Vraag en antwoord & Wie wat waar

Ducdalf:

Volgens sommigen zou het woord dukdalf ontstaan zijn in Amsterdam, maar daarvoor worden geen bewijzen aangedragen. Waarschijnlijker lijkt dat de naam herkomstig is uit de opstandiger havensteden dan het toen nog konings gezinde Amsterdam, zoals Gent of Antwerpen, waar het protestantisme diep wortel had geschoten en waar de vijandigheid tegenover de Spanjaarden veel nadrukkelijker verspreid was in brede lagen van de bevolking. En waar men er luidop van droomde om die vreselijke Duc de Alve te trakteren op een paar pittige slagen van de heihamer, een kwestie van hem definitief onschadelijk te maken.
Een andere verklaring vinden we in het etymologisch woordenboek Van Dale.
Dukdalf zou ook volgens deze bron kunnen zijn gevormd uit twee andere woorden, namelijk het Middelnederlandse dock(e) (klos, blok, scheepsdok) en dolfijn (Engelse dolphin betekent ook nu nog meerpaal), en naderhand vervormd tot dukdalf . Deze verklaring is echter minder plausibel, en wel om twee redenen.
Enerzijds is de overgang van de veronderstelde oorspronkelijke Nederlandse vorm dokdolfijn naar dukdalve/dukdalf klankwettig moeilijk hard te maken (vanwaar de klinkerovergang o > u in het eerste deel, als het woord dok in geen enkel Nederlands dialect tot duk is geëvolueerd?). Anderzijds kan in de historische bronnen van het Nederlands en zijn dialecten ook nergens een wisselvorm van dukdalf worden teruggevonden die in zijn fonetische gedaante naar de vermeende grondvorm dokdolfijn verwijst:noch het eerste, noch het tweede bestanddeel van het woord ooit met het klinkerteken , o , worden gespeld.

bron: Belgie  :-[

Voor dukdalf, zie ook http://www.vaartips.nl/tipd.htm#dukdalf

Mer algemeen:

http://www.infogrotezeilvaart.nl/zeemanstaal/zeemanstaal.php

http://www.vaartips.nl/tipu.htm#uitdrukking

http://www.ihesm.com/Lucretia/

En nog veel meer oop het WWW.

Er zijn inderdaad een hoop sites over de maritieme taal. Wat ik zou willen weten wat typisch Scheveningse uitdrukkingen zijn. Die zouden we voor het nageslacht moeten bewaren.

Ik liet eens een filmpje zien aan een (nu overleden) oom van mij. Er voer een logger uit. Hij zei toen "Er staat schieting op het gat". Ik noteerde het op de hoes. Wat betekent het precies? Is dat een typische Scheveningse uitdrukking? Wie weet er nog meer?

Nog zo'n uitdrukking.

Blak geil
Cor

Hoi Metser
zou inderdaad een leuke zijn,in de vleet visserij had je erg veel uitdrukkingen die verloren dreigen tegaan
gr Cor

of te wel windstil

Schieting is brekers, rollers, golven, branding

gr Maart

Schieting is brekers, rollers, golven, branding.

Wordt tevens veroorzaakt door stroming en wind uit tegenserstelde richting.

Cor

Hier nog wat maritieme uitdrukkingen en namen.

Het werd in gang gezet door het woord duckdalf.
In mijn jeugd noemde wij ze de duks en in de oude haven werden ze gebruikt
om kompas te stellen.
Direct na de oorlog toen er veel schokkers en botters uit Goeree en Ouddorp
in de wateren voor Scheveningen op garnalen visten en deze gekookt aan
de wal aanvoerden, werden de duksen in het midden van de oude haven
door deze schepen gebruikt om tijdelijk af te meren en het gevangen deel
garnalen, wat nog niet was gekookt, op deze plaats te koken, alvorens deze
voor de verkoop aan te bieden.

Vervolgens wordt het woord 'Schieting "geplaatst , gevolgd door "blak geil ".
en zo zijn er nog veel meer van deze oude uitdrukkingen.

Een "verloop" is een plotselinge weersverandering.
Een "koutje" een stevige tot harde wind.
Een "uitschieter" een windrichting verandering bij stormachtig weer.
"Verlijeren " is ongewild van positie veranderen door wind of stroming.

Ook de uitdrukking
Ik heb nog een "vaste " bij die schipper gevaren.
Het is geen katholiek vasten in de periode voor Pasen of Ramadan, maar
een bepaalde periode.

"Plichtdoen " was de toen ter tijd gebruikelijke zondagse schrift lezing
uit de bijbel gevolgd door het zingen van enkele psalmen en gebed, aan boord
van de vissersschepen.
 
Hetzelfde woord is terug te vinden in de oude berijming  van Psalm 19 vers 6 eerste regel.
Dus krijg ik van mijn plicht,

Volgende keer weer wat andere woorden en uitdrukkingen

Cor

... gek :o :o .. ik dacht altijd dat Blak geil ....zeetje was ... dus geen rimpeltje op het water .. uiteraard kan dit allien als het windstil is... ;D ;D

duidelijke aanvulling.gaf met de vleet schieten nog al eens problemen

Belde net met iemand die het boek van Piet Spaans heeft. Daar wordt het precies zo omschreven Teun.

Een woord dat er niet in staat is "waerlasse" of zoiets. Als wij vroeger op het puin van de oude sleep vette vlootjes gingen branden en dan thuis kwamen dan zei mijn moeder altijd "jij wearlasse dondersteen, wat stink je weer".

Wie kent dat woord ook en wie weet waar dat vandaan komt. Niet maritiem maar zou het wel eens willen weten.

Volgens mij is de spelling verkeert en zou het    wearalse..... moeten zijn. ::) ;D
B@rtW.

ik denk wereldse dondersteen

Een woord dat er niet in staat is "waerlasse"

Ik meen dat het weerlagse dondersteen is, ik heb het is ergens gelezen, weet niet meer waar????

Weerlags(ch), bliksems(ch); donders(ch); drommels(ch).

Bedankt B@rt. Cor, Schub.

Nu dat de juiste spelling bekend is zie ik het op Google en zelfs bij JB.

Omdat ik benieuwd was of het ook in het boek van Spaans stond belde ik maar weer eens. Het staat er in hoor!

Ik krijg het boek morgen in huis.

je heb ook de uitdrukking en non als de weerlags naer eus

... Is het niet zo dat.. ???. wanneer er een hoge deining stond, en de schroef van het schip boven water uit kwam, dit de klappen veroorzaakte.
Veelal kwamen in de machinekamer de vloerplaten vaak omhoog gedurende een "paaltje pikken" ook kwam alles wat hing in de kombuis omlaag.

Inderdaad als men niet snel een tandje terug nam na een "paaltje pakken"  dit gevolgen kan hebben met nadelen voor het schip... ;D ;D

MVG Teun

Joi weerlagse dwarrel.!

Slaat niet op jou hoor Teun, maar is ook een uitdrukking. ;D

....Ben dur blij om An :-* :-* ... begon bijna te kreite!! ;D ;D...
 
....allefe sool!!.. au je arzes.!!.

slaat niet op jou hoor An ... want jij ben dur ien van "ooge uize"!!! :-* :-* ;D ;D

Nog een paar uitdrukkingen?

Jooi, sal je op z,n hoofetje kikken dan?

Je veader leit voor ut gat , mear ij ken er iet in!

Kokebak met wanten an en dat steat in de Beibel

Groetjes!
Aai de Faai
Mieke

Ik heb het boek van Piet Spaans net binnen.

Ik dacht altijd dat het een woordenboek Ned/SCH was maar het is een verklarend woordenboek van 569 pagina’s!. Wat een engelengeduld moet Spaans gehad hebben! Hulde voor dit omvangrijke werk. Alles is voor het nageslacht bewaard gebleven.

Dit maakt deze topic overbodig tenzij men woorden of uitdrukkingen weet die er niet in staan.

Maar dan moet je wel het boek hebben. Ik stel mij beschikbaar om dit na te kijken voor hen die het niet hebben.