Herinneringën deel 1

[vreemdeling]

Rinus en Karel,
Dit was mijn vraag niet.
Alles wat u verteld was mij bekend. Hier over is al eerder gesproken in topic "Ik heb een vraag "
Vraag was of er toen al met de trawl op haring werd gevist. Het was in 1936.
Was ook de vraag bij verhaal "De Kolbak vaart uit "

Het was geen bijvangst van de gewone trawl, want verse vis werd niet
geveild. Staat niet vermeldt in de gegevens.
Gemiddelde prijs verse haring was Fl. 3.20 / kist 50 kg.
Beide scheepjes brachten dus beide elk tussen de 80 en 100 kisten binnen.

Cor

[vreemdeling]

Keulse Pot.

In de vooroorlogse periode hadden de meeste Scheveningse gezinnen, afhankelijk van de grootte van het gezin, 1 of meerder keulse potten in huis,
Na de oorlog heb ik deze potten niet meer zien gebruiken.en werden andere technieken gebruikt om groenten te bewaren voor gebruik in de winter.
De keulse pot was op Scheveningen het attribuut waar princessen bonen in werden bewaard voor gebruik in de winter.
In de winter periode waren toentertijd alleen de winter groenten verkrijgbaar, zoals rode-en wiite kool, boerenkool. knolraap, winterpeen en uien.
zuurkool.en spruitjes.
Momenteel zijn 's-winters alle soorten groenten verkrijgbaar. Wordt het niet in de vele kassen in ons land gekweekt, dan wordt het wel ergens in het buitenland
gekweekt en voor consumptie geimporteerd.

Om toch iets van een zomergroente te eten in de winterse periode, was het noodzakelijk dit te conserveren. Zoals een haring door zout werd geconserveerd
en wiitte kool door zout werd geconserveerd tot zuurkool, zo was dit ook mogelijk met princessebonen.

Dit verwerkingsproces vond meestal plaats in het najaar ongeveer half  september.
De oogst van de 2e teelt princessebonen viel in deze periode en de prijzen waren dan lager als de prijs van de 1e oogst welke in Juli / Augustus viel..
En het gebeurde wel dat rond deze periode de princessebonen "doordraaiden " als de aanvoer de vraag over trof.
Dit was het tijdstip om princessebonen te kopen, maar groenten inkopen was het werk van de groentenboer.
Het was dan ook nodig dat je met de groentenboer een afspraak maakte, dat als de princessebonen laag in prijs waren, hij dan een kist voor je kocht.
Dit was een vertrouwens kwestie tussen groentenboer en klant. Wij hadden hier geen enkele moeite mee, want groenteboer Brand woonde bij ons in de straat
en was practisch een van onze buren. Mijn grootouders woonden in dezelfde straat en de inkoop werd dan collectief gedaan.
En zo gebeurden het dan dat de groentenboer 3 kisten princessenbonen bij een der adressen afleverden. Niet van die kartonnen dozen waar momenteel de
princessebonen in worden verpakt maar 3 ouderwetse, vooroorlogse groenten kisten vol..

Het was dan "Allen hens aan dek",
Bij mooi weer werd het schoonmaken van de bonen in de buiten lucht, voor de deur gedaan. Opoe en moeder de bonen schoonmaken en de kinderen de bonen breken. Dat breken moest op de juiste wijze gebeuren. Boon voor boon moest worden doorgebroken om te zien of er aan de zijkant nog een haar zat en deze moest dan tijdens het breken worden verwijderd.. Nauwlettend werd toegezien of je niet stiekem een handvol bonen tegelijk door midden wilde breken om sneller klaar te zijn om te gaan spelen met je vrienden..

Drie volle kisten was een heel karwei, maar vele handen maakten licht werk.
Na schoonmaak en breken van de bonen tweemaal wassen en laten uitdruipen.
Keulse pot of potten uit de kelder halen en schoonmaken. Twee of meerdere grote stenen ( liefs kinderkopjes ) van uit de opslag te voorschijn halen en een paar plankjes en een paar stukken oud beddenlaken of kussensloop.zoeken.
Al deze attributen waren meestal voorradig en zeker als er al meerdere jaren bonen waren ingemaakt..

De uitgelekte bonen in de keulse pot gepakt en meerdere malen tussen de lagen ruim met zout bestrooid.  Als de pot vol was nog wat extra zout en werd het geheel flink aangedrukt. Het geheel afgedekt door een stuk laken, waarop weer de plankjes werden gelegd en hierop 1 of 2 kinderkopjes, om het geheel onder druk te zetten.
Het conserverings proces was nu in gang gezet.. Keulse pot in de koele kelder geplaatst in afwachting van de winter.
Regelmatig moest het stuk laken van de afdekking worden verschoond.vanwege het gistings proces.in de pot.

De ingemaakte princesse bonen waren meestal bestemd voor het zondags maal.
Zaterdags werd een maaltje bonen uit de keulse pot gehaald en in vers water te weken gezet. Dit werd zeker tot 2 maal toe herhaald om het zout te laten verdwijnen, zodat deze groente na het koken goed eetbaar was.

Of het altijd even lekker was is de vraag. Met een wat pittige jus en een stukje vlees en een kruimige aardappel was het wel te doen Het was in ieder geval een afwisseling t.o.v de diverse kool en knolraap maaltijden in de voorafgaande week.

Ik geloof niet dat er na de oorlog nog veel princesse bonen zijn ingemaakt in keulse potten
Door de evacuatie in andere delen van ons land hadden de meeste huisvrouwen wel meer inzicht gekregen van diverse modernere conserverings methoden, zoals wecken.
En tegenwoordig eten we op winterzondag als groente een portie princessebonen welke zijn gekweekt in Kenia. meestal zijn ze dan iets dunner en hebben een duurdere naam.

Vreemdeling

[vreemdeling]

Vierboet,
Ik geloof niet dat er toen al werd gespand.
De besomming zou dan wel worden gedeeld. Nu zijn er 2 afzonderlijke besommingen.
gr.
Vreemdeling

[zier]

als je de woorden verse haring vervangt voor het woord verse vis is het probleem opgelost.
die kanebraaiers weten meestal het verschil niet tussen een walvis en een poon.

die sch.12 was tog dat scheepje dat betaald is door de oude koningin.??
zier

p/s ff gekeken maar het zou die botter moeten wezen waar wilhelmientje op staat,maar teboek staat er die tijd ( '36 ) geen sch.12

[vreemdeling]

Zier.
Volgens mij was er in 1936 al het scheepje wat door de koningin is betaald.
In de topic staat de naam  Wilhelmina .
Volgens mij heette de Sch. 12 Koningin Wilhelmina.

In geval van verse vis, zouden de prijzen van verse vis worden genoemd.
zoals nu de prijs van de haring is genoemd.

Prettig weekend

Vreemdeling

[vreemdeling]

Het Kanaal.

Hier bedoel ik niet mee het zeegebied tussen Zuid Engeland en Noord  Frankrijk
Het is wel een algemeen begrip voor de Scheveningers, omdat daar in het verleden veelvuldig werd gevist door de Scheveningers en de bewoners van andere vissers plaatsen.
En het is ook niet het Verversingskanaal

Het kanaal wat ik bedoel is ook al verleden tijd en is reeds lange tijd geleden gedempt.
Dat kanaal liep vanaf het Seinpostduin oostwaarts richting Den Haag en werd begrensd aan weerszijde door Badhuiskade en Havenkade en voorbij de brug naar de Neptunusstraat door de Haringkade.

Dat kanaal had nog 2 zijarmen . Ëén  oosterlijk van de brug en liep paralel aan de Neptunusstraat in noordelijke richting tot aan de Seinpoststraat en had de naam Schelpengat.
Op deze plaats is momenteel het bejaarden tehuis gevestigd.
De 2e zijarm was een paar honderd meter oostelijker en liep ook in noordelijke richting tot ongeveer de hoogte van de Messstraat. en ook deze arm had een naam en dat was Balkengat.
Op deze plaats ongeveer is momenteel het zwembad gevestigd.

Het kanaal was een verbindingsweg per schip naar Den Haag en verder land in waarts en van het kanaal werd druk gebruik gemaakt., zowel door plezier als vrachtvaart..

Het kanaal was omgeven door een ruime loswal . Deze loswal lag onder het straat niveau. en was omgeven door een dijk tot op straat niveau..
Bereikbaar door diverse  hellingen voor los- en laad verkeer.en trappen voor passanten.
Het gedeelte  ten westen van de brug van de Neptunus straat werd 's-zomers hoofdzakelijk gebruikt door de plezier vaart. Veel omgebouwde sloepen en kleine plezier vaartuigen lagen hier gemeerd en veel van deze scheepjes bleven er een groot gedeelte van de zomer liggen en vanuit hun scheepjes beleefden zijj het strandvertier..
Op het Marcelisplein was dan ook een pomp aangebracht, waaruit deze vacantie gasten het water voor dagelijks gebruik konden tappen.
In dit gedeelte van het kanaal waren weinig activiteiten t.a.v. vrachtverkeer en als de kaden aan weerszijde van het kanaal weer door de zomergasten waren verlaten, hadden wij  als jeugd weer de ruimte om onze scheepjes te laten varen.en om te vissen

Het kanaal gedeelte tussen de brug van de Neptunusstraat en de brug bij de Pansierstraat was het gedeelte waar de meesten activiteiten waren.
Aan het eerste gedeelte van het kanaal in de buurt van het Marcelisplein was beurtvaart bedrijf Vrolijk gevestigd. Er was een dagelijkse beurtvaart verbinding naar Rotterdam.. Hier was altijd veel bedrijvigheid.. Ook veel vaten haring werden hier verscheept..

Iets verder aan de Haringkade was een houthandel gevestigd.( Stolk ? ) Regelmatig werd deze houthandel bevoorraad per binnenschip.
Meestal hadden deze binnenvaart schepen een deklast.
De lossing van de deklast was vrij simpel. Alle planken of balken werden met de hand van het dek gehaald en op de kade opgestapeld of rechtstreeks het pakhuis ingedragen..
Zodra de deklast was gelost en vanuit het ruim gelost moest worden, werd de scheepslier gebruikt en vanuit het ruim werden de pakken hout op de kade gezet en vanaf hier handmatig naar de opslag gebracht of op de kade opgeslagen.
Deze lossing was arbeids intensief. en verlangde veel arbeidskrachten.

Tevens was ook aan deze zijde van de Haringkade de Scheveningse Nettenfabriek gevestigd. Hier kan ik mij weinig activiteiten herinneren.

In de herfst kwamen er nog wel eens wat zeil tjalken.  Zeilen in het kanaal was niet mogelijk daar de mast gestreken moest worden omdat anders de vele bruggen niet gepasserd konden worden . Meestal werd dan het schip met handkracht langs het kanaal voortgetrokken of werd het schip voortgeboomd.
Deze schippers brachten hun eigen handels waar mee.
Meestal aardappelen of turf. Van af de ligplaats werd de turf en aardappelen door de vrouw aan de man gebracht. en de schipper leurde met een handkar langs de deuren. Meestal was het geen vetpot en op deze scheepjes werd veel armoe geleden..
Risico aan deze handel was er ook . Turf had niet iedereen nodig , maar was gelukkig niet aan bederf onderhevig. .Later werd ook de turf overbodig,
Aardappelen was echter riskant, vooral als de vorst in viel en bevriezing van de aardappelen  mogelijk was. Het schip lag dan rondom in het ijs. In zo'n geval was het restant wat nog aan boord was onverkoopbaar.
Ofschoon de Scheveningers het zelf niet breed hadden, hebben zij vaak deze mensen geholpen.

In de zomerdag lagen op deze ligplaatsen de rondvaart boten, waarmee je naar de uitspanning "Drievliet "en de Kagerplassen kon varen
Hiervan werd 's-zomers druk gebruik gemaakt..

Aan de kade langs het Schelpengat werden regelmatig schelpen per schip verscheept.
De schelpenvissers losten dan hun vangsten hier op de kade.
Ook werden er schelpen na de vangst op de Boulevard opgeslagen  en per vrachtauto afgevoerd naar de kalkfabrieken
.
Tussen Schelpengat en Balkengat waren de schooltuinen gevestigd. Water om de tuinen te besproeien werd met een gieter uit het Balkengat geschept.

Ook rond het Balkengat waren voldoende activiteiten. Allereerst lag hier het woonschip van de familie Hoos. Dit was een kolen handelaar. Woonschip was tevens opslagplaats van de kolen. Vanaf dit schip werd de kolenhandel bedreven.
Ook hier was aan de Seinpoststraat een houthandel gevestigd. Ik meen firma Vos. Dus ook de nodige activiteiten van lossing.en opslag

Tevens waren ook de rederijen Roeleveld en v.d.Toorn .hier gevestigd.. Rederij v.d.Toorn was toen nog niet opgesplitst in AT en JJ. en het was een groot bedrijf waar veel mensen werkzaam waren.
Opslag op de kade van vaten haring alvorens verscheping plaats vond.. Scheepjes met zout om te lossen.en ook vaak gebeurden het dat haringnetten van beide rederijen in het kanaal werden neergelaten om te worden gespoeld.. Bedrijvigheid alom

Hoe dit stuk kanaal aan zijn naam "Balkengat " is gekomen weet ik niet. Zouden er soms voor mijn tijd in dit stuk kanaal bomen in het water hebben gelegen alvoren deze tot planken werden gezaagd door de aldaar gevestigde houthandel?

Van mijn prille jeugd af heb ik hier aan deze kaden rond gezworven.
Slecht eenmaal ben ik in het Schelpengat in het water gevallen. Tussen de middag uit school komend toch nog even wat uit het water proberen te vissen en voorover in het water beland.
Gelukkig kon mijn broer mij uit het water helpen.
Mijn moeder was minder blij, want ik was in een hoop troep terecht gekomen.en mijn kleding zat onder de eendenkroos en afgewerkte olie.en voor haar dus weer extra werk..

vreemdeling

[vreemdeling]

IJSPRET 

As long as we are happy

In onze jeugd hebben wij ons gedurende de winter als er sneeuw en ijs was,ook flink kunnen vermaken.
Wij hadden geen bobslee, geen snowboards en ski vacanties waren er alleen voor de rijkere klasse.
Wij waren tevreden met de platte bakslee welke waarschijnlijk al enkele generaties in de familie was en een paar schaatsen welke een oom of neef te klein waren..
Ofschoon sneeuw voor velen een grote hinder was konden wij als kind hier echt van genieten.
Natuurlijk moesten wij wel het stuk stoep voor ons huis sneeuwvrij maken en daarna konden wij sneeuwballen gooien tot dat wij te koude handen hadden of dat onze gebreide wanten kletsnat waren en rond de kachel moesten worden gedroogd.

De hinder welke de sneeuw aan veel kleine middenstanders en werknemers van grotere bedrijven parten speelden, was voor vele huisvaders een welkome bron voor een kleine snabbel.
Oefende de vaders niet de wintervisserij uit of werkten zij niet bij de reder op het erf , dan liepen de meeste vaders werkloos thuis en kregen een kleine geldelijke ondersteuning, "steun "genaamd.,. van de plaatselijke burgelijke gemeente,

Melk en brood werd per handkar of bakfiets bij de klant bezorgd.
Iedere dag vers..Soms werd er per adres maar een halfje wit -of bruinbrood bezorgd. Iedere klant was er een.en bracht geld in het laatje.
Met handkar of bakfiets was het onmogelijk om de bezorg ronde op de normale wijze te doen en extra hulp was nodig om de handkarren en bakfietsen door de sneeuw te trekken. En zeker op de zaterdagen als er voor twee dagen moest worden bezorgd en de wagens extra zwaar waren.
Ook reden er toen ook maar weinig auto's door de straten , waardoor eventueel de sneeuw kon worden plat gereden. Strooiwagens en shovels zoals tegenwoordig,  waren er niet.
Er werd wel wat gestrooid maar dan ook alleen maar op de hoofd verkeers aders..
De strooiwagen bestond uit een vrachtauto met open bak, waarin een hoeveelheid zout was geladen en door 1 of 2 personen met een schep al rijdende door de straten, handmatig over de sneeuwlaag werd gestrooid.

Sneeuwruimen vond ook plaats. Iedereen maakte zijn eigen stoep schoon en schepte of veegde dit op de rijbaan.
De rijbaan werd door de gemeentelijke reinigingsdienst gedaan. Maar bij zulke weersomstandigheden was er een groot tekort aan arbeidskrachten om te straten sneeuwvrij te maken er werd er via het arbeidsbureau werkloze arbeiders aan gewezen om deze werkzaamheden uit te voeren.
Regelmatig moesten de werklozen zich melden bij het arbeidsbureau en in zulke soort noodsituaties konden mensen worden aangewezen om deze werkzaamheden te doen. Hiervoor werd iets extra's betaald, maar de gewerkte dagen werden wel in mindering gebracht van de uitkering.
Veel geruimde sneeuw werd op vrachtwagens geschept en deze werden in het kanaal bij Badhuis- of Haringkade in het water of op het ijs van het kanaal gestort,
Sneeuwruimen was dan ook een arbeidsintensieve bezigheid. een veel achteraf straatjes werden in het geheel niet sneeuwvrij gemaakt.

Een van de plekken waar geen sneeuw werd geruimd was de boulevard.  's-Winters waren er toch geen badgasten.
Onze mooiste plek om te gaan sleetje rijden was het Seinpostduin en dan wel de steile dijk naar de boulevard. We hadden dan een prachtige helling om af te dalen en een grote "uitrij "op de boulevard en als de herfst stormen veel zand hadden doen opwaaien tegen de boulevard, was het soms mogelijk om zelfs het strand op te rijden..
Onze ouderwetse bak sleedjes waren ideaal voor deze afdaling. Breed en laag bij de grond. En plat op de buik liggend de helling af.
Met een bobslee zou het ook nog kunnen , maar het risico was groter dat je kon kapseizen. En zittend op de slee was helemaal gee keuze. Of je kwam voor de slee in de sneeuw terecht of je kwan achter de slee de helling afgegleden.

Als wij sleedje wilden gaan rijden, moesten wij van ons moeder de klompen aantrekken.  De moeders hadden al geleerd bij vorige winters dat schoen en sleedje rijden niet bij elkaar pasten. Wat plat op je buik liggend op de slede, afdalend van een steile helling, moest je met de voeten sturen.. Dit veroorzaakten natuurlijk kale schoenneuzen en soms weleens een gedeeltelijk afgerukte zool.  Extra kosten , waar zij niet op stond te wachten. Klompen konden hier veel beter tegen ofschoon er wel eens een kap van de klomp af kon breken of dat je tijdens de afdaling je klomp verloor. Dan stond je onder aan de dijk met je kous in de sneeuw, wachtend tot je klomp achter je aan kwam huppelen.
Met een afgebroken kap moest je wel stoppen om eerst thuis met een trekbandje je klomp te laten maken.

De helling van de Seinpost was voor ons in die tijd even belangrijk en mooi als tegenwoordig een ski vacantie in Alpe Huez..
De afdaling vond plaats nabij de trappen vanaf het Seinpostduin  naar de boulevard, zodat wij niet te ver behoefden te lopen om omhoog te klimmen voor een volgende afdaling .
Het weinige verkeer op de boulevard , de afdalende sleden ziende, gaven de sleden voorrang.en stopten veelal.
Wat ons weer de gelegenheid bood om onze slee aan de achter bumper van de auto vast te maken en met toestemming van de chauffeur ons voor te laten trekken over de boulevard. Soms tuimelde er iemand van zijn slee af, soms brak er een touw en kon je een eind terug lopen.
Ook gebeurde het weleens dat de horde sleden achter de auto te zwaar was en de bumper afbrak of werd ontzet.
Geen grotere lol om met een sliert sleden met grote vaart over de boulevard te rijden.

Bij lang durige vorst gaf ook het kanaal en aangenzende vijvers veel schaatsplezier..
Met onze verkregen schaatsen, soms wat te groot.en met touwtjes onder gebondeb, leerden  wij de eerste slagen op het bevroren kanaal bij de Badhuiskade en Haringkade.
Hadden wij eenmaal de slag te pakken, dan konden wij verder iets rijden, mits de wakken onder bruggen waren dicht gevroren.
Dan waagden we ons op de geveegde ijsbanen van de Kom, Eendenvijver en Westbroekpark of schaatsten wij over kanaal tot aan de toenmalige Dierentuin in Den Haag..

Menig standje is uitgedeeld omdat wij niet op tijd met eten waren. De volgende dag moesten we prompt beloven op tijd thuis te zijn voor het eten. Soms lukte het, maar vaak ook niet..
Al met al hadden wij een fijne tijd, vooral als je vader, mits hij de schaatskunst machtig was, zich ook op het ijs waagde en gezamelijk een tocht met je ging maken.

Maar ook toen was het merkbaar",.ofschoon wij het thuis niet "breed  hadden,  dat er ook nog een groep mensen was, die het nog slechter hadden en die, door gaten aan de rand van de vijvers in het ijs te hakken, zo een maaltje paling of andere zoetwatervis probeerden te verschalken.voor eigen gebruik.

Of door met een zelf gemaakte bezem van takken, de vorm van een ijsschaatsbaan veegden en deze ook  schoon hielden en zo een fooi hoopten te ontvangen van het schaatsrijdende publiek..

Vreemdeling

[vreemdeling]

Kompasstellen.

Als jongentje had je altijd het verlangen om eens een keer met een logger mee te varen.
Aangezien de leeftijd waren wij te jong om in de vacantie een reis als "prenter " mee te gaan, maar af en toe deden zich wel gelegenheden voor
om toch een stukje met een logger mee te varen.
Zo'n gelegenheid was er als het schip aan de afslag zijn verse haring of vis had gelost en daarna werd verhaald naar de plek in de haven. waar normaal de kantjes haring werden gelost of in afwachting lag te wachten tot de aanvang van de nieuwe reis.
Zo'n stukje varen duurde niet lang. maar toch had je het idee dat je op dit schip was aangemonster en voelde je jezelf een hele piet.

Hetzelfde kon gebeuren als een logger moest "kompasstellen ".
Op geregelde tijden moest het kompas van het schip worden geverifieerd om vast te stellen dat de kompasnaald wel de juiste richting aan wees ten aanzien van de te varen koers.
De naald van het kompas moest naar het noorden wijzen en te varen koers werd bepaald  t.o. v. van de kompas naald.
Wees de kompasnaald niet zuiver naar het noorden dan was te varen koers ook niet zuiver.

Het kompas was toentertijd geplaatst aan de bovenzijde van het stuurhuis , zodat je achter het stuurwiel staande boven je, het kompas kon zien en ook de koers welke het schip op dat moment voorlag. De geconstateerde afwijkingen werden door magneetjes rond het kompas, boven op het stuurhuis aangebracht , gecompenseerd.

Het kompasstellen gebeurde in de oude haven. Er waren toen nog 2 dukdalven in het midden van de haven. De meest noordelijke dukdalf werd voor het kompasstellen gebruikt.
Van te voren was een tijdstip afgesproken waarop het kompasstellen zou plaatsvinden.
Schipper en motordrijver waren de aangewezen personen om dit karwei te klaren geassisteerd door de toch aanwezige peek ( wachtsman )
en natuurlijk de ambtenaar van de hydrografische dienst, die de keuring moest verrichten.
Motordrijver startte de motor, peek en motordrijver gooiden de trossen los en de schipper navigeerde het schip vanuit de oude of nieuwe haven
naar de dukdalf, waaraan het schip met 1 tros vanaf stuurboordsboeg zich meerde.

De ambtenaar klom op het stuurhuis en in samenspraak met de schipper manoeuvreerde hij het schip rond de dukdalf en ondertussen nam hij waarnemingen ten aanzien van vaste punten op de wal. Geconstateerde afwijkingen van het kompas  van voorliggende koers en pijling van het punt aan de wal, werden ter plaatse gecorrigeerd. en na correctie werd nogmaals ëën of twee ronden rond de dukdalf gemanoeuvreerd ter controle.

Zo'n kompas controle duurde ongeveer een half uur, waarna het schip weer naar zijn oude ligplaats terug keerde.
Als wij dan als jongentje dit mochten meemaken, dan was onze dag niet meer kapot te krijgen.

In de naoorlogse perioden waren er meer gelegenheden om een tochtje met een logger mee te maken.
Wat voor de oorlog niet plaats vond, was het naoorlogse vaartochtje voor de kust van praktisch de gehele loggervloot op vlaggetjesdag en de tochtjes vanuit Scheveningen naar de Waalhaven in Rotterdam voor demagnetisering van de schepen..
Dit was een boog waar onder door moest worden gevaren . Als je van een schip hoorde dat zij "onder de boog "moest, was er meestal wel voldoende animo van aanhang van de scheepsbemanning om zo'n tochtje eens mee te maken. en ook vaak om eens te ervaren wat zeeziekte
nu was.

Vreemdeling

[vreemdeling]

Spook op Zolder

Het huis wat wij  in de Marcelisstraat bewoonden had twee zolders.
Een zolder boven de voorkamer. waar  op de zolder wij allen onze slaapgelegenheid hadden en een zolder boven de achterkamer welke als rommel zolder in gebruik was
De slaapzolder was onder de dakspanten netjes betimmerd  maar op de rommel zolder waren de dakpannen te zien en bij vorst waren de dakpannen dan ook wit uitgeslagen van de ruige vorst.
De voorkamer was de "nette "kamer waar jezelf nooit gebruik van maakte, behalve als je visite kreeg en dat was ook niet zo vaak
De achterkamer was onze huiskamer en tevens de werkkamer van mijn moeder, waar zij haar beroep als huisnaaister uitoefende.
Tevens speelkamer voor de kinderen en op zaterdag de badkamer..

Met "bouwe teelt "werd  het zeegoed en overige spullen van mijn vader op de achterzolder opgeslagen.
Oliejas, zuidwester, olievel en laarzen na te zijn schoongeboend werd opgehangen aan een paar spijkers in de gordings. in afwachting van het volgende visseizoen.
Oliegoed was zeker in de winter niet nodig maar de lieslaarzen konden nog wel eens nodig zijn bij hevige sneeuwval en bij de gelegenheden dat je een snabbeltje kon verdienen bij het trekken van een brood- of melkkar, of dat je moest gaan sneeuwruimen, wilde je niet in het vervolg je uitkering van de sociale dienst. mislopen.

Met de uitkering van de sociale dienst en het geen mijn moeder verdiende op de naaimachine met wat verstelwerk of dat ze bij anderen uit naaien ging, konden wij met ons gezin de winter door komen. Geen vet pot maar ook geen armoe.
Voor het gezin werd zoveel mogelijk alles zelf genaaid of gebreid.
Ik heb mijn moeder dan ook altijd bezig gezien.

En zo zagen wij als wat oudere jongens op een avond toen wij wat langer op mochten blijven, dat zij van een grote witte dikke lap katoen een soort lange jurk met mouwen en een opstaand kraagje,  naaide..
De volgende dag zagen wij het witte geval op een hangertje op de achter zolder, bij het olie goed hangen.
In het schemer donker leek het net een spookgedaante en hiermee maakten wij dan onze jongere broertjes bang.

Vader echter hielp ons uit de droom.
Het witte gewaad wat mijn moeder had genaaid was een toekomstige oliejas.
Van de wiite lap katoen had zij een oliejas gemaakt naar de maten en afmetingen van de oliejas welke op zolder hing.

Nadat de grootte door middel van passen door vader was goed gekeurd,  was het naar de zolder gebracht om daar verder te worden
geprepareerd.
Deze preparatie kon worden verkregen door het maaksel aan de buitenzijde te behandelen met gekookte lijnolie.
Er waren twee soorten lijnolie.  Ruwe lijnolie voor vermenging met verf en gekookte lijnolie voor andere doeleinden.
Beide soorten verkrijgbaar bij de verfhandel.
Diverse malen .moest deze behandeling worden gedaan, waarna elke behandeling een tijd nodig had om te drogen, alvorens de volgende behandeling kon plaats vinden.
En zo hebben wij als kinderen een spookgedaante zien veranderen in een volwaardige oliejas, welke mijn vader de volgende teelt in gebruik heeft genomen.

Vreemdeling

[Rinus.N]

even terug komen op het tochje naar de Waalhaven

[vreemdeling]

inus,
Mooie reactie
cor

[vreemdeling]

Vierboet,
Bedankt voor uw reactie.
Ik wist dat er nog iets was, maar wat wist ik niet.
Zojuist een leuke reactie per PB van een naamgenoot gehad..
Kan zich herinneren dat na de oorlog ook nog boomstammen in het water lagen van het Balkengat en hij vraagt of er daar een zagerij was.

Er was toen een zagerij en houthandel van de firma Vos.
Ingang zowel in de Haringstraat en in de Seinpoststraat.
Seinpoststraat was dus aan de zijde van het Balkengat
Het was een groot complex. en veel bedrijvigheid.
Kan dus best mogelijk zijn dat hier ook de boomstammen tot planken werden gezaagd.
Ook hebben  op de loswal van het Balkengat boomstammen gelegen.

gr.
Vreemdeling

[vreemdeling]

Na 3 September 1939

Het onderwerp " 3 September 1939 " eindigde met de volgende regels.,,,,,,,,,,,

De meeste schepen zijn niet weer naar zee vertrokken.
Voor ons breekt al vrij spoedig een nieuwe fase in ons leven aan, n.l. de inval van het Duitse leger in ons land en de 5 jaar durende bezetting.

Het was zeker een nieuwe fase. Praktisch de gehele vloot lag aan de kant en nu juist als voor de vissers de beste periode van het jaar voor de deur staat, n,l, "de Engelse wal ".
Enkele schepen waagden het toch om naar zee te gaan en de verdiensten waren goed.
Twijfel alom.  Wel naar zee ... Niet naar zee  ?
Het monument op de Scheveningse weg met de vele namen van de vissers welke in de oorlog van 1914-1918 op zee zijn gebleven staan velen nog helder voor de geest. En niet alleen de mannen , maar zeker ook de vrouwen.
In 1914 waren wij ook zelf niet in oorlog. Maar ondanks dat,  zijn er zovelen op zee door oorlogshandelingen verongelukt.
En weer ldoet zich dezelfde situatie voor.
Voor velen heeft het nuchtere verstand de overhand genomen en besluiten niet naar zee te gaan.
Wat weer resulteert dat het voor veel schepen  vroeg in het seizoen "Bouwe teelt " zal zijn en de schepen worden "äfgesneden ".
Nog een paar dagen werken om het schip af te takelen en spullen te drogen hangen en op de rederijwerf op te bergen.
En dan als laatste maal in dit seizoen, af te rekenen . Zeker een grote tegenvaller in vergelijking met voorgaande jaren,  waarin ook nog de vaak zeer goede vangst perioden onder de Engelse wal,  waren meegeteld.

Maar nu.
Wat is er voor werk voor deze niet varenden voorhanden. In de aanverwante bedrijven van de haring industrie is zeker geen plaats en bij de huidige inkrimping der vloot zullen ook hier spoedig werkllui overcompleet zijn en worden ontslagen.

Het uitbreken van de oorlog tussen Duitsland en Engeland / Frankrijk was ook in ons land merkbaar,  daar ons land een algemene mobilisatie werd afkondigde.
Dienstplichtigen van leger en marine werden opgeroepen om zich bij hun legeronderdelen te melden. Hierdoor kwamen op sommige plekken
arbeidsplaatsen vrij maar meestal waren deze banen niet geschikt voor de op de zeevaart gespecialiseerde visserlui..

Echter op sommige legeronderdelen was een tekort aan kundig en bekwaam personeel en een zo'n onderdeel was de vaartuigendienst.
Op vrijwillige basis konden ex visserlui hierin het tekort aan personeel oplossen en veel schippers, stuurlui en motordrijvers  hebben zich hiervoor aangemeld.
De naam "Vrijwillige Landstorm "  werd in dit opzicht weleens genoemd. Al lijkt mij dit een meer Duits woord. Kan natuurlijk ook een oud Hollands woord zijn.? Hadden studenten ook niet hun eigen "Weerbaarheid "?
Waarschijnlijk heeft hier ook het arbeidsbureau aan meegewerkt. Het zal weinig verschil hebben uitgemaakt of de staat een werklozen uitkering heeft moeten uitbetalen of de gage aan een vrijwillige militair.heeft moeten uitkeren.

En zo werden de engels leren broeken , blauwen en zwarten truien, ruige jekkers en grijze pet, verwisseld voor een uniformbroek, putties, tuniek en kepie.
Het was in het begin wel een vreemd gezicht. Het veranderde het straatbeeld. Een vrouw in dracht gearmd met een soldaat.
De voorlopige opleiding was in het RotterdamseLloyd gebouw in Rotterdam en het Hollandse Lloyd gebouw in Amsterdam..
Meestal hadden deze militairen het weekend vrij. Zaterdags 's-middag kwamen deze per tram aan op Scheveningen respectievelijk komend van Staats- of Hollandsspoor..
Op maandagmorgen vroeg verplaatste zich de meute in tegengestelde richting.

Voor de ex visserlui was wel even wennen. Niet de gemoedelijke sfeer van de logger, maar wel discipline en gehoorzamen aan een hogere leidinggevenden
Na de opleiding werden deze militairen toegevoegd aan de diverse onderdelen van de vaartuigen dienst in het land en mijn vader en nog enkele Scheveningers werden ingedeeld bij de sectie Willemsdorp bij de Moerdijkbrug. Allen hadden de rang van soldaat.

Zij bivakkeerden in houten barakken en hadden hun vertier 's-avonds in het Chr. Militair tehuis. Deze barakken waren nog van de arbeiders welke de Moerdijkbrug hadden gebouwd.
Voor de uitoefening van hun controle taken hadden zij enkele grijsgeschilderde binnenvaart sleepboten ter beschikking voor de bewaking van de Moerdijkbrug..
Er was toen alleen een spoorbrug. Dit was toentertijd een belangrijke schakel in de spoorverbinding vanaf het westen naar het zuiden en zuidoosten van ons land en naar Belgie en Frankrijk.
Overig verkeer moest gebruik maken van de veerpont . Veel gemotoriseerd verkeer was er toen nog niet.

Het leven als militair was best uit te houden. Meestal het weekend verlof. Af en toe het weekend wachtdienst, maar op de logger was je ook niet ieder weekend thuis. Over het eten waren er geen klachten.en de maaltijden op gezette tijden en niet zoals op de logger afhankelijk of er veel of weinig werd gevangen.en meestal nog met iets meer zorg kjlaargemaakt.
Het contact met de plaatselijke bevolking van Willemsdorp was goed. De hier gelegerde soldaten waren oudere personen en van het zelfde genre als deze bevolking , wat resulteerden, dat soldaten regelmatig op de koffie werden gevraagd.

De winter was koud en het was vaak "afzien " bij het wachtlopen bij de brug of langs het water van het Hollandsdiep.. Maar na deze winter volgde een prachtig voorjaar en op 2e Paasdag brachten wij als gezin een bezoek aan Willemsdorp en bezochten de barakken waar de militairen waren gelegerd en hetmilitair tehuis..

Maar zo mooi en rustig als het met de Paasdagen was, zo slecht was het met Pinksteren
 Niet qua weer, maar de oorlog, waar we van konden lezen in de kranten, was ook nu bij ons terecht gekomen.
Op vrijdag10 mei 1940 trokken in de vroege morgen de Duitse troepen de Nederlandse grenzen over. nadat aan ons land de oorlog was verklaard.

Op de vroege ochtend van de 10e Mei was het dan ook goed raak in Willemsdorp.  Parachutisten landde in de vroege morgen aan de west zijde van de Moerdijkbrug. en om 04.30 uur was het garnizoen van Willemsdorp reeds krijgsgevangene,.
Vanaf de vrijdagmorgen van de gevangenneming tot aan maandag 13 mei werd in de openlucht gebivakkeerd.
Dit was het Pinkster weekeinde. en gelukkig was het schitterend weer.
Toch vreesden velen nog het hier levend af te brengen.
Hier van getuigt de notitie , welke mijn vader in een N.T.zakbijbeltje, op de binnenzijde van de kaft , met potlood heeft opgeschreven.

Daar mijn tuniek gestolen is en tevens mijn zakboekje wordt dit bij sneuvelen of overlijden mijn herkenningsboekje.
Spaans  Cornelis                                                                           
geb.30-6-03 te Scheveningen                                                                                                                                                         
gehuwd met  Taal   Jaapje den 5 jan.1927
uit het huwelijk geboren kinderen
Johannes Jacobus  30 nov. 1927
Cornelis   geb. 7 aug.
Jacobus Johannes  geb.16 juni
Pieter     geb. 2 febr.
Alle geboren te Scheveningen
Taal Jaapje geb. 20 mei 1904 te Scheveningen.

Corn.Spaans
Marcelisstraat 231 geb. 30-6-03      te Scheveningen
Ingedeeld Vaartuigendienst Willemsdorp.
Gevangen genomen 10 mei  4 1/2 s'morgens.
Daarna naar Dubbeldam overgebracht.
Van Dubbeldam naar Willemsdorp onder hevig artillerievuur van de Hollanders.
Van vrijdagmorgen 10 uur tot heden maandag 2e Pinksterdag onder de blote hemel.       

Van de zorgen van mijn vader waren we niet op de hoogte. Wel zat mijn moeder in de rats over het lot van mijn vader.
Wij wisten toen nog niet dat parachutisten reeds de eerste morgen de Moerdijkbrug in handen hadden.en na enige tijd kwam het verlossend woord dat mijn vader in goede gezondheid was, maar in Holland in krijgsgevangenschap zat.
Gelukkig zijn de krijfsgevangenen na verloop van tijd vrij gelaten en dat was tevens het einde van het sodaten avontuur.
En weer waren mijn ouders aangewezen op de uitkering van de sociale dienst en de bijverdienste van mijn moeder met wat naaiwerk.
Ook hier mocht je niet teveel mee bijverdienen, anders werd het gekort op de uitkering van de man. .

Na enige tijd was er weer werk, echter niet ter plaatse. Alle werkzoekende welke een uitkering van de sociale dienst ontvingen moesten werkzaamheden gaan verrichten voor de D. U. W. ( Dienst Uitvoerende Werken.), mits zij qua gezondheid er toe instaat waren.
De meeste zeelui waren dat wel, gezien het zware werk wat zij voorheen aanboord van de loggers hebben moeten verrichten.
En zo zag je om de veertien dagen veel Scheveningse ex visserlui met hun zwarte zak richting station Hollandsspoor gaan, om de reis te aanvaarden naar gebieden in Nederland waar de D.U.W. haar werk terrein had.
Dan was het oost Groningen om aardappels te rooien en dan weer de Achterhoek waar ontginnings werk te doen was.
Ondertussen waren al diverse artikelen op de bon en als je dan in oost Groningen was gestationeerd dan had je de marzel om wat extra aarvoor iedereen een nieuwe periode aan..
dappels mee te brengen.als aanvulling op het rantsoen.
Ik kan mij nog herinneren dat van een restant gekookte aardappels nog weleens een aardappel taart werd gebakken.en 's- zondagsmiddag bij de thee werd genuttigd.
De D.U.W arbeiders bleven 2 weken van huis en hadden verlof van zaterdagmiddag tot maandag ochtend.
Deze periode bleef zo ongeveer gehandhaaft tot aan het moment dat er voor velen geevacueerd moest worden.en ving er qua werk en wonen

Vreemdeling
                                                                                         

[vreemdeling]

Beste Leen,
Ik ben waarschijnlijk te lang weg uit Scheveningen. Ben dan ook terecht een vreemdeling.
Ik ken het boek over de Spaansen in het geheel niet en wist ook niet dat dit boek bestond.
Ondanks regelmatig in Scheveningen op bezoek te zijn , heb ik nooit iemand hierover gehoord.
Ben mij ook niet bewust dat er ergens van mij een foto in omloop is.,
Is hiervoor geen toestemming nodig ? Schijnbaar niet. EN wie heeft deze foto beschikbaar gesteld ?
Wanneer is dit boek uitgegeven.?
Welke uitgeverij  en welke titel.

Prettig weekend

Vreemdeling

[leen/spaans/]

Hallo vreemdeling ,ik heb je PB-tje gestuurd en hoop dat het duidelijk voor je is . gr. Leen