Martijntje en de P.T.T.

[Piet Es]

Wybe,

Het gaat hier niet om of over Piet Spaans maar om een serieus onderwerp en uiteindelijk over een volksdeel dat ernstig in zijn waarde werd aangetast en zelfs tenslotte in groten getale werd gedeporteerd en is vermoord. Over onze schouders lezen anderen, en met name jongeren die van deze tijd geen weet hebben, mee. Grapjes, in welke vorm dan ook, lijken mij in een geval als dit wat minder op hun plaats. Ik neem aan dat ik zoiets mag opmerken. Ik had het juist op prijs gesteld wanneer je, zoals je schrijft, op een inhoudelijke wijze op het onderwerp 'Martijntje' was ingegaan. Je verwijzing naar 'bekrompenheid' vind ik weinig ter zake doende en laat deze graag voor jouw rekening en verantwoording. Ik beschouw deze discussie van mijn kant verder als gesloten.

Met groet,

Piet Spaans 

[vreemdeling]

Piet es.
Ik zit een beetje in de knoei met de hoeveelheid joden, welke zich in het postkantoor aan de Badhuisstraat, de heer Krul op z'n zenuwen werkten.

In het oude dorp woonden heel weing joden, en degene die er woonden waren gerespecteerden middenstanders. Bv. Alex de Wind ( Keizerstraat ) en misschien Nota ?( Badhuisstraat )
In het Belgisch park woonden er meer, een grote consentratie in de Haagsestraat.. Waarom zouden deze joden naar het postkantoor aan de Badhuisstraat gaan , terwijl er een postkantoor op geen 100 meter afstand was, nl in de Stevinstraat.

n.b. Ook na de "Kristelnacht "hebben zich nog Joden op Scheveningen
gevestigd

Vreemdeling

[schubbereet]

 Volgens   mijn moeder, geboren in de Loggerstraat en opgegroeid in Maaswijkstraat, woonden er veel joodse mensen in het Renbaankwartier.
In het Belgischpark woonde meest welgestelde en in het Renbaankwartier, meest arme joodse mensen.
Als je dan in het Renbaankwartier woonde,dan ligt het voor de hand, dat je naar de Badhuisstraat ging

Schub

[witkwast]

Piet Spaans,

Naar aanleiding van de laatste reacties ben ik het verhaal gaan lezen om te kijken waar men het over heeft. Ik vond zeer interesant en heb weer een stukje Scheveningse geschiedenis opgebouwd ook dat mijn eigen naam in het verhaal als een pseudo naam fungeert. Heb ik nog een kleine opmerking wat ik ook ergens in de Scheveningse literatuur gelezen heb dat hoofdvrouwen meestal de vrouw van de schipper c.q. stuurman was. En dat scheen met gezag en respect te maken hebben. Corrigeer me als ik het niet juist heb.

Witkwast Aad  ( Arend Taal )   

[vreemdeling]

Schub,
Je had gelijk. Ik had er niet aan gedacht,
In het Renbaan kwartier, in de Dirk Hoogeraadstraat, tussen de Rotterdamsestraat en 2e Messstraat, was zelfs het Jordaan cabaret, van Mien Kalkhoven gevestigd.
In mijn jeugd werd het als een onguur etablisement aangeduid.
Echte Scheveningers zouden er zeker niet heen gaan.

Vreemdeling

[vreemdeling]

Geachte lezers,
Bij zo,n groot deel Joden van de Scheveningse bevolking, moeten er ongetwijfeld ook een of meerdere synagoge( s ) zijn geweest.

In het artikel van Piet Spaans lezen wij , dat er verschillende groepen Joden waren, qua land van herkomst en waarschijnlijk ook qua geestelijke "ligging " .
Veel rabbijnen hadden een "eigen "aanhang en waarschijnlijk dan ook hun eigen synagoge.

Weet iemand nog waar er voor de oorlog 40-45 synagoge ( s ) waren.
In het dorp en renbaan kwartier weet ik mij niets te herinneren.
Waarschijnlijk waren zij er wel in het Belgisch park.

Vreemdeling.

[schubbereet]

Vreemdeling, er heeft er jaren een gezeten op de Harstenhoekweg, vanaf de Badhuisweg gezien, aan de linker kant, bijna op de hoek van de Gevers Deynootstraat.
Volgens onderstaande link, is er ook een synagoge geweest aan de Haringkade.

http://www.arambasin.nl/x-havenkade1.html

Schub

[garrent]

De synagoge heeft gezeten op de hoek van de Dirk Hoogenraadstraat en is toen verhuist naar de Harstenhoekweg en vandaar weer naar Duttendel.Op de hoek van de Dirk Hoogenraadstraat kwam er een prot.kerk in en later is het een koffie branderij geweest.Wat er nu in zit weet ik niet  Karel

[schubbereet]

De groeiende joodse bevolking vestigde zich verspreid over de stad, waardoor er nieuwe organisaties en nieuwe gebedsgroepen ontstonden. Ook in Scheveningen ontstond een bloeiende joodse gemeenschap, mede door de populariteit van de badplaats bij Antwerpse joden. De Oost-Europese joden die tijdens en na de Eerste Wereldoorlog naar Scheveningen kwamen vormden op den duur een hechte, behoudende joodse gemeente. Deze nam in 1926 een synagoge aan de Harstenhoekweg in gebruik. In hetzelfde jaar werd Wassenaar, dat oorspronkelijk tot de joodse gemeente Leiden behoorde, bij 's-Gravenhage gevoegd.

Havenkade nr. 19 wordt dan in 1922 eigendom van de Nederlands Israëlitische Gemeente, die er een synagoge vestigde. Vervolgens wordt in 1948 Marcus Blok, koopman, eigenaar van het pand en in 1955 vestigt de N.V. Soekalakoe Thee & Koffiehandel zich in het pand.

[Ienie]

heb net "Martijntje" uit de kast gehaald....
had 't er paar jaar geleden over....
kende niemand de naam van de schrijver ervan ....

Kom er nu een papier in tegen waar 't volgende mooie stuk opstaat....

[Ienie]

...hóór 't zeggen...maar weet niet de juiste betekenis ervan  ...

"éb stûdie".....'t enige wat ik níet kan vertalen uit 't stuk....

wie helpt  ??

[Jan Jansen]

...hóór 't zeggen...maar weet niet de juiste betekenis ervan  ...

"éb stûdie".....'t enige wat ik níet kan vertalen uit 't stuk....

wie helpt  ??

"Opgelet", of "pas op".  éb stûdie or, der leg een stik glas.

K

[vreemdeling]

Lezers,
Bedankt voor de reacties.
Weer iets wijzer geworden.
Waar een geplaatst artikel je gedachten al niet in beweging kan zetten.

Vreemdeling

[Ienie]

"Opgelet", of "pas op".  éb stûdie or, der leg een stik glas.

K

Bedankt K. 

[Piet Es]

Twee vragen: A. van Vreemdeling dd. 08.06.2009 om 19.40.23 uur en B. van Witkwast dd. 09.06.2009 om 22.26.57 uur.

Voor wat betreft A. Het betreft hier een roman waarin werkelijkheid en fictie dus door elkaar lopen. Immers: Scheefdorp heet in het boek geen Scheveningen en Hondenstad geen Den Haag. Krul noemt dus ook niet expliciet een postkantoor in de Badhuisstraat, alhoewel zijn beschrijving wel daarmee geheel overeenkomt. Het was voor de auteur ook niet relevant wáár die joodse mannen zich verzamelden of hoeveel mannen het betrof in het boek. Het ging er hem blijkbaar primair om, de roman mede te gebruiken (of zo men wil misbruiken) om zich tegen joden als ras of als volk af te zetten.

Voor wat betreft B. Het boeten (dus repareren, want daarom gaat het) van netten was voorbestemd voor meerdere meisjes uit vissersgezinnen die de lagere school hadden verlaten en moesten gaan werken. Het karige inkomen van het gezinshoofd dwong moeder en kind tot werk, voor de laatste al op jonge leeftijd. Vermoedelijk heeft niet zozeer de maatschappelijke positie van een vrouw, dus in het geval van de vragensteller een schippers- of stuurmansvrouw, maar de ontwikkelde kwaliteit van een aspirant-boetster tot volwaardige boetster een rol van betekenis gespeeld en daarnaast - en heel belangrijk! - haar aanwezige leiderschap. Dat een hoofdvrouw dan bij toeval ook een schippers- of stuurmansvrouw kan zijn geweest moet vooral worden gezien als een bijkomstigheid. Ik kende verschillende hoofdvrouwen (zie o.a. mijn boek Mooi-Tooi) die zelfs vrijgezel waren en wellicht daardoor nog meer geschikt voor een dergelijk leiderschap.

Een aardige bijkomstigheid is het woord 'boeten' op zichzelf. Men heeft vaak de behoefte om woorden die wij rond de zeevisserij kennen, te relateren aan het Engels. Zo wilden sommigen bijvoorbeeld doen geloven dat het werkwoord 'boeten' ofkomstig zou zijn van het Engelse werkwoord 'to button' (knopen). De werkelijkheid is veel simpeler en daarnaast en bovendien puur Hollands. Na het maken van fouten of - kerkelijk gezien - na het zondigen, doet men boete en herstelt daarmee de gemaakte fout(en). Datzelfde boeten vindt men terug in het herstellen van een net. Het is in taalkundige zin grappig dat het in het eerste geval een 'boeteling' betreft en in het tweede een 'boetster', maar dit terzijde. Een geestig gedichtje is in dit verband datgene wat Daan Verbaan (o.a. Schevenings Toneel) destijds in ons boek Scheveningse Franje schreef.

Boete

Een boetster ût Scheveninge,
Die leefde rûm, zij en ‘uur vriendinne
D’r væder zee toe fel:
“Je likkent wel een del,
Dær zel je voor boete, voor dat soort dinge!”


 

Met groet, Piet Spaans