Print pagina - Oude Sporthelden

Abe Lenstra

(http://i18.tinypic.com/498n2hi.jpg)

Abe Lenstra (Heerenveen, 27 november 1920 ???‚¬??? Heerenveen, 2 september 1985) was een Friese voetballer. Hij wordt in het Fries ook ????s Abe (onze Abe) genoemd.

Lenstra werd geboren als zoon van handelsreiziger Mindert Jans Lenstra, en Janke Suierveld. Als 15-jarige maakte hij zijn debuut in het eerste elftal van VV Heerenveen, de club waaruit later sc Heerenveen ontstond. Zijn meest legendarische clubwedstrijd speelde hij op 7 mei 1950 tegen Ajax. Een half uur voor tijd stonden de Amsterdammers (waaronder Rinus Michels) met 1-5 voor. Maar Heerenveen presteerde het dit in een 6-5 overwinning om te buigen. Lenstra scoorde de eerste twee goals en had een belangrijk aandeel in de overige.

Op zijn negentiende speelde hij voor het eerst in het Nederlands voetbalelftal, waar hij in totaal 47 keer voor zou uitkomen. Voor Oranje scoorde hij in totaal 33 keer, evenveel als later Johan Cruijff. Het 'Gouden binnentrio' was de benaming voor het drietal Abe Lenstra, Faas Wilkes en Kees Rijvers, dat het hart van de Nederlandse aanval vormde in de jaren vijftig. De bekendste interland die Lenstra speelde was de 1-2 overwinning op regerend wereldkampioen West-Duitsland in 1956. Hij tekende voor de beide Nederlandse goals, de Duitse was een eigen goal van Cor van der Hart.

(http://i12.tinypic.com/3y7xnwl.gif)

Lenstra werd begeerd door vele clubs. Inter Milaan bood hem zelfs een blanco cheque aan, maar Lenstra wilde 'zijn' Heerenveen niet verlaten. Op latere leeftijd maakte hij uiteindelijk toch nog een overstap naar Sportclub Enschede, waar hij het eerste doelpunt maakte in het Diekman Stadion.

Zowel binnen als buiten Friesland genoot Lenstra een enorme populariteit. Heerenveen werd in de jaren rond 1950 ook wel 'Abeveen' genoemd. Samen met Faas Wilkes en Kick Smit stond Abe Lenstra bovendien model voor de voetballende stripheld Kick Wilstra. Abe Lenstra werd in 1951 gekozen als eerste Sportman van het jaar. Het volgende jaar kreeg hij deze onderscheiding opnieuw.

In 1977 werd Lenstra getroffen door een hersenbloeding. De laatste acht jaar van zijn leven bracht deze veelzijdige sportman daardoor in een rolstoel door. Hij overleed op 64-jarige leeftijd te Heerenveen, en werd op 6 september 1985 gecremeerd in het crematorium te Goutum.

Na zijn dood werd Lenstra niet vergeten. Toen Cruijff in 2000 een 'Oranje van de Eeuw' mocht samenstellen ter gelegenheid van een benefietwedstrijd was Lenstra de enige speler, die ondanks zijn overlijden toch werd geselecteerd. Een blijvende herinnering is het in 1994 opgeleverde stadion van sc Heerenveen, dat ter nagedachtenis aan de beste voetballer die de club ooit gekend heeft, het Abe Lenstra Stadion is genoemd en waar een standbeeld van hem de hoofdingang siert. In 1995 werd in het stadion een musical over hem opgevoerd met Ronnie Pander als Abe.

Elfstedentocht 1963 (Reinier Paping)

(http://i3.tinypic.com/2rrxffb.jpg)

Op 18 januari 1963 vond de twaalfde Elfstedentocht (of Alvest????detocht zoals ze dat in Friesland zeggen) plaats. Dat was de verschrikkelijkste Elfstedentocht uit de geschiedenis. Velen zullen zich die tocht nog herinneren. Dat komt waarschijnlijk mede omdat daarvan voor het eerst live verslag van werd gedaan op radio en televisie. Daardoor kon iedereen in Nederland deze historische tocht direct meebeleven. Daarna duurde het ook nog eens 22 jaar voordat de volgende Elfstedentocht plaatsvond en dat zorgde ervoor dat de legende langdurig in stand te gehouden werd.

Maar dat is toch niet de enige reden. Het was ook werkelijk een barre tocht. In de nacht van 18 januari werden alle kouderecords gebroken en bij de start was het MIN 12 graden. En in de loop van de dag stak er ook nog eens een noordoosterstorm op. Dat maakte het dus eigelijk onverantwoord om de tocht door te laten gaan.

(http://i16.tinypic.com/4870xef.gif)

Er speelden zich dramatische taferelen af. Er vonden vreselijke valpartijen plaats, mensen reden met hun hoofd tegen een brug omdat hun oogleden bevroren waren. Er waren veel gewonden doordat mensen hun benen, armen of zelfs hun bekken braken. Langs de route lagen de EHBO-posten en ziekenhuizen vol met gewonde mensen. Het leek wel een compleet slagveld en daar werd dus live verslag van gedaan op radio en televisie.

In Stavoren stapten vele duizenden mens af om de trein terug naar Leeuwarden te nemen. Omdat het aanbod van reizigers niet verwerkt kon worden werden extra bussen ingezet.

Hoe erg het geweest was bleek achteraf. Van de 9.294 toerrijders haalde maar 69 mensen de finish in Leeuwarden. Maar ook van de 568 wedstrijdrijders kwamen er slechts 58 aan. Dus van het total van 9.862 mensen die aan de tocht van zo'n 200 kilometer over het ijs begonnen kwamen er maar 127 aan.

De held van dit alles werd de winnaar van de wedstrijdrijders, Reinier Paping. Er had zich een kopgroep gevormd waar Reinier Paping in zat, samen met Jeen van den Berg, Anton Verhoeven en Jan Uitham. Bij Witmarsum reed Paping echter weg bij deze kopgroep met nog bijna de helft van de wedstrijd voor de boeg en dat onder zulke barre omstandigheden. Dat stuk legde hij dus helemaal in z'n eentje af. Jeen van den Berg was sneeuwblind geworden en werd op sleeptouw genomen door Jan Uitham. Toen Reinier Paping na een tocht van 10 uur en 59 minuten arriveerde duurde het nog 22 minuten voordat nummer twee, Jan Uitham, arriveerde. Jeen van den Berg werd derde. Ook Anton Verhoeven was sneeuwblind geworden en wankelde als vierde over finish op de Grote Wielen in Leeuwarden.

(http://i3.tinypic.com/2jfk5r5.jpg)

Toen Paping arriveerde stonde er zoveel mensen op het ijs dat het nog even verkeerd dreigde te gaan. Er bestond gevaar dat men massaal door het ijs zou zakken en in het ijskoude water terecht zou komen. Om aan te geven wat voor een nationale gebeurtenis het was moet nog vermeld worden dat koningin Juliana met prinses Beatrix aanwezig was om de winnaar te feliciteren. Dat gebeurde in de EHBO tent bij de finish, nadat Paping eerst met een infrarood lamp een beetje ontdooid was. Prinses Beatrix was zo enthousiast dat ze maar bleef uitroepen: "Meneer Paping ik heb toch zo'n bewondering voor u".

Reinier Paping was 31 jaar toen hij de Elfstedentocht won. Na de huldiging ging hij met zijn vrouw naar Dedemsvaart waar ze door de fanfare werden opgewacht. Hij woonde diep in de bossen in Ommen in een in een zomerhuisje omdat hij in verband met de woningnood geen gewoon huis kon krijgen. Toen de pers de andere dag naar hem op zoek was en eindelijk het huisje gevonden had was hij niet thuis. Hij had tegen zijn vrouw gezegd:"Ik ga even in het bos voor een loopje. De spieren zijn nog wat stram".

Van zijn prestatie werd Paping niet rijk. Hij kreeg twee jaarkaarten voor de ijsbaan in Deventer, van de provincie Overijssel kreeg hij een zilveren sigarettendoos (voor een sportman ??) en een onbekende had hem in Ommen een tientje in de hand gedrukt.

Bij zijn eerste televisie-interview vertelde hij dat hij elke ochtend Brinta at. W.A. Scholten's Chemische Fabrieken (het latere Koninklijke Scholten Honig) nam contact met hem op en Paping werkte mee aan een reclamecampagne "Niemand de deur uit zonder Brinta". Daarvoor gebruikten ze een foto van Paping. De reclamecampagne was een succes en er werd meer Brinta verkocht. En wat kreeg Paping voor zijn medewerking aan de campagne ? Hij ontving 500 gulden, een aansteker (voor een sportman ??) en een f???¶hn voor zijn vrouw.

Paping begon, vrijwel direct na zijn overwinning, een sportzaak in Zwolle die dank zij zijn naam goed liep. Pas na 22 jaar, in 1985, was er weer een Elfstedentocht.

Evert van Bentum, die zijn eerst noren nog in de winkel van Paping gekocht had, won. Het jaar daarop werd er weer een Elfstedentocht gereden en weer won Van Bentum. Dat waren gouden winters voor de winkel van Paping. Het was in die winters h???©t adres waar je moest zijn om schaatsen te kopen en een goed advies te krijgen

Woutje Wagtmans

(http://i7.tinypic.com/43hwly0.jpg)

Wouter Wagtmans werd op 10 november 1929 geboren in het Brabantse Sint Willebrord. Het gezin telde zeven kinderen en zijn vader was fabrieksarbeider. Omdat het gezin arm was ging Woutje direct na zijn lagereschooltijd werken bij een tuinder. In zijn vrije tijd volgde hij een studie voor automonteur (auto's zouden altijd zijn passie blijven). Later ging hij nog werken voor een suikerwerkfabriek.

Toen een oudere broer van hem trouwde gaf hij zijn racefiets aan Woutje. Deze vond het hardrijden met de fiets prachtig en in 1947 werd Woutje lid van de in 1946 opgerichte wielervereniging "Willebrord Wil Vooruit (WWV)".

Woutje bleek talent te hebben en won dat jaar als nieuweling de criteriums van het Zeeuwse Oostburg en Goes. In 1948 werd hij amateur en hij behaalde in dat jaar 14 overwinningen. Het jaar daarop won hij maar liefst 33 keer, waaronder het Wegkampioenschap voor amateurs van Nederland. Hij viel niet alleen op door zijn overwinningen, maar ook door zijn streken. Hij draaide zijn rugnummer 16 eens om zodat het leek of hij rugnummer 91 had. Het bezorgde hem de bijnaam "Dik Trom". Ook stapte hij eens aan in de beginfase van een wedstrijd af om een toeschouwster die hij kende een kus te geven.
In 1950 had hij zich eens ingeschreven bij twee criteriums, waar hij vervolgens niet kwam opdagen. De Nederlandse Wieler Unie (NWU) dacht dat hij dan wel voor die wedstrijden betaald gekregen had en schorste hem voor drie wedstrijden. Het aannemen van geld was voor die tijd voor een amateur een ernstige overtreding. Door eerdere fratsen had hij ook nog een voorwaardelijke schorsing van vier wedstrijden en zo zou de schorsing zeven weken gaan duren. Dan zou voor hem het seizoen al zo'n beetje voorbij zijn.

(http://i5.tinypic.com/2qu445h.jpg)

Dit speelde halverwege 1950 en Woutje besloot toen maar om profwielrenner te worden. En omdat hij prof werd zette de NWU de straf om in een boete van honderd gulden (toch nog een flink bedrag in die tijd). Een dag later deed hij mee aan het Nederlandse profkampioenschap op de weg in Limburg waar hij gelijk tweede werd. Slechts met moeite wist Gerrit Schulte hem in de laatste meters te verslaan.
Daarmee was zijn naam gevestigd. Omdat het kampioenschap in het heuvelachtige zuiden van Limburg was verreden toonde hij aan ook een redelijk klimmer te zijn. De toenmalige bondscoach Piet van Ierlant selecteerde hem, op 21-jarige leeftijd, gelijk voor de Ronde van Frankrijk van dat jaar (er werd toen nog met landenploegen gereden). Het werd een drama voor hem. Iedere dag eindigde hij in de achterhoede in de tiende etappe gaf hij op.

In 1951 selecteerde Kees Pellenaars Wagtmans toch weer voor de Ronde van Frankrijk, maar weer reed Wagtmans de Tour niet uit. Dat was overigens de beruchte Ronde van Frankrijk waarin Wim van Est op 16 juli als eerste Nederlander de Gele Trui veroverde. De dag daarna stortte hij bij de afdaling van de Col d'Aubisque in een ravijn. Hij kwam er genadig van af. Met aan elkaar geknoopte fietsbanden wist hij uit het ravijn te klauteren. De sponsor van de ploeg, het horlogemerk Pontiac, haakte hier op in met de slogan in een krantenadvertentie en een foto van de huilende Van Est: "Zeventig meter viel ik diep, m'n hart stond stil, maar m'n Pontiac liep".

Ook in de volgende jaren deed Wagtmans mee aan de Ronde van Frankrijk. Alleen die van 1952, 1953, 1955 en 1956 reed hij uit. Ook in 1957 deed hij mee, maar hij stapte al in de vierde etappe af. De volgende keer dat hij aan de ronde van Frankrijk meedeed was pas weer in 1961 maar ook deze keer stapte hij in de negende etappe af.

In totaal won hij vier etappes in de Tour en droeg negentien dagen de Gele Trui.
In het jaar 1953 was Wagtmans zeer succesvol in de Ronde van Frankrijk. In dat jaar werd voor het eerst de Groene Trui geïntroduceerd voor het Puntenklassement. Hoewel Fritz Schär eigenlijk eerste stond in dit Puntenklassement kreeg Wagtmans toch als eerste dit tricot om de schouders. Schär stond namelijk ook eerste in het Algemeen Klassement en droeg daarom al de Gele Trui. Uiteindelijk werd Wagtmans tweede in dit Puntenklassement. In deze ronde kreeg hij bovendien een aantal malen de dagprijs voor de strijdlustigste renner, behaalde hij twee etappezeges, werd eerste van het Ploegenklassement met de met het Nederlandse team en eindigde zelf in het Algemeen Klassement op de vijfde plaats.
In 1954 ging de Ronde van Frankrijk voor de eerste keer buiten Frankrijk van start en wel in Amsterdam. In de eerste etappe van Amsterdam naar het Belgische Brasschaat mocht Wagtmans van het peloton een stuk vooruit rijden omdat hij door zijn geboortestreek kwam. In Breda demarreerde hij daarom en men liet hem gaan. Hoewel het de bedoeling was dat hij zich later weer in het peloton zou laten terugzakken, ging Wagtmans door en eindigde met grote voorsprong aan de finish. Het peloton nam het hem natuurlijk niet in dank af. Maar ook deze keer reed hij de Tour weer niet uit.

Op 11 augustus 1954 trouwde hij vervolgens met Pertonella Dimphena Jaspers (roepnaam Nelly), de dochter van een transportondernemer uit Sint Willebrord. Het huwelijk is kinderloos gebleven.
Een ander hoogtepunt was de Ronde van Frankrijk van 1956. Tot aan de Alpen had hij een grote kans op de eindzege. Maar zijn ploeg was te zwak om hem te ondersteunen. Hij eindigde uiteindelijk als zesde.
In het peloton gedroeg Wagtmans zich vaak als een clown. Zo trok hij vaak gekke bekken en stak hij soms een bolknak op tijdens de koers. Het bezorgde hem de bijnaam "Olijke Wout" en "Zoeloe".

Maar niet alleen in de Ronde van Frankrijk was Wagtmans succesvol. In 1950 won hij de Ronde van Noord Holland. De Acht van Chaam won hij in 1950 en 1952. Ook in 1952 won hij de Ronde van Romandië. In 1953 won hij de Ronde van Haspengouw, in 1957 Rome-Napels-Rome en in 1960 de Ronde van de Vier Kantons. Aan de Ronde van Italië deed hij vijf maal mee. Hij won in totaal drie etappes.
Als baanwielrenner behaalde Wagtmans eveneens grote successen, vooral achter de motoren (Dernies). Na de succesvolle Ronde van Frankrijk in 1953 werd de Nederlandse ploeg gehuldigd in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Voor de grap deed hij mee aan een wedstrijd achter motoren die hij vervolgens gewoon won. Met zijn gangmaker Bertus de Graaf zou hij nog vele overwinningen op de baan behalen.

Zijn topjaar bij het baanrennen was het jaar 1958. Hij won het Kampioenschap van Nederland en de Winterprijs van Berlijn en werd derde bij het Wereldkampioenschap.
Zijn laatste wedstrijd was de Zesdaagse van New York in 1961. Omdat hij daarna volgens de organisatoren te veel startgeld vroeg, werd hij geweigerd voor de Zesdaagse van Madrid. Hij was daardoor zo aangedaan dat hij besloot om het wielrennen vaarwel te zeggen.

In 1967 was hij nog ploegleider in de Ronde van Frankrijk. Zijn ploeg had Jan Janssen als kopman. Hij werd vijfde in het eindklassement en winnaar van de Groene Trui.
Na zijn wielercarrière in 1961 ging Woutje Wagtmans werken bij het transportbedrijf van zijn schoonvader in Sint Willebrord waar hij zelf ook woonde. Toen zijn schoonvader een jaar later overleed zette hij samen met zijn vrouw Nelly het bedrijf, dat gespecialiseerd was in het transport van personenwagens, voort onder de naam Jaspers-Wagtmans. Aan het eind van de tachtiger jaren viel hij zo ongelukkig uit een vrachtwagen dat hij invalide werd.
In april 1994 werd kanker bij hem geconstateerd, waaraan hij 15 augustus van dat jaar op 64-jarige leeftijd overleed.

(http://i15.tinypic.com/4832khc.jpg)

Woutje Wagtmans behoorde tot de generatie van wielrenners die, samen met zijn dorpsgenoot en vriend Wim van Est, als eersten successen boekten in de Ronde van Frankrijk. Later reden Wagtmans en Van Est ook samen succesvolle koppelkoersen op de baan. Hoewel hij tot de meest veelzijdige en talentrijkste renners van zijn generatie behoorde, haalde hij nooit de absolute top. Door zijn armoedige jeugd reed hij overal waar maar geld te verdienen was en pleegde op die manier roofbouw op zijn lichaam. Van het verdelen van krachten en het gebruiken van speciale voeding had die generatie renners nog nooit gehoord en dus waren ze, net zoals Wagtmans, meestal op nog vrij jonge leeftijd opgebrand.
In zijn hoogtijdagen in 1960 zette Woutje Wagtmans, samen met Wim van Est, het bekende liedje over de Ronde van Frankrijk op de grammofoonplaat.

Tour de France

(Kelder/Post)
Tour Tour Tour, de Tour de France.
Wie rijd em dit jaar in de lauwerkrans?
Wie zit er aan de kop?
Wie hangt er aan de staart?
Zet hem even op,
die gele trui die is het waard.

Woutje Wagtmans:

Je zadel schaaft en schuurt,
geen water in de buurt.
De zon is moordend heet,
de wegen zijn niet breed.
Een slechte derailleur
of andere malheur,
dat maakt met kramp en pech
je tot slaven van de weg.

Wim van Est:

Soms val je in 't ravijn,
verrek je van de pijn.
Met een lekke band,
dan sta je langs de kant.
Maar gaan de benen rap,
dan win je een etap.
Dan vlieg je zonder pech
als koning van de weg

Theo Koomen

(De Beroemste sportverslaggever)

(http://i8.tinypic.com/4h9g6mq.jpg)

Theodorus Wilhemus Koomen (roepnaam Theo) werd op 20 mei 1929 geboren in Wervershoof (NH). Hij groeide op in een kinderrijk streng rooms-katholiek gezin. Zijn vader was groenteboer. Als klein jongetje verkondigde hij al dat hij priester wilde worden. Hij hield preken voor een speelgoedaltaar en aan de klanten in de winkel vertelde hij dat hij paus Theodorus de eerste zou worden. In september 1942 ging hij, op dertienjarige leeftijd, studeren aan het seminarie St. Paul in het Limburgse Arcen. In 1947 moest hij deze studie voor priester afbreken omdat bij hem TBC geconstateerd was. Daarvoor verbleef hij jarenlang in een sanatorium in Beek (Gld).

Achteraf beschouwde hij zijn vijf jaar op het seminarie als de ongelukkigste uit zijn leven. Het celibatair leven zou ook niets voor hem geweest zijn. Later zij hij daarover": "Mijn leven begon pas toen ik twee???«ndertig was en ze zullen potverdomme w???©ten dat ik aan het inhalen ben. Dat zal ik ze laten z??????©n en horen."

Nadat hij uit het sanatorium ontslagen was, werd hij in 1952 leerling journalist bij het Noordhollands Dagblad. In 1959 werd hij er chef van de sportredactie.

Intussen was hij op 13 september 1956 getrouwd met Maria Geertruda Langedijk. Uit dit huwelijk werden geen kinderen geboren. Na zijn dood is het algemeen bekend geworden (wat intimi al wisten) dat hij verhouding had met de tweelingzus van zijn vrouw Janny. Uit deze verhouding werd een dochter (Netty) geboren.

In 1961 vertrok hij naar De Volkskrant. En voor deze krant ging hij al snel de Ronde van Frankrijk verslaan. In 1966 stapte hij over naar de KRO radio. Van het sportprogramma "Goal" maakte hij een veelbeluisterd programma. Voor deze omroep en, later ook voor andere omroepen, versloeg hij de grote wielerevenementen, schaatswedstrijden en voetbal. Zijn verslaggeving werd vooral gekenmerkt door een groot enthousiasme, doorspekt met woorden als "fantaaaastisch" of dramaaaatisch". Door zijn enthousiasme voelde het aan alsof je zelf bij de wedstrijd aanwezig was en dat maakte hem zeer geliefd bij het publiek.

Theo had echter een handicap. Hij was kleurenblind. Andere verslaggevers hadden vaak genoeg aan de houding van een wielrenner en de kleur van het shirt om te zien we het was. Voor Theo was alles grijs en bovendien had hij nog een extra handicap die niet bij alle mensen die kleurenblind zijn voorkomt, het beeld dat hij zag was ook vertekend. Daarom begon hij wat hij zag min of meer te omschrijven en op den duur nam hij het met de waarheid niet altijd even nauw. Hij verhief het omschrijven tot een kunst. En zijn enthousiasme was aanstekelijk.

Van 1973 tot 1976 werkte Theo Koomen voor de Televisie Radio Omroep Stichting (TROS), waarbij hij onder meer als presentator van het televisiespelprogramma "Een gulden de man" fungeerde. Dit werd echter geen success. Na een freelanceperiode van vier jaar accepteerde hij in 1980 een vast dienstverband bij de Nederlandse Omroep Stichting (NOS).

Eigenlijk was Theo Koomen meer een radioman dan een televisieman. Bij de televisie kon de kijker hetzelfde zien als Theo en omdat ze hetzelfde zagen hoefde hij eigenlijk ook niet zoveel te zeggen. Maar dat kon Theo natuurlijk niet laten. Bovendien maakte hij ook wel eens fouten, die voor een radioluisteraar gecamoufleerd konden worden, maar die voor de televisiekijker direct zichtbaar waren.

Over Theo Koomen doen vele verhalen de ronde.

Schaatsen

Toen Piet Kleine in 1976 allround schaatskampioen werd, sloeg hij uit puur enthousiasme de ruit van zijn commentaarhokje stuk.

Bij een wereldkampioenschap schaatsen voor vrouwen maakte hij eens een verschrikkelijke vergissing. Vanaf de start van de 3.000 meter haalde hij de vrouwen door elkaar, en riep daardoor de verkeerde tot winnaar en tevens wereldkampioene uit. Nadat hij enthousiast verslag gedaan had van de wedstrijd schakelde hij over naar zijn collega Heinze Bakker die zich op het ijs bevond en een interview moest houden met de wereldkampioene. En omdat Bakker de winnaar natuurlijk niet met de verkeerde naam kon aanspreken en de kijkers natuurlijk ook zagen wie het was, viel Theo direct door de mand.

Voetbal

Voor de NOS radio zou hij eens een sfeerbeeld uit Rome verzorgen, omdat Ajax daar speelde. Maar hij miste zijn vliegtuig en dus was dat niet mogelijk. Hij belde met de producer van het programma, George Tor en vroeg of ze niet iets konden verzinnen. En Thor werkte mee en zei dat hij gewoon moest doen of hij in Rome was en dan zou hij achtergrondgeluiden van de straat en schreeuwende supporters laten horen. En zo gebeurde het. Bij Theo thuis in Wervershoof ging 's avonds de telefoon. "En Theo, hoe is het in Rome?" Nou, het was verschrikkelijk mooi, zei Theo, hij kon zich maar amper staande houden tussen die feestende Ajax supporters op plein zus-en-zo. En Tor liet inderdaad een band horen met straatgeluiden en met: "???‚¬??Ajax, Ajax!" Het was niet van echt te onderscheiden.

Bij de voetbalwedstrijd van Ajax tegen Haarlem viel de speler Gerrie M????hren geblesseerd uit. En omdat Theo slecht kon zien herkende hij de speler die voor hem inviel niet. Naar collega's die op de perstribune zaten gebaarde hij wanhopig om hulp. Zijn collega, die dacht dat hij wilde weten wie utgevallen was, zei: "Gerrie M????hren." En Theo liet Gerrie M????hren invallen voor de geblesseerde ???‚¬?¦ Gerrie M????hren.

Wielrennen

Bij de wielerwedstrijd Parijs-Roubaix meldde hij eens dat er twee vluchters voorop zaten, dat had hij gehoord omdat de organisatie dit op de mobilofoon meldde. Maar Theo had het niet goed begrepen. Het was namelijk maar ???©???©n renner die Gilbert Duclos-Lassalle heette.

(http://i4.tinypic.com/303bfye.jpg)

Theo was meestal dicht in de buurt van de wielrenners te vinden. Achter op de motor met zij vaste chauffeur Raymond Nackaert. De supporters die tijdens de Ronde van Frankrijk langs de kant van de weg stonden kalkten niet alleen de naam van hun favoriete renner op het asfalt maar ook de naam Theo Koomen. Als hij door het publiek reed klonk het "Theo, Theo" uit de kelen van de Nederlandse supporters. En Theo hoorde het breed lachend aan.

Als de etappe saai was vroeg de studio in Hilversum hem soms om eens wat meer leven in de brouwerij te brengen. En daar draaide Theo zijn hand niet voor om. Uit de radio klonk dan de jingle: "Radio Tour flits, tour flits, tour flits ???‚¬?¦." En terwijl er geen renner bij hem in de buurt was gilde hij bijvoorbeeld: "Kuipertje demarreert, Kuipertje demarreert, tjonge wat slaat-ie een gat, 't is net of de concurrenten stil staan. Ga d????????r Hennie, ga d????????r jongen."

Ook meldde hij eens: "Joop Zoetemelk is gedemarreerd!!!! Bernard Hinault is nergens meer te zien. Als een adelaar bestijgt Joop hier de flanken van de Puy de Dome. De voorsprong is 10, 15, wat zeg ik ? ???‚¬?¦25 seconden???‚¬?¦..???‚¬??. En weg was de lijn. Later bleek dan dat Hinault even een bus drinken was gaan halen bij de ploegleiderswagen van Guimard. Maar dat maakte niet uit want de luisteraars hadden op het puntje van de stoel gezeten.

Legendarisch is ook zijn verslag van de ontsnapping in 1977 van Hennie Kuiper op de Alpe d???‚¬?„?Huez. Bij een radio interview voor de VARA radio zei hij daar in 1981 over: "Ik ben die middag daar bezig geweest op die berg, te midden van die duizenden Nederlanders en ik was totaal begeesterd. Ik sloeg door mijn stem heen, ging over de kop. Ik zal wel geschreeuwd hebben: toe maar, Hennie, toe maar. Nog ???©???©n bultje. Dan ben ik geen journalist meer, maar een toeschouwer. Ik ben op zo???‚¬?„?n moment een enorme enthousiasteling. Ik ben namelijk een landgenoot van de heer Kuiper."

En, de helaas veel te vroeg overleden, Gerrie Kneteman vertelde eens het volgende: "Zelfs onder barre omstandigheden verzaakte Theo niet om, net als de renners, de ontberingen van bergetappes in de Tour de France aan den lijve te ondergaan. Ik kan me nog heel goed voor de geest halen dat er in 1980, het jaar dat Joop Zoetemelk "La grande Boucle" zegevierend afsloot, een hele lastige bergetappe in de Pyrenee???«n op het menu stond.

Al heel vroeg in de ochtend stond het peloton in Pau gegroepeerd om een fiks aantal van de slechtste cols aan te vallen. Grijze regenwolken ontnamen ons het zicht op de bergtoppen en voorspelden niet veel goeds. Kortom het zag er niet uit alsof we een "prettige wielerdag" tegemoet gingen. Omdat ik wist dat de NOS-radio Tour de France pas om 14.00 uur in de lucht zou komen, was ik er van overtuigd dat de heren verslaggevers het voorgerecht in de ochtenduren over zouden slaan. Klokje 13.30 uur was immers vroeg genoeg om zich in de wedstrijd te melden. Even voor de start was ik dan ook hogelijk verbaasd dat ik Theo in vol ornaat, bij wijze van spreken "met oorlogskleuren beschilderd"' achter op de motor van Raymond zag zitten. Ik begreep even niet wat ik hier nou mee aan moest. Dat wij in het koude en natte weer de ontberingen niet konden ontlopen, dat wisten wij van tevoren, de wielersport is nou eenmaal geen sport voor mietjes, maar dat er mensen waren die deze ontberingen geheel vrijwillige ondergingen, dat kon ik niet begrijpen. Op mijn vraag waarom Theo niet lekker tot 13.30 uur in de warme auto van de NOS bleef zitten antwoordde hij, dat hij dat niet "eerlijk" tegenover de renners vond. Theo wilde aan den lijve ondervinden wat de renners, ook als de uitzending van de radio nog niet begonnen waren, moesten ondergaan. Toen ik vele uren later in een koud Luchon opgebaard over de finish reed, stond Theo op me te wachten en ik kon zien dat hij zich net zo voelde als ik. Theo zag eruit alsof ook hij onder de trein gelegen had."

Vanwege het feit dat hij de renners maar moeilijk kon herkennen moest hij, achterop de motor gezeten achter de brede rug van Raymond, vaak eerst in zijn papieren kijken om te zien over welke renner het ging. Om dat rustig te kunnen doen meldde hij gewoon dat hij even door een tunnel heen moest, waardoor de verbinding tijdelijk verbroken zou worden. Als hij dan de juiste naam gevonden had ging hij gewoon verder met zijn verslag.

(http://i8.tinypic.com/4h9g6mq.jpg)

Als in een bergetappe van de Ronde van Frankrijk de eersten over de streep waren, streden in de achterhoede de mindere klimmers tegen de tijdsoverschrijding, waardoor ze uit koers genomen zouden worden. En Theo liet zich dan terugbrengen naar de renners die zwoegend de berg opkwamen. En hij meldde dan bijvoorbeeld: "Jan Raas gaat als een baksteen omhoog, krijgt een flesje bier van een toeschouwer voor de pijn in zijn rug???‚¬?¦Oh Jan, kom op, vierkant zit hij op zijn fiets???‚¬?¦..wat een strijd, maar wat een steun van al die duizenden Nederlanders???‚¬?¦.Jantje, Jantje, Jantje". Of het allemaal waar was wist niemand, want alleen het laatste half uur van de etappe werd door de Franse televisie uitgezonden. En dat gebeurde vaak nog met een paar vaste camera's die vlak bij de finish stonden. De mobiele camera's konden in de bergen toen nog nauwelijks verbinding maken en als er al verbinding was ging dat gepaard met veel storing.

(http://i11.tinypic.com/2lshflt.jpg)

Theo Koomen ontsnapte een aantal malen aan de dood. In 1975 reed hij, met chauffeur Gerard Koel aan het stuur, met een volgwagen van de NOS in de Ronde van Frankrijk het ravijn in. Tijdens de val riep Theo: "O, moedertje, moedertje, Theootje gaat dood." Maar hij had alleen een bezeerde duimnagel. Gerard Koel was er slechter aan toe. Hij had een flink gat in zijn arm waar het bindweefsel uitstak. Toen Koel op de tafel gelegd werd troostte Theo hem met de woorden: "Stil maar Gerard, het komt allemaal goed. Bij mij viel het ook wel mee." Toen kwam er een dokter en die knipte gewoon het uitstekende bindweefsel weg. Ineens klonk er een plof. Theo was flauwgevallen.

Hoewel hij kleurrijk sprak op de radio was zijn culinaire fantasie maar beperkt. Meestal liet hij in Frankrijk de gezelligste restaurantjes links liggen. En als hij er dan eens een aandeed had hij een vaste bestelling, bestaande uit drie gerechten: Steak au poivre, salade en m????me temps et apr????s fraises au chantilly, oftewel biefstuk met pepersaus met daarbij een salade en als nagerecht aardbeien met slagroom.

Twintig Rondes van Frankrijk bracht Koomen als verslaggever op zijn naam, en vele honderden voetbal- en schaatsverslagen.

En toen kwam daar die fatale dag. Nadat hij een radioverslag gedaan had van de voetbalwedstrijd FC Twente tegen FC Volendam reed hij 's avonds laat naar huis. Het was in de nacht van 5 april 1984 en door vermoeidheid botste hij vlakbij zijn woonplaats, in Groot-Schermer, met zijn auto op een tegenligger. De andere bestuurde bleef vrijwel ongedeerd, maar Theo overleed ter plaatse. Hij werd slechts 55 jaar. Op 9 april 1984 werd hij in zijn woonplaats Wervershoof begraven. In het weekend na zijn overlijden werd bij veel sportmanifestaties een moment stilte voor hem in acht genomen.

Ter nagedachtenis aan Theo Koomen werd door de kunstenares Bep van de Bergh een plaquette vervaardigd die nu hangt naast de W.F.O.-veiling in Zwaagdijk-Oost.

Er werd tevens een initiatief genomen om de wielerwedstrijd, de Westfriese Dorpenomloop, voortaan in Wervershoof van start te laten gaan. Daarvoor werd een miniuitgave van de plaquette gemaakt en topamateurs streden gedurende twee dagen om de "Theo Koomen-plaquette". De eerste winnaar was Arjan jagt, die het jaar daarop beroepsrenner werd. Vanaf 1991 werd de wedstrijd gereden door dames. De eerste winnares werd Leontien van Moorsel. Vanaf 1998 startten er jongere vrouwen, namelijk de nieuwelingdames en juniordames. Zij reden niet de Dorpenomloop, maar een omloop over 4,3 kilometer, een tijdrit en een criterium. Vanaf het jaar 2000 is het evenement van twee dagen teruggebracht naar ???©???©n dag.

Sjoukje Dijkstra

(http://i19.tinypic.com/2qsthef.jpg)

Sjoukje Rosalinde Dijkstra - geboren op 28 januari 1942 in het Friese Akkrum - was de eerste Nederlandse kunstrijdster die het tot grote internationale kampioenschappen bracht.

Ze werd vijf keer Europees kampioene in 1960, 1961, 1962, 1963 en 1964 en drie keer wereldkampioene - 1962, 1963 en 1964. Aan de Olympische Winterspelen nam ze drie keer deel. Als 14-jarige werd ze twaalfde in 1956, vier jaar later veroverde ze zilver en als kroon op haar schitterende carri????re goud in 1964.

Sportvrouw van het jaar werd ze eveneens vijf keer; in 1959, de eerste verkiezing en vervolgens in 1960, 1961, 1962, 1963 en 1964.

Als dochter van een Olympisch schaatser de Amstelveense huisarts Lou Dijkstra, kwam Sjoukje al heel jong met de ijssport in aanraking. Voor het kunstrijden bleek ze een uitgesproken talent te bezitten. Met de schoolboeken in haar koffer ging ze op 11-jarige leeftijd naar Londen om daar een aantal maanden te trainen onder de kundige, maar afstandelijke coach Arnold Gerschwiler. Ze was ondergebracht in een kil, onplezierig kosthuis en de heimwee knaagde. Gerschwiler was bovendien een harde pedagoog. Lof kreeg ze trouwens later ook in haar succesvolle jaren hoogstzelden van hem. 'Not bad', dat was wel zo ongeveer het mooiste compliment dat hij gaf. Maar zo jong als ze was, toonde Sjoukje zich een doorzetter.

(http://i19.tinypic.com/2mceic3.jpg)

Geen moment versaagde ze bij de ijzeren discipline die Gerschwiler haar jarenlang oplegde. Haar sprong- kracht was fenomenaal, haar elegantie en stijl bleven wat achter, hoezeer daar ook aan gedokterd werd. Ze had er ook niet zozeer de lichaamsbouw voor. Wat dat betreft werd ze afgetroefd door Joan Haanappel, haar concurrente in de begintijd.

(http://i17.tinypic.com/43r8o54.jpg)

TWICKENHAM (ANP) - Arnold Gerschwiler (afbeelding links), de grote man achter het succes van Sjoukje Dijkstra, is ruim een week geleden op bijna 90-jarige leeftijd in zijn Engelse woonplaats Twickenham overleden aan de gevolgen van een hartaanval. Dat is maandag bekend geworden. Behalve Dijkstra, de Olympische kampioene van 1964 (Innsbruck), trainde hij onder anderen ook Joan Haanappel. Gerschwiler werd in Zwitserland geboren maar woonde bijna zijn gehele actieve leven in Engeland, waar hij uitgroeide tot een befaamd specialist in het kunstrijden op de schaats. Hij be???«indigde zijn werk met de topschaatsers in 1987. Gerschwiler was sinds 1938 coach van de Richmond Ice Rink, tot die baan 53 jaar later dicht ging. Sjoukje Dijkstra, voor wie hij een tweede vader was, debuteerde er in 1951. Negen jaar later won ze voor de eerste keer goud bij een EK. Daarna was ze in '62 en '63 ook de beste op het WK. Gerschwiler zag zijn pupillen bij de grote internationale toernooien 27 keer op de hoogste trede staan

Vanaf 1960 was ze een klasse apart in de kunstrijwereld. Zowel bij de verplichte figuren als in de k????r was ze iedereen ruimschoots de baas. Ze reeg de titels aaneen. Geen wedstrijd ging meer verloren. Ze bleef bij dit alles wie ze was: nuchter en eenvoudig. De allures van andere ijssterren waren haar vreemd.

Met op de eretribune de Koninklijke familie werd Sjoukje in 1964 in Innsbruck Olympisch kampioene, haar schoonste uur.

Verrukkelijke K????r met goud bekroond

INNSBRUCK, 3 februari 1964 - Sjoukje Dijkstra heeft, onder de ogen van koningin Juliana, prins Bernard en prinsessen Beatrix en Margriet, Nederland voor de eerste keer in de geschiedenis van de Winterspelen goud bezorgd. Gisteravond bereikte het 22-jarige Amstelveense meisje - tweemaal tot 's werelds beste kunstrijdster uitgeroepen en vijfvoudig gekroond als Europese kampioene - de top van de Olympus, de allerhoogste onderscheiding voor een atleet.

Sjoukje had in het ijsstadion van Innsbruck haar glorie voltooid met een verrukkelijke K????r, die de tienduizend opeengepakte toeschouwers in alle staten van opwinding bracht. De Nederlandse ijskoningin smaakte de extra voldoening, dat zij behalve de Oostenrijkse Regine Heitzer ook Petra Burka uit Canada had overtroefd. De 17-jarige Petra, in wie velen - oud-Olympische kampioene Carol Heiss voorop - een toekomstige grote ster zien, gold als Sjoukje's zwaarste concurrente in het vrije rijden. Maar de in Nederland geboren Canadese die - met haar moeder als trainster - minstens op zilver had gemikt, kon haar grote faam (nog) niet geheel waarmaken. Weliswaar bleef zij met haar K????r de Oostenrijkste kampioene de baas, maar Sjoukje, een klasse apart, liep nog verder uit. Petra's grootste ontgoocheling was echter dat Regine Hietzer wel door haar werd benaderd, doch juist niet overvleugeld.

De Nederlandse kolonie beleefde in Innsbruck onvergetelijke ogenblikken toen enkele maten van het Wilhelmus weerklonken en het rood-wit-blauw aan de hoste mast in top ging.

Na de huldigingceremonie was voor gouden Sjoukje de eer weggelegd, de persoonlijke gelukswensen van de Koninklijke familie in ontvangst te nemen.

Aangezien ze in 1964 alles gewonnen had wat er te winnen was, stapte ze over naar de ijsrevue. Tot 1973 bleef ze verbonden aan Holiday on Ice. Zij trouwde met Karl Kossmayer (1918- 24 december 2000) die een wereldprimeur had met paarden en ezels in de Holiday on Ice revue. Na haar schaatscarri????re startten zij met het Circus Sjoukje Dijkstra. Samen kregen zij twee dochters, Katja en Rosalie, die de act van hun vader nu nog steeds in het circus uitvoeren.

Drama voor Sjoukje Dijkstra (bron: De Telegraaf)

door Henk van der Meyden

D???“SSELDORF - Een kerstdrama voor kunstschaatslegende Sjoukje Dijkstra (59). De beide kerstdagen rouwde zij om de onverwachte dood van haar 83-jarige echtgenoot, de circusartiest Karl Kossmayer.

(http://i18.tinypic.com/2j0c8j5.jpg)

Een dag voordat zij in D????sseldorf met hem en hun twee dochters hun 25-jarig huwelijksfeest zou vieren, kreeg Karl daar een hersenbloeding. Sjoukje: "We zaten samen in de auto. Hij voelde zich ineens niet goed. In het ziekenhuis bleek dat hij een hersenbloeding had gekregen. Al gauw lag hij in een coma. Daar is hij niet meer uitgekomen en zo is hij zonder nog bij bewustzijn te zijn gekomen nu gestorven."

Karl en Sjoukje waren samen in D????sseldorf deze kerstperiode om bij hun dochter Katja te zijn. Deze heeft zich geheel in de circustraditie van de familie Kossmayer ontwikkeld tot een talentvol hogeschoolrijdster. Ook de dag nadat haar vader gestorven was verscheen Katja met haar paard in de piste. Sjoukje: "Dat zou Karl niet anders gewild hebben."

Sjoukje's andere dochter Rosalie werkt in Duitsland met het ezelnummer dat Karl voor haar gedresseerd heeft. Sjoukje was gisteren ontroostbaar. "Karl mag dan 83 zijn geworden, hij had nog zoveel plannen ook met Katja en Rosalie. Katja zei me zo net: 'Hij had me nog zoveel kunnen leren met de paarden'."

Sjoukje Dijkstra leerde Karl 32 jaar geleden kennen bij Holiday on Ice. Daar was de toen op een zeker moment 52-jarige Karl Kossmayer ge???«ngageerd met zijn komische ezelnummer. Al snel ontstond er een goede band tussen Karl en de op dat moment 26-jarige Sjoukje die zich na haar glanzende sportcarri????re toch wat eenzaam en aanvankelijk onwennig voelde in de showbizzwereld.

Gisteren bevond Sjoukje zich nog in D????sseldorf waar Karls lichaam nog in het ziekenhuis lag opgebaard. Deze week zal Karls stoffelijk overschot naar Hilversum worden vervoerd waar Sjoukje met Karl zolang woonde.

In de internationale circuswereld van Carr???© tot Monaco en Berlijn was de dood van Karl Kossmayer gisteren het gesprek van de dag. Karl, gelieerd aan de Strassburger-familie is een van de laatste van een circusgeneratie die nu uitgestorven is.

Sjoukje putte er troost uit dat Karls snelle dood hem een lange lijdensweg bespaard heeft. "Hij zei me kort geleden: 'Als ik dood ga, hoop ik dat het meteen gebeurd en ik geen pijn lijd'. En deze wens is in vervulling gegaan."

Uitspraken van Sjoukje Dijkstra

"Ik vind het hartstikke leuk dat ik dankzij mijn succes nog steeds wordt herkend en aangesproken op straat. Ik ervaar dit succes nu m???©???©r dan tijdens mijn actieve carri????re. Destijds moest ik na iedere gewonnen strijd weer trainen voor een volgende wedstrijd, waardoor ik te weinig tijd had om echt van mijn winst te genieten.???‚¬??

???‚¬?“Kunstschaatsen was lange tijd een hobby van me. Ik vond het geen enkel probleem om zes uur per dag te trainen en zo goede resultaten te behalen in het kunstschaatsen. Doorzettingsvermogen zit namelijk echt in mijn karakter. Mijn vader, Luitzen Dijkstra, was vroeger ook een op en top sportman. Mijn moeder daarentegen was niet zo actief. Mijn vader en moeder hebben me nooit gepusht om kunstschaatser te worden. Ik heb dit altijd zelf gewild.???‚¬??

Sjoukje over haar historische olympische winst in 1964: ???‚¬?“Ik heb die avond voor de Koninklijke familie gereden. Ik moest als laatste rijden van alle 28 deelnemende vrouwen. Mijn trainer zei vlak voor de wedstrijd tegen me dat de koningin op de tribune zat. Dan hoef je daar tijdens het schaatsen niet meer op te letten, benadrukte hij. Een koningshuis geeft een land iets speciaals. Eigenlijk ben ik meer voor een koning of koningin dan voor een minister-president. Het koningshuis vertegenwoordigt ons land op een fantastische manier.???‚¬??

???‚¬?“Er zijn in Nederland zoveel talenten op het gebied van kunstschaatsen. Hun talenten worden echter helemaal niet verder uitgebouwd. Dit komt doordat hun persoonlijke schaatstrainers bij hen worden weggehaald en hier ploegtrainers van buitenaf voor in de plaats komen. Dit haalt zowel de animo weg bij de individuele trainers als bij de kinderen. Het is voor kinderen belangrijk dat zij een goede, persoonlijke band hebben met hun trainer.???‚¬??

???‚¬?“Ik heb altijd met veel plezier gesport, maar na al die jaren werd kunstschaatsen een job voor me in plaats van een hobby. Ik stopte ermee, omdat ik er een hekel aan kreeg om altijd maar op te treden en te trainen. Ik had bijna geen vrije dagen. Zowel op zaterdag als op zondag schaatste ik in drie voorstellingen.???‚¬??

???‚¬?“Er is een duidelijk verschil tussen het kunstrijden van nu en de jaren waarin ik zelf nog actief was als kunstschaatser. In mijn tijd was er nog het onderdeel verplichte figuren. Per dag trainden we zes uur, waarvan er drie op gingen aan het oefenen van deze figuren. Als we ons volledig hadden kunnen concentreren op vrij rijden was ons niveau een stuk hoger geweest. Desondanks vind ik het verkeerd dat de verplichte basisfiguren helemaal uit de kunstschaatssport zijn gehaald. Pianospelen kun je immers ook niet leren als je de basis- kennis niet hebt.???‚¬??

(http://i19.tinypic.com/2wfrcz4.jpg)

"Mijn enige grote wens voor de toekomst is dat ik gezond blijf en dat ik de carri????res van mijn dochters kan blijven volgen. Gezondheid is het allerbelangrijkste, dat valt in geen geld te vertalen. Daarom probeer ik een gezonde levensstijl erop na te houden en goed te eten.???‚¬??

Fanny Blankers-Koen

(http://i18.tinypic.com/29f88wi.jpg)

Francina Elsje Koen werd op 26 april 1918 geboren in Baarn. Fanny was als kind al heel sportief en ze deed het goed in verschillende sporten, zoals zwemmen, gymnastiek en atletiek. Op een gegeven moment vroeg vader Koen aan de plaatselijke badmeester voor welke sport hij zijn dochter het meest geschikt achtte. Het antwoord was: atletiek. Vader Koen stopte zijn dochter vol met levertraan en bruine bonen omdat hij dacht dat ze daar beter van zou worden in de sport. "Mijn doping" noemde ze dat later.

De eerste wedstrijd liep ze op spikes van een kennis, die veel te groot waren en met watten waren opgevuld. De meeste indruk maakte ze in de begintijd merkwaardig genoeg als hoogspringster, niet als sprintster.

Haar eerste Nederlandse record verwierf ze op de 800 meter. Onder de toeschouwers van die wedstrijd was haar latere coach en man, de sportjournalist Jan Blankers, die veel meer in haar zag als sprintster. In 1940 trouwde ze met hem.

(http://i15.tinypic.com/2gtsro4.jpg)

Toen ze 18 jaar was deed ze mee met de Olympische Spelen van Berlijn in 1936. Ze werd zesde op hoogspringen (sprong 1,55 meter) en vijfde met de estafetteploeg. Ze was in die tijd nog te na????ef om te beseffen dat ze meedeed aan "het feestje van Hitler".

In 1938 deed ze mee aan de eerste Europese Kampioenschappen voor vrouwen. Daar werd ze derde op de 100 en 200 meter.

In 1941 werd ze voor het eerst moeder. Toch ging ze gewoon door met topsport. Later kreeg ze nog een tweede kind. Tijdens de Tweede Wereldoorlog nam ze tot ver in 1944 deel aan wedstrijden in Nederland. Sportwedstrijden waren in die donkere dagen een van de weinige dingen die het mogelijk maakten om de zinnen te verzetten. Door de Tweede Wereldoorlog gingen de Olympische Spelen van 1940 en 1944 niet door anders had ze wellicht al eerder medailles veroverd. In 1946 deed ze mee aan de Europese Kampioenschapen in Oslo. Hoewel ze aan meerdere nummers meedeed won ze alleen de 80 meter horden.

En dan komen de Olympische Spelen van 1948 in het Wembley stadion in Engeland. Samen met haar man en trainer koos ze het programma zorgvuldig uit. Ze was al dertig jaar en velen vonden haar eigenlijk al te oud. Maar ze sloeg genadeloos toe.

Op 2 augustus won ze met overmacht de 100 meter in een tijd van 11,9 seconden. Op 4 augustus won ze de 80 meter horden in een wereldrecordtijd van 11,2 seconden. Deze strijd was wel heel spannend want met een miniem verschil versloeg ze de Britse Maureen Gardner die met dezelfde tijd als tweede gekwalificeerd werd. Op 6 augustus was ze weer de sterkste op de 200 meter met een tijd van 24,4 seconden. De volgende dag, op 5 augustus hielp ze de estafetteploeg op de 4 x 100 meter aan een overwinning. Iedereen weet dat Fanny in de estafetteploeg zat, maar slechts weinigen kennen de namen van haar ploeggenoten: Xenia de Jong, Netty Timmer en Gerda van der Kade. Maar, ja zonder Fanny hadden ze nooit gewonnen. Zij behaalde de overwinning door iedereen, vanuit een schijnbaar verslagen positie, voorbij te lopen.

Vriend en vijand was het overigens over eens dat ze ook nog een vijfde gouden medaille had kunnen behalen, maar het wedstrijdprogramma maakte dat onmogelijk. Het verspringen werd gewonnen door de Hongaarse Olga Gyarmati met een sprong van 5,69 meter. Fanny Blankers-Koen was echter in die tijd wereldrecordhoudster met een sprong van 6,25 meter.

Ze was de koningin van de Olympische Spelen van 1948 en haar prestaties bezorgden haar de bijnamen "Vliegende Huisvrouw" en "Flying Dutchmam". Als het trouwens aan Fanny zelf gelegen had was ze halverwege de spelen naar huis gegaan. "Ik miste mijn kinderen vreselijk. Ik zat maar te huilen in de kleedkamer. Mijn man zei dat ik eeuwig spijt zou hebben als ik zou weggaan. Hij kreeg gelijk" zei ze daar later over.

Heel Nederland had natuurlijk meegeleefd. En toen ze terugkeerde stond heel Nederland op zijn kop. Op 10 augustus wordt ze voor de huldiging in een koets, getrokken door vier spierwitte schimmels, door Amsterdam rondgereden. Voor haar wereldprestaties ontving ze een fles advocaat en een oerdegelijk Nederlands geschenk, een fiets.

In 1952 deed ze (als 34-jarige !!) weer mee aan de Olympische Spelen die toen gehouden werden in Helsinki. Het werd een ontgoocheling omdat ze last had van steenpuisten. Ze startte niet meer in de halve finale van de 100 meter en viel uit in de halve finale van de 80 meter horden.

In 1953 nam ze, na een carri????re van meer dan twintig jaar, afscheid van haar atletiekloopbaan. Op de Spelen van 1960 in Rome was Fanny Blankers-Koen nog coach van de nationale vrouwenploeg. Dat was ze ook tijdens de Olympische Spelen in Tokio (1964) en Mexico (1968). In 1986 spande zij zich nog in om voor Amsterdam de Olympisch Spelen van 1992 binnen te halen.

Van doping had men in die tijd nog nooit gehoord. Toch stond de vrouwensport in een kwaad daglicht omdat de "winnaressen"soms een man (zoals Radke, Europees "kampioene") bleken te zijn of een hermafrodiet (zoals Walasiewicz met elf wereldrecords en twee olympische titels). Als er sterke tegenstand opdoemde was Fanny achterdochtig. Dan dacht ze dat het wel een man zou zijn. En daar ging ze heel ver in. Haar achterdocht tegen haar teamgenote Nel Karelse wordt door velen als "g????nant" omschreven.

Om nieuwe schandalen te voorkomen werden er voor de vrouwen zeer vernederende sekse tests ingevoerd.

Tijdens een atletiekwedstrijd tegen Itali???« in 1949 in Rotterdam was daar ineens de Friezin Foekje Dillema. Ze liep een weergaloze sprint. Het was duidelijk dat ze in de nabije toekomst een bedreiging voor de positie van Fanny Blankers-Koen zou vormen. Ze zag er nogal mannelijk uit en Fanny zei dat ze niet tegen een vent wilde lopen. Bij een sekse test werden voor de schijn nog andere atletes opgeroepen. Ze moesten plaatsnemen in een verlosstoel om hun vrouwelijkheid te laten betasten. Zelfs als iemand net moeder was geworden, moest het vrouwzijn worden bewezen. Op dubieuze gronden werd Dillema vervolgens uitgesloten van wedstrijden.

(http://i15.tinypic.com/43zs0ow.jpg)

Haar man overleed in 1977. Hoewel Fanny de schijn ophield dat ze erg zelfstandig was, bleek toch dat zij een vat vol onzekerheden was die volledig op hem leunde.

In 1999 riep de Internationale Amateur Atletiek Federatie (IAAF) haar uit tot "Atlete van de Eeuw". Haar prestaties hadden dus ook internationaal diepe indruk gemaakt. Op haar "bescheiden" en directe wijze zei ze later: "Ik gaf mezelf geen bal kans".

Op het laatst van haar leven kreeg ze te kampen met gezondheidsproblemen. Eerst kreeg ze een hartinfarct. Daarna had ze nog een aantal kleine herseninfarcten. De laatste jaren van haar leven bracht ze door in een verpleeghuis omdat ze aan de ziekte van Alzheimer leed. Ze overleed in Hoofddorp op 25 januari 2004 op 85-jarige leeftijd.

Fanny Blankers-Koen heeft veel betekend voor de emancipatie van de vrouw in de sport. De grote bedreiging, voor de vrouwensport althans, vormden mannen. Die rol was tweeledig. Mannen hielden openlijk, vanuit overheid en kerk, de ontwikkeling ervan tegen. Sportende vrouwen wekten onkuise lustgevoelens op. Bovendien werkte zware lichamelijke inspanning onvruchtbaarheid in de hand. Door de prestatie van Fanny Blankers-Koen kon men niet meer om vrouwen in de sport heen. En wat zij presteerde was indrukwekkend:

Naast haar prestaties op de Olympische Spelen behaalde ze op de Nederlandse atletiekkampioenschappen tussen 1936 en 1955 maar liefst 58 titels ( 13 maal 100 meter, 12 maal 200 meter, 11 maal 80 meter horden, 10 maal hogspringen, 9 maal verspringen, 2 maal kogelstoten (!!) en 1 maal 5-kamp).

Op de Europese Kampioenshappen behaalde ze 2 maal brons (1938 op de 100 en 200 meter) en 5 maal goud (in 1946 op de 80 meter horden en 4 maal honderd meter estafette en in 1950 op de 100 meter, 200 meter en 80 meter horden).

Wereldkampioenschappen werden er in die tijd nog niet gehouden anders had ze daar zeker ook nog overwinningen geboekt want ze vestigde maar liefst 21 wereldrecords.

Ze was Ridder in de Orde van Oranje Nassau (1949), werd in 1982 in New York gekozen tot Beste atlete in de Olympische geschiedenis, ze ontving de Olympic Order in 1989 en zoals al vermeld werd ze in 1999 in Monte Carlo gekozen tot internationale atlete van de 20e eeuw.

(http://i17.tinypic.com/35an0is.jpg)

In 2003 verscheen er een biografie van Fanny Blankers-Koen van de hand van Kees Kooman onder de titel: "Een koningin met mannenbenen".

Fausto Coppi

(http://i11.tinypic.com/2ro43yo.jpg)

De wielrenner Fausto Coppi werd op 15 september 1919 geboren in Castellania (Itali???«). Dat is een klein dorpje in de Apennijnen, in de buurt van Tortona en Novi Ligure. Hij was de vierde zoon van het gezin. Vier jaar na hem werd nog zijn broer Serse geboren, die erg veel op hem leek.

Toen hij een jaar of zeven was kreeg hij zijn eerste fiets en een baantje bij een kruidenier in Nova Ligure. Het waren zijn eerste trainingsuren op de fiets. Hij fietste op en neer naar zijn werk en bezorgde op de fiets de kruidenierswaren bij de klanten.

In Nova Ligura ontmoette hij Biagio Cavanna, een voormalig bokser en masseur die bekend stond als "de tovenaar van de spieren". Hij was bovendien een goede fietstrainer. Hij werd al gauw ook de trainer van de jonge Fausto en bovendien een gewaardeerde vriend voor het leven en begeleider van zijn carri????re. Na wat kleinere wedstrijden gereden te hebben deed hij mee aan een belangrijke wedstrijd, de Giro de Piemonte. Daar ontmoette hij voor de eerste keer zijn latere rivaal Gino Bartali.

Op 19 mei 1940 ging de 28ste Ronde van Itali???« van start. Coppi, die op zijn 20ste jaar nog en volslagen onbekende was, maakte als knecht deel uit van de Legnano ploeg, het team met Bartali als kopman. In de vijfde etappe heeft Bartali het moeilijk als gevolg van een val van drie dagen daarvoor. Enkele andere renners vallen aan en Coppi vraagt aan de teamleider of hij mee mag gaan. Hij haalde de ontsnapten in maar viel vervolgens en zijn fiets was kapot, waardoor hij veel tijd verloor. De belangrijkste etappe werd evenwel de elfde met een klim naar de Abetone. Coppi plaatste een aanval en ondanks de regen en hagel bleef hij vooruit tot in Modena. Omdat hij met grote voorsprong eindigde kon hij voor de eerste maal in zijn leven de Roze Trui aantrekken. Hoewel hij zelf slecht stond in de algemene rangschikking was Bartali woedend. Hij vond dat zijn knecht hem verraden had. Bartali dreigde zelfs om de ronde te verlaten. De leiding van de Legnano ploeg overreedde hem echter om door te gaan en Coppi te helpen bij de verdediging van zijn trui. Tijdens een bergetappe hielp hij om Coppi door een moeilijk moment heen te komen en gedroeg Bartali zich als een prima knecht. Bij een bergetappe in de Dolomieten met een beklimming van de Falzarego, Pordoi en Sella reden ze samen vooruit tot aan de aankomst in Ortisei, waar Bartali de etappe won. Daarmee was de Ronde van Itali???« beslist. Coppi behield de Roze Trui tot aan Milaan met 2 minuten en 40 seconden voorsprong op nummer twee en met 45 minuten en 9 seconden voorsprong op Bartali.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog op 7 november 1942 valt Coppi het uurrecord aan dat in die tijd op de naam van de Fransman Archambaud stond met een afstand van 45,84 kilometer. Zijn training was niet erg intensief omdat hij in die tijd bij de infanterie ingelijfd was, gelegerd in Tortona. Niettemin begint Coppi aan zijn race om 2 uur 's middags op de baan van het Vigorelli Velodrome van Milaan. Coppi heeft echter geen enkele ervaring in deze discipline. Hij gaat te hard van start en na een half uur ligt hij achter op het schema van Archambaud. Coppi had 22,964 kilometer afgelegd tegenover 23,007 kilometer van Archambaud in dezelfde tijd. Op den duur kreeg Coppi het goede ritme te pakken en reduceerde hij zijn achterstand op de Fransman tot 2 seconden. De laatste dertig rondes ware zeer zwaar voor zowel Coppi als voor de mensen die hem volgden. In de ene ronde won hij een paar meters op de Fransman om ze in de volgende ronde weer te verliezen. Op het einde, na 115 rondes, had Coppi toch het werelduurrecord te pakken met een afstand van 45,871 kilometer. Dit was slechts 31 meter meer dan het vorige uurrecord. Archambaud stelde de geldigheid van de poging ter discussie. En pas op 29 februari 1947 werd het record door de wielerfederatie officieel erkend. Het was toen moeilijk te bewijzen hoe alles werkelijk was verlopen omdat een aantal getuigen, onder wie de tijdswaarnemer, toen al overleden waren. Pas na 14 jaar, op 29 juni 1956, werd het record gebroken door een andere Franse wielrenner, Jacques Anquetil.

(http://i7.tinypic.com/2ymitlx.jpg)

Na de Tweede Wereldoorlog begon het wielrennen weer met als eerste koers van het seizoen Milaan-San Remo. Omdat hij onmogelijk met Bartali in een team kon zitten, verliet Coppi de Legnano ploeg en ging hij rijden voor Bianchi. Al een paar kilometer na het vertrek in Milaan plaatste de Franse renner Tesseire een aanval. Een kleine groep van vijf renners, onder wie Fausto Coppi, kon bij hem aanpikken. De groep bleef bij elkaar tot aan de beklimming van de Turchino. Daar plaatste Coppi een aanval en alleen Tesseira kon hem volgen. Maar ook hij kon het niet volhouden en Coppi nam een steeds grotere voorsprong. Coppi arriveerde in San Remo met een voorsprong van veertien minuten op Tesseira en van 24 minuten op het peloton, waar ook Bartali in zat. Na deze koers kreeg Coppi de bijnaam "Campionissimo" (de Super Kampioen). En de wielerliefhebbers in Itali???« werden gesplitst in twee kampen, de Coppi fans en de Bartali fans.

1949 is een gloriejaar voor Coppi. Hij wint de eerste klassieker van het jaar Milaan-San Remo. Hij haalt op de beklimming van de Turchino twee vluchters, Fachleitner en Ortelli, in en heeft bij de aankomst een voorsprong van vier minuten op nummer twee, Ortelli.

En dan komt de Ronde van Itali???«. Na de vlakke etappes droeg Alfredo Leoni de Roze Trui met een voorsprong van negen minuten op Coppi en tien minuten op Bartali. Bij de etappe door de Dolomieten gaat Coppi er vandoor. Alleen Bartali kon hem een tijd volgen, maar moest toen afhaken omdat hij een lekke band kreeg op de Pordoi. Aan het eind van de etappe behoudt Alfredo Leoni de Roze Trui, maar hij heeft nog slechts een voorsprong van 43 seconden op Coppi. De achttiende etappe staat te boek als een van de zwaarste uit de geschiedenis van de Ronde van Itali???«. De rit is van Cuneo naar Pinerolo en gaat over de Franse bergen Vars, Izoard, Maddalena en Monginevro en in Itali???« volgt nog de beklimming van de Sestri????re. De totaal te overbruggen afstand was 254 kilometer. Het werd een historische etappe. Coppi snelt weg bij de beklimming van de Maddalena en rijdt solo over een afstand van 190 kilometer. Bartali probeerde wanhopig om bij hem te komen, maar komt als tweede aan bij de meet met een achterstand van 12 minuten. De etappe bepaalde de einduitslag van deze editie van de Ronde van Itali???«. Aan het eind had Coppi een voorsprong op de nummer twee van het algemeen klassement, Bartali, van 23 minuten.

Een paar weken later begon de Ronde van Frankrijk. De vijfde etappe verliep dramatisch voor Coppi. Het was die dag erg warm en een twaalftal renners had een voorsprong op het peloton van meer dan 6 minuten. Dan, als ze door een klein dorpje rijden, wil Coppi een fles water van iemand uit het publiek aannemen, maar hij wordt aangereden door de Gele Trui drager, Marinelli. Hij valt, is niet gewond, maar zijn fiets is stuk. Marinelli staat op en kan de koers vervolgen terwijl Coppi niet verder kan. De ploegleider van de Bianchi Trigella ploeg is er gelijk bij. Hij geeft Coppi een andere fiets, maar het is niet een fiets van hemzelf en Coppi weigert om op deze fiets te stappen. Zijn eigen fiets staat op de auto van de tweede ploegleider Binda, maar die zit ver naar achter en Coppi blijft de aangeboden fiets weigeren. Dan komt Bartali langs en die besluit op Coppi te wachten (n die tijd werd nog met landenploegen gereden en waren ze dus "ploeggenoten"). Eindelijk arriveert Binda met de fiets van Coppi en kunnen beide kampioenen de koers vervolgen. Coppi blijft maar mokken op zijn fiets en is onvoldoende geconcentreerd om hard aan de achterstand te werken. Uiteindelijk arriveert hij bij de aankomst met een achterstand van 18 minuten op de winnaar, waarmee zijn achterstand op Gele Trui drager Marinelli was opgelopen tot 35 minuten. Coppi overwoog serieus om de wedstrijd te verlaten, maar zijn teamleiding overtuigde hem dat hij moest doorgaan.

Een dag later won Coppi de tijdrit en de dagen daarna haalde hij steeds meer tijd van zijn achterstand af. Dan komen de bergetappes met beklimmingen van de Vars en de Izoard. Hier leveren Coppi en Bartali samen een grote inspanning. Ze reden voorop en het leek erop dat ze in een sprint zouden uitmaken wie de etappe zou winnen. Maar plotseling kreeg Bartali een lekke band en viel. Eerst wachtte Coppi nog op zijn hem, maar dat duurde te lang en met toestemming van de ploegleiding ging hij alleen verder. Coppi won de etappe in Saint Vincent met een voorsprong van 5 minuten op Bartali en 10 minuten op Robic. Met de overwinning nam hij ook de Gele Trui over. Tijdens de rest van de Tour liep hij nog verder uit in het klassement en werd daardoor de winnaar van deze Ronde Van Frankrijk.

Maar de Ronde van Frankrijk was nog niet het einde van het wielerseizoen. Dat jaar waren de wereldkampioenschappen in Kopenhagen. Bij de wegwedstrijd werd Coppi derde en hij won het wereldkampioenschap achtervolging. Eenmaal weer terug in Itali???« won hij ook nog het nationale kampioenschap op de weg en met grote overmacht de Ronde van Lombardije.

1950 begon voor Coppi slecht. Bij Milaan-San Remo kreeg hij een lekke band en van zijn collega's kreeg hij weinig hulp zodat hij eindigde in de achterhoede.

Maar in Parijs-Roubaix revancheerde hij zich. Op 45 kilometer voor de finish lag hij voorop met Maurice Diot. Maar Coppi liep bij hem weg en kwam als eerste aan met 3 minuten voorsprong op Diot, 5 1/2 minuut op Magni en 9 minuten op Rik van Steenbergen.

Een zelfde prima resultaat behaalde hij in Freccia Valone. Daar won hij met een voorsprong van 5 minuten op nummer twee, na een solo van 100 kilometer.

(http://i3.tinypic.com/2h37sl3.jpg)

Maar dan, in de negende etappe van de Ronde van Itali???«, tijdens de etappe over de Primanola reed Coppi op zijn voorganger en viel. Hij werd naar het ziekenhuis gebracht waar de doktoren een drievoudige bekkenfractuur vaststelden. Hij lag gedurende 29 dagen in bed en eenmaal uit het ziekenhuis duurde het nog een hele tijd voor hij volledig hersteld was. Het wielerseizoen was over voor hem en pas op 24 september begon hij weer met fietsen.

De eerste wedstrijd in 1951 was Milaan-Turijn op 11 maart. Vlak voor de aankomst viel Coppi tijdens de laatste ronde in het wielerstadion van Turijn en brak zijn sleutelbeen.

Hij herstelde net op tijd om deel te nemen aan de Ronde van Itali???« die op 19 mei van start ging. Ditmaal eindigt hij slechts als vierde door de nawee???«n van de val en zijn slechte voorbereiding.

Op 29 juni ging de Ronde van Piemonte van start. Fausto en zijn broer Serge zijn een paar honderd meter van de eindstreep en, net voor de finale sprint begint, rijdt Serge op een andere renner en slaat met zijn hoofd tegen de grond. Serge stond vrijwel direct op en leek niet ernstig gewond te zijn. Na een paar uur, als ze al in het hotel zijn, voelde Serge echter een scherpe pijn in zijn hoofd die steeds erger werd. Er werd een dokter gehaald en die belde een ambulance om hem naar het ziekenhuis te brengen. Het was echter al te laat. Serge viel flauw in aanwezigheid van de doktoren voordat ze hem konden opereren en stierf binnen een paar minuten aan een hersenbloeding. Fausto was zo ontredderd dat hij gelijk wilde stoppen met wielrennen. Serge was niet alleen zijn favoriete ploegmaat, maar ook zijn broer waarmee hij was opgegroeid.

Na een paar dagen bedacht hij zich en nam toch deel aan de Ronde van Frankrijk, wellicht om de dood van zijn broer te kunnen verwerken. Maar hij was niet gemotiveerd. De crisis kwam in de zestiende etappe. Mede omdat het erg warm was moest hij het peloton laten gaan en de hulp die zijn knechten zoals Carrea, Milano en Biagotti hem boden hielp niet. Hij arriveerde een half uur later dan het peloton en maar net voor de tijd waarop hij uit koers genomen zou zijn voor zijn te late aankomst. Maar de Tour was nog niet voorbij. In de volgende vier etappes toonde hij zijn veerkracht door in zijn eentje de Izoard en de Vars te beklimmen, hoewel hij de Tour toch niet meer kon winnen. Uiteindelijk be???«indigde hij deze editie van de Ronde van Frankrijk als tiende in het algemeen klassement met een achterstand van 46 minuten op de winnaar Hugo Koblet.

De laatste wedstrijd van het seizoen was het Wereldkampioenschap, een wedstrijd die hij nog nooit gewonnen had. Maar weer heeft hij pech. Hij wordt ziek en moet van deelname afzien.

Na alle ongelukken en de tragedie van 1951 trainde Coppi hard om er een beter jaar van te maken. Hij werd tweede in Parijs-Roubaix. In een fascinerende sprint tegen Kubler en Van Steenbergen ligt Coppi eerst op kop maar wordt hij op het laatst gepasseerd door Van Steenbergen.

Op 17 mei ging de Ronde van Itali???« van start. Na de vijfde etappe, een tijdrit, veroverde hij de Roze Trui. Maar het belangrijkste deel van de Giro moest toen nog volgen namelijk de bergetappes. In de rit van Veneti???« naar Bolzano probeerden Geminiani en Koblet hem eerst nog bij te houden, maar dat lukte niet. Coppi arriveerde in Bolzano met een voorsprong van 5 minuten op Bartali en Magni en 5 minuut 50 op Geminiani en de anderen. Uiteindelijk won hij daardoor voor de vierde maal de Ronde van Itali???«.

Toen volgde de Tour. Door onenigheden tussen Coppi en Bartali overwoog de Tourleiding om de gehele Italiaanse nationale ploeg uit te sluiten van deelname. Omdat de Italiaanse bondscoach de onenigheid wist te beslechten werd de ploeg op het laatst toch nog toegelaten tot de Tour.

En weer werd de Ronde van Frankrijk in de bergen beslist. Coppi is de grote winnaar bij alle etappes in de Alpen. Hij wint de eerste rit, een klim op de Alpe d'Huez, hij wint weer in Zwitserland en de etappe van Bourg d'Oisans naar Sestri????re.

Dus Coppi won als eerst ooit beide grote rondes, de Ronde van Itali???« ???©n de Ronde van Frankrijk.

Maar de pech bleef hem achtervolgen. In een koers in augustus viel hij weer en brak een schouderblad.

In oktober deed hij weer mee, net op tijd om de Grote Prijs van Lugao te winnen, een tijdrit, en de Grote Prijs van de Middellandse Zee, een etappekoers in het zuiden van Itali???«.

(http://i9.tinypic.com/3zgzpm8.jpg)

Op 30 augustus 1953 werd het wereldkampioenschap wielrennen gehouden in Lugano op het Crespera circuit (Crespera is de naam van de berg die de wielrenners 20 keer moesten beklimmen). Fausto Coppi trainde hard omdat dit circuit hem wel lag. Na 20 kilometer ontsnapte de Fransman Charley Gaul. Hij kreeg andere renners zoals Kubler en Geminiani in zijn wiel. En ook Coppi was meegesprongen. Na 12 rondes doet Coppi een aanval en alleen de Belg Deryke kan hem volgen. Hij blijft de volgende 70 kilometer bij hem, maar op de Crespera probeert Coppi van hem weg te komen en dit keer moet ook Deryke passen. Coppi weet zijn voorsprong uit te bouwen en wint eindelijk het wereldkampioenschap met een voorsprong van 6 minuten en 16 seconden op Deryke, 7 minuten en 29 seconden op Ockers (die derde werd), Gismondi, Defilippis, Gaul, Kubler, Bobet en Geminiani.

Coppi was nu wel Wereldkampioen, maar priv???© pakten zich donkere wolken boven hem samen. In Lugano werd hij voor de eerste maal gezien met Giulia Occhini, de fameuze "Dama Bianca" (Witte Vrouw). Coppi was toen nog getrouwd met zijn vrouw Bruna met wie hij in 1945 in het huwelijk getreden was. Samen hadden ze een dochtertje. Maar Giulia Occhini was de liefde van zijn leven. Wat het nog pikanter maakte is dat zij in die tijd eveneens getrouwd was en wel met zijn lijfarts en vriend dokter Locatelli. In 1948 had hij haar ontmoet en ze werden smoorverliefd op elkaar. Coppi verliet zijn vrouw en ging "in zonde" samenleven met Giulia. Ze werd de "witte dame" genoemd omdat zij altijd stiekem, geheel in het wit gekleed, aan de finish op hem stond te wachten. Coppi beweerde later altijd dat hij zijn wereldtitel aan haar te danken had, omdat zij beloofd had om hem (dit keer in het zwart gekleed) aan de finish te zullen opwachten. Berucht is de foto waarop zij hem na zijn overwinning bloemen overhandigde. Daaruit bleek duidelijk wat de twee echt voor elkaar voelden. Deze foto bracht een schok teweeg in het puriteinse Rooms Katholieke Itali???« uit de vijftiger jaren. Coppi viel van zijn voetstuk en moesten jarenlang de vijandige houding van het Italiaanse volk over zich heen laten komen. Beiden werden voor de rechter gedaagd wegens overspel. Ze werden veroordeeld en Giulia heeft daarvoor zelfs een aantal dagen in de gevangenis gezeten. In 1955 kregen samen een zoon, Faustino, die nadat ze het land om alle commotie ontvlucht waren geboren werd in Argentini???«. Faustino heeft later aan de wielrenfiets-fabriek Maschiagi zijn toestemming gegeven om Fausto Coppi-fietsen te maken. De ploegen Polti en MG Technogym reden op Coppi-fietsen. Gianni Bugno, Luc Leblanc en Michele Bartoli zijn slechts een aantal van de renners die triomfen hebben gevierd op dit fietsenmerk.

In 1957 kwam een het einde aan zijn carri????re. Ondanks zijn kracht kon hij, 38 jaar oud, de prestaties uit zijn gouden jaren niet meer evenaren, mede door de vele blessures die hij had opgelopen en de perikelen rond zijn liefdesgeschiedenis met Giulia Occhini.

Toch deed Coppi mee aan de belangrijkste wedstrijden. Nadat hij was hersteld van een dijbeenbreuk nam hij deel aan de "Coppa Bernocchi". Dit is een tijdrit waarbij telkens twee renners aan elkaar gekoppeld worden. Zo werd Coppi gekoppeld aan Ercole Baldini, een jonge Italiaanse wielrenner. Deze jonge renner was er op gebrand om Coppi zijn kracht te tonen en Coppi kon ternauwernood bij hem aanklampen. Ze wonnen de wedstrijd met een gemiddelde snelheid van 47 kilometer per uur. Het was de laatste belangrijke overwinning voor Coppi.

(http://i3.tinypic.com/40pdh1x.jpg)

In december 1959 waren Coppi, Geminiani en Anquetil te gast bij een criterium in Uagadugu in Opper Volta (het huidige Burkina Faso). Het criterium was georganiseerd om de onafhankelijkheid van deze jonge Afrikaanse republiek te vieren. Na afloop was er een safari voor de wielrenners. Waarschijnlijk is Coppi daar gestoken door een mug, een beet die hem niet veel later fataal zou worden. Eenmaal terug thuis begon Coppi zich steeds zwakker te voelen en was hij ook koortsig. Op 27 december belandde hij in bed, maar de dokter die hem bezocht stelde als diagnose dat hij een flinke griep had. Op 1 januari 1960 verslechterde zijn toestand en werd hij opgenomen in het ziekenhuis van Tortona. Maar de diagnose die gesteld werd veranderde niet. Een van de doktoren dacht dat hij misschien een flinke bronchitis had, maar verder niets bijzonders. Intussen was de Franse renner Geminiani getroffen door dezelfde ziekte. De Franse doktoren constateerden echter dat Geminiani malaria had opgelopen. Geminiani's broer belde direct naar de dokter in Itali???« die Coppi behandelde. Maar hij kreeg als bot antwoord van deze arts: "maak je geen zorgen over Copi's gezondheid!".

Nadat hij in de nacht een doodsstrijd had gestreden stierf Fausto Coppi op 50-jarige leeftijd op de ochtend van 2 januari 1960 om kwart voor negen. Hij werd geveld omdat de doktoren het ziektebeeld van malaria niet herkend hadden en te eigenwijs waren geweest om de diagnose die de Franse doktoren bij Geminiani gesteld hadden te onderzoeken. Aan zijn sterfbed had Giulia in het openbaar en aan de kerk moeten beloven dat zij hem, in het geval hij weer zou herstellen, zou verlaten. Anders waren hem de laatste sacramenten onthouden.

Na zijn dood sloten de Italianen hem weer in hun armen en twee dagen later werd deze zeer bewonderde atleet onder belangstelling van bijna 50.000 fans, vrienden en vroegere tegenstanders bij het wielrennen begraven in Castellania.

Het is duidelijk dat Coppi's carri????re niet altijd even voorspoedig is verlopen. Hij had een buitengewoon grote longinhoud (maar liefst 6,7 liter) en een zeer lage hartslag van 44 slagen per minuut en daardoor een groot uithoudingsvermogen, maar zijn botten waren breekbaar. Kijk maar naar de lijst van kwetsuren die hij opliep vrijwel altijd na valpartijen: in 1939 brak hij zijn enkel, in 1942 brak zijn sleutelbeen, in 1950 brak hij zijn schaambeen, in 1951 brak hij weer zijn sleutelbeen, in 1952 brak hij zijn schouderblad, in 1954 werd hij tijdens een training getroffen door een reserveband die van een vrachtwagen viel en brak daarbij zijn schedel en blesseerde zijn linker knie, in 1956 kreeg hij tyfus, verder brak hij in datzelfde jaar een ruggenwervel na een valpartij en moest hij met een speciaal korset rijden, hij viel nog eens in dat jaar en brak weer een ruggenwervel, in 1957 brak hij zijn dijbeen, in 1959 werd hij tijdens een training aangereden door een tractor en liep daarbij verwondingen aan zijn hoofd op. En tenslotte stierf hij in 1960 dus aan de gevolgen van malaria.

Toch was Coppi veel met zijn lichaam bezig. Waarschijnlijk was hij de eerste renner die zich bezighield met speciale voeding en medicijnen. Hij bestudeerde wetenschappelijke uitgaven over voeding en paste de aanbevelingen toe. Daarnaast experimenteerde hij zelf met voeding. Hij werd een voorbeeld voor anderen en mede daardoor nam de gemiddelde snelheid van het wielrennen in 15 jaar tijd met 10 kilometer per uur toe.

Zijn palmares: Won de ronde van Frankrijk in 1949 en 1952, de Ronde van Itali???« in 1940, 1947, 1949, 1952 en 1953. Zowel in 1949 als 1952 schreef hij dus beide grote rondes op zijn naam. Vestigde een nieuw werelduurrecord in 1942, won de klassieker Milaan-San Remo in 1946, 1948 en 1949, werd wereldkampioen in 1953, won de Ronde van Lombardije in 1946, 1947, 1948, 1949 en 1954, won Parijs-Roubaix in 1950 en in datzelfde jaar de Waalse Pijl.

Op diverse cols Maddalena, Izoard, Stelvio, halverwege de Sella/Gardena en de Pordoi, bij het wielrenkerkje Madonna del Ghisello in de buurt van Como in Itali???« en Frankrijk staan standbeelden van Fausto Coppi. Maar het mooiste standbeeld staat wel bij zijn graf in zijn geboorteplaats Castellania. Daar is hij zijn samen met zijn broer Serse vereeuwigd in een manshoog beeldhouwwerk.

Jaap Eden

(http://i12.tinypic.com/2mfyo8k.jpg)

Jacobus Johannes Eden werd op 19 oktober 1873 geboren in de stad Groningen. Zijn vader gaf daar gymnastiekles op een HBS. Zijn moeder stierf aan de geboorte van Jaap en hij bleef daardoor enigst kind. Omdat zijn vader niet voor hem kon zorgen werd hij opgevoed door zijn grootmoeder die in Santpoort (NH) woonde en daar eigenares was van Hotel Velserend. Daar doorliep hij ook de lagere school en verdere studies volgde hij niet. Hij ging werken op een bloembollenkwekerij.

Al op jonge leeftijd bleek dat hij goed kon schaatsen en wielrennen. Op zijn vijftiende jaar won hij een offici???«le schaatswedstrijd. Toevallig was bij die wedstrijd een van de beste de schaatsers ter wereld van die tijd, de uit Haarlem afkomstige Klaas Pander, aanwezig. En deze bood aan om zijn trainer te worden. En dat gebeurde ook.

In januari 1891 deed hij voor het eerst mee aan internationale wedstrijden. Die werden gehouden op de baan van de Amsterdamse IJsclub, die lag op de plaats in Amsterdam waar nu het Museumplein is. Hij werd vierde op de mijl en derde op de halve mijl.

In januari 1893, hij was toen nog maar 19 jaar, werd Jaap Eden voor het eerst wereldkampioen schaatsen. De wedstrijden werden op 13 en 14 januari georganiseerd door de Amsterdamse IJsclub volgens het reglement van wat toen de "Internationale Eislauf Vereinigung" heette en waardoor het evenement ook de offici???«le status van wereldkampioenschap kreeg. Een echt wereldkampioenschap was het eigenlijk niet want, naast Nederlandse, waren er alleen Noorse, Zweedse en Duitse deelnemers. De aankondiging sprak trouwens van "Internationale Hardrijderijen voor Amateurs om het Meesterschap der Wereld" en de winnaar zou zich "Amateur World Champion" mogen noemen. Jaap Eden won de 500, 1.500 en 5.000 meter. Bij de 10.000 meter viel hij en stapte hij van de baan. Dat was echter niet meer van belang want door het winnen van drie afstanden (zo waren toen de reglementen) had hij automatisch de titel behaald.
Het Nederlandse publiek was dolenthousiast en juichte hem luidkeels toe. Na een feestelijk diner keerde Eden in de late avond per trein naar Haarlem terug, waar hem opnieuw een enthousiaste menigte opwachtte. Er werd vuurwerk afgestoken en in de restauratie van het station vonden de eerste begroetingen plaats. Daarna verzamelde de sportwereld zich op de Grote Markt, waar het feest in caf???© Brinkmann werd voortgezet. Er waren vele toespraken en de feestelijkheden werden bekroond door het gelukstelegram van de jeugdige koningin Wilhelmina, waarna eensgezind het volkslied werd gezongen. Het was hoogstwaarschijnlijk de eerste keer in de geschiedenis van ons land dat een sportman zo bejubeld werd.

Jaap vond het voor zijn conditie een goede combinatie om naast het schaatsen ook te gaan wielrennen. En ook daar blonk hij in uit. Op 2 juli 1893 werd hij in Arnhem Nederlands kampioen op de weg.

In 1894 won hij in Stockholm bij het schaatsen de 10 kilometer in een nieuwe wereldrecordtijd van 19 minuten, 12 seconden en 4-tiende. En in het Noorse Hamar vestigde hij een nieuw wereldrecord op de 5.000 meter in een tijd van 8 minuten, 37 seconden en 6-tiende. Dat laatste was een verbetering van het bestaande record van een halve minuut. Dit record was daardoor omstreden omdat men meende dat de tijdwaarnemer zich vergist had of dat Jaap Eden een ronde te weinig had gereden. Het record hield bijna 20 jaar stand. In hetzelfde jaar werden de wereldkampioenschappen wielrennen op de baan in Antwerpen gereden. Op de 10 kilometer greep Jaap Eden de titel.

Het jaar 1895 werd voor hem een topjaar. Hij werd zowel wereldkampioen bij het schaatsen als bij het wielrennen op de weg. In Hamar werd hij bij het schaatsen tweede op de 500 meter en won hij de overige drie afstanden. Hij verbeterde er twee wereldrecords, op de 1.500 en op de 10.000 meter.

(http://i18.tinypic.com/2v8rdp1.jpg)

In augustus van dat jaar werd Jaap Eden "Continentaal Kampioen" wielrennen in Utrecht op de 10.000 meter en later in het jaar behaalde hij de wereldtitel wielrennen op de mijl in Keulen. In hetzelfde jaar won hij ook nog de 10.000 meter op de nieuwe houten wielerbaan op de wereldtentoonstelling in Amsterdam.

(http://i12.tinypic.com/49b0w1w.jpg)

In 1896 behaalde hij zijn derde wereldtitel bij het schaatsen in Sint Petersburg. Hij won alle vier de afstanden. Dat was tevens zijn laatste schaatstitel. Hij had namelijk al een contract getekend om wielerprof te worden. Naast het startgeld dat hij zou ontvangen, kreeg hij een vast bedrag van 5.000 gulden per jaar. En dat was veel geld voor die tijd waarin men als arbeider ongeveer 10 gulden per week verdiende.

Zijn grote populariteit had Jaap Eden vooral te danken aan het feit dat hij in twee verschillende sporten uitzonderlijk presteerde. Hij was met zijn postuur van 1,74 meter lang en met een gewicht van rond de 70 kilo niet bijzonder gebouwd, maar hij beschikte over een ongekende explosieve kracht.

Hij leefde echter niet erg gezond en bij wedstrijden verscheen hij soms met een dikke sigaar in zijn mond. Verder hield hij van vrouwen en drank. Vooral toen hij voor het wielrennen in Parijs ging wonen nam hij het er goed van. Hij kon zich veel permitteren want hij verdiende veel geld. Er wordt gesproken van inkomens die wel 40.000 gulden per jaar bedroegen. Op den duur ging zijn conditie er door zijn levensstijl flink op achteruit en hij won dan ook geen wedstrijden meer.

Op 29 oktober 1914 trouwde hij met Louise Elisabeth Prinsen en vestigde hij zich in Haarlem. Uit dit huwelijk werd ???©???©n zoon geboren.

In 1915 stopte hij met sporten. En hij had er daarna ook geen belangstelling meer voor. Nooit verscheen hij meer bij schaats- of wielerwedstrijden. Alle prijzen die hij gewonnen had verkocht hij of hij gaf ze gewoon weg.

Na zijn sportcarri????re probeerde nog om een maatschappelijke carri????re op te bouwen. Zo begon hij, samen met een paar vrienden, een fietsenzaakje in Rotterdam. Maar dat werd geen succes. Hij was ook nog een tijdje hulp in een garage en chauffeur op een bestelauto. Maar ook dat bevredigde hem niet.

Op 2 februari 1925 stierf hij op 51-jarige leeftijd in Haarlem aan de gevolgen van een nierziekte. De sportwereld was hem bijna vergeten. Er werd echter nog wel geld ingezameld om een monument op zijn graf te bekostigen. Op het monument op de Algemene Begraafplaats in Haarlem staan zijn prestaties vermeld die hij behaalde met het schaatsen en het wielrennen.

Toen de eerste kunstijsbaan van Nederland in Amsterdam werd geopend werd deze Jaap Eden baan genoemd. De baan werd geopend in aanwezigheid van zijn zoon en kleinzoon. De opening in 1961 moest door regen en hoge temperaturen tweemaal worden verschoven. En toen het publiek op 9 december de baan op mocht, bleek de bouwer nog twee weken nodig te hebben voordat de baan op 22 december officieel kon worden geopend. Het was zo koud en stormachtig dat zelfs het vijftien jaar oude Amsterdamse record op de 500 meter, 48,0 seconden, niet werd verbeterd. Het waren de zegeningen van een open baan.

Vanaf 1951 wordt ook een sporttrofee met de naam Jaap Eden aan topsporters uitgereikt. Van 1951 tot en met 1958 was dat voor de mannelijke of vrouwelijke sporter van het jaar. Vanaf 1959 werden er twee prijzen uitgereikt, namelijk voor de sportman en sportvrouw van het jaar. Vanaf 1968 kwam daar de sportploeg van het jaar bij en vanaf 2002 de prijs voor de gehandicapte sporter van het jaar. De prijs is een kunstwerkje van Jits Bakker. Per categorie zijn er altijd drie genomineerden die in november door sportjournalisten zijn geselecteerd. Tijdens het door NOC*NSF, in samenwerking met de NOS georganiseerde, Sportgala mogen de topsporters zelf de keuze maken. Omdat de winnaar dus door collega topsporters wordt aangewezen is deze prijs zeer prestigieus voor topsporters.

De naam van Jaap Eden die dus drie maal wereldkampioen schaatsen en tweemaal wereldkampioen wielrennen werd leeft dus voort in een schaatsbaan en een prijs die naar hem genoemd is.

(http://i13.tinypic.com/2d8ki6q.jpg)

Toen hij 14 jaar was verhuisde de familie naar Santa Clara, zodat Mark getraind kon worden door George Haines van de Santa Clara Swim Club. Door deze verhuizing moest zijn vader elke dag meer dan 125 kilometer naar zijn werk rijden.

In augustus 1965, toen hij 15 jaar oud was, deed hij mee aan de Maccabiah Games in Tel Aviv. Hij won er vier Gouden Medailles en werd uitgeroepen tot de beste atleet van de spelen. Het waren de eersten van een reeks belangrijke overwinningen.

In 1968 nam hij deel aan de Olympische Spelen in Mexico City. In 1967 had hij nog vijf Gouden Medailles gewonnen op de Pan-American Games in Winnipeg. Bovendien was hij in het bezit van 10 wereldrecords en hij kondigde aan dat hij op deze spelen wel zes Gouden Medailles zou winnen. Dat liep echter anders. Hij won er slechts twee en dan nog alleen in teamverband, namelijk de 4 x 100 meter vrije slag en de 4 x 200 meter vrije slag. Daarnaast werd hij zelf tweede op de 100 meter vlinderslag en derde op de 100 meter vrije slag. Bij de 200 meter vrije slag werd hij zelfs laatste in de finale. Er worden twee redenen genoemd voor deze onverwacht slechte uitslagen. De eerste is dat hij door zijn opschepperig gedrag niet goed lag in de ploeg. Op latere leeftijd ging dat overigens beter. De tweede is dat hij gehinderd werd door een verkoudheid.

(http://i5.tinypic.com/67fjp1s.jpg)

Teleurgesteld over dit resultaat ging hij tandheelkunde studeren aan de Indiana University om daar te kunnen trainen bij de legendarisch coach Doc Counsilman, die hem ook gecoacht had in Mexico City. Daarna won hij nog 8 individuele nationale titels. In 1971 ontving hij de James E. Sullivan Award voor de beste atleet van de Verenigde Staten. Hij werd uitgeroepen tot de beste zwemmer van de wereld in 1969, 1971 en 1972. Ook in 1972 studeerde hij af aan de Indiana University.

Vervolgens ging hij in 1972 naar de Olympische Spelen in München. Om daar zijn belofte over het winnen van zes Gouden Medailles waar te maken. En dat lukte. Het werden er zelfs zeven !!!, te weten de 100 meter vrije slag, de 200 meter vrije slag, de 100 meter vlinderslag, de 200 meter vlinderslag, de 4 x 100 meter vrije slag, de 4 x 200 meter vrije slag en de 4 x 100 meter wisselslag (waarbij hij de vlinderslag voor zijn rekening nam). Zijn individuele afstanden werden bovendien alle vier gezwommen in een wereldrecordtijd. En ook alle drie de estafettes leverden een wereldrecord op. Zijn laatste afstand zwom Spitz op 4 september 1972. Slechts enkele uren daarna, om 4.30 in de morgen van 5 september sloeg het noodlot toe.

Acht terroristen van de Palestijnse Zwarte September beweging klommen over het hek van het Olympisch Dorp, daarbij geassisteerd door nietsvermoedende Amerikaanse atleten die ook het Olympisch Dorp wilden binnensluipen. De Palestijnen hadden sporttassen bij zich waarin machinepistolen, geweren en granaten zaten. Eenmaal binnen gingen ze naar twee appartementen van de Israëlische ploeg waarvan ze gestolen sleutels bij zich hadden. Bij de inval in de appartementen werden twee Israëliërs die probeerden de indringers aan te vallen gedood. Negen andere werden gegijzeld. De gijzelaars werden aan handen en voeten gebonden en vervolgens aan elkaar. De terroristen eisten de vrijlating van 234 Palestijnen en anderen die in Israel gevangen zaten en dat die een vrije aftocht zouden krijgen naar Egypte. Daarnaast eisten ze de vrijlating van Andreas Baader en Ulrike Meinhof van de Rote Armee Fraktion, die in Duitsland gevangen zaten.

Het antwoord van Israel was kort en duidelijk, er werd niet onderhandeld. Israel bood aan om in terrorisme getrainde special forces te sturen, maar Duitsland weigerde dat. De Duitse politie die een bevrijdingsactie wilde uitvoeren was echter niet getraind voor dit soort acties. Onderhandelaars boden een ongelimiteerde hoeveelheid geld aan in ruil voor de vrijlating van de atleten, maar dit werd geweigerd.

De onderhandelaars waren blijkbaar wel in staat om de terroristen ervan te overtuigen dat hun eisen in overweging genomen werden, want de ultimatums werd steeds verlengd. De spelen gingen intussen gewoon door totdat een toenemende druk op het Internationale Olympisch Comité, 12 uur nadat de eerste atleet vermoord was, ervoor zorgde dat de spelen opgeschort werden.

Na meer dan een halve dag van intensieve onderhandelingen eisten de terroristen dat ze naar Cairo konden vertrekken. De Duitse autoriteiten veinsden dat ze daar op in gingen, hoewel ze wisten dat Egypte niet in de zaak betrokken wilde worden. Om 10 over 10 's avonds werden de terroristen en hun gijzelaars per bus overgebracht naar twee helikopters die op een nabijgelegen NAVO basis waren opgesteld. Met deze helikopters zouden ze overgebracht worden naar het vliegveld. Maar de Duitse autoriteiten waren helemaal niet van plan om ze te laten vertrekken.

Er werd een hinderlaag gelegd met vijf Duitse scherpschutters. Maar geen van deze schutters had daarvoor een goede training. Drie schutters bevonden zich op het dak van de verkeerstoren, één schutter bevond zich achter een service truck en de vijfde bevond zich achter een signaalkast op de grond.

Er stond een Boeing 727 gereed op de landingsbaan met vijf of zes gewapende Duitse politiemannen aan boord, gekleed als cabinepersoneel. De bedoeling was dat ze de terroristen die het vliegtuig kwamen inspecteren zouden overmeesteren en dat ze daarbij de scherpschutters de kans zouden geven om ze te doden.

Tijdens het transport per bus naar de luchthaven werd echter duidelijk dat er niet vier of vijf gijzelnemers waren zoals men had gedacht, maar dat het er acht waren.

(http://i12.tinypic.com/5xfhh6s.jpg)

Op het laatste moment, toen de helikopters al aankwamen, besloten de politieagenten in het vliegtuig, zonder het centrale commando te raadplegen, om de zaak af te blazen. Daardoor bleven alleen de vijf scherpschutters over om de terroristen, die meer in getal waren en ook zwaarder bewapend dan men oorspronkelijk dacht, in hun eentje uit te schakelen.

Om half elf 's avonds landden de helikopters en verschenen de vier piloten en zes van de terroristen. Vier van de terroristen hielden de piloten onder schot, waarmee ze hun belofte verbraken om geen Duitse gijzelaars te maken. Twee van de terroristen gingen het vliegtuig inspecteren en vonden het toestel leeg. Ze begrepen dat ze er ingeluisd waren en ze renden terug naar de helikopters. Het was toen ongeveer 11 uur 's avonds en de Duitse autoriteiten gaven het bevel aan de scherpschutters om het vuur te openen.

In de daarop volgende chaos werden twee van de terroristen die de piloten onder schot hadden gedood. De overige terroristen trachtten zich in veiligheid te brengen. Daarbij zochten ze dekking achter de helikopters, buiten het zicht van de scherpschutters. Ze schoten veel van de vliegveldverlichting stuk en door hun schoten werd de Duitse politieman die het commando had over de verkeerstoren gedood. De helikopterpiloten wisten te vluchten, maar de gijzelaars die vastgebonden waren konden dat niet. Ze probeerde wanhopig om zichzelf te bevrijden en er werden na het vuurgevecht afdrukken van hun tanden gevonden in de touwen waarmee ze vastgebonden waren.

De Duitsers hadden van te voren er niet aan gedacht om meer gewapende mannen aan te voeren. Dat deed men pas toen men zag dat men in een impasse zat. Men was echter vergeten om de wegen naar het vliegveld vrij te houden en de vrachtwagens waarin ze zaten kwam vast te zitten in het verkeer en arriveerden pas rond middernacht.

Om 4 minuten na middernacht op 6 september vuurde een van de terroristen in het wilde weg in een van de helikopters. Daarna gooide hij een handgranaat in de helikopter die een enorme explosie veroorzaakte, waarbij de helikopter ontplofte en alle gijzelaars gedood werden.

Twee andere terrorist renden over de landingsbaan waarbij ze op de politie schoten. Beiden werden gedood. Wat er precies met de andere gijzelaars gebeurd is staat nog steeds ter discussie. Volgens een Duits onderzoek werd één van hun eigen scherpschutters en een aantal gijzelaars per ongeluk door de eigen politie doodgeschoten. Een reconstructie van de gebeurtenissen door Time Magazine toonde aan dat een derde terrorist in de deur van de helikopter stond en de overige gijzelaars in een regen van kogels doodde. Daarbij explodeerde de helikopter.

Drie van de terroristen lagen op de grond, waarbij twee van hen zich dood hielden. Zij werden alle drie gearresteerd door de Duitse politie. De vierde nog overgebleven terrorist wist oorspronkelijk te ontsnappen, maar werd 40 minuten later ontdekt op de parkeerplaats van het vliegveld. Rond half twee werd hij doodgeschoten in een vuurgevecht met de politie.

Aanvankelijk werd het nieuws door reporters over de wereld verspreid dat alle gijzelaars in leven waren en dat alle terroristen gedood waren. Pas later werd de werkelijke omvang van dit drama duidelijk.

Op 5 september waren de Olympische Spelen voor 1 dag opgeschort, iets dat nog nooit eerder gebeurd was. Op 6 september werd in het Olympisch Stadion een herdenkingsdienst gehouden, bijgewoond door 80.000 toeschouwers en 3.000 atleten. De toespraak over de sterkte van de Olympische beweging van de voorzitter van het Internationale Olympisch Comité, Avery Brundage, bevatte geen enkele verwijzing naar de vermoorde atleten.

Veel van de aanwezigen in het Olympisch Stadion, die eigenlijk naar de voetbalwedstrijd van Duitsland tegen Hongarije kwamen, hadden lawaaimakers bij zich en zwaaiden met vlaggen. Toen een aantal toeschouwers een spandoek met de tekst: "17 doden, nu al vergeten ?" ontvouwden werden het spandoek door beveiligingsambtenaren afgepakt en werden deze toeschouwers verwijderd. Tijdens de plechtigheid hingen op last van bondskanselier Willy Brand de Olympische vlag en de vlaggen van vrijwel alle landen halfstok. De Sovjet Unie en tien Arabische landen eisten dat hun vlag in top zou zijn. En dat werd door Brand geaccepteerd.

Willi Daume, de voorzitter van het Duitse organiserende comité wilde rest van de spelen afgelasten, maar Brundage wilde per se doorgaan en dat gebeurde ook.

Op 6 september kondigde het Israëlische team aan dat ze München zouden verlaten. Het Egyptische team verliet München op 7 september omdat ze vreesden voor represailles. Het Filippijnse en Algerijnse team verlieten de spelen ook. Enkele leden van het Noorse en Nederlandse team verlieten de spelen eveneens. Nederland trok zich dus niet terug. Maar de langeafstandsloper Jos Hermens was één van de Nederlanders die de spelen verlieten. Zoals hij zei: "Als je een feest geeft en iemand wordt op dat feest gedood, dan ga je niet met dat feest door, dan ga je naar huis. En dat is wat ik ga doen."

Op de ochtend van 5 september wist men niet zeker of er nog terroristische groepen in het Olympisch dorp aanwezig waren. Mark Spitz, zelf een jood, gaf zichtbaar nerveus een persconferentie, geflankeerd door coaches en Duitse politiemensen. Hij verklaarde: "Ik denk dat de moorden in het dorp heel tragisch zijn. Ik heb verder geen commentaar." Bedenk wel dat er op dat moment "nog maar" twee doden gevallen waren. Na de persconferentie vertrok hij gelijk naar Londen.

Spitz werd bekritiseerd omdat al over zijn filmcarriëre sprak terwijl er nog 9 gijzelaars door de terroristen werden vastgehouden. Ondanks wat negatieve kritieken daarover in de pers werd hij in Amerika als een held verwelkomd. Hij stopte met zwemmen en ontvouwde zijn plannen voor het opzetten van een school voor tandartsen. Zijn agent noemde hem de grootste held sinds Lindbergh en een van de twee mensen waarvan alle Amerikanen de naam wisten (de andere was die van president Nixon).

Spitz tekende contracten als woordvoerder van Schick Company, de adviescommissie van California Milk, Adidas, Speedo en talloze andere bedrijven die van alles produceerden, van zwemdaden tot mannenondergoed.

(http://i15.tinypic.com/6cxy61l.gif)
Een poster waarop hij te zien was in zwembroek met zijn zeven Gouden medailles maakte van hem de meest gevraagde pin-up sinds Betty Grable.

Het komt niet vaak voor dat een zwemmer een snor heeft. Daarover zei hij in een interview met Time van 16 augustus 2004 het volgende: "Ik liet een snor staan omdat een middelbare school coach tegen me zei dat het me niet zou lukken. Toen ik naar de Olympische Spelen ging wilde ik hem afscheren, maar ik realiseerde me dat dit aanleiding zou geven tot veel commentaar (iedereen had het er namelijk over) en dus besloot ik om hem te laten staan. Ik maakte er een grapje over met de Russische coach die mij vroeg of mijn snor me niet afremde. Ik zei integendeel. Eigenlijk buigt de snor het water van mijn mond af, het maakt dat mijn achterkant wat omhoog gaat en zorgt ervoor dat ik in een soort kogelvorm door het water ga. Daarom kan ik zo goed zwemmen. De betreffende coach vertaalde dit zo snel als hij kon voor de andere coaches. Het jaar daarop hadden alle mannelijke Russische zwemmers een snor.

Ondanks de bewondering van veel vrouwen van over de hele wereld belde hij, nadat hij een foto van haar gezien had, de dochter van een zakenrelatie van zijn vader en begon hij afspraakjes met haar te maken. Minder dan een jaar na M????nchen trouwde hij met deze Suzy Weiner. Zij studeerde theater aan de University of California en was part-time model. Ze kregen twee zonen, Matthew (geboren in 1981) en Justin (geboren in 1991).

Direct na de Olympische Spelen wilden zijn agenten hem zijn carriëre laten voortzetten als filmster in Hollywood en voor de televisie. Hij trad in verschillende televisieshows op. Er was zelfs enige tijd sprake van dat hij de volgende James Bond zou worden (de rol ging uiteindelijk naar Roger Moore). Het was echter duidelijk dat Mark zich niet op zijn gemak voelde voor de camera's. Critici bekritiseerden scherp zijn optredens voor de camera en in commercials. Daardoor kwam er al snel een eind aan zijn carriëre in de showbusiness. Hij probeerde het nog een paar jaar als omroeper, maar ook dat was geen succes.

Spitz amuseerde zich met zijn nieuwe hobby, zeilen. Uiteindelijk had hij wel succes met zijn makelaarsbedrijf in Californië.

Van armoe kwam hij toch al niet om. In de eerste twee jaar na zijn laatste Olympisch optreden verdiende hij 7 miljoen dollar.

Toen hij 41 jaar oud was wilde hij een comeback maken. De filmmaker Bud Greenspan bood hem een bedrag van een miljoen dollar als hij zich zou kwalificeren voor de Olympische Spelen van 1992 in Barcelona. De toen snorloze Spitz werd gefilmd door de camera's van Greenspan, maar hij slaagde er niet in om de vereiste limiet te zwemmen, hoewel zijn tijden net zo goed of soms zelfs beter waren dan 20 jaar eerder.

Mark Spitz woont in Los Angeles met zijn vrouw en twee zonen. Zijn makelaarsbedrijf heeft hij verkocht en hij geniet van het zeilen en reizen.

Anton Geesink

(http://i17.tinypic.com/4orpvr5.jpg)

Anthonius Johannes (Anton) Geesink (Utrecht, 6 april 1934) is een Nederlands voormalig wereldkampioen judo en lid van het Internationaal Olympisch Comité (IOC).

Buste van Anton Geesink, gemaakt door Theo van Vathorst.

(http://i9.tinypic.com/54e8013.jpg)

Het staat bij de Jacobikerk De 1,98 m lange en 120 kilo zware Geesink wist in 1961 als eerste niet-Japanner de wereldtitel te behalen in de klasse alle categorieën.

(http://i16.tinypic.com/5403q7a.jpg)

In 1965 deed hij dit opnieuw in Rio de Janeiro, dit keer in het zwaargewicht. In 1964 won Anton Geesink ook tijdens de Olympische spelen in Tokio goud in alle categorieën. Judo stond toen voor het eerst op het programma als demonstratiesport en tot ontzetting van het thuispubliek versloeg hij in de finale hun favoriet Akio Kaminaga.

Geesink heeft een recordaantal van 21 Europese judotitels, maar werd in 1957, 1958, en 1959 ook nog Nederlands kampioen Grieks-Romeins worstelen. Hij werd tevens vier keer verkozen tot Sportman van het jaar.

Als eerste Europeaan ontving hij in 1986 de 9e dangraad. In oktober 1997 verkreeg hij de 10e Dan. De Wereldjudobond IJF nam hem in 2004 op in de Hall of Fame.

Sinds 1987 is Geesink lid van het Internationaal Olympisch Comité. In die functie heeft hij regelmatig aanvaringen gehad met bestuurders van NOC*NSF. In 1999 werd hij door het IOC berispt wegens het aannemen van 5000 dollar van de Olympische organisatie van Salt Lake City, kandidaat voor de Winterspelen van 2002.

Op 9 december 2005 kreeg Geesink uit handen van de voorzitter van NOC*NSF Erica Terpstra in de Oval Lingotto te Turijn samen met kunstrijdster Sjoukje Dijkstra, roeier Nico Rienks en schaatser Ard Schenk de eerste Fanny Blankers-Koen Trofee uitgereikt.

Ook voetballer Johan Cruijff won een FBK Trofee, hij kon echter niet in Turijn aanwezig zijn wegens andere verplichtingen.

Toen Geesink twaalf jaar oud was, werd hij door bakkersknecht Rijk de Gooyer betrapt op het gappen van een broodje, waarop De Gooyer hem een flink pak rammel gaf.

Anton Geesink is een van de 17 mensen aan wie tot nu toe de 10e dan is toegekend. Hij is zelfs een van de twee judoka's buiten Japan aan wie een 10e dan is toegekend
Anton Geesink woont in een naar hemzelf genoemde straat; namelijk de Anton Geesinkstraat in Utrecht.

Jannes van der Wal

(http://i15.tinypic.com/52z2br6.jpg)

Jannes van der Wal werd op 12 november 1956 geboren in het Friese dorpje Driesum. Zoals veel kinderen leerde Van der Wal het dammen van zijn vader. Al op de lagere school was Jannes gek op dammen. En op zijn twaalfde jaar was hij ervan overtuigd dat hij later wereldkampioen dammen zou worden.

Dat werd toen echter nog door niemand serieus genomen. Maar in 1974 al behaalde hij zijn eerste succes en werd jeugdkampioen dammen van Nederland. Jannes was een intelligente jongen en hij haalde met gemak het Gymnasium. Na zijn middelbare school tijd ging hij wiskunde studeren. Deze studie brak hij echter op twintigjarige leeftijd af om zich fulltime met het dammen bezig te kunnen houden.

In 1981 werd hij Nederlands kampioen en in 1982 werd hij wereldkampioen in het Braziliaanse São Paulo. De manier waarop hij de sleutelpartij tegen Clerc won was een sterk staaltje van zijn kunnen. Wel dient vermeld te worden dat het toernooi enigszins verzwakt was door het ontbreken van spelers uit de Sovjet Unie. Maar ja, wie er niet is kun je ook niet verslaan.

Ook in 1984, 1985 en in 1987 werd hij kampioen dammen van Nederland.

(http://i16.tinypic.com/5ylrwa0.jpg)

Daarnaast won hij veel toernooien en speelde sterke simultaanwedstrijden. Bij een van de simultaanwedstrijden speelde hij eens tegen 225 tegenstanders en won bijna van iedereen. Hij scoorde 93 procent van alle punten. Deze prestatie staat vermeld in het Guinness Book of Records.

Van alleen dammen kon hij niet leven en dus trad hij onder andere op in televisieshows, radioprogramma's, deed mee aan goochelacts, modereportages en playbackshows. Hij deed eigenlijk aan alles mee wat maar geld opleverde. Daardoor werd hij bij het grote publiek bekend, maar wel als een beetje zonderling.

Toen Mies Bouwman hem, na het behalen van het wereldkampioenschap, tijdens een uitzending naar zijn leeftijd vroeg ("Jannes, hoe oud ben je?") zweeg hij minuten lang en zat maar te grijnzen omdat hij het een onzinnige vraag vond.

Hij meende dat, als er zoveel mensen betrokken waren bij een uitzending, er toch wel iemand zijn geboortedatum opgezocht zou hebben. Omdat de uitzending live was kon men dat er niet uitknippen. Heel Nederland hield de adem in om te zien hoe dat opgelost zou worden.

En Mies kon de situatie alleen een beetje redden door te zeggen dat ze dan maar een (marsepeinen) damschijf van het bord dat voor haar stond zou opeten. Jannes werd er met zijn gedrag op slag beroemd door.

Ook in andere programma's, zoals de TV show van Ivo Niehe trad hij op waarbij hij op de piano samenspeelde met Louis van Dijk. Soms liet hij zich wel eens verleiden om achter de piano te kruipen en een liedje te zingen. Hij maakte zelfs nog een carnavalsplaatje met de titel: "Janus houdt toch je kanus".

Ook naar aanleiding van zijn in Brazilië behaalde wereldkampioenschap kwam er een foto in het weekblad Panorama waarin Jannes temidden van rondborstige Braziliaanse schonen stond afgebeeld. Het maakte hem nog bekender dan hij al was.

Berucht is ook het verhaal dat hij eens het Nederlands kampioenschap, dat in Utrecht gehouden werd, miste omdat hij in de trein in slaap gevallen was. Daardoor was hij een aantal keren tussen Groningen en Zwolle op en neer gereden. Als gevolg van het niet op tijd verschijnen verloor hij reglementair zijn partij van John van den Borst en daarmee het Nederlandse kampioenschap. Hierdoor verspeelde hij ook zijn plaats voor deelname aan het Wereldkampioenschap in Groningen. Daar mocht hij overigens later toch aan meedoen.

Op het dambord ging Jannes altijd de strijd aan. Hij kon er daarom niet goed tegen dat veel partijen in remise eindigden. Teleurgesteld stapte hij over op het schaken. ´Dammen is werken, schaken is lol", zei hij daarover. Maar hij bleef het dammen wel volgen. Hij verzon zelfs nieuwe spelregels om remises te voorkomen en noemde het systeem "doordammen". Kern van het doordammen is dat een materiële voorsprong tot een overwinning leidt. Als een dammer in het eindspel een voorsprong heeft van tenminste drie schijven (waarbij de dam voor twee schijven telt) en deze voorsprong tien zetten weet vast te houden, wordt de partij gewonnen verklaard. Op het "doordammen" kwam veel kritiek, vooral omdat het ten koste zou gaan van het eindspel met de eindspelvarianten.

Hij liep daarom met plannen rond om zelf een damtoernooi te organiseren waarbij de door hem bedachte spelregels van het "doordammen" zouden gelden en waarbij hij zelf als arbiter zou optreden. Zo ver kwam het echter niet. Hij werd ziek. Bij hem werd de ziekte van Hodgkin geconstateerd. In een kleine twee maanden werd zijn lichaam door deze ziekte gesloopt en overleed hij in de vroege ochtend van 24 september 1996.

Hij is maar 39 jaar oud geworden. Voor iedereen, behalve een paar goede vrienden, kwam zijn overlijden als een volslagen verrassing. Omdat zijn vrienden niets hadden laten uitlekken en zijn ziekte slechts kort duurde kon dit buiten de publiciteit blijven en kon hij in alle rust sterven. Het damtoernooi dat volgens zijn regels verliep werd van 11 tot 14 december van datzelfde jaar door Rob Clerc, Bert Dollekamp en zijn grote vriend Eric Hoeksema toch nog in Groningen georganiseerd onder de naam "Johannes van der Wal Memorial".

Door zijn wat excentriek manier van doen was hij geliefd bij het publiek en daardoor ook bij reclamemakers. Hij kwam onder andere voor in een reclamefilmpje van Jumbo.

Hij schreef twee boekjes over probleemstellingen bij het dammen:"Mooi slagwerk" en "Nieuwe standjes". Verder schreef hij damrubrieken in diverse klanten en dambladen, zoals "De Brouwerij".

Een bekende uitspraak van hem is: "Een dammer praat niet veel. Als hij naar de bakker gaat zegt hij bijvoorbeeld: Eén brood."

In Groningen werd een gebouw waar denksporten gespeeld werden naar hem genoemd, het Jannes van der Wal Denksportcentrum.

In 1999 maakte Rein Hazewinkel een documentaire film over het leven van Jannes van de Wal onder de titel "Jannes". Op het IDFA documentaire festival won hij met het scenario van de film de IDFA realiseringsprijs. De film laat zien dat Jannes een kleurrijke en oorspronkelijke persoon was die maar moeilijk zijn draai kon vinden in het leven. Jannes werd door zijn optreden op de televisie een beetje gezien als een pias. Hij had zijn eigenaardigheden en daar kunnen zijn vrienden en zijn oudere broer Harke in de film met smaak over vertellen. Maar in "Jannes" rekent Hazewinkel krachtig af met het idee dat Van der Wal een onnozele hals was. Het is een soort levensverhaal als dat van John Lennon. Jannes was veel te vroeg beroemd en hij stierf toen het er net op leek dat hij de boel weer op een rijtje had.'

Jannes van der Wal?
Wat doe je zoal?
Dam dam die dam dam dam
Dam, dam, dammen, dammen

Law Adam (1908 ???‚¬??? 1941) is uitvinder van de schaarbeweging. In het voetbal tenminste, want in het schaatsen was deze al eerder toegepast.

Er zijn mensen die zeggen dat Ajacied Piet Keizer de schaarbeweging heeft uitgevonden, maar hij heeft deze hooguit heruitgevonden. Door voetballer Law Adam maakte Europa in de jaren dertig van de vorige eeuw al kennis hiermee. In het boek Als de kraaien overvliegen geeft ooggetuige Max Colthoff een beschrijving van deze truc:

???‚¬?“Als ik het goed heb (beweegt linkerbeen in cirkelvorm tegen de klok in) ging het zo, dat-ie de bal opdreef en met zijn linkervoet rechts om die bal heenging. Doordat-ie dit deed van binnen naar buiten, ging de tegenstander daarin mee, en dan liep Law met de bal aan het rechterbeen door langs de tegenstander in kwestie. Die man was uitgespeeld, doordat-ie niet naar de bal keek, maar naar het lichaam. Het gebeurde altijd aan de rechterkant van het veld. De tegenstander ging de linkerkant uit en dan ging hij er rechts voorbij.???‚¬??

Law Adam is daarmee de eerste voetballer die de schaarbeweging gebruikte, maar zoals gewoonlijk gaat Sportgeschiedenis.nl het een en ander heel nauwkeurig samenvatten. Adam was namelijk niet de eerste sporter die in verband werd gebracht met de schaarbeweging. Want in 1929 stond het volgende bericht in de krant over Nederlandse schaatsers, die trainden in Noorwegen:

???‚¬??Er waren er verscheidene onder ons die in het nemen der bochten nu niet bepaald matadoren waren. Doch nu zij de schaarbeweging der beenen hier goed hebben gezien en zij tweemaal per dag gelegenheid hebben gehad in de bochten te oefenen, nu beginnen zij het kunstje al te pakken te krijgen waardoor hun oefening rustiger en zekerder wordt.???‚¬?„?

Maar goed, dit was iets anders dan wat Adam deed. Deze voetballer was een hele grote in zijn tijd, zowel in Zwitserland als in Nederland. Sterker: hij speelde mee in beide nationale elftallen en maakte daardoor een discussie los waar Geert Wilders graag wakker voor wordt gemaakt.

Zoals zo veel voetballers uit de oude doosch is Law Adam geboren in Nederlands-Indi???« en wel in Situbonjo. Adam belandde al snel in Den Haag, waar hij een belangrijke speler werd bij HVV ???‚¬??? de toen nog niet koninklijke voetbalverenging. Als negentienjarige vertrok hij naar Zwitserland voor zijn studie en sloot zich aan bij de Grasshoppers. Daar groeide hij uit tot een van de beste rechtsbuitens van Europa.

Omdat het in Zwitserland met grote uitzondering was toegestaan een buitenlander op te nemen in de nationale elf ???‚¬??? mits met een aantoonbare band met het land ???‚¬??? werd Adam in 1929 opgeroepen om mee te doen tegen Oostenrijk. Juist in die tijd zat Oranje in een dal en had daarom behoefte aan goede aanvallers. Adam werd daarom in 1930 geselecteerd om mee te spelen tegen ???‚¬??? nota bene! ???‚¬??? Zwitserland.

Ad van Emmenes schreef hierover: ???‚¬??Tegen dit besluit rees oppositie van voetbalpolitieke kant. Er werden door leden van de Bondsvergadering vragen gesteld aan het Bondsbestuur of het nu zo maar mocht, dat iemand in het Nederlands Elftal werd gekozen, die niet eens speler was van een Nederlandse club.???‚¬?„?

Het mocht, waarna er iets vreemds gebeurde. Alhoewel Oranje naar Zwitserland moest voor die interland werd Adam verplicht eerst naar Nederland te komen voor de gezamenlijke reis. Terwijl hij dus woonde in dat land! Ook vroeger waren sportbestuurders soms knettergek.

Het eindigde in een drama, want Adam en zijn vrienden verloren met 6-3. Onze vergeten sportheld deed het redelijk, stond in Het Vaderland: ???‚¬??Laat men Adam vooral handhaven.???‚¬?„? Maar voor de rest vonden de Nederlandse sportjournalisten het een mislukking. Op de perstribune hoorde men opeens iemand boos schreeuwen: ???‚¬?“Wij moeten een nieuwe technische commissie hebben!???‚¬??

Adam bleef en als speler van de Grasshoppers speelde hij tien interlands. Zijn laatste was op 7 mei 1933 tegen Belgi???«, maar toen namens HVV.

Terug bij deze Haagse club maakte hij wederom enorme indruk. In 1934 speelde hij bijvoorbeeld Emma uit Dordrecht helemaal kapot met zijn verbluffende techniek. Dagblad De Vaderlander schreef op 17 december 1934:

???‚¬??Bij H.V.V. was het wederom Law Adam die iedereen verwonderd deed staan van zijn handigheid om tegenstanders te passeeren: het moet voor de verdediging van Emma wel om moedeloos te worden zijn, want telkens als de bal bij Adam was, dreigde er gevaar voor de Dordtsche veste.???‚¬?„? Het werd
7-1 voor de club van Adam.

Niet alleen de schaarbeweging was een uitvinding van deze voetballer, want volgens Matty Verkamman in het boek De Internationals was er nog iets, waarop hij patent had: de haringtruc. Verkamman: ???‚¬??Wat de laatste schijnbeweging precies inhield, weet niemand weer, al ligt het voor de hand te veronderstellen dat Adam zich razendsnel kon wegdraaien van de tegenstander.???‚¬?„?

Helaas voor zijn medespelers maakte hij het ook wel eens te gek, zodat zijn acties stierven in schoonheid. Na een indrukwekkende dribbel liep hij zich volkomen vast en kon de tegenstander er met de bal vandoor. In 1934 werd er zelfs over hem gezegd dat hij te dik was geworden.

We zijn de afgelopen jaren regelmatig opgeschrikt door voetballers, die tijdens een wedstrijd stierven op of nabij het veld. Helaas is ook Adam zo aan zijn einde gekomen - pas 32 oud. Dat hij maar elf keer met Oranje meespeelde, kwam vooral door zijn slechte hart. Het was medisch onverantwoord om door te gaan en daarmee was op 7 mei 1933 de interlandcarri????re van Adam voorbij.

Omdat hij naar Indi???« vertrok, zou de schaar vanaf zijn afscheidswedstrijd in augustus 1935 nooit meer op de Nederlandse velden te zien zijn. In de kolonie zou hij aan zijn einde komen tijdens een voetbalwedstrijd.

Verkamman citeert scheidsrechter W.A. Lambeck, die in Soerabaja de wedstrijd tussen Thor en Anasher leidde. In de achtste minuut van de tweede helft verliet Adam het veld, nadat hij al twee keer had gescoord en drie assists had gegeven. Hij liep met de hand op zijn hart en de scheids vroeg of het ernstig was.

???‚¬?“Nee, maar mijn hart begint zich te roeren en ze hebben nu een mooie voorsprong, dus kan ik mij nu wel aankleden.???‚¬?? Lambeck schreef in een brief aan tijdschrift De Scheidsrechter wat er daarna gebeurde:

???‚¬??Toen ik na het laatste fluitsignaal in de kleedkamer kwam, lag Law Adam op de masseertafel, geheel blauw. De onmiddellijk ontboden geneesheer en de hartspecialist probeerden de levensgeesten op te wekken door hem injecties in de hartstreek te geven. Een halfuur later kon slechts de dood worden geconstateerd. Zijn clubliefde had hij met de dood moeten bekopen.???‚¬?„?.

Een prachtige collage voor de interland tegen Frankrijk van 29 november 1931. . Vanaf boven en van links naar rechts: Gejus van der Meulen, Mauk Weber, Sjef van Run, Jaap Paauwe, Wim Anderiesen, Puck van Heel, Frank Wels, Law Adam, Wim Lagendaal, Jaap Mol en Joop van Nellen.

Nationaal Archief/sportgeschiedenis

George Best, Fenomeen op én buiten het veld
22 mei 1946

(http://i30.tinypic.com/30c5atx.jpg)

(http://i30.tinypic.com/28i9bo8.jpg)

George Best (Belfast, Noord-Ierland, 22 Mei 1946) is een voetballer die vooral faam maakte bij Manchester United. In zijn jeugd speelde Best voor Gregagh Boys Club, in het seizoen 1963/1964 kwam hij voor het eerst uit voor Manchester United, in zijn eerste seizoen daar maakte de aanvaller 4 goals in 17 duels, vanaf het seizoen erop was Best een onmisbare waarde voor Manchester United.

George Best is een legende. In de jaren '60 betoverde hij Manchester en heel Engeland met zijn fabelachtige dribbels. Best had echter één groot probleem. De Noord-Ier hield niet alleen van voetbal, maar ook van drank en van vrouwen. hierdoor heeft Best niet alles uit zijn carriére gehaald wat erin zat.

Best versleet vele clubs. Clubs die soms volkomen onbekend waren en hun ene moment van faam puur en alleen te danken aan de wispelturige Best. Want ondanks zijn andere interesses bleef Best een begenadigd voetballer.Tussen 1964/65 en 1971/72 speeld Best 313 duels en scoorde hij 128 keer. De 2 seizoenen daarna kwam Best minder vaak in actie voor Manchester, in 72/73 19 keer (4 goals), in 73/74 12 keer (2 goals).

Het zwakke scoren van dat laatste jaar was de aanleiding voor de korte overstap naar Dunstable Town, waar hij slechtst 1 jaar bleef. Hij vervolgde zijn carriére bij Stockport Country, maar ging daar na 3 duels en 2 goals weg om naar Corc Celtic te verkassen.Ook daar was zijn aanwezigheid niet van lange duur, in het seizoen 76/77 speelde Best bij Fulham, waar hij 42 maal in actie kwam en 8 keer scoorde.

Net als veel andere voetballers in die tijd vertrok Best naar de Verenigde Staten. Daar speelde hij in de jaren 77 en 78 voor de Los Angeles Aztecs, halverwege zijn 2e seizoen ruilde hij de Aztecs in voor Fort Lauderdale Strikers, waar hij het jaar erop samen zou gaan spelen met Gerd Müller, de legendarische Duitse goalgetter. In 1980 vervolgde Best zijn weg bij de San Jose Eartquakes, waar hij het na een seizoen voor gezien hield.

Hij ging in Schotland spelen, voor Hibernian, 2 jaar lang bleef hij daar voor hij de overstap naar Motherwell maakte, in het seizoen 82/83. In dat seizoen speelde Best voor liefs 3 clubs, Motherwell, Arbroath Victoria en Glentoran, geen van en bleek een club te zijn waar Best lang bleef want in het seizoen 83/84 speelde hij voor Bournemouth, en dat zelfde seizoen voor Nuneaton Borough. Zijn carriére sloot hij het jaar erop af bij Tobermore, in het seizoen 1984/1985.

Naast de talrijke clubs waarvoor Best speelde kwam hij ook uit voor het nationale elftal van Noord-Ierland, waarmee hij 37 interlands speelde en zijn land daarin 9 keer een doelpunt bracht. Best overleed in november 2005. Hij werd bij zijn overlijden massaal herdacht door Engeland

sportkroniek

(http://i28.tinypic.com/346kjgx.jpg)

Mohammed Ali, de sportman van de eeuw

Muhammad Ali Muhammad Ali werd geboren op 17 januari 1942 in Louisville, Kentucky (V.S.) als Cassius Marcellus Clay en werd uitgeroepen tot Sportman van de Eeuw en wordt door velen als de beste zwaargewicht bokser ooit beschouwd.

Men ziet Ali als de bokser met de grootste mond ooit ("When you're as great as I am, it's hard to be humble"), maar zette zijn woorden steevast om in daden. Hij veranderde zijn naam (eerst in Cassius X) door de sterke invloed die Malcolm X's Nation of islam op hem had. "Clay was zijn slavennaam", zo werd gezegd.

Hij werd meervoudig wereldkampioen boksen in het zwaargewicht, vocht legendarische duels uit met Sonny Liston, George Foreman en de destijds onverslaanbaar geachte Joe Frazier. Zijn meest legendarische (door Don King gearrangeerd) gevecht is ongetwijfeld het duel in Kinshasa, Zaïre, tegen George Foreman, wat de boeken inging als Rumble in the Jungle (30 oktober 1974). Een uitzinnige menigte haalde 'hun' held binnen. Ook kennen we de Thrilla in Manilla, waarin hij Joe Frazier voor de derde keer bevocht op 1 oktober 1975 in de Filipijnse hoofdstad.

Hij vocht in totaal 51 maal als zwaargewicht, waarvan hij er 46 won (37 op knock-out), hij verloor slechts viermaal en ging zelf eenmaal knock-out. Hij vocht uit commerciële overwegingen (en misschien eer) te lang door, de helft van zijn verliespartijen is hieraan te wijten. Zijn grootsheid wordt het meest belichaamd, door het feit dat zijn tegenstanders in zijn nadagen, uit respect hem niet knock-out sloegen, daar waar ze deze mogelijkheid wel hadden. Mede door de klappen opgelopen in zijn nadagen, lijdt hij nu aan de Ziekte van Parkinson. Hij heeft onlangs zijn titel 'The Greatest' overgedragen aan Engels zwaargewicht Lennox Lewis.

Zijn (sportieve) leven is verfilmd in Ali, waarin Will Smith een (ietwat onverwachte) sterke rol neerzet, uiteraard kan deze anderhalf uur durende film geen compleet overzicht bieden, waardoor enige diepgang ontbreekt. De soundtrack bij deze film, The World's Greatest van R. Kelly en bijbehorende videoclip werd een eerbetoon aan Ali en een grote hit.
Bron: sportkroniek.

Wim van Est belandt in het ravijn

17 juli 1951

(http://i37.tinypic.com/s28j6e.jpg)

Wim van Est (Fijnaart, 25 maart 1923 - Roosendaal, 1 mei 2003) was een Nederlands wielrenner, en de eerste Nederlander die in de Tour de France de gele trui droeg als leider van het algemeen klassement. De bijnamen van Wim van Est waren: "De Locomotief", "IJzeren Willem", "de Knoest" en "de Beul van het Heike

Belangrijkste overwinningen
Bordeaux-Parijs 1950, 1952, 1961
etappes in de Tour de France 1951, 1953, 1954
Ronde van Nederland 1952, 1954
Ronde van Vlaanderen 1953
1e etappe Milaan - Abano Terme (263 km) in de Giro d'Italia 1953
Nederlands kampioenschap 1956, 1957

Wim van Est kon eigenlijk helemaal niet sturen. In een peloton rijden was ook zijn specialiteit niet. De Pyrenee???«n had hij nog nooit gezien. Zo gek was het dus niet dat "den dieje van 't Heike" het ravijn in reed.

Wim van Est schreef in 1951 historie door als eerste Nederlander de gele trui te veroveren. Dat deed Van Est door in de twaalfde etappe een heuze dubbelslag te slaan. "IJzeren Willem" reed dat jaar als enige Nederlander een goede Tour en bezette na elf ritten een redelijke plaats in het klassement.

In de twaalfde etappe van Agen naar Dax over 185 kilometer maakte Wim van Est samen met zijn ploegmakker Gerrit Voorting deel uit van een kopgroep van tien man.

Het tiental had een flinke voorsprong genomen, die op een bepaald moment zelfs meer dan tien minuten bedroeg. In de sprint voor de etappezege werd Wim van Est door Gerrit Voorting in een ideale positie gemanoeuvreerd. Het werk van zijn ploegmaat werd door Van Est royaal in een etappezege verzilverd.

Tot ieders verrassing was de voorsprong van de kopgroep groot genoeg om Van Est als eerste Nederlander in de gele trui te hijsen. Het Toursucces zorgde in Nederland voor een golf van enthousiasme.

Het feest was echter maar van korte duur, want de volgende dag stond er een zware Pyrenee???«nrit op het programma van Dax naar Tarbes over 201 kilometer. De renners moesten daarbij onder andere de Col d'Aubisque bedwingen. Alhoewel Van Est genoeg moed had, moest hij toch bekennen dat Pyreneeën niet zijn ding waren.

Sterker nog, Van Est maakte voor het eerst kennis met het hooggebergte. De renner uit St.Willebrord had nog nooit een col gezien. Toch wilde Van Est zijn trui niet zomaar opgeven. Robert Desmet, journalist van Des sports was voor de etappe toch eens bij Pellenaars gaan informeren. "Gij gaat get habijt toch niet verdedigen met zo'n ongeschoren woesteling als Van Est? Want dan gebeuren er ongelukken". Maar Kees Pellenaars, die als ploegleider net zo onbehouwen was, had dewaarschuwing weggewuifd. Wimme kon wel tegen een stootje.

Wim van Est moet bij de beklimming van de Aubisque al snel lossen, maar de onverzettelijke gele trui-drager knokt door. Op de top telt hij een achterstand van ruim drie minuten, maar er volgt nog een lange afdaling van 100 kilometer naar Tarbes. In het gezelschap van de beroemde daler Fiorenzo Magni stort Van Est zich in de afdaling.

Als een duivel neemt hij roekeloos de venijnige bochten. Plots maakt de weg een scherpe bocht en op volle snelheid nadert Van Est de verraderlijke haarspeldbocht. Hij komt in het losse grind terecht en verliest de macht over het stuur. De Brabander schuift wel dertig meter over de grond. Van Est heeft geluk. Het grind heeft zijn val gestopt. Zijn arm ligt open, zijn mooie gele trui is gescheurd en van zijn koersbroek is aan de rechterkant weinig meer over. Hij wil echter van geen opgeven weten en grijpt vastberaden zijn fiets. Na een sappig "goedverdoeme" rijdt hij met bebloede armen, ontvelde benen en een gescheurde broek en gele trui weer verder.

Van Est heeft kennelijk geen angst gekregen van de valpartij. De schuiver over het grind heeft hem dusdanig veel adrenaline opgeleverd dat hij alleen maar sneller gaat. Hij werpt zich opnieuw als een steen naar beneden om de opgelopen achterstand weer goed te maken. Van Est ontwikkelt daarbij een ongelooflijk hoge snelheid, waardoor hij bij een volgende haarspeldbocht te laat in de remmen knijpt. Hij kan zijn lijn niet meer veranderen en voordat hij het weet rijdt hij rechtdoor het ravijn in.

Van Est raakt rotsen en schuurt langs takken en ander groen. Zo'n zeventig meter lager komt Van Est tot stilstand. Versufd kijkt Van Est omhoog. Wat is hem nu overkomen? Alhoewel alles nog beweegt is hij toch emotioneel. Als eerste denkt Van Est aan zijn trui. Geel kan hij nu wel vergeten.

Na enige tijd komt er hulp naar beneden. Dat heeft Van Est vooral aan de Belgische renner De Kok te danken. Ploegleider Pellenaars wordt tot stoppen gemaand door de Belg. Pellenaars stapt uit en tuurt over de rand. "Waor issie" vraagt Pel met enige paniek in zijn stem. De sigaar blijft echter gewoon aan zijn lippen hangen.

Nu kijken ook anderen mee. Eén van de juryleden heeft een verrekijker bij zich en ontwaardt Willem in het gras. Ook ploeggenoot Gerrit Peters ziet Van Est nu zitten. "Het lijkt wel een boterbloem"zou Peters gezegd hebben.

Met aaneengeknoopte banden wordt Van Est uiteindelijk naar boven gehesen. Van Est wil snel weer verder rijden, maar Pellenaars weet hem te overtuigen, dat hij beter naar het ziekenhuis kan gaan. Achteraf blijkt, dat Van Est helemaal niets mankeert.

Van Est's faam groeide nog meer toen Pontiac, dat de horloges voor het Nederlandse team had gesponsord, een advertentiecampagne op het getouw zette met de tekst : "Zeventig meter viel ik diep, mijn hart stond stil, maar mijn Pontiac liep ..."

Wim van Est's val in dat 70 meter diepe ravijn mag dan historisch zijn, renners uit zijn tijd hebben het veel meer over het feit dat de Brabander absoluut niet kon sturen en eigenlijk elke dag wel ergens op zijn gezicht eindigde. In het midden van de jaren 50, zo gaat het verhaal, is Van Est in elke etappe van de Giro ten minste één keer gevallen en niemand in het peloton keek daarvan op.

Willem, die altijd met de handjes boven op zijn stuur reed (en dus te laat was met remmen), had een uiterst opgewekt gemoed en daar werd in het peloton nog wel eens een loopje mee genomen. Het was van hem bekend dat hij tegenover Nederlandse wielerliefhebbers een heerlijke openhartigheid toonde.

Zo zwaaide hij naar iedere Nederlandse passant en menigmaal wisten andere renners hem te verschalken. Dan riep men zijn naam, den Wimme ging rechtop zitten, keek om, zwaaide uit vriendelijkheid en...pats, daar lag hij weer.

Vlak voor zijn dood werd er, in zijn bijzijn, een plakkaat onthuld op de Aubisque, die verwijst naar zijn val. Wim van Est was niet alleen de eerste Nederlander in de gele trui, maar in 1953 ook de eerste Nederlander die in de Giro een etappe won en de roze trui droeg, toebehorend aan de leider in de Ronde van Itali???«.

Auteur: Maurice Beerthuyzen | Bron: Wikipedia, Parool, Rugnummers en ingevette benen, Tour de France.nl

Café "Pluk de dag" => Een verzamelplaats van leuke verhalen en foto's => Topic gestart door: Gina op 04-01-2007, 14:46:39