingen gebleven van deze school.

In 1941 heb ik deze school verlaten en werd ik leerling op de Chr. Mulo school van dhr. Tichelaar ( Hoek Doornstraat -
hoek Helmstraat
Ik herinner me nog het versje wat wij hadden ingestudeerd bij het afscheid van de lagere school.

Nu wij van school gaan scheiden
          Nieuw leven lacht.
Ons hart o zo blijde
         de nieuwe toekomst wacht.
Nu voelt toch ons harte,
        Het oude keert niet weer.

Deze eerste fase van ons leven was afgesloten.
Of het leven ons zo zou toelachen was nog maar de vraag.
Nederland was bezet door de Duitsers.
Grote werkloosheid op Scheveningen daar de haringvloot niet uit mocht varen.
In verband met deze werkloosheid waren veel ex. visserlui te werkgesteld in de D.U.W. ( Dienst Uitvoerende Werken ). Ontginnings werkzaamheden voor de Heidemaatschappy in de Achterhoek en Twente en in het najaar aardappelen rooien in NO Groningen.
Veelal 2 weken van huis. Maandagmorgen vroeg vertrekken en 13 dagen later op zaterdagmiddag terug.

De laatste woorden van het gezongen versje bij het afscheid van het L.O. was... Het oude keert niet weer.
Dat was al vrij vlug merkbaar op deze Mulo. Ik heb er altijd het gevoel gehad dat kinderen van een visserman niet zo erg welkom waren op deze school. Hatelijke opmerkingen van leraars enz.
Veel kinderen van visserlui zaten er toen nog niet op deze school. Van twee leerlingen van Scheveningse ouders weet ik nog de naam.  De Bruin en de Niet. Beide meisjes. Een de dochter van de kosteres van de Oude Kerk en de andere de dochter van aannemer de Niet.
Zo ver ik weet heeft niemand van mijn vorige schoolklas hier  bij mij in de klas gezeten.
Tot het najaar 1942 heb ik op deze school de lessen gevolgd. Hierna zijn wij op een zondag geevacueerd naar Doetinchem. Wij waren een der eerste evacuees in Doetinchem. Later zouden nog meerdere Scheveningers volgen.
Ze waren dan ook 's-zondags in de kerk direct herkenbaar door hun witte mutsen.
De evacuatie bleef niet beperkt tot de visserlui, maar na verloop van tijd was er zelfs een Scheveningse dominee hier in de buurt geevacueerd. Het was ds. Offringa, de voorganger van de Badkapel.  Hij heeft verschillende keren voorgegaan in de Ned. Hervormde kerk en in de kerk van de ds.van Dijk stichting in Doetinchem.

Van 1942 tot 1946 in Doetinchem gewoond.  Hier de mulo afgelopen met een jaar vertraging door oorlogshandelingen.
School verwoest door een bombardement, ook een groot gedeelte van de stad.
De bezochte school was aangenamer en voor uitstrevender als op Scheveningen. Hadden in die periode , 's-zomers in het openlucht zwembad "Groenendaal ", zelfs al school zwemmen.
Op deze school mochten we zelfs op onze klompen op school komen. Schoenen waren schaars en gedistribueerd en in onze omgeving waren veel klompen fabrieken. Op de school van dhr. Tichelaar op Scheveningen zou dit zeker niet hebben gemoogd.
Op deze school hebben we leren zingen. Zeker iedere morgen werd de les geopend met gebed en zang.
Hier leerde ik voor het eerst... "Voorwaarts christen strijders " en meer van deze mooie gezangen zingen. 
Op school was toen al een psalm - en gezangenboek in gebruik met ruim 300 gezangen.
Deze bundel was ook in gebruik in beide Hervormde kerken. In de Scheveningse Hervormde kerken waren toen de bundel met ongeveer 100 gezangen nog in gebruik.
 
In eind Augustus 1944 is mijn oudere broer naar de machinisten school in Nijmegen gegaan.
In 1939 was hij  als "prenter "een reisje mee geweest met de Sch.169 met schipper M.Taal en sinds dien wilde hij naar zee. Waarom hij niet bij mijn vader aan boord een reisje meemaakte, zal de oorzaak hebben gehad dat de school vacanties in die tijd niet zo extreem lang waren als tegenwoordig. De logger van mijn vader zal ongetwijfeld aan het begin van de vacantie niet "binnen "zijn geweest en de Sch. 169 wel. M.Taal was geen vreemde voo ons, hij was n.l. onze oom, mijn moeders broer, en woonde een paar huizen van ons vandaan op de hoek Seinpoststraat- Soetenstraat.

In Nijmegen heeft hij de lessen niet kunnen volgen i.v.m. de oorlogshandelingen rond Nijmegen en de daaropvolgende "slag om Arnhem ".
Vooraf gaande aan deze oorlogshandelingen is hij begin september op advies op het nippertje naar huis terug gekeerd en op 7 september 1944 is hij in het ziekenhuis van Doetinchem overleden aan een hersenvlies ontsteking.

Sedert dit ogenblik heeft mijn moeder, tot aan haar dood, de gekleurde dracht verwisseld voor zwart.

Najaar 1944 tot aan de bevrijding heeft in het teken gestaan van de versterking van de IJssel linie. Jongens van 15 jaar en ouder werden te werk gesteld in plaatsen rond Doetinchem voor het graven van schuuersputten, loopgraven en versterkingen. Werden wel hieraan voorafgaande gekeurd. Ik zelf had het geluk te worden afgekeurd omdat ik te klein was, maar de meeste van mijn schoolkameraden hebben deze werkzaamheden verricht. Onder deze jonge arbeidskrachten zijn ook nog slachtoffers gevallen door beschietingen vanuit jachtvliegtuigen.

Op 1 April 1945 werd Doetinchem bevrijd na lichte schermutselingen. In mei de rest van Nederland.
In het late najaar van 1945 werden we nog even aan Scheveningen herinnerd. Via de distributie werd verse haring beschikbaar gesteld. De meeste plaatsgenoten wisten hier mee geen raad. Wij des te beter. Deze haring was vanuit Breskens voor distributie beschikbaar gesteld.
De vraag na de bevrijding was ... gaan we terug naar Scheveningen of blijven wij in Doetinchem.
Weer gaan varen was voor mijn vader geen optie, ofschoon er een aanbod was om schipper te worden op de Sch. 77.
Ofschoon er ook een prachtig aanbod van werk in Doetinchem was, t.b.v mijn vader, werd deze illusie de grond ingeboord door de ambtenaren van de plaatselijke burgelijke gemeente.
Ons zou geen vestigings vergunning worden verleend. Wij waren nu eenmaal evacuees en moesten daarom terug naar Scheveningen en zo zijn wij in het najaar van 1946 weer teruggekeerd naar Scheveningen.
Deze beslissing was te begrijpen omdat Doetinchem zwaar was gebombardeerd en er gebrek aan huisvesting was.

Ik persoonlijk ben enkele maanden eerder naar Scheveningen verhuisd.
Ik wilde ook naar zee. Van mijn ouders had ik hiervoor toestemming, onder de voorwaarde dat ik voor stuurman zou gaan studeren aan de zeevaartschool . En een zeevaartschool was er op Scheveningen.
Mijn vader had schijnbaar genoeg armoede meegemaakt op de vooroorlogse visserij en zo ben ik in september 1946 aan deze 2 jarige studie begonnen.

wordt vervolgd

Wat een prachtige  verhalenserie, Vreemdeling. Ben wel 10 jaar jonger dan jij maar veel zaken van  na de oorlog zijn wel herkenbaar. Van de leraren op de Helmstraat Mulo heb ik in 't algemeen goede herinneringen. Van die toenmalige directeur  niet. De "naam van de school" was eigenlijk niet zo gebaat met leerlingen uit de arbeidersklasse. En dat was niet alleen de ervaring van mezelf (en m'n ouders!) maar ook van een kammeraad in dezelfde klas.

Groet, Woutje 

Terugblik 5.

De overgang was groot. Alleen al de frisse zeelucht en de bedrijvigheid rond de havens.
Niet langer de geuren van het platte land maar nu de geuren waar wij vanaf onze jeugd mee waren opgegroeid.
Na zo'n lange tijd weer de beide havens en de bedrijvigheid rond de loggers te zien.
De beelden vanuit onze jeugd omtrent loggers waren niet veranderd.  Velen nog zonder "buitenbrug " en de enkele schepen van voor de oorlog die al zo'n "buitenbrug "hadden, zoals de  Sch.118 en 225 en 333.
Maar er waren ook schepen welke na de oorlog waren gemodernisserd zoals de Sch. 23 en 104.  Mooie "buitenbrug  en ook een schuin oplopende steven.
Menig oudere verzuchtte... wat een schip !  En vele jongeren hebben gedacht... op zo'n logger wil ik gaan varen.
Dit was nog maar het begin. Later  zouden we schepen zien die wij nooit verwacht hadden.
Eerst zouden we ons nog moeten behelpen met enkele niet volwaardige loggers, zoals de Sch. 190 ( oude loodsboot ) en de Sch. 249 ( het jacht ) . Maar ook deze schepen brachten haring aan wal en geld in het laadje.

Scheveningen bloeide. Er werd geld verdiend. Niet alleen door de reder, maar nu ook eens door de visserman.
Er is zelfs een periode geweest dat er te pas en te onpas voor ieder willekeurig voorval moest worden getracteerd op "harde mocca's ". De banketbakkers beleefden een goude tijd.

Meerdere schepen werden verlengd en van een modern brughuis voorzien.
Een nieuwe generatie loggers werd afgeleverd.  De Sch. 21 en 24 . Het waren bijna oorlogschepen, zo dik was de huidbeplating.
Daarna de Sch. 236 en vervolgens de 196 en 54 . Hier dachten we al dat dit wel het einde was, maar de schepen zouden nog groter en mooier worden.
Uiteindelijk dan ook eens wat meer "gerieflijkheid "voor de visserman zelf, ofschoon op deze grotere schepen de werkzaamheden er niet eenvoudiger op werden. Hoe groter de logger en hoe sterker de motor, des te meer moest er worden gepresteerd en gevangen. Lukte dat niet dan voor jou een ander. De schepen waren wel verandert maar de reder mentaliteit nog niet.

Maar voor mij was deze bedrijvigheid  niet. Ik moest de lessen op de zeevaartschool volgen. De cursus duurde 2 jaar.
Er was een A. en een B klas. De B. klas had meer vooropleiding gehad ( wiskunde ). maar uiteindelijk zou het na deze 2 jaar voor beide groepen mogelijk zijn om na geslaagd te zijn voor het eind examen, als stuurmansleerling te gaan varen.
De beide klassen waren ongeveer 30 leerlingen groot.
Ik was in de A klas geplaatst. Geen der leerlingen was mij bekend. Slechts een andere Scheveningse jongen uit de Menninckstraat ( Henk Harteveld ) zat bij mij in de klas . Ik heb deze persoon na de 2 jarige opleiding nooit weer terug gezien.
In de B klas zaten ook 2 Scheveningers. Leen Blok en Wim de Jong.  Beide woonden in de Oesterstraat en waren zelfs buren van elkaar. Wim de Jong was de zoon van ex schipper Cor de Jong ( ex Sch.77 ). Na vele jaren bij de Holl.Amerika lijn te hebben gevaren schijnt hij leraar te zijn geworden aan de zeevaartschool te Amsterdam.
Leen Blok was nog een verre achterneef van mij, via mijn vaders kant. Was later gezagvoerder bij Hudig en Veder. Na pensionering vroegtijdig gestorven.

De te volgen lessen waren afwisselend . De leraren waren veelal oud stuurlui of oud machinisten van de koopvaardij of oud marine officieren. Van deze leraren waren ook 2 personen van Scheveningse origine.nl.dhr. Blok en Vrolijk resp. afkomstig van Shell en KPN.
Blok was familie van de eigenaar van de Sch. 177 en zou later ook met dit schip naar West Indie vertrekken.
Vrolijk was familie van beurtvaartbedrijf Vrolijk ( beurtvaart op Rotterdam ) 
Er moest pittig gestudeert worden.  De vacanties waren zoals ze op andere middelbare scholen gebruikelijk waren.
Maar nu ik zo dicht bij de haven de school bezocht voor een functie aan boord van een schip had ik zelf nog nooit op een schip gevaren.
En dat wilde ik dan toch wel eens en die mogelijkheden heb ik gekregen in de vacantie perioden.
Eerst op de Sch. 10 , een Deense "snik " . Een kust visser. Diverse korte reisjes.  Soms vis, soms garnalen.
Vooal in de periode dat veel van de zuidelijke garnalen vissers hun gekookte garnalen op de Scheveningse visafslag
losten.
Paasvacantie 1947. Trawlreis met de Sch. 118.  Vertrek dinsdagmorgen na de Pasen om 7 uur in de morgen. Gevist zou worden bij de P. boeien. Hier enkele trekken gedaan op schol en tong.
Via de radio gehoord van een goede kabeljauw visserij in de Sylt. Verstoomd naar dit bestek en op vrijdagmorgen ter plaatse en met vissen begonnen. Eerste trek meteen raak en pakken werden scheep gezet. Hierna nog twee trekken gedaan en op vrijdagavond de terug reis aanvaard.
Dek van verschansing tot verschansing vol met kabeljauw.
Zondagmorgen vroeg aan de afslag. Maandagmorgen lossen ( door eigen bemanning ) . Vangst ruim 1000 kisten kabeljauw. Besomming ruim Fl. 12.000.  Een prachtige besomming voor zo'n korte reis, maar hier boven op kwam nog eens meer als Fl.100 aan "levercenten " per bemanningslid.. Voor die periode een kapitale verdienste.
De schipper M.Taal heeft mij er uitdrukkelijk opgewezen, dat ik zoiets nooit weer mee zou maken.

De zomervacantie 1947 wilde ik ook wel weer een reis meemaken maar dan op een haringlogger. Dit was mogelijk met de Sch. 51 . De schipper J.Taal had voor die reis geen afhouder en vroeg mij of ik dan niet mee wilde als afhouder. Dan kon ik nog wat verdienen ook. Ik had dan wel een monsterboekje nodig.
Dat hadden we snel opgelost en ik monsterde de volgende dag aan als afhouder en de reis kon beginnen.
Twee reizen heb ik gemaakt als afhouder. Ik kwam wel na de vacantie een paar dagen telaat op school. maar dat was geen bezwaar.
Deze vacantie was iets heel anders dan de vacanties in Doetinchem, waar ik in de zomervacantie wat geld verdiende met het binnenhalen van de gerst, rogge en tarwe oogst.

Deze 2 reizen waren mij goed bevallen. Ik heb in ieder geval nog de oude sfeer op een kleine haring logger meegemaakt.
Na een paar dagen geen brood meer, verder zeekaak
Na enkele weken geen aardappelen meer. Erwten en bonen.
Enkele dagen vers vlees, verder blikvlees en spek.
Inhoud van de watertank voldoende voor enkele weken, verder water uit nieuwe tonnen wat je moest filteren door een rode zakdoek vanwege de vuiligheid welke in het water was gekomen.
Geen toilet, geen wasgelegenheid.
Maar wel een goede sfeer en goede onderlinge arbeidsverhoudingen.
Het is mij altijd bijgebleven, dat de namen van zijn eerste 2 schepen waar hij schipper op was, in overeenstemming waren met zijn persoonlijkheid.
Mentor   Sch.51
Harmonie  Sch.133
Voor zijn bemanning was hij een mentor en op de schepen waar hij het gezag voerde, heerste onderling altijd een goede harmonie.

Van het verdiende geld heb ik een uniform aan laten meten, wat ik anders nooit zou hebben kunnen betalen
De periode die ik als afhouder heb gevaren, telde later ook mee als vaartijd om mijn eventuele vervolg studie te beginnen als 3e stuurman.

wordt vervolgd

Hallo vreemdeling,

heel mooi deze herinneringen, ik hoop, dat je nog even doorgaat


je nicht , uit het dorp waar ze nog zingen op het zeetje, Nelly

Nelly,
Dank voor reactie.
Ik zal mijn best doen om nog wat afleveringen te verzorgen.
Wat zingen betreft, doen wij het hier voor jullie niet onder.
Luister maar eens op audioserver of vraag het jullie Scheveningse voorganger, die ook hier goed bekend is.
Jammer dat wij elkaar zo weinig zien. Alleen bij begrafenissen.

We zijn allemaal uitgevlogen en nu ook weer onze kinderen en kleinkindere.

groeten , ook aan de familie / plaatsgenoten
Cor

Hoi cor ik denk het P de Jong was
GR poon
sch 77 en later op de sch 4

Poon,
In periode 1935-1939  was C.de Jong schipper op de Sch.77
en zijn broer Piet op de Sch. 4.
Cor de Jong woonde in de Oesterstraat.
Zijn vrouw heette Aal ?
gr.
cor

Paas dilemma.

Hoe vaak hebben we het thuis niet gehoord en gezien in onze jeugd.
Er is een uitdrukking;;; "Op z'n Paasbest " en de meeste meisjes en vrouwen wilden hier aan mee doen.
Nieuw mantelpakje,  mooi gekleurd deux piece of voor de dames in dracht een nieuwe gekleurde doek.
Meestal gooide het weerbericht of het weer zelf op dat moment " roet in het eten"

Op zondagmorgen 1e Paasdag 's-morgens naar de kerk.
Hoe ziet het weer eruit.
't Lijkt wel mee te vallen.
Kan ik zo in m'n doek of moet ik een schoudermantel aan.
Zou het niet te koud zijn ?
Zie je al mensen op straat ?
Nog weinig te zien, maar het is nog vroeg.
Kinderen,.... let even op of je wat langs zie komen.
Moe, ..... buurvrouw Jaan van de overkant heb d'r schoudermantel aan.
........en ik zie een paar mensen van vooraan in de straat ook met hun schoudermantel aan.

't Schijnt toch te koud te wezen om zo in je doek te gaan .
'k Zal dan ook maar m'n schoudermantel aan doen.

Er is niets veranderd,
Gister morgen hetzelfde probleem.
Wat moet ik nu aan, als ik naar de kerk wil gaan.
Naar buiten kijken helpt ook al niet, want er gaat in deze straat niemand naar de kerk.
Iedereen slaapt uit.
Alleen de buurjongen in z'n sport tenue stapt op de racefiets om te gaan trainen.
Dan maar mijn lange jas i.p.v. mijn halve jasje.
Trouwens, we gaan toch met de auto.
Liggen er paraplu"s in de auto.?


Het zou toch mooi weer zijn met Pasen !

Cor

'

Terugblik 6.

 In de winter maanden was de zeevaartschool drukker bezet als normaal. Veel jonge visserlui gaan naar school om te gaan studeren voor het stuurmans diploma visserij. 
In de paasvacantie 1948 ga ik een reis mee met de Sch. 118 om verse haring te halen in Noorwegen. Voor de
bemanningen een aangename onderbreking van het trawl seizoen.
Een bij de ingang van de fjorden opgepikte noorse loods brengt ons  naar het centrum van de stad Bergen.
Voor de meesten bemanningsleden aan boord en voor mij is het de eerste keer dat wij dit mooie schouwspel zien.
Varend in de fjorden en rondom de vele hoge bergen, veelal nog met sneeuw bedekt en beschenen door een heldere zon.
Na inklaring met de enkele jongeren aan boord een korte verkenningstocht langs de kade en de nabij gelegen vismarkt.

De volgende dag wordt het visruim door de bemanning volgestuwd met platte kisten sloeharing en van ijs voorzien uit eigen voorraad.
Loods aan boord en dezelfde avond nog vertrokken en voor het weekend weer thuis. Volgens nadere informatie waren deze grote sloeharingen allemaal bestemd voor de rokerijen.
Of dit herhaald is weet ik niet. Ik heb naderhand ook geen gerookte sloeharing in de winkels gezien.

Juli is de maand waarop examen gedaan moet worden. Na heel ijverig "blokken " moet ik tot mijn grote spijt horen dat ik niet tot de gelukkigen behoorde die het diploma hadden behaald.
In overleg met de directeur van de zeevaartschool vindt hij het niet nodig om het jaar over te doen en hij raadt mij aan te gaan varen.
En zodra ik een jaar vaartijd in het monsterboekje heb staan, mij op te geven voor de cursus 3e stuurman GHV.
De rang waar in je hebt gevaren doet niet terzake, mits het de dekdienst betreft en de tijdsduur in die bepaalde functies.

De volgende dag naar Rotterdam om bij het Arbeidsbureau op het Vasteland te informeren om er ergens een bemanningslid nodig is op een schip.
Ik heb geluk ofschoon er veel mensen doelloos rondhangen in de buurt van dit gebouw.
Waarschijnlijk zijn zij niet geinteresseerd in een functie aan boord van een schip behorend tot de kustvaart.
Voor mij maakt het niet uit. Voor mij geldt alleen een plaats op een schip.

Ik wordt door verwezen naar rederij Wm-H-Muller en Co.N.V. aan de Jobshaven.
Ze hebben voor mij een plaats op de coaster "Express " als matroos o/g.
Het betreffende schip ligt bij de machine fabriek Keller ( Deutz motoren ) in Krimpen aan de IJsel. Ik moet mij de volgende morgen daar aan boord melden.
Het schip zou over enkele dagen vertrekken, waarschijnlijk naar Parijs.
Ik had een vermoeden dat ik voor de gek werd gehouden. Hoe kon je nu met een coaster in Parijs komen. ?
Ik zou het de volgende dag allemaal wel aan boord horen.
De te verdienen gage is Fl, 90 per maand.

Volgende dag naar Krimpen aan de IJssel. Ik maak kennis net de kapitein ( de Wolf ) en wordt aan het werk gezet.
Ik ben niet de enige nieuweling. Met mij meldt zich ook een lichtmatroos, een jongen uit Leiden die enkele reizen heeft gemaakt als afhouder op een Katwijkse logger.
In de loop van de dag meldde zich ook de stuurman. Ook nieuw voor dit schip en nieuw bij deze maatschappij.
Het blijkt een plaats genoot van me te zijn. n.l. Ment Ginder. Een oud logger gast, maar nu reeds enige tijd werkzaam op de kustvaart.
De machinist is een oude rot op dit schip. Heeft reeds langere tijd met kapitein de Wolf samen gevaren. Het blijkt een Duitser te zijn met een verschrikkelijk dialect.
Alleen een matroos ontbreekt nog, is ook nieuw voor dit schip en zou de volgende dag aan boord komen.

Samen met de lichtmatroos mogen wij gaan roest bikken, nadat wij eerst het schip zo'n beetje hebben verkend.
Het schip is niet veel groter als een logger en het logies voor de bemanning is ook niet veel beter als ik gewend was aan boord van de Sch.118 of de 51.
Het logie, net als bij de loggers, ook voorin het schip. Het enige verschil is het aantal kooien. 4 in totaal.
Voor de matroos, de matroos o/g en lichtmatroos elk een kooi en de 4e kooi is een bergplaats voor een zeil  ( fok ) en wat touwwerk.
In de periode dat ik op dit schip werkzaam ben geweest, heb ik dit zeil nooit zien gebruiken.
Tevens is in dit bemanningsverblijf ook de toegang tot de kettingbak.
.
Na de dag roest te hebben gebikt mogen we naar huis. De volgende dag zullen wij " verhalen " van de Keller machine fabriek naar de Jobshaven in Rotterdam
Ons wordt medegedeeld onze spullen de volgende dag mee aan boord te brengen, want na belading zal het schip vertrekken met bestemming Antwerpen.
Hier zal worden bijgeladen en vervolgens zullen wij naar Parijs vertrekken om vervolgens circa 3 maanden een lijndienst te gaan onderhouden tussen Parijs en Londen.

En zo breekt de dag aan dat ik de eerste stappen zal zetten in de door mij voorgestelde toekomst.
De volgende morgen met mijn zeespullen op de trein naar Rotterdam en vervolgens met de bus naar Krimpen aan de Ijssel. Al spoedig vertrekken we naar Rotterdam. Tijdens het overstomen wordt het ruim open gelegd, zodat bij aankomst in de Jobshaven meteen met laden kan worden begonnen,
Veel zal het niet zijn, laadvermogen is ca. 180 ton en een gedeelte moet nog in Antwerpen worden geladen.
Na gemeerd te zijn in de Jobshaven kunnen wij onze zeespullen opbergen en onze kooien inrichten.
Het is mij vaak opgevallen dat veel zeelui een minimum aan uitrusting meenemen en vaak tijdens de reis en op zee in de problemen komen, omdat ze niet volwaardig zijn uitgerust voor hun werk onder diverse omstandigheden.

Gelukkig behoeven we niet een strozak te vullen, wat op de visserij toen wel gebruikelijk was.
Matras, linnengoed en dekens worden door de maatschappij verstrekt.
Op het middag uur wordt ons een warme maaltijd verstrekt. De lichtmatroos wordt geacht hier voor te zorgen, maar daar hij nog nieuw is, wordt assistentie verleend door stuurman en kapitein.

Voor het brughuis is een kleine ruimte wat als kombuis dienst doet.  Hierin een kolenfornuis en een kleine aanrecht met een handpomp.  Een kleine tafel en bank completeren de inrichting. De ruimte is niet geschikt om als bemanning,  in het totaal 6 personen, gezamelijk te eten.
Onder de reis zullen wij dan ook in 2 ploegen moeten eten.  De eerste ploeg voor hij op wacht komt en de 2e ploeg als zij van wacht afkomt.
Daar het proviand voor de reis nog niet aan boord is gekomen. wordt de maaltid gedeeltelijk uit blik ( groente en vlees ) samengesteld.
Degenen die nog niet gemonsterd hebben, gaan dat nu doen en alle verplichtingen van de bemanning zijn dan verricht.

In de loop van de middag is de belading gereed. Onder leiding en toeziend oog van de stuurman wordt het ruim dicht gelegd en de houten luiken toegedekt met 3 presenningen. Zorgvuldig worden deze presenningen ( dekkleden ) rond het luikhoofd gevouwen, waarna de ijzeren schalklatten hier tegen aan worden geplaatst en heel zorgvuldig met houten keggen worden vast geslagen.
Daarna de verzegelingsbalken op de presennings geplaatst en met vleugelschroefbouten aan de keggenbank vastgezet.

Laadboom neergelaten en vastgezet en de losse spullen aan dek opgeruimd of vastgesjord.
Proviand wordt afgeleverd en opgeborgen, drinkwater ingenomen en nu is het wachten op de loods om ons naar buiten te brengen.
Douane komt aan boord de "bonded stores "verzegelen.
Vrouwen en meisjes zijn er niet op de kade om afscheid te nemen zoals bij het vertrek van een logger en je behoef er dan ook geen aandacht aan te schenken.
Loods aan boord, motor gestart, trossen los en een nieuw periode neemt een aanvang.

wordt vervolgd.

Hallo,

Ik ben nieuw op dit forum en ik weet nog niet precies hoe te beginnen.

Ik ben geen Scheveningse maar ik heb veel met ze opgetrokken. Ik woonde in mijn jeugd in de Sonoystraat, vandaar.

Ik ga eerst eens lekker lezen en foto's kijken.

Vera

Terugblik 7

Op weg naar zee, wordt nog even in Vlaardingen aangelegd om te bunkeren.
Als dat is gebeurd zijn wij nu echt reisvaardig en kunnen wij ook de meertrossen opbergen en wordt met de zeewacht een begin gemaakt. Voorlopig gaan we 4 uur op en 4 uur af, de wacht lopen. De matroos samen met de kapitein en de matroos o/g samen met de stuurman.
Lichtmatroos loopt niet mee in de wacht en heeft dagdienst.
Machinist loopt dezelfde wacht als de stuurman en de kapitein houdt de motor in de gaten tijdens zijn wacht.

Stuurhuis is al niet veel beter als op de logger, misschien iets ruimer Alleen een stuurrad, een telegraaf en een kaartentafel.
Geen enkel modern navigatie systeem, alleen een kompas.

De toegang tot de officiers verblijven in het achterschip, is ook vanuit het stuurhuis.
Ook de daar gevestigde hutten zijn zonder enige luxe.
De enige luxe aanboord is een toilet met spoeling.
Geen wasgelegenheid
Een emmer water halen in de kombuis, eventueel nog een ketel water opzetten voor wat warm water, mee naar het "voorin"  sjouwen en zonder ongelukken het trapje afklimmen.
Erg veel werk en zeker bij slingerend schip. Op de logger werd er ook zo vaak niet "toilet "gemaakt.
Daar dook je met kleren en al zo je kooi in en in de praktijk zal het hier aan boord niet veel verschillen.

Als je hoognodig naar het toilet moet voor "een grote boodschap" en je bent vrij van wacht, moet je vanaf het voorschip  wel een hele tocht maken om van de WC gebruik te maken.
En dat dan ook vaak nog door weer en wind.

Van een koelkast en vriezer hadden ze toen nog niet gehoord.
Het stukje vlees dat bij vertrek aan boord is gekomen, moet meteen worden uitgebraden en wordt "onder het vet " in het vliegenkastje op het achterdek bewaard.
Deze "moderne " koelinstallatie is een houten kastje voorzien van deurtjes met vliegengaas, opgehangen in de frisse lucht.
Niet meer dan 2 of 3 dagen krijgen wij vers vlees.
Gelukkig waren het aantal zeedagen niet groot, zodat in de volgende haven weer vers vlees kon worden gekocht.
En anders moesten wij ons maar behelpen met blikwerk.

Dit schip en haar zusterschip "Rapid "zijn op één na de kleinste scheepjes van deze maatschappij.
Nog iets kleiner zijn de 'Oise " en de "Aisne ".  Deze kleine schepen hebben de oorlog overleefd in Engeland en zijn de oudste schepen van de vloot.
"Oise" is in beheer van de Rotterdamse afdeling  van  de maatschappij en de "Aisne" bij de Engelse afdeling.
De "Aisne" is voor onderhoud uit de vaart genomen van de dienst Londen-Parijs en zodoende moeten wij nu deze  dienst tussen Londen en Parijs gaan onderhouden.

Als je op de benaming van de schepen Express en Rapid af zou gaan, zou je denken dat het, wat snelheid betreft, wel mee zou vallen. Vergeet het maar. Bij mooi weer hooguit 7 mijl per uur.
Vrijboord hebben deze scheepjes amper en bij minste zuchtje wind spoelt het water in de gangboorden. Om zich vanaf het voorschip naar het achterschip te verplaatsen is op zee alleen mogelijk via het afgedekte laadruim.
Op de logger kon je langer  op je klompen over een droog dek lopen.
Maar alles went.

De Schelde zeearm op en af gesukkeld en de reis vervolgd naar ons eind doel, Parijs.
Nooit had ik toen kunnen vermoeden dat ik ooit aan de oevers van de Schelde naar de scheepvaart van en naar Antwerpen zou kijken, nu ik reeds vele jaren in dit gedeelte van ons land woonachtig ben.

Op de rede van Le Havre loods aan boord genomen en de reis vervolgd naar Rouen.
In Rouen het schip ingeklaard.
Daar wij met de lading welke wij aan boord hebben doorvaren naar Parijs, wordt het laadruim verzegeld d.m.v. een staaldraad door de vleugelmoeren van de verzegelbouten.
Deze verzegeling lijkt heel indrukwekkend, maar stelt uiteindelijk niets voor. Als je enkele vleugel moeren niet te strak aan schroeft, kan de verzegeling van het ruim heel simpel worden opgeheven, zonder de aangebrachte douane zegels te verbreken.
Van dit euvel wordt meerdere malen gebruik gemaakt door hoger geplaatste bemanningsleden, voor het smokkelen van cigaretten en andere waren.

Mast wordt gestreken en het stuurhuis wordt gedeeltelijk gedemonteerd.  Het dak wordt verwijderd en de zijkanten rondom ingeklapt.. Zelfs de schoorsteen ( motor uitlaat ) kan indien nodig naar achteren worden "geklapt ".
Nu is er een geheel open stuurhuis verkregen en dit is dan ook de hoogte van het schip waarmee zij onder de vaste boogbruggen van Parijs kan door varen.
Alleen de waterhoogte van de rivier is nu de limiet.
Hoe hoger de waterstand, des te penibeler de doorvaart.
Het open stuurhuis is in de zomer een genot, maar in de herfst en winter minder aangenaam.

Vanaf Rouen naar Parijs zal de kapitein ook worden bijgestaan door een loods. Veelal zijn dit ex schippers van de grotere binnenvaart schepen of sleepboten en gespecialiseerd op de rivier de Seine.
Ook wij krijgen een loods aan boord en de reis naar Parijs kan worden voortgezet.

Er kan niet aan een stuk worden doorgevaren van Rouen naar Parijs.
Er zullen 8 sluizen moeten worden gepasseerd en in het donker wordt er niet gevaren aangezien de rivier niet bebakend is en de sluizen een bepaalde tijd hebben waarin kan worden geschut.
Als het een beetje mee zit, zullen wij vandaag de eerste sluis in het plaatsje Elbeuf nog kunnen passeren en aangezien het zomerdag is zullen we nog lang door kunnen varen, alvorens de duisternis ons dwingt te stoppen.
Het schip voert een speciale vlag . De betekenis van deze vlag is...... Priorité. Deze vlag geeft ons bij de te passeren sluizen voorrang. Niet altijd hebben we hiervan voordeel.
Zijn de sluizen gevuld met afkomende schepen, dan zal er gewacht moeten worden tot de sluizen leeg zijn om ons schip te kunnen schutten.
Dit keer hebben wij geluk en komen voor een geopende sluis en zonder ander opgaand scheepvaartverkeer, zodat wij in een kwartier de sluis zijn gepasseerd.
Met een beetje geluk kunnen wij de volgende sluis Les Andelys nog halen, mits de duisternis ons dat niet verhindert en kunnen dan morgenvroeg als eerste worden geschut.
De sluiswachters werkten ook maar een bepaald aantal uren in dagdienst en 's-avonds en's-nachts werd er niet geschut.

De nacht brengen we door gemeerd liggende langszij van een binnenvaartschip wat ook voor de sluis wachtende is of we meren ons schip met een "dubbele bocht " aan een overhangende boom aan de waterkant.
Wij genieten van de eerste "boerennacht ".  Zodra we weer terug zijn in Rouen zal dat afgelopen zijn.

De volgende morgen dichte ochtend mist.
Zo kunnen we onze reis niet voortzetten. We kunnen wel door de sluis gaan en aan de andere zijde van de sluis wachten tot de mist op trekt als de zon wat sterker wordt.,
Na een uur kunnen we wat meer zien en vervolgen langzaam onze reis. Met nog wat tegenslag zullen wij vandaag Parijs niet halen. We moeten nog 6 sluizen passeren.
Steeds meer trekt de mist op en al spoedig varen we weer met de normale snelheid.

Je waant je niet op een zeeschip.
Wachtlopen en sturen is er niet bij. De loods stuurt en wordt zo nu en dan door de kapitein afgelost.
Dek werkzaamheden in dagdienst en iedere avond een ononderbroken nachtrust.
De bemanning verricht onderhouds werkzaamheden aan het schip. Roestbikken, verven, soppen. In de zomerdag met ontbloot boven lijf en genieten zo van het mooie weer.
Bij het schutten door een sluis wat afwisseling van de werkzaamheden bij het meren en ontmeren van het schip.
Veel sluizen hebben ook nog een klein cafeetje annex winkeltje. Loods en kapitein nemen er als er tijd voor is een vlugge slok vin blanc of rouge

Vanaf de een na laatste sluis een telefoontje gepleegd naar de laatste sluis en gevraagd of de sluiswachter op ons wilt wachten. We zullen ongeveer 20 minuten te laat bij de sluis arriveren.
De sluiswachter weet dat er voor hem een kleine geldelijke vergoeding wacht en aangezien hij een woning heeft bij de sluis is het voor hem geen probleem. De dekbemanning zal helpen de sluisdeuren te bedienen zodat hij geen andere sluiswachters nodig heeft.

Voor de rederij is het een meevaller en zullen net voor het donker wordt in Parijs kunnen afmeren. mits we in de schemering geen brokken maken bij het passeren van de laatste vaste bruggen.
En wij kunnen dan de volgende dag meteen beginnen met lossen, zodra we zijn ingeklaard en de verzegeling van het ruim is verbroken.
Heel voorzichtig worden in de schemering de boogbruggen gepasseerd.
Veel ruimte is er vaak niet.
De roerganger moet zich zelf bukken en de schoorsteen moet worden neergeklapt.
En dan na de laatste brug te zijn gepasseerd, verschijnt in de nu snel invallende duisternis, aan stuurboord zijde de loskade met de mobiele kranen en hangars.

We zijn in het hartje van Parijs aan de Quai d'Austerlitz.
Aan de ene zijde van de rivier het treinstation Gare de Lyon en aan de andere zijde Gare d'Austerlitz.

Het schip op de rivier een halve slag gedraaid en vervolgens afgemeerd aan de kade.
Vlug de kooi ingedoken.  De volgende dag vroeg op om de mast en laadboom weer in vertikale stand te brengen, zodat de luiken kunnen worden geopend om met de walkranen de lossing te kunnen beginnen.
Veel zeeman ben je op dit soort schepen niet, maar elke dag aan boord telt wel mee voor mijn vaartijd.

wordt vervolgd

ik heb ook op de parijs vaart gezeten
en wel op de Garonedus kan me vinden in het verhaal

hier de Expss later radiopiraat

 en de Rapid

Rinus,
Leuk om de tweeling te laten zien,
Ik sprak over zeilen in een onbemande kooi.
Ik heb niet meegemaakt dat ze werden gebruikt.
De foto van de Rapid voert het schip 2 zeilen.
Zal waarschijnlijk een oude foto zijn.

In jouw reacktie staat een woord wat ik niet thuis kan brengen.
Er staat Garonedus   Is dit een scheepsnaam
of hoort er te staan
Garone  dus enz.
Garone als naam is mij niet bekend maar past wel in het straatje van de franse rivier namen van Muller.
Oise, Aisne, Escaut, Marne, Meuse enz.

Prettig weekend
cor

Cor is een typ foutje moet Garonne zijn was niet van Muller maar voer er wel voor in de dienst Parijs Londen

Terugblik no.8

Na 2 dagen van lossen en laden is het scheepje weer gereed om de reis naar Londen aan te vangen.
Opnieuw moeten wij al de bruggen en sluizen passeren. We verwachten wel dat de vaart naar Rouen vlotter zal zijn dan de heen vaart.
Er loopt wel niet zoveel stroming in de rivier nu het lange tijd niet heeft geregend, maar het kleine beetje stroming hebben wij nu mee  i.p.v. tegen.

Veel regenval stroomopwaarts van Parijs kan hinderlijke gevolgen hebben. De rivieren, welke stroomopwaarts in de Seine uitmonden kunnen in korte tijd de waterhoogte in Parijs opstuwen, zodat het scheepvaart verkeer wordt "lamgelegd ".
De oorzaak hier van zijn de boogbruggen.  Het  halve cirkelsegment wat beschikbaar is voor de doorvaart wordt aan de bovenzijde heel wat nauwer bij stijging van de waterhoogte.
Vaak genoeg is het voorgekomen dat beladen en lege schepen niet konden vertrekken en moesten wachten tot het waterniveau weer was gezakt.
Niet lang na deze tijdsperiode is er een nieuwe haven gekomen, in de buitenwijken van Parijs,.zodat de boogbruggen niet meer de scheepvaart kon belemmeren.
Deze nieuwe haven heb ik nooit meegemaakt. Enige jaren later ben ik met een ander schip nog wel eens in Parijs geweest, maar nog steeds was de losplaats.... Quai d 'Austerlitz.

Voor vertrek weer de gangbare procedure. Stuurhuis afbreken, mast en laadboom strijken.
Kapitein komt met een arm vol stokbroden aan boord, later met nog wat vlees en wat verse groente.
Tot Rouen hebben we in iedergeval genoeg te eten en daar zal opnieuw worden geproviandeerd.
Opnieuw een loods aan boord en het schip kan vertrekken.
Nu het daglicht is kunnen wij eens goed zien hoe nauw de passage onder de boogbruggen zijn.. Er is zelfs een brug bij, waarin  tijdens de doorvaart, van richting moet worden veranderd..
Ofschoon wij stroom mee hebben, zal het niet lukken om in 1 dag van Parijs naar Rouen te varen.
Hemelsbreed is de afstand niet zo groot. maar de rivier de Seine loopt door het landschap met heel veel kronkels.
Zo zie je de Eifel toren voor je en enige tijd later weer achter je.
De nieuw geplande haven zal dan ook veel tijdwinst voor de scheepvaart betekenen.

Zodra we de laatste sluis hebben gepasseerd kunnen we al beginnen met het schip weer wat zeewaardiger te maken.
Mast omhoog en het stuurhuis weer in haar oorspronkelijke staat.

In Rouen zal maar een kort oponthoud zijn. Schip uitklaren, drinkwater innemen en provianderen.
Nu weer in Rouen aan de kade liggen, zie je pas hoe nietig dit schip is, in vergelijking met de aan de kade liggende "Liberty " en "Victory " schepen.

Loods aan boord en we kunnen vertrekken.
Het duurt nog wel enige tijd voordat wij weer op zee zullen zijn. Wij starten weer met de zeewachten en ik mag aan het roer het schip sturen op aanwijzingen van de loods.
Op de hoogte van Tancarville waarschuwt de loods mij dat over enkele ogenblikken het schip wel zou kunnen gaan slingeren en stampen. . Op de rivier is geen golfje te zien. en ik kijk de loods verwonderd aan.
Hij verklaart mij zijn waarschuwing..

Het Engels kanaal is een grote trechter, nauw toelopend tussen Dover en Calais.
De Seine baai is een onderdeel van het kanaal en is ook nauw toelopend tussen Le Havre en Honfleur.
Tijdens springtij wordt er meer water in de trechter van het Kanaal en Seine baai gestuwd als normaal.
Dit resulteert in een hogere waterstand als normaal in de Seine baai en in de rivier monding.
En verder stroomopwaarts van de Seine resulteert het gedurende een korte tijd als een kleine vloedgolf.van zo'n halve tot een  meter hoogte
Het tijdstip van dit verschijnsel is  exact bekend voor de rivier tot aan Rouen en het  is zelfs merkbaar in de haven van Rouen.
Er wordt dan ook door de havenmeesters van Rouen op de schepen gewaarschuwd dat op een bepaald tijdstip dit plaats vindt.
En de gemeerd liggende schepen dienen hiermee rekening te houden, door stand-by te houden bij de meertrossen en in de machine kamer.
Meerdere malen is het voor gekomen dat een schip van zijn trossen werd losgeslagen door geen acht te slaan op de gegeven waarschuwingen.

Na een goed uur gaat de loods van boord en wij kunnen de reis naar Londen vervolgen.
Onze koers is zodanig dat we bijna dwars het Kanaal oversteken en veel schepen op een westelijke of oostelijke koers kruisen onze koerslijn.
Ons eerste verkenningspunt van de Engelse kust moet Dungeness zijn. Daarna langs de kust varend naar Margate om daar de loods voor de Theems aan boord te nemen.
Vanaf dit punt komen we weer in rustiger vaarwater. In het begin is deze riviermonding nog erg breed, maar vanaf Gravesend is het als een normale rivier.
In het brede gedeelte van de rivier zijn nog veel fortificaties afkomstig uit de oorlog. In die periode permanent door militairen bemand en bewapend met afweergeschut.
Hoe dichter we bij Gravesend komen, des te drukker wordt het scheepvaart verkeer.
Komend vanuit het noorden, oosten en zuiden.
Allerlei soorten schepen en vaak schepen met een vaste route., zoals de "colliers ".  Schepen beladen met kolen afkomstig uit de mijnen van NO Engeland en bestemd voor de energie centrales in west Londen.
Schepen die speciaal zijn geconstrueerd om , net als wij, onder bruggen door te varen. Platte rechtlijnige schepen, ook wel "strijkijzers " genoemd.
En ook rivier "barges ".  Houten rivier vaartuigen onder zeil. Laag liggend op het water. Vrachtgoed vervoerend naar havens rond het Thames bekken en bij zeer mooi weer ook wel langs de Engelse kust. Op een van de reizen in een latere periode ben ik ze tegengekomen halverwege de Noordzee. Een enkele keer zelfs gezien in de Rotterdamse havens.
Kort geleden zag ik nog op een van de sites dat een logger ook zo'n barge onbemand op de Noordzee had opgepikt.

In Gravesend van loods verwisseld.
Meestal krijgen de Muller schepen een vaste loods.
Daar wij niet zo'n grote diepgang hebben, kunnen wij doorvaren. Wij zullen een ligplaats krijgen aan een van de werven aan de rivier.
en met onze diepgang kunnen wij er gemakkelijk meren.
In ons geval zou het de King George wharf zijn in de wijk Wapping.
Hier zijn de werkzaamheden alvorens te kunnen lossen, zoals in Parijs niet nodig.
Omdat wij gemeerd liggen bij een der werven aan de rivier, moet er 's-avonds wel een wachtsman aanboord blijven om op de trossen te letten. Verval van het tij tussen eb en vloed is vrij groot..
De kapitein is in de oorlog gehuwd met een engelse. Zij is nog steeds met haar dochtertje n Engeland woonachtig . Het ligt voor de hand dat de kapitein de dagen dat wij lossen en laden afwezig is.
Voor hem is de Paris-Londen dienst een meevaller. Hij kan nu zeker 2 maal per maand op een gemakkelijke manier thuis zijn..
Vanuit Rotterdam zou hij van de veerdienst gebruik moeten maken.

De door Rinus N geplaatste foto's leggen nog meer herinneringen bloot.
Zo zie ik dat op de kombuiis en de verblijven in het achterschip ook schoorstenen ( kachelpijpen ) staan.
De schoorsteen op de kombuis was voor de rookafvoer van het kolen fornuis. Bij Parijs komend en onder de boogbruggen doorvarend, moest deze schoorsteen er ook afgetild worden.
Als de lichtmatroos volop in zijn werk opging met de bereiding van een maaltijd en net voor het onderdoor varen van een boogbrug kolen in het fornuis schepte, stond de loods in het open stuurhuis in de stinkende rook, welke onder de boogbrug voor korte tijd bleef hangen.
De schoorstenen op de officiers verblijven zijn van de kolenkachels in deze verblijven. Het schip had geen CV dus in de winterdag moest er dan ook wel een mogelijkheid zijn om warmte te produceren, zeker in de haven als de motor niet in gebruik was.
Op zee met draaiende motor zouden deze verblijven nog wel wat door de motor verwarmd zijn geworden
Het bemanningsverblijf in het voorschip had helemaal geen verwarming. De enige plaats waar je warmte kon halen was de kombuis, waar dan ook door de dekbemanning in de winter druk gebruik van werd gemaakt.

wordt vervolgd

Terugblik No.9

En zo varen wij ruim 3 maanden heen en weer tussen Parijs en Londen zonder veel wederwaardigheden.
Slechts eenmaal maken wij iets bijzonders mee. Van Parijs komend lopen we in de Downs ter hoogte van het kustplaatsje Deal in de potdichte mist. Door varen is onverantwoord in deze drukke scheepvaart route.
Veel schepen waren toen nog niet uitgerust met radar.
Enige wat overblijft is voor anker gaan.  Wachtsman op de voorplecht om regelmatig op de bel te luiden, ten teken dat ons schip voor anker licht.
Het luiden van de bel is blijkbaar door anderen gehoord en vanuit de dichte mist horen wij geroep van mensen stemmen.
Hierop wordt door ons antwoord gegeven en een ogenblik later komt er een open motorvlet langszij met drie sportvissers.
Door de dichte mist kunnen zij de vaste wal niet weer terug vinden.
Onverantwoord is het om zo zonder kompas de zee op te gaan om te gaan vissen.
Verkleumd klimmen zij aanboord en verzoeken om bij ons aan boord te mogen blijven tot de mist opgetrokken is.
Dit wordt zonder enige bezwaren toegestaan, niet wetende dat het verblijf aan boord bijna 2 dagen zou duren.
Daar het schip ook niet was uitgerust met een radio-telefonie installatie, waren wij ook niet in staat om de familieleden aan de wal te informeren omtrent onze opgepikte gasten.

Onze tijdelijke gasten worden ook gedurende de nachtelijke uren provisorisch ondergebracht.
Wij moeten ze natuurlijk ook van eten voorzien. Warme maaltijd is geen probleem, blikwerk genoeg aan boord, maar de uit Rouen afkomstige stokbroden zijn binnen de kortste keren opgepeuzeld. Als de reis normaal was verlopen hadden wij in Londen vers brood kunnen kopen..
Nu moeten we ons tevreden stellen met biscuits uit blikken nood rantsoen. De door ons opgepikte vissers helpen  nog wel wat in de aanvulling van de voedselvoorziening door met hun hengels wat vis te vangen. De gevangen wijting is gebakken een lekkere aanvulling op het biscuits dieet.
Ik heb later in een van de engelse kranten een berichtje gelezen over deze tijdelijk verdwenen sportvissers en hun wederwaardigheden.

Ik heb ook nooit geweten dat tabak een artikel is,  wat onontbeetrlijk is aan boord van een schip.
Door ons gedwongen oponthoud in de mist, is het cigaretten rantsoen volledig opgebruikt. Waarschijnlijk hadden meerdere oudere opvarenden deze situatie al eens eerder meegemaakt.
Dozen met opgespaarde cigaretten peuken komen te voorschijn en van deze peuken worden m.b.v. cigaretten vloeipapier weer cigaretten gedraaid en met veel genoegen smakelijk opgerookt.
Zij zijn er zelfs trots op, dat zij zo'n vooruitziende blik hebben gehad om cigaretten peukjes te bewaren.

We hadden nog wel gehoopt om op St. Nicolaas thuis te zijn. De reparaties aan de Aisne vragen meer tijd als gedacht.
Het thuis front heeft ons niet vergeten. Een der Muller schepen van de Rotterdam-Parijs dienst heeft wat pakketten voor ons meegebracht, zodat wij toch nog iets van het feest merken.
Wij zullen als zeevarenden er ernstig rekening mee moeten houden, dat feestdagen er niet voor ons zijn.
Maak je wel een feestdag mee, dan hebt je geluk.
.
De Londen -Parijs dienst wordt uiteindelijk door de Aisne overgenomen en wij worden in Parijs beladen met bestemming Rotterdan, waarna wij de Rotterdam-Parijs dienst gaan varen. Ook Kerstmis lopen we mis, want dan zijn we weer onderweg naar Parijs en het ziet er niet naar uit dat we voor Oud en Nieuw weer thuis zijn.
Toch heb ik goede herinneringen aan deze eerste maanden als zeeman.
In die korte tijd al heel wat gezien, waar ik voorheen niet van had gedroomd.
En waar wij in Scheveningen geen weet van hadden.

Stokbrood, knoflookgeur,de metro, Place Pigalle, Sacre Coeur, Bastille, Notre Dame , vin rouge, vin blanc, clochards
Fish and chips verpakt in kranten papier,  Underground, dubbeldeks bussen, Tower met Tower bridge, Piccadilly circus.bobby's. een pint in de pub, community singing.

Tot half Augustus 1949 blijf ik op de Express varen. Meestal Parijs , maar ook Guernsey en Jersey, Boston en Kingslynn.
Ik heb nu voldoende vaartijd om naar school te gaan en te gaan studeren voor 3e stuurman G.H.V.
Ik heb tijdens mijn vaartijd zo weinig mogelijk verlof opgenomen. Overwerk heb ik niet uit laten betalen en hiervoor "tijd voor tijd " opgespaard. Met het restant verlof en "tijd voor tijd " kan ik het enige tijd uitzingen. Dus tijdens mijn studie wordt ik een periode uitbetaald als zijnde met verlof.

Ik schrijf me in en kan vanaf September te lessen gaan volgen. Niemand van mijn vroegere klasgenoten heeft zich ingeschreven.
Daar ik mijn vaartijd op de kustvaart heb behaald en hierbij korte reizen maakte, kon ik ook vlugger afmonsteren dan de meeste van mijn klasgenoten, welke op de grote vaart langere reizen maakten.
Mijn mede studenten hadden allen als stuurmans leerling op grote vaart schepen gevaren en hadden in die periode meer theorie ervaring opgedaan. Ik zou het moeten doen met de praktijk ervaring.
Het te volgen lesrooster is "pittig ". Het lesrooster bevat 24 verschillende onderwerpen. De gegeven lessen vullen  bijna de dagelijkse schooltijd.
Voor het diploma S 3 moet in alle onderwerpen tegelijk examen worden gedaan. Bij enkele vakken is een her examen mogelijk.

Het is een grote verandering om weer in de schoolbanken te zitten.
Na 7 maanden kan ik op voor mijn examen. Voor 1 vak n.l. werktuigkunde,  krijg ik een herexamen, waarvoor ik een maand later glansrijk slaag en mij het diploma wordt overhandigd.

Ik kan met dankbaarheid terug zien op de ondersteuning van mijn ouders. De periode dat ik had gevaren en de periode dat ik studeerde, werd er geen kostgeld van mij verlangd, mits ik geen gekke dingen deed en mijn verdiende geld spaarde en de duur verdiende centen niet uit zou geven aan drank.
Het salaris van mijn vader was in die tijd heel wat minder als het loon van de doorsnee visserman.

Ik kon weer gaan varen. Bij mijn afmonstering van de Express had ik bij de wal kapitein Lolkema geinformeerd of ik bij Muller terug kon komen als ik was geslaagd voor mijn diploma S3. Die mogelijk was er, daar Muller buiten de kustvaarders ook schepen had varen in de grote handelsvaart. Het antwoord was positief.
De volgende dag naar Rotterdam om bij de wal kapitein te gaan melden dat ik was geslaagd en of er voor mij een plaats was als 3e stuurman op een der schepen.
Op dat moment was er geen vacante plaats op een der grote vaart schepen. maar er was wel een plaats als stuurman vacant op een der kustvaartuigen.
Hebt je zin om als stuurman op de kustvaart te gaan varen tot er een plaats vacant is op een der grote vaart schepen.. Ik behoefde hier niet lang over na te denken en het antwoord was  ... Ja.
Als ik later voor mijn diploma S2 wilde gaan studeren, zou ik 2 jaar vaartijd nodig hebben als stuurman, alvorens ik mij kon  aanmelden om deze cursus te volgen. En vaartijd als stuurman op de kleine handelsvaart en grote handelsvaart maakte in dit geval geen verschil.



wordt vervolgd

Terugblik 10

Ik was wel benieuwd op welk vaartuig er voor mij een plaats was als stuurman..
De Express was niet groot, maar het vaartuig wat mij nu was toebedeeld was zelfs nog iets kleiner.
Het was de Oise, het zusterschip van de Aisne .
Met een Groningse kapitein, Scheveningse machinist en verder matroos, matroos o/g en lichtmatroos. Hetzelfde concept als op de Express.
Ik monsterde niet aan als stuurman, maar als "bestman " . Deze benaming kwam in mijn monsterboekje te staan.
"Bestman " was de benaming voor een persoon die dispensatie had gekregen om op dit type vaartuig in een bepaald vaargebied als stuurman op dit soort schepen te varen.
Hij moest dan wel "Wet van Uitwijking "papieren hebben.
Deze soort van dipensatie kwam op de visserij ook voor.
Ik heb het vermoeden dat de maatschappij niet op de monsterrol wilde hebben dat er de functie stuurman zou staan, daar er in de toekomst toch weer iemand met dispensatie zou worden aangemonsterd.  Een stuurman met dispensatie werd minder uitbetaald .
Het mij toegewezen schip was varende in de mij bekende dienst tussen Rotterdam en Parijs.

Enkele reizen heb ik op dit schip gemaakt. Op de 2e reis met motor pech in Dover binnengesleept door een andere kuster.
Op de uitreis vanaf Rotterdam waren wij voor anker gegaan vanwege de motorpech. en een vlaggensein gehesen dat wij assistentie nodig hadden.
Wij waren niet uitgerust met een radio telefonie installatie en konden dus ook geen advies vragen aan de rederij hoe verder te handelen.
Meerdere schepen passeerden zonder ons vlaggesein op te merken, echter de Barentz zag het wel een praaide ons.
Dit schip had een radio telefonie installatie aan boord en in overleg met het hoofdkantoor kregen wij de opdracht om door de Barentz naar Dover te worden gesleept.
Na 2 dagen oponthoud in Dover de reis vervolgd.

Op een der volgende reizen werden wij midden op zee geconfronteerd met een uitgelopen anker.
Komend vanaf Parijs de loods afgezet op de rede van Le Havre.
Het is de gewoonte dat zodra de loods in afgezet de beide ankers worden geborgd en niet meer voor onmiddelijk gebruik gereed zijn.
Zolang er een loods aan boord is moet het anker gereed zijn om te worden gebruikt. Op zee is dit niet nodig.

Stomend in het Kanaal ter hoogte van Boulogne komt de matroos welke vrij van wacht was en in zijn kooi lag, naar het stuurhuis gehold om te vertellen dat het anker was uitgelopen. Door het lawaai van het uitlopende anker was hij uit zijn slaap gewekt.
Door het geluid van de scheepsmotor in het dichte stuurhuis hebben wij er ook niets van gehoord.

Motor in zijn "vrije" stand gezet en de kapitein gewaarschuwd.
Bij inspectie buitenboord en in de kettingbak blijkt dat het SB anker met z'n gehele ankerketting is uitgelopen en alleen nog met de sluitbout in de kettingbak vast zit..We hebben geluk dat de sluitbout het heeft gehouden.
De waarschijnlijke oorzaak van het uitlopende anker is dat de remband van het ankerspil is losgetrild tijdens het varen.

De ankerlier op de Oise is niet uitgerust met een motor. Je moet het anker met de hand opdraaien of met behulp van de laadlier welke naast de mast is geplaatst
Op de ankerlier en laadlier zijn poelies aangebracht. Over deze poelies komt een staaldraad te lopen als een soort drijfriem.
Deze staalkabel loopt over 2 stalen blokken welke door een takel aan de mast er voor zorgen dat deze staalkabel goed strak staat en niet slipt op de beide poelies.
Voordat dit geheel is opgetuigd verloopt er enige tijd. Kapitein erg boos, maar op zijn wacht is de loods van boord gegaan, dus......?

Met deze provisorische installatie gaat het ankerhieuwen langzaam, maar altijd nog beter als met handkracht ..
Zestig vadem ketting moet er worden ingehieuwd, maar de laatste 10 vadem gaat al steeds langzamer en af en toe slipt de staaldraad in de poelies.
Met handkracht wordt aan het ankerspil wat meer kracht gegeven en uiteindelijk komt het anker boven water.
Tot onze grote verbazing heeft zij over beide klauwen een strak gespannen dikke kabel hangen en dit is ook de oorzaak dat het inhieuwen zo moeilijk gaat.
Het lijkt op een telefoon kabel, maar we zullen nooit te weten komen wat het wel is geweest. En dat allemaal in de schemerdonkerte van de nieuwe morgen. De morgenstond heeft goud in de mond...... maar schijnbaar niet voor ons.

Het anker zal van deze kabel moeten worden vrijgemaakt, anders kan het anker niet in de kluis worden gehieuwd.
Een  stalen meerstros onder de kabel doorgehaald en op de bolder belegd. Het anker weer langzaam gevierd zodat zij vrij is van de kabel.  Daarna voorzichtig de meerkabel  gevierd.
Er staat echter zo'n spanning op de meertros , dat zij als een kurkentrekker door het kluisgat wordt getrokken en de kabel weer over de klauwen van het anker terecht komt.
De hele manoeuvre opnieuwd herhaald en nu een dubbele meertros onder de kabel doorgehaald en onze eerdere poging herhaald.
Nu lukt het ons het anker thuis te hieuwen en te borgen.  De meertros wordt gevierd en onder de kabel doorgetrokken terwijl de kabel in de diepte verdwijnt.
De stalen meertros heeft zijn beste tijd gehad en is rijp voor de sloop. Maar beter de meertros kwijt dan het anker met 60 vadem ketting.
Of deze belevenis in het scheepsjournaal is vermeld weet ik niet. Ik denk het niet , ofschoon het mijn wacht was !
Deze kapitein is dan ook op dit schip niet erg gelukkig en niet lang hierna is hij van maatschappij veranderd.

Ook ik zal niet zo lang meer op de Oise varen en wordt  overgeplaatst naar de Trompenburgh.
Nu eens een heel ander lijndienst. Nu van Rotterdam naar Bremen en Hamburg.
Bremen niet altijd zeker en is afhankelijk van het vracht aanbod.
Dit schip lijkt teminste op een echt schip in vergelijking met de voorgaande schepen. Het late najaar en de gehele winter op deze dienst gevaren en qua weer was het vaak geen pretje in de Duitse bocht.
Schip was moderner en uitgerust met radio telefonie en Decca. De inwendige mens werd verzorgd door een echte kok of wat zich hiervoor uitgaf. Veelal iedere week een dag thuis.
Dat mocht ook wel, want ondertussen had ik verkering gekregen en in de studieperiode voor S3 hadden we ons zelfs verloofd.
Ook op de Veenenburgh en de Sambre heb ik wat aflosreizen gemaakt.
De Veenenburgh had een vaste dienst op Middlesborough. Het schip was berucht omdat zij zwaar slingerde.
De echte oorzaak hiervan was dat zij in Middlesborough meestal lang ijzer laadde. Het zwaartepunt van deze lading ligt vrij laag in het schip en veroorzaakt dan ook hevige slingeringen bij onstuimig weer.
De Veenenburgh was de enige kuster van Müller die niet in de Parkhaven loste, maar in de Ijsselhaven.

De Seine was een lelijk schip, eveneens ontworpen voor de vaart op Parijs. Geen enkele zeeg, rechtlijnig, lang en plat, stuurhuis in het midden en de machine kamer in het achterschip en 1 mast op het voorschip.
Met dit schip was het bijzonder uitkijken bij het passeren van de Parijse boogbruggen als er direct na deze brug van koers moest worden veranderd.
In het najaar van 1951 werd ik uiteindelijk overgeplaatst naar een van de GHV schepen als 3e stuurman.


wordt vervolgd

Hier weer wat foto,s van de schepen waar over in het verhaal vertelt word
 

Lezers,
Gelieve in terugblik 10 voor kustvaartuig Seine    Sambre te lezen.
cor

en hier de foto

en ook nog maar de Seine

Terugblik 11

Vol verwachting op weg naar de IJsselhaven waar mijn nieuwe schip zou liggen. Ik had geen idee wat voor een schip het zou zijn.
Ik had wel een naam opgekregen nl. Sandenburgh. Ik had nog nooit één der GHV schepen van Müller gezien, daar zij meestal in de IJsselhaven een ligplaats hadden om te laden en te lossen.
Het enige GHV schip van Müller wat ik kende was de Batavier 2, het schip, dat een passagiersdienst onderhield tussen Rotterdam en Londen en in Rotterdam altijd afgemeerd lag aan de kop van de Jobshaven.

Aan het eind van de IJsselhaven lag dan de Sandenburgh, een ouderwets stoomschip met een hoge schoorsteen.Twee masten en de opbouw in het midden van het schip.
De eerste indruk viel wel wat tegen, maar wie weet, 't zou misschien wel meevallen.

De gangway opgestapt en op weg naar de hut van de gezagvoerder. Dit was gemakkelijk te vinden, omdat de opbouw alleen in de midscheeps was en meestal is de hut van de gezagvoerder onder het stuurhuis.
De gezagvoerder bleek in zijn hut te zijn.
Ik schrok wel een beetje. Het was een grote forse kerel en hij was in vol ornaat. Uniform met 4 gouden strepen op de mouw van zijn uniform en op z'n borst nog enkele onderscheidingen vanuit de oorlog.
Dit was ik niet zo gewend op de kustvaart, De meeste kapiteins liepen daar niet zo in gala kostuum en meestal was "battle dress " al voldoende.
Het was een wat oudere man, streng maar rechtvaardige en tevens een goed zeeman.
Ik heb steeds met plezier bij hem gevaren. Niet alleen op dit schip maar later ook op andere schepen.
In een kort onderhoud vraagt hij mij naar voorgaande vaar periode. Hij wijst mij er op dat ik nu niet meer op een kustvaartuig ben aangemonsterd en dat op de grotevaart andere disciplines van toepassing zijn en het aantal bemanningsleden wel meerdere malen groter is dan op een kuster.

Het schip zal in de avond vertrekken. Ik kan mij gaan installeren in mijn hut en wordt er vriendelijk op gewezen om het schip eens grondig te gaan verkennen. Het is wel niet zo'n groot schip maar toch wel wat groter als een kuster en met meer hoeken en gaten.
Als ik nog wat te vragen heb, kom gerust langs.... en als je alles hebt gezien kan je in de kaartenkamer de scheepskaarten gaan bijwerken.

Mijn hut stelt niet veel voor. Het is bovendeks aan SB zijde.
Op de Trompenburgh en Sambre had ik het beter.
Een kooi en een kleerkast aan de binnenzijde van de hut en een kleine vaste bank met tafeltje aan de voorzijde van de hut
De bank is bekleed met rood pluche. Echt ouderwets en grootmoedersstijl.
Geen wastafel en geen stromend water.  Een kastje met aan de bovenzijde een klep en aan de voorzijde een deurtje.
Til je het deksel op dan is hierin een waskom, open je het deurtje dan staat daar een emmer om het waswater op te vangen.
Voor je jezelf een wasbeurt gaat geven, kijk dan wel of de emmer er wel onder staat. De hut bediende kan de emmer wel eens vergeten hebben na hem te hebben geledigd. En zorg er ook voor dat bij slingerend schip de emmer is geledigd en dat het deurtje gesloten is.
Wil je warm water hebben, dan eerst bij de pomp aan dek je emmer met water vullen en vervolgens bij een stoomleiding aan dek de emmer met water door stoom te verhitten. Alles even primitief.
Mijn hut is aan SB en het is mij opgevallen dat in al de gevallen dat ik op een stoomschip heb gevaren de stuurlui hun hutten aan
SB zijde  hadden en de machinisten aan BB zijde.
Op de motorschepen waar ik later op zou komen te varen was het juist anderom.

Het was dan ook al een vrij oud schip, In 1915 gebouwd en in 1921 onder beheer van Müller gekomen. Heeft eerst onder een andere naam gevaren in 1927 de naam Sandenburgh gekregen. Laadvermogen omstreeks 1000 ton.
Het stuurhuis was al niet veel beter als mijn hut. Klein van omvang en gering aan inhoud.
Een stuurwiel, een kompaskolom en een telegraaf . Verder 2 spreekbuizen, één naar de hut van de kapitein en één naar de machine kamer. Achter het stuurhuis de kaartenkamer met als enig semi modern instrument ,een richtingzoeker.
Aan weerszijde van het stuurhuis een brede onoverdekte vleugel, waar je geacht werd als stuurman de zeewacht te lopen, want in het stuurhuis zou je maar in slaap vallen. Een stoel of bank om op te zitten was al helemaal "uit den boze ".

Wat natuurlijk het eerste opvalt is de hoeveelheid mensen wat aan boord is.
Nu 3 stuurlui i.p.v. 1 voorheen.
Nu 3 machinisten i.p.v. 1 of soms 2
Nu 9 matrozen en o/g 's  i.p.v 2
Een bootsman en soms ook een kabelgast.
Nu. 3 stoker, 3 tremmers en 3 olielui.
Een kok, koksmaat, hofmeester, messroombediende.en een ketelbink voor de matrozen en één ketelbink voor de stokers en consorte.
Ruim 30 personen.
Maar dit was toen nu eenmaal de vereiste hoeveelheid bemanning voor een schip boven de 499 BRT.
Nu worden heel andere maatstaven gebruikt.

Als je zo het bemannings aantal vergelijkt met het aantal op een kuster en je vergelijkt dit met de vervoerde hoeveelheid ladingen per vervoers eenheid, dan kom je al gauw tot de conclusie, dat dit oude stoomvaartuig onrendabel is. Na enige jaren is zij ook opgelegd en in 1954 gesloopt.

Dekbemanning huist in het voorschip, "zwarte koor " benedendeks midscheeps en officieren en civiele dienst bovendeks midscheeps.
Kombuis is midscheeps, matrozen en zwarte koor gebruiken de maaltijd een hun verblijven en voor de officieren is er een eetsalon midscheeps.
Ketelbinken zorgen voor de voedsel aanvoer naar de bemanningsverblijven, messroom bediende voor de bediening in de eetsalon.

Machine kamer en stookplaat met de kolen bunkers eveneens midscheeps,
Schip had 4 laadruimen , 2 op het voorschip en 2 op het achterschip. Door ruim 3 en 4 liep de schroefastunnel.
Ruim 4 was maar een beperkte ruimte boven de "kont "van het schip en werd voorheen in de vooroorlogse periode bij de vaart op Bordeaux als kaasruim gebruikt. In deze ruimte waren schappen aangebracht waar de kazen op werden gestuwd.
Het schip was een kolenstoker. Hierdoor was het machine kamer personeel ook groter als bij een olie gestookt vaartuig.
Het bunkeren van de kolen was een grote bezoeking.
Bunkers waren midscheeps, officiers verblijven , kombuis etc. eveneens. Tijdens het bunkeren kolenstof in overvloed en bij het bunkeren moesten alle deuren en patrijspoorten hermetisch worden gesloten.
En  de dekbemanning had hierna weer handen vol werk om de boel weer netjes aan kant te krijgen met soppen en dekwassen
 



wordt vervolgd

Op de door Rinus geplaatste foto van de Seine is op de voorsteven heel duidelijk de vlag ( priority )te zien, zoals in een der artikelen is beschreven.
Het schip ligt op de foto waarschijnlijk in een der sluizen op weg naar of van Parijs.
Rinus maakt deze Terugblik leerzamer om al deze foto's te tonen.
Nogmaals dank Rinus.
Cor

de thuis basis van Muller

en de Batavier II

heeft toch wel wat hoor, die Rechte Stevens machtig mooi.

Terugblik 12.

Gelukkig had het schip al gebunkerd en waren wij voorlopig van de smeerboel af.
De belading voltooid en het schip kon zeeklaar worden gemaakt. Machine kamer geinformeerd over het uur van vertrek, zodat de ketels opgestookt konden worden en er bij vertrek voldoende druk zouden hebben om te manoeuvreren.
De werkzaamheden van het zeeklaar maken waren hetzelfde als op de kusters, maar nu had de bootsman de algehele leiding over de dek crew.
Weldra was dan ook het uur van vertrek aangebroken.  Machine geprobeerd en bemanning gereed om "voor en achter "te maken.
Havenloods aan boord en machine kamer gewaarschuwd voor "stand bij ".
1e stuurman, bootsman en enkele matrozen standbij bij de trossen op het voorschip en 2e stuurman met enkele matrozen op het achterschip. Op commando van de gezagvoerder worden enkele trossen ingenomen en op het achterspring wordt met gering machine vermogen van de wal af gemanoeuvreerd.
Als deze manoeuvre naar wens van loods en gezagvoerder is uitgevoerd kan de rest van de trossen worden ingenomen. en wordt het schip "dead slow " varend de haven uit gemanoeuvreerd en zodra de ruimte van de Waterweg voor ons ligt wordt de machine op een hoger snelheid gezet.
Als 3e stuurman ben je "standby " in en rond  het stuurhuis. Voor mij is dit ook allemaal nieuw,

Trossen worden opgeborgen en waarnodig nog wat sjorringen aangebracht aan de aan dek staande vaten smeerolie voor de machine kamer. En zodra dit is gebeurd worden de zeewachten vanaf dit moment  ingegaan. 
Drie stuurlieden, dus ook 3 verantwoordelijke mensen voor 2 x 3 wachten.
1e stuurman van 04,00 tot 08.00  en 16.00 tot 20.00 uur
2e stuurman van 00.00 tot 04.00  en 12.00 tot 16.00 uur.
3e stuurman van 08.00 tot 12.00  en 20.00 tot 24.00 uur.
De kapitein wordt geacht een "oogje in het zeil "te houden bij de verrichtingen van de 3e stuurman. Op de uren dat de 3e stuurman de wachtloopt wordt geacht dat de kapitein niet slaapt of een middagdutje doet.

Iedere stuurman heeft 3 dekbemanningsleden bij zich op wacht.
1 man aan het stuurwiel, 1 uitkijk en 1 man vrije torn. Iedere 80 minuten van functie wisselen.
Vrije torn moet zich beschikbaar houden voor eventuele werkzaamheden, zoals koffie zetten, het stuurhuis van koffie voorzien, de opkomende wacht porren, logstand aflezen en  meerdere voorkomende bezigheden.
Uitkijk is alleen nodig bij slecht zicht en van zonsondergang tot zonsopkomst. De uitkijk geeft aan wanneer hij iets ziet, door een of twee klingels op de scheepsbel, indien hij vooruit iets waarneemt aan Sb of BB.zijde.
Overdag zijn de wachtslui welke niet aan het roer staan, werkzaam aan dek onder leiding van de bootsman welke dagdienst draait.
In de machine kamer , ook wel "vetloods "genaamd zijn ook 4 personen werkzaam in het zelfde schema als de stuurlui.
In het ketelruim en bunkers een stoker en een tremmer en in de machine kamer een machinist en een olieman.

In Hoek van Holland gaat de rivierloods van boord. Een zeeloods nemen we niet aan boord en onder verantwoording van de kapitein stoomt het schip naar de open zee.
Zodra het schip de open ruimte heeft, worden de ankers vast gezet en wordt de machine kamer gewaarschuwd dat er niet meer gemanoeuvreerd behoeft te worden en vanaf de uiterton wordt de eerste koers uitgezet.
Onze bestemming is Casablanca. Drie schepen varen op deze lijndienst en elke week is er een afvaart.
De retour reis is via Londen en in het citrusfruit seizoen ook nog Duinkerken alvorens naar Londen te gaan.
Een van de schepen op deze route, het m.s, Elsenburgh, is door motorpech uitgevallen. Raparatie zal wel enige tijd in beslag nemen en wij zijn de remplacant.

Ondertussen is het mijn tijd om op wacht te gaan.
De kapitein is natuurlijk ook aanwezig en moet zien "wat voor vlees hij in de kuip heeft" met de nieuwe stuurman.
Hij heeft wel zelfstandig wachtgelopen op de kustvaart, maar nu is hij op een GHV schip en dat is niet te vergelijken met een kuster.
In begin was het wel wat wennen. Vaarde dit schip wel ? Je hoorde geen motoren geluid. En in het stuurhuis stond je zo hoog boven het dek !  Maar al gauw was je ook hieraan gewend en na enige tijd verdween de kapitein naar zijn hut, maar gaf mij wel de waarschuwing bij twijfel , hem meteen te waarschuwen.
Zelfs in zijn hut hield hij de boel in de gaten. Meerdere malen vroeg hij via de spreekbuis welke "klojo " aan het stuurwiel stond want hij hoorde regelmatig dat er aan het stuurwiel werd gedraaid.
Of hij kwam met het dringende verzoek niet zoveel met de roerganger te kletsen en beter op te letten.

Voor de aflossing van de wacht kwam hij nog even kijken, waarna ik de wacht overgaf aan de 2e stuurman en de kapitein met een gerust geweten van zijn nachtelijke rust te genieten. Na deze dag vol nieuwigheden ook mijn hut opgezocht om ook van een lange nachtrust hoopte te genieten. Deze luxe waren we niet gewend op de kustvaart, want daar liepen we wachten van vier uur op en vier  uur af.
De volgende morgen gewekt door de messroom bediende, waarna ik het ontbijt kreeg opgediend in de eetsalon.
We waren al een heel eind opgeschoten en waren in drukker vaarwater aangekomen. Ook nu weer toezicht van de kapitein., maar hij liet mij zelfstandig handelen bij  koerscorrecties en uitwijk handelingen.
Na een dag had hij het wel gezien en kwam alleen nog maar naar de stuurhut voor een praatje.
De familiaire omgang met de matrozen op je wacht werd niet op prijs gesteld. Alleen de nodige bevelen bij koerswijzigingen en vragen over de voorleggende koers. In het begin had ik het er moeilijk mee. Ik heb zelfs meegemaakt dat een neef van mij en later een vroegere kameraad waren ingedeeld in dezefde wacht als iken dan is het erg moeilijk om je mond te houden.

In de Golf van Biscaye en de Portugese Noord onstuimig weer. Wat mij was verteld over de 2e stuurman zie ik nu met eigen ogen.
De kerel is zo ziek als een hond van de zeeziekte. Iedere reis opnieuw is het raak. Hij is een gevaar tijdens zijn wacht.
Nu heeft hij geen grote bek tegen de matrozen, maar in de havens des te meer.
Ik heb eens een matroos tegen hem horen zeggen... Ik wou dat je op zee zo'n grote bek had, doelend op z'n zeeziekte.
De persoon is enige reizen later met maagklachten gestopt met varen.

Het varen op zich verschilt niet zoveel met de kustvaart, Je ziet alleen meer mensen aan dek en er zijn andere werkzaamheden.
Zo hoor tijdens je wacht enige malen een knarsend. piepend geluid. Als je een onderzoek in stelt waar het geluid vandaan komt blijkt dat de tremmer met een handlier de asemmer vanuit het ketelruim omhoog draait en de inhoud overboord kiept.
Dit zou tegenwoordig een grote zonde zijn , want wij zouden in grote maten de zee verontreinigen.
En natuurlijk de dagelijkse rondgang van de bootsman om over het gehele schip  peilingen te nemen of er water in de vullings van het ruim staan. en indien nodig de machine kamer gewaarschuwd kan worden om de vullingen leeg te pompen.

Ook moet ik er aan geloven om een echt  "bestek " te maken , door middel van een "zonnetje schieten." Had ik de voorgaande periode op de kustvaart niet eenmaal gedaan.  Daar waren de waarnemingen van Decca, vuurtorens , lichtschepen en boeien voldoende.
Toch blijken ook hier de mogelijkheden om een goed "gegist bestek "te maken in ruime maten voorhanden en de waarnemingen verricht door de observatie van hemellichamen laten geen grote verschillen zien, wat ook niet verwonderlijk is omdat er geen grote afstanden zijn waarop wij geen waarnemingen kunnen nemen van vuurtoren aan de wal of waarnemingen met de richtingzoeker.
Het is in ieder geval een goede oefening om deze waarnemingen regelmatig te oefenen en te vergelijken.

Gedurende de reis zien we regematig wat vissersschepen. Bij de NW punt van Spanje binnen de 100 vadenlijn wat Spaanse en Portugese trawlers, waar wij geen last van hebben, maar in de omgeving van de Burlings, een eilanden groep voor de Portugese kust is het wel degelijk oppassen geblazen om de kleine open vissersvaartuigen, welke in de duisternis met felle lampen de visserij beoefenen te ontwijken. Vaak zijn deze scheepjes op grote afstand van de kust bezig met de uitoefening van hun visserij.
Maar deze kleine gebeurtenissen geven de nodige afwisseling op de zeewacht.

Bij aankomst in Casablanca voor anker gegaan op de rede achter de strekdam.
Zeewacht blijf gehandhaaft voor de stuurlui, daar er meerdere schepen  voor anker liggen op de rede.
En het is dus uitkijken dat er geen ankers gaan krabben van ons zelf of van anderen en zo een aanvaring veroorzaken.

wordt vervolgd.