Herinneringën deel 2

Na het plaatsen van het verhaal over de trawler Leichestershire, was de eerste reactie op het verhaal afkomstig van ons panel lid Zier, die het volgende korte bericht op de site zette......... Hier wordt je stil van.
Ik heb dit persoonlijk zeer gewaardeerd en zeker van een persoon als Zier.
Een panel lid die ik persoonlijk nooit heb ontmoet zoals ook de andere panel leden, behalve J.,H. als opvolger van zijn broer Demarico.
Zier zelf heeft een aparte manier van commentaar geven en dat is meestal niet kinderachtig en in duidelijke taal.
Wat een verschil nu tussen deze korte reactie en zijn normale reacties.

Maar ik ben het volkomen met hem eens.
Want als ik eerlijk moet zijn, heb ik bij het vertalen en het op schrift stellen van het verhaal, ook heel veel moeite gehad om niet ontroerd te worden.
En waarschijnlijk zal het zijn oorsprong vinden in het feit dat wij zelf weten en kennen, wat deze mensen is overkomen en dat wij zelf ook in dezelfde situatie hadden kunnen verkeren.

Hierbij moest ik ook denken aan het gedenkteken op de Scheveningseweg, voor de in de 1e wereld oorlog verongelukte visserlui.
Als kind heb ik er vaak naar staan kijken als wij op Zondagmiddag uit wandelen gingen met mijn moeder naar de Scheveningse bosjes en de Eendenvijver.
Toen waren 3 namen Spaans op dit gedenkteken, tussen de andere namen, voor ons alleen maar interessant, omdat het hier mijn grootvader betrof en zijn 2 zonen, die in de 1e wereldoorlog in 1914, zijn omgekomen op hetzelfde schip en later als vermist werden opgegeven. Van schip en bemanning is nooit iets terug gevonden.
Ik heb er toen nooit bij stil gestaan wat dit voor consequentie had voor het leven van mijn grootmoeder en haar gezin die achter bleef zonder de inkomsten van haar man en 2 zonen
Een moeder met een gezin van 7 personen, waarvan oudste 16 jaar was en de jongste 3 maanden . Vijf jongens en twee meisjes , waarvan het oudste meisje 13 jaar was.
Zoals het toen gebruikelijk was, zal mijn grootmoeder wel een werkhuis hebben gehad, al was ze schippersvrouw, maar nu moest zij voluit gaan werken om het hoofd boven water te houden.
En ook nog een baby te verzorgen en haar eigen huishouden te regelen. De dochter van 13 zal heel wat te regelen hebben gehad, wanneer haar moeder aan het werk was in haar werkhuizen en niet voor de baby kon zorgen. Misschien heeft ze zelf haar “dienstje” op moeten zeggen, om in plaats van de moede, zij de boel gaande moest houden in het huishouden. De kinderen gingen toen al op 12 jarige leeftijd van school.
Van de verdienste van het werk, kon mijn grootmoeder niet rond komen en kreeg zij een kleine toelage van de diaconie.
Maar ofschoon het maar een paar gulden en 2 broden per week was, waren hier aan wel verplichtingen verbonden.
Allereerst mocht je als persoon die afhankelijk was van de diaconie, niet in het schip van de kerk komen bij de normale diensten
Mijn grootmoeder woonde in de Weststraat, dus de Oudekerk in de Keizerstraat was haar vaste gang op Zondag.
Zij mocht wel naar de kerk komen , maar mocht niet in de kerkzaal zelf komen.
Ik ben sinds 1950 niet meer in de Oudekerk geweest, maar toen was er nog de koorkerk. En in die koorkerk mochten de mensen, die door de diaconie werden ondersteund, hun godsdienst plichten beoefenen. Zonder de dominee te zien en afgescheiden van de andere kerkgangers. Of de mensen in de koorkerk nog hebben meegezongen is mij onbekend. En er werd ook nog van je verwacht dat je er twee maal aanwezig was.
Maar niet altijd was mijn grootmoeder hiertoe in staat. Op zaterdag kwam ze laat uit haar werkhuis en dan moest ook haar eigen huishouden nog voor de zondag worden geregeld. Vaak had ze dan ook nog last van haar maag en was oververmoeid van het werk.
Het is niet verwonderlijk dat zij de dienst op Zondagmorgen wel eens verstek liet gaan. Maar dat was niet naar de zin van de broeders diakenen.
Prompt kreeg zij dan in die week bezoek van een der diakenen en meestal was het een goede bekende van haar, want zij werd met haar voornaam aangesproken.
De boodschap was steevast........ Jaan, als je niet regelmatig naar de kerk komt, zullen wij de uitgifte van de twee broden moeten staken.
Je puurste discriminatie.
Diaconaal geld wat aan de kerk werd geofferd, was bestemd voor de dienstverlening aan de nooddruftigen, maar meestal werd hiermee de eigendommen van de kerk vergroot en dat was schijnbaar belangrijker als hulp verlening.
Gelukkig heeft men tegenwoordig veel meer begrip voor zulk soort zaken en worden door classicale commissies de diakenen van veel en diverse hulpverleningen op de hoogte gebracht en ik heb persoonlijk de ervaring dat hier goed naar wordt geluisterd.
Vaak ook in combinatie met Vrouwen Verenigingen en Bezoek Groepen.

Ondanks alle tegenslag heeft zij het hoofd boven water kunnen houden. Pas in 1919 kreeg mijn grootmoeder een uitkering van het fonds Zeerisico. Het bedrag was 4.50 gulden per week. 1,50 voor haar en 0.50 gulden voor elk kind . De oudste zoon was toen al ouder dan 18 jaar en telde dus niet meer mee.
Maar hiermee is het verhaal nog niet ten einde. Door dat van het schip en haar bemanning nooit iets is terug gevonden, werden zij als vermist opgegeven.
Toen mijn vader wilde trouwen, was dat niet mogelijk want zijn vader kun geen toestemming geven. Via de Koningin is toen hiervoor toestemming gegeven.

De 2e wereld oorlog gaat ook niet aan haar voorbij. Een zoon in Engeland bij de koopvaardij, een zoon met een trawler uitgeweken naar Engeland en een kleinzoon, even als zijn vader, ook in Engeland bij de koopvaardij.
En ook iets later nog een zoon te werk gesteld in Duitsland.
De twee zoons die in de 1e wereld oorlog vermist werden, heetten Jacob en Jan.
Ook in de 2e Wereld oorlog zouden nu twee kleinzonen met dezelfde naam, het leven laten.
De kleinzoon Jacob, werkzaam op de koopvaardij werd getorpedeerd en verloor hierbij het leven en de andere kleinzoon Jan, stierf aan de wal en ook sterft er nog een kleindochter aan het einde van de oorlog.

Zelfs blijft ze niet verschoont van de evacuatie. Samen met haar zus, ook een weduwe, wordt zij op 68 jarige leeftijd naar Doetichem geëvacueerd. Gelukkig is zij daar niet alleen, want een van haar zoons met gezin woont daar ook al en een schoondochter met gezin, waarvan de man in Engeland zit, wordt ook naar Doetinchem verplaatst en geheel toevallig komt zij naast haar schoonmoeder te wonen.

Beide zoons uit Engeland en de zoon uit Duitsland, keren na de oorlog behouden huiswaarts en grootmoeder keert weer terug naar Scheveningen..
Rond 1955 gebeurt het volgende.
Grootmoeder gaat elke dag haar loopje maken en meestal is dat naar de Scheveningse weg , waar zij dan wat uitrust op een der bankjes.
Op een middag krijgt zij, als ze op het bankje uitrust, bezoek van een oude man en gaat naast haar zitten. De man is ook een ex.oud schipper. Grootmoeder en de man kennen elkaar en de man zegt tegen haar....... Jaan, als ik jou zie, moet ik altijd aan Jan denken
En Jan was de naam van mijn grootvader. En mijn grootmoeder nieuwsgierig vraagt...... Hoe zo?
En dan begint de oude man te vertellen.
De nacht dat je man is verongelukt lagen we met wat schepen aan de vleet en ook de logger van Jan. In die nacht vindt er een vuurgevecht plaats tussen Engelse en Duitse oorlog schepen.
De oude man ziet dat de logger van mijn grootvader wordt getroffen. Zelf heel bang geworden, kapt hij de vleet en kiest het hazenpad. Hij heeft niet de moed om te gaan redden en ziet de lichten van de logger van mijn grootvader in de zee verdwijnen.
Ruim 40 jaar heeft hij het incident verzwegen en had niet de moed om het te vertellen.
Waarschijnlijk heeft hij veel gewetensnood gehad, het was een gelovige man en moest met zijn geweten in het reine komen, want niet zo heel lang er na is de man gestorven. Ik kende de man. Een grote kerel en vader van een groot gezin.

Mijn grootmoeder wist niet wat zij hoorde en moest haar verhaal direct kwijt en kwam het mijn vader vertellen.
Direct werden pogingen in het werk gesteld om de namen van opvarenden van het vluchtschip te weten te komen en zien of er van hen nog mensen in leven waren., om het voorval te kunnen bevestigen..
Niet alleen de schipper is in gebreken gebleven om van het voorval geen verslag uit te brengen, maar ook de gehele bemanning.
Zouden allen zich hebben geschaamd dat zij mede verantwoordelijk waren en geen reddings poging hebben gewaagd in plaats van te vluchten. ?
Met de verkregen gegevens kon mijn grootvader en beide zoons als nog dood worden verklaard.
Haar man en twee jongens kreeg ze wel niet terug, maar wist nu wel wat hen was overkomen en ook de nabestaanden van de opvarenden van de betreffende logger.
Enkele jaren hierna stierf mijn grootmoeder op 86 jarige leeftijd.
Haar begrafenis heb ik niet mee kunnen maken omdat ik toen op zee zat.

	Welkom, Gast. Alsjeblieft inloggen of registreren. 22-11-2024, 13:29:44

Nieuws: http://jolybit.nl De nieuwe trading hulp website is in de maak. U kunt hem wel al gebruiken.